علیزاده: باشه‌ آهنگر شدم و باشه‌ آهنگر من شد

حسین علیزاده شب گذشته در برنامه «ساعت ۲۵» به بیان دیدگاه‌هایش درباره موسیقی فیلم پرداخت.

 شب گذشته طبق روال هر هفته، برنامه «ساعت 25» در 30 دقیقه‌ی بامداد روز جمعه به روی آنتن شبکه پنج سیما رفت.

شاید مهمترین بخش این برنامه مربوط به پخش صحبت‌های حسین علیزاده درباره موسیقی فیلم بود. برنامه «ساعت25» در قسمت‌های اخیرش بخشی را به موسیقی فیلم اختصاص داده تا به این ژانر از موسیقی بیشتر بپردازد.

شاید حسین علیزاده بهترین انتخاب برای صحبت کردن درباره موسیقی فیلم باشد، چرا که او سابقه درخشانی در این باره دارد و در کارنامه او آهنگسازی فیلم‌ها و سریال‌هایی دیده می‌شود که هر کدام از نظر موسیقی جایگاهی مهم در موسیقی فیلم دارند.

علیزاده در صحبت هایش به سابقه موسیقی فیلم در ایران اشاره کرد و گفت: موسیقی فیلم نسبت به دوران گذشته پیشرفت کرده است. در گذشته اصلا مقوله‌ای به نام موسیقی فیلم در ایران وجود نداشت. معمولا برای فیلم‌ها موسیقی‌هایی انتخاب می‌شد. اما بعدها از فیلم «گاو» و «قیصر» ساختن موسیقی برای فیلم‌ها آغاز شد. بعد از انقلاب موسیقی فیلم جدی‌تر شد.

آهنگساز فیلم «دل‌شدگان» با اشاره به مسئله‌ی تقلید در موسیقی فیلم، تاکید کرد:‌ البته در این زمینه مقدار زیادی از آثار تقلیدی از کار در می‌آید که علتش هم کارگردانان هستند. کارگردانان معمولا نمونه‌های خارجی را به آهنگسازان نشان می‌دهند و از آنان انتظاری مشابه را دارند، البته آهنگساز می‌تواند قبول نکند؛ همان‌طور که من هیچ‌وقت چنین چیزی را قبول نکردم.

علیزاده به مسئله‌ی آگاهی اهالی سینما از موسیقی پرداخت و گفت: مسئله خوب و بد بودن و یا درست انتخاب شدن موسیقی برای فیلم‌ها به آگاهی اهالی سینما از موسیقی بستگی دارد. در این زمینه اگر هماهنگی موسیقی با فیلم مد نظر باشد، اهالی سینما سلیقه و آگاهی لازم را دارند. گاهی کارگردان ممکن است کسی مانند خسرو سینایی باشد که خودش موزیسین هم هست. برخی از کارگردانان با موسیقی رابطه آگاهانه‌تری دارند؛ در عین حال بیشتر اهالی سینما تخصص لازم را در زمینه موسیقی ندارند.

این آهنگساز درباره انتخاب بهترین موسیقی فیلم در جشنواره‌ها، تاکید کرد: گاهی اعتراض‌هایی می‌کنند که چرا فلان موسیقی به عنوان بهترین انتخاب شده است. گاهی ممکن است فیلمی موفق باشد اما موسیقی خوبی نداشته باشد و برعکس؛ ممکن است فیلم خوب نباشد اما موسیقی خوبی داشته باشد. باید قبول کرد که هیئت منصفه هیچ سفارشی را نپذیرفته است.

وی ادامه داد:‌ زمانی که در خانه موسیقی می‌خواستند برای مسابقه‌ای برخی آثار را داوری کنند، من پیشنهاد دادم که سی‌دی‌ها و آثار بدون نام در اختیار داوران قرار گیرد تا جهت دهی به ذهن داور نداشته باشد. البته برخی از آثار حتی بدون نام هم قابل تشخیصند که صاحب اثر کیست.

علیزاده تاکید کرد:‌ وقتی موسیقی فیلمی جایزه می‌گیرد و قضاوت می‌شود به این معنی نیست که آن اثر برترین است. آن اثر در آن سال و بنا به شرایطی که در آن زمان هست و بنا به تشخیص نفراتی که در آن هیئت داوری بوده‌اند، انتخاب شده است. گاهی فیلمی اصلا اکران نمی‌شود و یا در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کند. چندین فیلم را خود من آهنگسازی کرده‌ام که هرگز در جشنواره فیلم فجر شرکت نکرده‌اند. در مسئله موسیقی فیلم هم من معتقدم که هیئت ژوری می‌تواند نگاهی خاص داشته باشد.

وی ادامه داد: خودم همیشه سعی کرده‌ام آثارم در زمینه موسیقی فیلم خوب باشند. پیش آمده که آهنگسازی فیلمی را انجام داده‌ام اما فیلم خوب از آب در نیامده و کار من هم دیده نشده است. به هر حال حضور در سینما یک کار گروهی است و در نهایت نتیجه کار جمعی دیده می‌شود.

علیزاده درباره المان‌های جدید در حوزه موسیقی فیلم گفت: موسیقی تنها ملودی‌ها نیست. وقتی در فیلمی صدای باد می‌آید، آن هم موسیقی است. در بسیاری از موارد کارگردان به صورت آگاهانه موسیقی را به شکل دیگری یعنی به شکل صداسازی در فیلم می‌بیند. این مقوله‌ی مدرن و جالبی است. این حق کارگردان است که به صورت آگاهانه موسیقی را انتخاب کند یا نکند.

وی ادامه داد:‌گاهی پیش آمده فیلم را به زور موسیقی نگاه داشته‌اند. گاهی هم پیش آمده که موسیقی در فیلم جایی نداشته مگر در مواردی بسیار جزئی. خیلی از موارد با من تماس گرفته‌اند که موسیقی شما باید در فلان فیلم باشد که البته من هیچ وقت چنین پیشنهادهایی را نپذیرفته‌ام.

علیزاده با تاکید بر تجسم موسیقی از سوی کارگردان، گفت: کارگردان زمانی که قلم را روی کاغذ گذاشته و فیلمش را تجسم کرده؛ یا صدای موسیقی را در همان لحظه شنیده و یا این که بعدها موسیقی به عنوان یک رنگ و لعاب وارد فیلم شده است.

آهنگساز موسیقی فیلم «ملکه» با اشاره به حضورش در لوکیشن‌های این فیلم درباره تاثیر این کار، گفت: برای حضور در لوکیشن فیلم «ملکه» به آبادان رفتم. از این که فیلم با نگاهی واقع بینانانه جبهه و جنگ را فارغ از نگاهی کلیشه‌ای و شعارزدگی نمایش می‌داد، به وجد آمدم. وقتی شروع به تجسم و نوشتن موسیقی کردم من به آهنگر(کارگردان فیلم) تبدیل شدم(علیزاده در اینجا می‌خندد و می‌گوید که منظورش آقای آهنگر یعنی کارگردان فیلم «ملکه» است نه شغل آهنگری) و او هم بعد از این که موسیقی ساخته شد و در هنگام مونتاژ، به علیزاده تبدیل شد. آنجا بود که اتفاق‌های خوبی رخ داد.

وی تاکید کرد:‌ خیلی مهم است که در ساخت فیلم آهنگساز از عوامل ساخت فیلم محسوب شود.

آهنگساز موسیقی متن سریال «زیرتیغ» درباره این تجربه‌اش، گفت: در سریال زیرتیغ من سر لوکیشن‌ها می‌رفتم. با آقای هنرمند(کارگردان سریال زیرتیغ) که می‌نشستیم در مانیتور بازیگران را می‌دیدم و در عین حال که جلوی ما بازی می‌کردند؛ قصه را باور می‌کردیم. در چنین وضعیتی است که پیوند درستی رخ می‌دهد و نتیجه کار هم قابل توجه می‌شود، البته من نمی‌گویم که کار من خیلی خیلی عالی بود اما معتقدم در چنین وضعیتی کاری درخور ساخته می‌شود.

علیزاده صحبت‌هایش را با توصیه‌ای به مسئولان تلویزیون به پایان برد و گفت: امیدوارم جعبه جادویی با لنز وایدتری(باز‌تری) به مسائل بپردازد؛ نه با نشان دادن من، بلکه با پرداختن به مسائلی که درباره آن سخن گفتم.