تازه ترین چالش اوپک درباره قیمت نفت

سیاست اوپک مبنی بر حفظ تولید بالای نفت خطر اعمال فشار نزولی بیشتر روی قیمت‌ها به ویژه با توجه به برنامه ایران مبنی بر بازگشت به بازار جهانی نفت را به همراه دارد.

در شرایطی که قیمت پایین نفت درآمد اعضای اوپک را کاهش داده است، نفت ارزان ممکن است به کاهش تولید از سوی تولید‌کنندگان خارج از اوپک منجر شود و به کشورهایی همچون عربستان در حفظ سهم بازار کمک کند. 

سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت(اوپک) در نشست روز جمعه خود به رغم کاهش قیمت‌ها و در آستانه افزایش تولید ایران در سال آینده، به کاهش تولید این سازمان رای مخالف داد. اوپک که اعضای آن در مجموع روی هم رفته بیش از یک سوم نفت جهان را تامین می‌کنند، در این نشست دائما تلاش کرد که تولید خود را در محدوده 30 میلیون بشکه در روز نگه دارد. 

این کارتل نفتی در حال حاضر روزانه حدود 32 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند(رقمی که انتظار می‌رود در ماههای آینده با توجه به برنامه ایران برای تولید نفت بیشتر پس از لغو تحریم‌ها افزایش پیدا کند) در حالیکه به نظر می‌رسد این سازمان سقف تولید خود را پس از نشست روز جمعه کنار گذاشته است. 

به رغم کاهش بیش از 60 درصدی قیمت نفت در 18 ماه گذشته عربستان و متحدان این کشور در حاشیه خلیج فارس درخواست‌ها برای کاهش عرضه را نادیده می‌گیرند و استراتژی یکساله حفظ سهم بازار و کنار زدن رقبای خارج از اوپک همچون روسیه و آمریکا را در دستور کار دارند. 

در ژوئن سال گذشته قیمت نفت بالای 100 دلار در هر بشکه بود، اما از آن زمان تاکنون به دلیل اشباع عرضه جهانی، رشد ضعیف تقاضا و افزایش ارزش دلار رو به کاهش گذاشته است. 

عرضه زیاد نفت عمدتا به دلیل ورود نفت میادین نفت شیل آمریکا بوده است، اما در شرایطی که قیمت نفت بالای سطح کنونی 40 دلار در هر بشکه قرار دارد، سرمایه‌گذاری در تولید نفت آمریکا انتظار می‌رود که انعطاف‌پذیر باقی بماند. 

آپهیشک دشپاند تحلیلگر بانک ناتیکسیس می‌گوید: این زمانی است که قیمت نفت برای یک دوره زمانی پایدار که سرمایه‌گذاری‌های جدید در تولید نفت شیل با خطر کاهش مواجه است، به سطحی پایین تر سقوط کند. 

این تحلیلگر در حاشیه نشست وین گفت: سیاست اوپک مبنی بر بالانگه داشتن تولید و تحت فشار نگه ‌داشتن قیمت‌ها نسبت به آنچه انتظار می‌رفت زمان بیشتری گرفته است. 

بیژن زنگنه وزیر نفت ایران خاطرنشان کرد: اگرچه سطح تولید نفت شیل به دلیل سیاست اوپک کاهش نیافته است، همچنین افزایش قابل توجهی نیز نداشته است. 

اما وی همچنین اذعان کرد که کشورهای عضو اوپک پول زیادی را از دست داده‌اند و به نظر نمی‌رسد که ما بتوانیم در کوتاه‌مدت این وضعیت را تغییر دهیم. عربستان موضع تمایل به کاهش تولید هر زمان که تولید‌کنندگان خارج از این سازمان تولید خود را کاهش دهند تکرار کرد. 

علی النعیمی وزیر نفت عربستان به خبرنگاران گفت: ما بارها اعلام کرده‌ایم با هر کشوری که به متعادل ‌کردن بازار کمک کند، آماده همکاری هستیم. 

کشورهای فقیرتر اوپک به ویژه ونزوئلا، اکوادور و الجزایر درخواست‌ کاهش تولید، بالا‌بردن قیمت‌ها و بهبود درآمد‌های نفتی را مطرح کرده اند. 

فواد رزاق‌زاده تحلیلگر گروه تجاری گین کپیتال می‌گوید: مازاد عرضه کنونی باید ادامه پیدا کند تا یک فشار سنگین روی قیمت‌ها در کوتاه‌مدت داشته باشد. این امر می‌تواند برخی تولید‌کنندگان ضعیف‌تر را به خروج از بازار مجبور کند و در نتیجه عرضه سال آینده کاهش پیدا می‌کند.

اوپک در بیانیه پایانی نشست روز جمعه آمار دقیقی در خصوص سقف تولید جمعی خود ارائه نداد. 

میسوین ماهش تحلیلگر موسسه بارکلی می‌گوید: به نظر ما نبود دستورالعمل در زمینه‌ سهمیه تولید بر عدم هماهنگی میان اعضا دلالت دارد.

وی افزود: بیانیه‌های قبلی دستکم شامل بیانیه‌هایی مبنی بر حفظ تولید مطابق با سقف جمعی بود، اما در این بیانیه مشخصا چنین چیزی دیده نمی‌شود. برای اوپک مدیریت سه موضوع غیرممکن دستیابی به سهم بازار بالاتر، قیمت‌های بالاتر و تقاضای بیشتر از طریق یک هدف‌گذاری اسمی که اعضا آن را نقض می‌کنند، همچنان دشوار می‌نماید.