کمک کنید داروی ایران وارد بازارهای منطقه شود

دکتر رسول دیناروند در نشست سفرا و روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران و مسوولان نظام سلامت گزارشی از وضعیت دارویی در کشور داد و گفت: در حال حاضر 1200 مولکول دارویی در ایران وجود دارد که به 3000 شکل دارویی و 6000 پروانه دارویی تبدیل شده‌اند و بیش از 80 درصد این پروانه‌ها تولید داخل و حدود 16 درصد آنها وارداتی هستند.

وی درباره کالاهای سلامت در کشور گفت: میزان کل بازارهای سلامت از جمله دارو، آرایشی، بهداشتی، تجهیزات پزشکی و مکمل‌هایی که وجود دارد، بازار دارویی ما 4.2 میلیارد در سال 2014 بوده است و بازار دنیا در این سال 1000 میلیارد بوده است.

رییس سازمان غذا و دارو افزود: در تجهیزات پزشکی و لوازم آرایشی و بهداشتی و فرآورده‌های مکمل، بازار ایران 0.4 یا 0.5 بازار جهانی است. گاهی در اخبار می‌بینیم که می‌گویند ایران دومین مصرف‌کننده آرایشی بهداشتی است یا مصرف دارویی کشور بالاست، اما کل بازار ایران برای کالاهای سلامت، کمتر از نیم درصد بازارهای جهانی است. البته در برخی حوزه‌ها سهم تولید داخل بالا بوده و در برخی حوزه‌ها کمتر است. مثلا در حوزه تجهیزات پزشکی و آرایشی سهم تولید داخل کمتر و در حوزه دارو و لوازم بهداشتی سهم تولید داخل بالاست.

دیناروند با بیان اینکه بیش از 50 درصد از کالاهای سلامت که بازاری حدود 10 میلیارد دلار را شامل می‌شوند، تولید داخل است، گفت: 30 درصد آنها وارداتی هستند و بخشی از آنها به صورت قاچاق وارد می‌شوند و متاسفانه نتوانسته‌ایم قاچاق را حذف کنیم.

وی افزود: نسبت سهم تولید داخل ما به سهم واردات‌مان در سال‌های اخیر تقریبا پایدار بوده؛ به طوری که سهم تولید داخل دوسوم و سهم واردات ما یک سوم بوده است که البته این یک سوم از نظر کمی بسیار کمتر و حدود سه تا چهار درصد است.

رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه حدود 95 تا 97 درصد داروی مصرفی کشور تولید داخل است، گفت: سرانه مصرف دارو، 54 دلار است و میانگین جهانی آن 135 دلار و در کشور ترکیه 150 دلار و در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس 260 دلار است.

دیناروند ادامه داد: از نظر عددی سهم واردات دارو ناچیز است. در چهار سال اخیر بازار ما از نظر عددی رشدی نداشته و بین 33 تا 34 میلیارد مانده است و در سال 94 هم تقریبا به همین میزان است. اما از نظر ریالی به شدت انبساطی بوده که علت آن هم افزایش قیمت ارز بوده است. بازار دلاری ما نیز مانند بازار عددی ثابت مانده و سهم واردات ما متوقف مانده است. همچنین میزان ارزی که استفاده می‌کنیم در سال 93 و 94 کاهش یافته است و وابستگی ارزی ما در سال 93 برای اولین بار کاهشی بوده است در حالی که این وابستگی در سال 92 از یک میلیارد دلار بالاتر بوده و امیدواریم در سال 94 پایین‌تر از سال 93 آید.

دیناروند با بیان اینکه میزان صادرات دارو در کشور یک سیر صعودی تا سال 90 داشته است، گفت: در سال 91 و 92 به جهت سیاست‌های ارزی میزان صادرات ما کاهش یافته، اما در سال 93 وضعیت اصلاح شده است و به بالاتر از میزان صادرات نسبت به سال 90 رسیده‌ایم. البته کماکان عدد صادرات ما ناچیز است.

رئیس سازمان غذا و دارو افزود:‌ در سال‌های اخیر استراتژی توسعه بازار ما توسعه تولید به جای واردات بوده است و سیاست توسعه صادرات را نداشته‌ایم. این وضعیت در کشورهای رقیب ما کاملا متفاوت است. در زمان بحران دارویی یکی از بحث‌های جدی که سفرای ما پیگیر آن بودند، این بود که چگونه در واردات دارو به ایران کمک کنند. بنابراین برای حل مشکلات نگاه باید به سمت توسعه صادرات تغییر کند.

دیناروند با بیان اینکه وضعیت دارویی ترکیه شبیه به وضعیت دارویی کشور ماست، گفت: این در حالیست که کلیت اقتصاد ترکیه از ما جلو زده، اما در صنعت داروسازی زیاد با ما فرقی ندارد. همچنین در زمینه داروهای بیوتکنولوژی ایران از ترکیه جلو زده است و در این راستا قراردادهایی در زمینه انتقال دانش این داروها به ترکیه منعقد شده است. اما نگاه ترکیه این است که در 10 سال آینده میزان صادراتش را 20 برابر کند؛ یعنی میزان صادرات این کشور از مرز 11 میلیارد دلار در دارو عبور کند.

وی ادامه داد: هدف ما برای سال 1404 نزدیک به یک میلیارد و 500 میلیون دلار صادرات دارو است، اما ممکن است حتی به این هدف هم نرسیم؛ چرا که نگاه ما به جای برون‌گرا بودن به درون است. اما تاکید می‌کنم که راه توسعه صنعت ایران، توسعه صادرات است.

دیناروند سفرای ایران در کشورهای مختلف را مورد خطاب قرار داد و گفت: درخواست می‌کنم که نگاهتان در حوزه دارو صادراتی باشد و کمک کنید تا داروی ما وارد بازارهای کشورهای منطقه شود.

دیناروند افزود: یکی از اولویت‌های ما در این زمینه این است که بازار عراق و چند کشور دیگر را هدف قرار دهیم. این کار سخت است و کمک وزارت خارجه در این زمینه بسیار حیاتی است. بنابراین باید سهم خود را از بازارهای در حال توسعه با کمک صنعت و سندیکای مربوطه بگیریم. هدف ما این است که به تراز مثبت برسیم و اگر واردات ما یک میلیارد دلار است، در پایان برنامه ششم یک میلیارد و 250 میلیون دلار واردات دارو داشته باشیم و تراز صادرات ما نیز مثبت شود.