آرتروز مثل موي سپيد به سراغ همه مي آيد

آرتروز چيست؟ و از چه سني شيوع مي يابد ؟ براي پيشگيري از عوارض آن كه ناتواني، اختلال در عملكرد و درد ازجمله آن است چه بايد كرد؟ آيا مي توان ازابتلا به آرتروز جلوگيري كرد يا همه به آن مبتلا مي شوند؟

آرتروز چيست؟

دكتر « سيد منصور رايگاني »رييس انجمن طب فيزيكي و توانبخشي ، تخريب تدريجي مفاصل را آرتروز يا ساييدگي مفاصل عنوان مي كند كه در اين فرايند غضروف تشكيل دهنده سطح مفاصل تخريب و استخوان ها در اطراف مفاصل از رشد غير معمولي برخوردارمي شوند كه در نتيجه فرد ، با محدوديت حركت و درد در مفاصل مواجه مي شود.

انتظار ساييدگي مفاصل از ۵۵ سال به بالا

وي با ذكر اينكه آرتروز شايد يكي ازشايع ترين علل ناتواني در افراد به ويژه در سالمندي باشد در رابطه با اين موضوع كه بسياري از افراد از آرتروز واهمه دارند مي گويد: آرتروز غير قابل اجتناب است و انتظار مي رود كه افراد بالاي ۵۵ به ساييدگي مفاصل دچار شوند.

اين استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مي افزايد: زانوها، انگشتان دست و شصت از بيشترين نقاطي هستند كه ميانسالان را گرفتار خود مي كنند و پس از آن ستون فقرات و لگن از نقاطي است كه آرتروز مي گيرند.

دكتر رايگاني اظهار مي دارد: البته نقاطي از بدن همچون مچ پا و شانه هم هستند كه كمتر به آرتروز مبتلا مي شوند.

دكتر «اسماعيل ابراهيمي » رييس انجمن فيزيوتراپي كه سال ها است در اين زمينه فعاليت كرده و بيماران مبتلا به آرتروز را نيز به وفور درمان كرده است به تجربه خود اشاره مي كند و مي گويد: تجربه چند سال گذشته نشان داده است كه زانو به دليل آنكه وزن را تحمل مي كند و بين عضو ران و مچ پا قرار دارد، بيشترين مفصلي است كه به آرتروز دچار مي شود.

ابراهيي اظهار مي دارد : بعد از زانو ، ستون فقرات به ويژه در ناحيه كمر به دلايلي همچون نشستن هاي طولاني مدت ، مشكلات آرتروز مشاهده مي شود .

وي مي گويد: افرادي كه در يك حالت مي نشينند ، ديسك واقع درستون فقرات كه واشر آسان سازي حركت به شمار مي آيد، آب را از دست مي دهد كه در پي آن ، فشار بر روي مهره ها كمر افزايش مي يابد .


آيا جوان ها هم به آرتروز دچار مي شوند؟

رايگاني ميزان ابتلا به آرتروز در جوان ها را كم عنوان مي كند اما در عين حال مي گويد: گاهي اوقات جوان ها بر اثر بروز حادثه اي از جمله تصادف با وسيله نقليه زودتر به آرتروز مبتلا مي شوند.

وي با بيان اينكه اكثر دردهاي اسكلتي ، آرتروز به شمار نمي آيد ، مي گويد: هر چند آرتروز به عنوان يكي از شايع ترين بيماري هاي اسكلتي است كه به ناتواني منجر مي شود اما متاسفانه برخي پزشكان به اشتباه اكثر اين دردها را آرتروز تشخيص مي دهند ، اين در حالي است كه هر دردي كه در ستون فقرات و عضلات است ممكن است آرتروز نباشد.

وي تاكيد مي كند: براي تشخيص آرتروز، تمام معاينات بايد به صورت مفصل و به دقت تصوير برداري شود تا آرتروز تشخيص داده شود وگرنه دردهاي مزمني هم وجود دارند كه فرد سال ها است كه اين دردها را تحمل مي كند و اما اين دردها نشانه آرتروز نيست.

آيا مي توان آرتروز داشت اما درد نداشت؟
دكتر رايگاني مي گويد: هر آرتروزي نمي تواند محدوديت در عملكرد را در فرد ايجاد كند به عبارت ديگر مي توان آرتروز داشت اما درد نداشت آرتروز مثل سفيد شدن موها است كه همه به آن مبتلا مي شوند اما آن آرتروزي فرد را دچار مشكل مي كند كه فرد در عملكرد خود دچار نوعي اختلال شود آنوقت است كه بايد آرتروز آن درمان شود.

وي خطاب به آن دسته از كساني كه علايم اين بيماري را دارند اما درد ندارند مي گويد: برخي علايم آرتروز دارند اما درد ندارند كه در اين صورت بايد به آنها توصيه هاي پيشگيرانه داد .

انواع مقابله با آرتروز

رييس انجمن طب فيزيك و توانبخشي مقابله با آرتروز را به دو بخش جراحي و غير جراحي تقسيم بندي مي كند كه به گفته وي روش هاي غير جراحي خط مقدم مقابله با آرتروز است به عبارت ديگر اگر فرد به آرتروز دچار شود، اولين اقدام درمان غير جراحي است كه بايد مراقبت هاي لازم از مفصل و همچنين ورزش مناسب را انجام دهد .

دكتر رايگاني مي گويد: تناسب اندام و ورن مناسب، تغذيه مناسب و استفاده از لبنيات، انجام ورزش هاي هوازي پيوسته و آهسته ، عدم فشار نامناسب بر روي زانو كه حمل نكردن بار با زانوي خميده ، از جمله آن اقداماتي است كه باعث ميشود تا مفصلي همچون زانو از دردهاي ناشي از آرتروز در امان بمانند.

وي در خصوص كفش ها مي گويد : پاشنه كفش نبايد زياد بلند باشد يا اصلا پاشنه نداشته باشد . حتي كفي نامناسب نيز مي تواند فرد را دچار مشكل مفصلي بكند .

اين استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ، اظهار مي دارد: اگر درد تشديد شد دارو درماني اعم از خوراكي و تزريقي هم انجام مي شود و فرد اگر خيلي اختلال داشته باشد و دردش بسيار باشد آنوقت است كه ممكن است به جراحي هايي همچون تعويض مفصل هم نياز داشته باشد.

دكتر ابراهيمي رييس انجمن فيزيوتراپي ايران در خصوص اصلاح برخي حركات و فعاليت ها مي گويد: هر حركت تكراري حتي اگر نيروي كمي نيز از فرد بگيرد ، در طولاني مدت وي را دچار مشكل مي كند .

وي به عنوان مثال به قاليباف ها اشاره مي كند كه براي مدت طولاني پشت دار قالي مي نشينند و فرش مي بافند اين افراد به علت اينكه براي بافتن قالي در حالي كه نشسته اند بايد كمي هم به جلو خم شوند در طولاني مدت دچار دردهاي مختلف عضلاني خواهند شد .

وي به پشت ميز نشيني اشاره مي كند كه نوعي بد نشستن » را هم به ارمغان آورده است و افراد در حالي كه با رايانه كار مي كنند كمي هم به جلو خم مي شوند نيز اشاره مي كند كه كمر آنها را هدف قرار داده و كمر درد در اغلب مواقع قابل پيش بيني است .

وي مي گويد : ايستادن طولاني مدت آنهم بدون حركت از جمله مواردي است كه افراد بايد به آن دقت لازم را داشته باشند.