عقل می‌گوید لاریجانی، دل می‌گوید عارف

حزب اعتدال و توسعه که از بدو تاسیس تاکنون به نوعی تشکیلات منسوب به حسن روحانی به‌شمار می‌رود حالا فاز تازه‌ای از فعالیت‌های خود را در آستانه انتخابات مجلس دهم آغاز کرده است.

مجله مثلث گفت و گویی تفصیلی با دهقان سخنگوی حزب اعتدال و توسعه انجام داده است که برشی از آن را در این خبر می خوانید :

مثلث : همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید در انتخابات سال ۹۲ شما و اصلاح طلبان به هم نزدیک شدید، سال ۹۲ با هم ائتلاف کردید، انتظار هم این بود که سال۹۴ هم لیست مشترک بدهید. حالا سوالم این است که اولا چرا این انتظار برآورده نشد و دوما شما که می‌گویید به هم نزدیک هستید و اختلافی به آن معنا ندارید، چرا حاضر نیستید با آنها یک لیست بدهید؟

دهقان:  مگر هنوز لیستی داده شده است؟!

مثلث : خب بیرون آمدید که لیست ندهید.

 دهقان :نه، اتفاقا این‌طوری نیست بلکه این‌گونه به جامعه القاء شد. عین همان اتفاقی که در ۹۲ افتاد. ستادها، سه سازوکار انتخاباتی بود ولی در دقیقه ۹۰ همه به هم پیوستند.

مثلث : یعنی ما با این پدیده مواجه می‌شویم که هر کدام یک لیست می‌دهند و بعد آخرین دقیقه یک لیست مشترک بیرون می‌آید؟

دهقان: الان بحث لیست نیست و‌ بحث سازوکار تشکیلاتی است.

مثلث : در آخرین لحظه سازوکار تشکیلاتی‌تان یکی می‌شود؟

دهقان : ما سازوکار تشکیلاتی خودمان را داریم.

مثلث : یعنی می‌خواهید از سه‌جبهه وارد انتخابات شوید؟

دهقان : می‌خواهم بگویم الان می‌توانید کاندیداهای تهران را نام ببرید؟ مطمئن هستید و آیا شورای نگهبان همه را تائید می‌کند؟

مثلث : پس الان مساله‌تان شورای نگهبان است.

دهقان : خب شک نکنید این یکی از مسائل‌مان ‌است. می‌خواهم بگویم تصمیم شورای نگهبان انتخابات را از این رو به آن رو می‌کند.

مثلث : پس در واقع از تاکتیکی استفاده می‌کنید برای عبور از این فضایی که ممکن است شوک بخورید. در واقع الان‌ترجیح می‌دهید هرکس کار خود را بکند و بعد از اینکه شورای نگهبان تصمیمش را گرفت آن‌وقت یک لیست و سازوکار مشترک خواهید داشت. آیا ممکن است به اینجا برسد؟
 دهقان : ممکن است عملکرد شورای نگهبان در لیست‌ها اثر بگذارد به این نحو که اگر‌رد صلاحیت‌ها گسترده باشد، خودبه خود معتدل، اصولگرا و اصلاح‌طلب کسی برایشان نمی‌ماند، حتی اگر یک لیست برایشان درست شود. اما اگر رد صلاحیت‌ها گسترده نباشد، اصلاحات به اندازه کافی ‌و اصولگرای معتدل هم به اندازه کافی نیرو دارد.

مثلث : یعنی یک بازی دوسر برد را طراحی کرده‌اید؟

 دهقان:احسنت! می‌دانید چه اتفاقی می‌افتد؟ می‌خواهم بگویم طی چهار هفته اخیر اتفاقی نیفتاده و تنها یک بازی رسانه‌ای بود که البته اگر ما هم بودیم، همین کار را می‌کردیم! یعنی همان کاری که رسانه‌ها با ما کردند را در دولت قبل انجام می‌دادیم. ما هم شکاف جریان انحرافی را بزرگ کردیم. اختلافات رئیس‌جمهور وقت با مجموعه اصولگرایان را بولد کردیم. من به کسی انتقاد ندارم و خودم سیاستمدار هستم و تاریخ هم خوانده‌ام. همه جای دنیا همین‌طور است. منتها ما باید خودمان را گول نز‌ذیم. مثل داستان معروف ‌نصرالدین نباشد که بخواهیم مردم را اذیت کنیم که‌آش می‌دهند، خودمان هم... این‌جوری نشود که طرف در دنیای خودش فکر کند که در آن جلسه چه اتفاقی افتاده و اعتدال و اصلاحات همدیگر را زدند! نه، این‌طوری نیست. براساس یک منطق تاریخی، اختلافی بود که در سال۸۴ اولین جرقه‌های رفع اختلاف شروع شد، بعدا خیلی به‌هم نزدیک شدند و سال ۹۲ کدام جریان بیشتر از همه خواهان کاندیداتوری آقای هاشمی بود؟ جو‌ان‌هایی که شعار می‌دادند، اصلاح‌طلبان بودند اما فراموش نکنید که روزی هم در مجلس ششم در همان بازی رسانه‌ای اختلاف بود. به نظر می‌رسد سازوکارها الان با هم اختلاف دارد و احتمال اینکه لیست مشترک حتی برخلاف دیدگاهی که همین روزها برخی از دوستان اصلاح‌طلب مطرح کردند که معتدلین اصولگرا با اعتدال و اصلاحات ممکن است به یک لیست هم نرسند، این احتمال را هم بدهیم که بستگی به کارکرد شورای نگهبان دارد. یعنی همه این فرضیه‌ها را بررسی کنیم. درهر حال، آرایش سیاسی ۹۲ همچنان حفظ شده با این تفاوت که طرفداران اعتدال نه‌تنها ریزش نداشتند بلکه بخشی از اصولگرایان که نوعی نگاه عقلانی، منطقی نسبت به سیاست خارجی و کارشناسی اقتصادی دارند و تبلورش همین جمعیت رهروان است، به‌نظرما رویکرد اعتدالی دارند. الان یک سه ضلعی شکل گرفته است. یعنی سه ضلع اعتدالی؛ جریان نزدیک به آقای روحانی، جریان نزدیک به آقای عارف و جریان نزدیک به آقای علی لاریجانی که فقط همان سازوکارهای تشکیلاتی و کدورت‌های گذشته باعث می‌شود که اینها به هم نزدیک نشوند وگرنه با هم هم‌افق و همسو هستند. ‌

مثلث : این سه‌ضلعی ممکن است به لیست مشترک در دقیقه نود برسد؟

دهقان: بستگی به شورای نگهبان دارد. یعنی اصلا ممکن است آن‌قدر ردصلاحیت‌ها گسترده باشد که اگر بخواهید یک اعتدالی پیدا کنید باید در میان اصولگرایان دنبالش بگردید. ‌به هر حال به نظر می‌رسد اختلافات تشکیلاتی مانع است وگرنه الان افق‌ها خیلی به‌هم نزدیک شده است‌، یعنی سه ضلع؛ اصلاحات، اعتدال و آقای علی لاریجانی بود که برجام را به پیروزی رساند. فراموش نکنیم که جبهه پایداری در این قضیه ۱۰۰ رای منفی داشت. یعنی اگر ۲۰ رای پایداری بالا می‌رفت آنها ۱۲۰ می‌شدند و این طرف ۱۱۹ تا. حالا برجامی‌ که آقای اوباما با تلاش توانسته حزب دموکرات و سنا و کنگره را مجاب کند، همه چیز در ایران هوا می‌رفت. بنابراین به‌عنوان شخص حقیقی فکر می‌کنم اگر یک مقدار حصارهای تشکیلاتی درنوردیده شود و اجماعی که شکل گرفته، تشکیلاتی شود، حل خواهد شد. مشکل همان تشکیلاتی‌شدن در بستن لیست‌هاست که هر سه جریان به شکلی می‌خواهند آن سازوکارها را حفظ کنند. ما الان با اصلاحات بهتر می‌توانیم کار کنیم چون سال۹۲ با هم در کناره‌گیری عارف کار کردیم. فکر می‌کنم سازوکار انتخاباتی دوستی‌ها و ارتباطات عاطفی‌مان بیش از گذشته است. اینکه به لیست خیلی شبیه ‌اصلاحات برسیم، خیلی بیشتر است تا با اصولگرایان معتدل. اما اصولگرایان معتدل هم این پتانسیل را دارند. به خاطر اینکه با این دو مجموعه هم‌افق شده‌اند تا اجماعی شکل بگیرد و آنچه همیشه طی این دو سال عنوان کرده‌ام «ائتلاف نانوشته»، ائتلاف مکتوب و نوشته‌‌شده شود در مقابل جریانی که دنبال تنش‌زایی‌ و رادیکالیسم است و برای اداره کشور نسبت به طرح‌های کارشناسی بی‌توجه است و تجربه‌اش را در هشت سال دولت احمدی‌نژاد کم و بیش دیده‌ایم.

مثلث : نکته‌ای که از انتخابات دور قبل تاکنون وجود دارد بحث آقای عارف است. در انتخابات قبلی برای کناره‌گیری آقای عارف با دوستان اصلاح‌طلب‌تان به تفاهمی‌ رسیدید. استدلال شما آن زمان جدا از اینکه نسبت تشکیلاتی با آقای روحانی داشتید، برای اینکه آقای عارف نباشد، چه بود؟ یعنی در آقای عارف چه چیز را کمتر از آقای روحانی دیدید؟

 دهقان :ما از اول با آقای روحانی بودیم.‌‌آقای عارف را هم نظام تائید می‌کرد ولی بالاخره سابقه اصلاح‌طلبی داشت ولی آقای روحانی نداشت که این یک نوع برتری بود. خلقیات و روحیات فردی آقای روحانی برای اجماع‌سازی بین نیروها و همان تشکیل مجلس عقلا نکته مثبتی بود که می‌توانست هم اصلاح‌طلبان و هم اصولگرایان را داشته باشد و هم شخصیت‌های حدفاصل بین دو جناح را. اگر به مصاحبه‌های آن روزها برگردیم، می‌بینیم که بیشتر روی این مسائل تکیه می‌کردم و سیاست خارجی. مشکل ما همان مشکل اتمی ‌بود که الان درحال حل شدن است اما آن زمان یازده سالگی این مشکل را پشت سر گذاشته بودیم. این مساله هسته‌ای باید به نحوی حل می‌شد و مقام معظم رهبری در دیدار با هیات دولت امسال خیلی خوشبین بودند. ‌باتوجه به اینکه آقای روحانی معروف به شیخ دیپلمات و یک سیاستمدار بانفوذ در ساخت قدرت جمهوری اسلامی است و معادلات و قدرت‌های جهانی را هم خوب می‌شناسد آن روزها به این دلایل و شخص حقیقی بنده‌ ایشان را ترجیح می‌داد‌م نه‌تنها به آقای عارف بلکه به آقای قالیباف، محسن رضایی و حتی ولایتی. علاوه بر این، قدرت نطق هم یکی از برتری‌های آقای روحانی بود. حتی فکر می‌کنم در مناظره ۸۸ اگر آقای روحانی یکی از قطب‌های انتخاباتی آن سال بود، شاید رئیس دولت نهم و دهم، اینقدر برندگی نداشت. چون بالاخره مردم ‌می‌بینند که طرف چقدر محکم وارد شود.

مثلث : در پکیج و مجمموعه‌ای که این نظر را داشتند که آقای روحانی نسبت به آقای عارف برتری دارد، کارگزاران هنوز این نظرش را حفظ کرده و معتقد است برای مجلس هم نظرش نسبت به آقای عارف درست است و ایشان نهایتا می‌تواند به‌عنوان رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان باشد. شما به‌عنوان حزب اعتدال و توسعه هم هنوز نظرتان را نسبت به آقای عارف حفظ کرده‌اید؟ مثلا فکر می‌کنید آقای لاریجانی بهتر می‌تواند مجلس را ریاست کند یا فردی شبیه آقای لاریجانی؟
 مثلث : در مقام حمایت‌ ترجیح می‌دهید از آقای عارف برای ریاست حمایت کنید یا از آقای لاریجانی؟

 دهقان : خیلی سخت است چون بالاخره آقای عارف یک ازخودگذشتگی کرد که به نظرم یک بدهی به ایشان داریم.

 مثلث : اما آقای عطریانفر معتقد است که پرونده انتخابات ۹۲ بسته شده است.

 دهقان : همین جاست که کار سیاست‌ورزی به‌خصوص در ایران مشکل می‌شود. یک موقع عقل چیز دیگری می‌گوید و یک موقع هم احساس چیزی دیگر.

مثلث : شما از عقل پیروی می‌کنید یا از احساس‌تان؟

دهقان :  کنشگر سیاسی باید معمولا بین این دو یک توازن ایجاد کند. ما نمی‌توانیم نادیده بگیریم.
‌مثلث : این‌طور از شما ‌بپرسم که مشکل کارگزاران با آقای عارف چیست؟ عارف یک شخصیت سیاسی است، معاون دولت اصلاحات بوده و تنها کاندیدای اصلاح‌طلب بوده که مجوز حضور در انتخابات را داشته است، یعنی نظام او را تایید کرده است.

دهقان :  کارگزاران الان عضو رسمی جبهه اصلاحات است. همان‌طور که آقای عارف گفت امیدواریم با اعتدال و توسعه به لیست برسیم ولی با کارگزاران قطعا می‌رسیم. یعنی چون عضو شورای عالی سیاستگذاری است باید تابع تصمیمات آن مجموعه باشند. ما چون اعتقاد داشتیم که پرچمدار جریان میانه هستیم، این ادعا را داشتیم که چون هیچ‌‌وقت عضو این مجموعه نبودیم، برای حفظ برند و هویت میانه و اعتدال در آن جمع قرار نگیریم. دلیل عدم حضور ما ضمن نزدیکی‌هایی که با این مجموعه داشتیم، همین بود. در گفت‌وگوی شما با آقای عطریانفر تیتر خوب «نقد لاریجانی از نسیه عارف بهتر است» را در مثلث دیدم. کارگزاران یکدست نیستند و اگر بخواهیم موضع‌ رسمی شان را بدانیم باید تابع تشکیلات باشند. اما اگر بخواهیم فردی نظر دهیم می‌شود مثل همین. بنده یک زمان به‌عنوان سخنگوی مجموعه و یک زمان هم به‌عنوان نظر شخصی خودم نظر می‌دهم. پاسخ به این سوال برایم سخت است. چون هر کدام را بخواهیم ‌ترجیح دهیم، نکات مثبتی داشته و قطعا بحث عقل و احساس اینجا خیلی مهم است.