ایران تنها کشوری نیست که نفت و گاز دارد

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم محمد صادق جنان صفت نوشت:

نفت خام و گاز مایع ایران در خاور و باختر این سرزمین و در دل دریاها و پهنه دشت‌های آن پراکنده‌اند و برآیند آنها به‌اندازه‌ای است که در پله‌های بالای جدول ایستاده است. دارایی ارزشمند ایرانیان که نخستین بار در سال 1291 از ژرفای چاه‌های مسجدسلیمان به روی زمین آمد درآمدی دراختیار ایرانیان قرار داده است که بخش عمده‌ای از فرهنگ و تمدن این مرز و بوم را شکل داده و ماهیت بخشیده است.

ایران 345 میلیارد بشکه نفت و گاز قابل استحصال دارد که فقط 30 درصد آنها به بهره‌برداری رسیده است و 70 درصد آن در درون زمین و دریا باقی مانده است. این میزان ذخایر نفت و گاز باقی مانده در دریا و دشت‌های ایران در نگاه نخست خرسندکننده و شادی‌آفرین است و می‌توان با امید به آنها زندگی کرد اما پس از آن باید به این اندیشید که این ثروت طبیعی چگونه به درآمد تبدیل شود.

واقعیت این است که ایران در همین لحظه و در این مقطع از زمان دارایی‌های مالی، تکنولوژیک اندکی برای رسیدن به نقطه‌ای مناسب در بهره‌برداری دارد و چاره‌ای جز استفاده از ثروت و تکنولوژی جهان ندارد. اما دنیای امروز با دنیایی که در آن ویلیام ناکس دارسی به ایران آمد و با رنج و مرارت نفت ایران را به بازار عرضه کرد تفاوت‌های قابل اعتنایی دارد.

 مهم‌ترین تفاوت دنیای امروز با سال‌های 1290 هجری شمسی این است که کشورها و سرزمین‌هایی که نفت و گاز دارند و می‌خواهند آنها را از ژرفای آب‌های سرزمینی خود یا چاه‌های نهفته در پهنه و دشت‌های خود بیرون آورده و به بازار عرضه کنند پرشمار شده‌اند حضور سران 18 کشور جهان که هر کدام در اندازه‌های گوناگون گاز دارند نشانه‌ای از همین ادعاست.

ایران تنها کشوری نیست که نفت و گاز دارد و تنها جایی نیست که سرمایه‌گذاران جهانی را به سوی خویش می‌خواند. همین عراق در نزدیکی ایران در سال‌های اخیر توانسته‌ است بخش قابل توجهی از سرمایه‌های بین‌المللی را به سوی خاک خود بکشاند و برنامه‌های بلندپروازانه‌ای را عرضه کند. ترکمنستان در مرزهای شمالی ایران یکی از کشورهای پیشگام در حوزه صادرات گاز طبیعی شده است و کار تا جایی پیش رفته که شاید حتی جایگزین ایران در رساندن گاز به هند باشد. روسیه به مثابه رقیب قدرتمند ایران چندین سال است بازار بزرگ اروپا را در انحصار خود دارد. عربستان سعودی غول بزرگ نفت جهان، امریکای دارای نفت و گاز شیل و... رقبای سرسختی برای ایران شده‌اند.

با این شرایط است که ایران باید در قراردادهای نفت و گاز خود تجدیدنظر کند و جذابیت ایجاد کند تا سرمایه‌های جهانی به این سرزمین بیایند. زمانه دیگر شده است و گونه‌ای نیست که چشم بر واقعیت‌ها بسته و منتظر باشیم فردی یا شرکتی بخواهد به سادگی ایران را هدف سرمایه‌گذاری قرار دهد. ایران تنها کشوری نیست که نفت و گاز دارد و تنها سرزمینی نیست که نیاز به سرمایه دارد. یادمان باشد که نفت و گاز ایران در زیر زمین و در آب‌های بی‌انتهای دریاها تا روزی که به روی زمین نیاید فایده‌ای نخواهد داشت.