توافق نظامی آمریکا و فیلیپین در پیچ وخم قانون

'باراک اوباما' رئیس جمهور آمریکا امروز (سه شنبه) در حالی برای شرکت در نشست سازمان همکاری های اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (اَپک) وارد فیلیپین می شود که امید زیادی به تصویب این توافق و اجرایی شدن آن پیش از ورود به مانیل داشت.

آمریکا و فیلیپین اردیبهشت ماه سال گذشته (آوریل 2014) با سفر باراک اوباما به مانیل توافقنامه نظامی 10 ساله ای امضا کردند که براساس آن نظامیان آمریکایی بیشتری اجازه می یافتند در پایگاه های آمریکا در فیلیپین مستقر شوند.

با وجود امضا این توافق، اجرای نهایی آن نیازمند تصویب نهادهای قانونی فیلیپین است که قرار بود مجلس سنا در مورد آن تصمیم گیری کند، اما اکنون درست پیش از ورود باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا به فیلیپین، بخشی از تصمیم گیری در مورد این توافق نظامی به دادگاه عالی این کشور واگذار شد.

دادگاه عالی این کشور نیز تصویب این توافق را نیازمند موافقت مجلس سنا دانست. هفته گذشته مجلس سنا فیلیپین بار دیگر با این توافق مخالفت کرد.

دادگاه عالی فیلیپین قرار بود روز سه شنبه هفته گذشته تصمیم خود را در مورد این توافق اعلام کند، اما آمادگی نداشتن برخی قضات در مورد بیان نظرات خود از یک سو و غیبت دو قاضی، توافق نامه نظامی مانیل – واشنگتن را همچنان بدون تایید باقی گذاشت.

برخی مخالفان این توافق نظامی، آن را تجاوز به حاکمیت ملی فیلیپین می دانند و معتقدند بر خلاف آنچه 'بنیگنو آکینو' رییس جمهوری فیلیپین مدعی شده است، این توافق یک توافقنامه اجرایی نیست و فقط یک پیمان نظامی است.

از دلایلی که نمایندگان مجلس سنای فیلیپین تاکنون از امضای توافقنامه نظامی مانیل – واشنگتن سر باز زده بودند، می توان به این نکته اشاره کرد که اعضای این مجلس بر این باروند توافقنامه مذکور با عجله امضا شده و نیازمند بررسی جدی است.

مفاد این توافقنامه 10 ساله تنها در عرض 10 ماه و پس از 8 دور مذاکره مقامات نظامی آمریکا و فیلیپین آماده و با عجله به دلیل سفر باراک اوباما به مانیل امضا شد، هر چند که این توافق پس از امضا در بایگانی مجلس سنای فیلیپین باقی ماند و تاکنون زمینه ورود نظامیان آمریکا را مهیا نکرده است.

علاوه بر ضرورت تصویب این توافق در دادگاه عالی فیلیپین، افکار عمومی نیز با این توافقنامه نظامی مخالف هستند و آن را یک طرفه و به نفع دولت آمریکا می دانند و به شدت از آن انتقاد می کنند.
حضور گسترده نیروهای آمریکایی برای چند دهه تا سال 1991 در فیلیپین باعث شد مردم این کشور نسبت به نظامیان آمریکا دید خوبی نداشته باشند و به همین دلیل همواره نسبت به انعقاد هرگونه پیمان نظامی با آمریکا مخالف هستند و در برخی موارد نیز با تجمع مقابل سفارت آمریکا در مانیل نسبت به این گونه پیمان ها اعتراض می کنند.

به رغم تلاش های واشنگتن و مانیل این توافقنامه نظامی تاکنون نهایی نشده است و دادگاه عالی فیلیپین نیز در جلسه روز گذشته (دوشنبه) خود، در مطابقت مفاد این توافق با قانون اساسی این کشور نظر خود را اعلام نکرد.

این دادگاه همچنین تاریخ دقیقی برای اعلام نظر خود در مورد این توافق مشخص نکرد و با این اقدام سرنوشت توافق نظامی مانیل – واشنگتن را در هاله ای از ابهام فرود برد. اقدامی که می تواند، باعث شود باراک اوباما بار دیگر دست خالی مانیل را به مقصد واشنگتن ترک کند.