نچه واضح و مبرهن به نظر مي‌رسد تفاوت انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی با چند دوره پيشين و وجه رقابتي‌تر آن است.
در روزهاي بهاري اما گرم و پر هياهوي سياسي خرداد ۹۲ نام هشت سياستمدار به عنوان كانديداي يازدهمين دوره رياست‌جمهوري در فضاي سياسي طنين‌انداز شد. از ميان اين هشت تن، شش نفر تا روز انتخابات در كوران رقابت باقي ماندند و يك نفر از آنان به خيابان پاستور رفت تا سكاندار امور اجرايي كشور شود. بازمانده‌ها از رقابت صحنه سياست را ترك نكرده و به عنوان نخبگان و چهره‌هاي شناخته شده سياسي كشور هر كدام مسير متفاوتي را طي كرده و مي‌كنند، مرداني كه بي‌گمان هنوز به نقش‌آفريني موثر در آيند و روندهاي سياسي مي‌انديشند و در پي شكل‌دهي صورت‌بندي‌هاي مطلوب در فضاي سياسي هستند. با نزديك شدن به انتخاباتي ديگر بديهي است كه نگاه‌ها به آنان و عملكردهايشان در نقطه كانوني طيف‌هاي مختلف سياسي به عنوان چهره‌هاي مرجع معطوف شده و يك‌بار ديگر زیر ذره بين و در مظان توجه افكار عمومي قرار گيرند. مرداني كه شماري از آنان با جلوتي نمايان در پي نقش آفريني در فضاي پيشا انتخاباتي مجلس دهم هستند و به صندلي رياست مجلس نيم‌نگاهي دارند و شماري از آنان ترجيح مي‌دهند كه با چراغ خاموش حركت كنند و شايد برخي از آنان دورنماي دوازدهمين انتخابات رياست‌جمهوري را مد نظر داشته و هنوز نگاهي به پاستور دارند.اصولگراي اعتدالي و دولت‌نواز
علي‌اكبر ولايتي با ۱۶سال سابقه سكانداري وزارت امور خارجه و از چهره‌هاي مورد وثوق اصولگرايان سنتي در ادوار دور و نزديك كه در انتخابات پيشين مجلس سمت سخنگوي جبهه متحد اصولگرايان با پيشقراولي آيت‌ا... مهدوي كني را داشت، پس از انتخابات رياست‌جمهوري بر صندلي روحاني در مركز تحقيقات استراتژيك تكيه زد. عدم كناره‌گيري وي در انتخابات به نفع ديگر كانديداي اصولگرا بويژه با توجه به نزديكي وي به آيت‌ا... هاشمي، بهانه و زمينه انتقادات و تخريب‌هاي هرازگاه رسانه‌هاي اصولگرا عليه وي را فراهم آورد که اين روند با حمايت وي از تيم مذاكره‌كننده و دستاورد آنان يعني برجام آن‌هم در روزهاي سخت و پرتلاطم مذاكرات و در اوج حملات به تيم مذاكره‌كننده در بحبوحه مذاكرات و پس از آن، روند شتابان‌تري نيز به خود گرفت بويژه كه وي اين حمايت را با توجه به سبقه ديپلماتيك و جايگاه خود در مشاورت مقام معظم رهبري ابراز مي‌داشت. ولايتي اين روزها بيش از آنكه به اصولگرايان سنتي نزديك باشد در زمره حاميان دولت از جنس اصولگرايان معتدل به شمار مي‌آيد بويژه كه سنتي‌هايي همچون موتلفه ترجيح داده‌اند با طيفي همچون پايداري به اتحاد و ائتلاف بينديشند. ولايتي برخلاف چهار سال پيش حضور نماياني در فضاي پيشاانتخاباتي مجلس ندارد اما بي‌گمان اگر قرار بر اتحاد اصولگرايان معتدل و حاميان دولت باشد او مي‌تواند نقش بسيار كليدي در اين زمينه ايفا كند.
باز هم مستقل مي‌آيد
سال‌ها وزارت در عرصه‌هاي مهم و خطير او را به چهره‌اي نام‌آشنا براي نسل‌های اول و دوم انقلاب تبديل كرده اما هنگامی كه نامش به عنوان نامزد تاييد صلاحيت شده انتخابات رياست‌جمهوري دوره يازدهم مطرح شد كمتر كسي انتظار وی را داشت و نسل تازه نيز به‌واسطه كناره‌گيري او از متن تحولات سياسي طي دو دهه اخير چندان آشنايي با وي نداشتند. محمد غرضي شايد خودش هم انتظار تاييد صلاحيتش را نداشت چرا كه وي نه ستاد آنچناني تشكيل داد و نه تبليغات پر و پيمان انتخاباتي داشت. با فرزندش به شهرهاي مختلف سفر مي‌كرد و تيم حفاظتي وي چهره‌هاي آشناي سفرهاي تبليغاتي وي بودند. غرضي اما از فرصت انتخابات رياست‌جمهوري استفاده كرده و خود را به بسياري از مردم بازشناساند و اكنون با اين سرمايه قصد آن دارد كه در انتخابات دوره دهم مجلس شوراي اسلامي شركت كند نه سخن از سرليستي مي‌گويد و نه بروبياي آنچناني دارد اما از همان چند ماه پيش گفته كه قصد نامزدي دارد و خواهد آمد.
حاج محسن با شمايل متفاوت
سمت رسمي وي دبيري مجمع تشخيص مصلحت نظام است، مردي كه پس از سال‌ها حضور در سمت فرماندهي سپاه پاسداران در روزهاي پر تلاطم جنگ رداي نظامي را كنار گذاشت و در كسوت يك سياستمدار ظاهر شد. اين تغيير و تحول اما چندان براي محسن رضايي خوش فرجام يا بهتر بگوييم نتيجه بخش نبود. رضايي در سه انتخابات اخير رياست‌جمهوري اعلام نامزدي كرد و پس از انصراف سال۸۴ در دو انتخابات بعدي نيز موفقيتي حاصل نكرد. رضايي اين روزها در شمايلي تازه ظاهر شده و در مراسم‌هاي رسمي با لباس نظامي ديده مي‌شود، نكته‌اي كه عنوان مي‌شود با توجه به تنش‌هاي منطقه‌اي و در راستاي نشان‌دادن آمادگي به شكل نمادين است اما شايد او مايل است كه يك‌بار ديگر كوچ كرده و اين‌بار از فضاي سياسي به جايگاه نظامی بازگردد. البته شايعاتي هم در اين زمينه در فضاي رسانه‌اي مطرح شد كه صحت نيافت. هرچند اين تغييرات نمي‌تواند نافي نقش‌آفريني وي در فضاي انتخاباتي پيش رو باشد چرا كه وي يك حزب سياسي نزديك به خود دارد و رسانه‌هاي اثر‌گذاري نيز در طيف همراه وي هستند و اين نكته را هم از ياد نبريم رضايي تنها كانديدايي بود كه در سه استان در انتخابات رياست‌جمهوري حائز رتبه اول شد و پايگاه راي منطقه‌اي خوبي دارد كه در انتخابات مجلس بسيار به كار مي‌آيد.
روزهاي شلوغ و پردردسر شهردار
نزديك‌ترين رقيب حجت‌الاسلام روحاني در انتخابات رياست جمهوري بسيار كمتر از آنچه انتظارش را داشت راي آورد اما اين شكست چند ماه بعد منجر به كناره‌گيري وي از سمت استراتژيك شهرداري تهران نشد. محمدباقر قاليباف در انتخاباتي كم سابقه با يك چرخش ناگهاني و نيز حمايت اصولگرايان شورا در ساختمان بهشت بر مسند شهرداری ماندگار شد. اين روزها البته اخبار جسته و گريخته‌اي از اختلاف ميان وي و برخي حاميان اصولگرايش در شورای شهر تهران شنيده مي‌شود و به انضمام آن گزارش‌هاي حسابرسي از شركت‌هاي زيرمجموعه شهرداري و واگذاري زمين‌هاي عباس‌آباد روزهايی چالشي را براي شهردار پایتخت رقم زده است. البته با همه اين اوصاف قاليباف بي‌گمان در جريان اصولگرایی وزنه‌اي به شمار آمده و با توجه به رسانه‌هاي پرشمار و حاميان پروپاقرص در پي نقش‌آفريني در انتخابات مجلس است بويژه كه وي سعي كرده در مواضع خود حالت بينابيني را حفظ و موضع‌گيري عليه تندروها نداشته باشد و البته هر از گاهي در قالب جملات صريح يا كنايه‌آميز به دولت مستقر بتازد و از برجام تا رويكردهاي اقتصادي دولت را مورد انتقاد قرار دهد.
ادیبی با چراغ خاموش
غلامعلي حداد عادل تنها چند روز مانده به انتخابات رياست‌جمهوري از حضور كناره گرفت، مردي كه اوج نقش‌آفريني وي به رياست مجلس هفتم بازمی‌گردد. حداد عادل اين روزها آرام‌تر از هميشه در بهارستان حضور دارد حتي در هنگامه اوج مباحث داغ و جنجالي برجام در خانه‌ملت نماینده تهران در مجلس ترجيح داد كه از موضع‌گيري علني پرهيز كند. اين سكوت اما به معناي حذف و كناره‌گيري از عرصه نيست آنچنان كه در مهم‌ترين جلسات مجلس حلقه پايداري‌ها گرد وي جمع مي‌آمدند، اكنون نيز به نظر مي‌رسد جريان تندرو‌تر مجلس در انتخابات گرد وي جمع آمده و گزينه رياست آنان براي مجلس آينده كسي جز وي نباشد.
فعال‌تر از هميشه در عرصه
كناره‌گيري وي از عرصه انتخابات رياست‌جمهوري مويد اجماع و اتحاد اصلاح‌طلبان پيرامون حسن روحاني شده و نقشي تاثيرگذار در فرآيند انتخابات داشت. محمدرضا عارف كه پيش‌بيني مي‌شد سمتي را در دولت یازدهم يا در سيستم آموزش‌عالي بپذيرد اما تصميم گرفت به انسجام‌دهی تشكيلاتي مجموعه خود بپردازد و مهياي حضور در انتخابات مجلس دهم شود. او شايد تنها كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري بود كه از فرداي انتخابات برنامه و هدف مشخصي را پي گرفت و با حضور در جلسات مختلف در اقصي نقاط كشور اين هدف را پیگیری کرد. معاون اول دولت اصلاحات اكنون يكي از چهره‌هاي شاخص اصلاح‌طلبان در انتخابات پيش‌روست كه البته عده‌اي از ياران و همراهان وي تمايل دارند او را در نقطه كانوني و مركز ثقل فعاليت‌هاي انتخاباتي اصلاح‌طلبان قرار دهند، هر چه هست حضور وي در انتخابات پيش رو قطعي شده و به نظر مي‌رسد او نيم‌نگاهي هم به كرسي رياست مجلس هم داشته باشد و البته در اين ميان صورت‌بندي انتخاباتي اصلاح‌طلبان و نحوه تعامل آنان با اعتدالگرايان نقش كليدي در اين ميان خواهد داشت.
جليلي؛ از سكوت تا حضور آتشين
در ميان كانديداهاي انتخاباتي او دورترين فرد از لحاظ رويكرد و نگرش به كانديداي پيروز بود و بواسطه پاسخ منفي راي‌دهندگان جليلي در دو سال ابتدايي عمر دولت يازدهم ترجيح داد كه از موضع‌گيري صريح عليه دولت پرهيز كند و برخلاف همقطاران كه در موضوع مذاكرات از هيچ انتقادي دريغ نكردند، از ورود به مباحث جنجالي دوري كند. او سكاندار پيشبرد مذاكرات به مدت شش سال بود و اين سكوت عجيب و قابل تامل اما پس از موفقيت مذاكرات و تصويب برجام به ناگهان وي نه تنها سكوت را شكست كه تندترين انتقادات و سخت‌ترين ايراد‌گيري‌ها را در جلسه كميسيون برجام متوجه مذاكره‌كنندگان و دستاورد آنان كرد. انتقاداتي كه البته وقع چنداني نيافته و پاسخ‌هاي درخوري نيز گرفت اما نشان‌دهنده آن بود كه كانديداي پيشين رياست‌جمهوري بي‌ميل نيست كه به عرض اندام در فضاي سياسي بپردازد و در قالب اپوزيسيون دولت فعلي نقش‌آفريني كند، نكته‌اي كه شايد در انتخابات آتي مجلس هم رخ نمايانده و او را در اين انتخابات هم كانديداي جريان پايداري كند.
در نهايت...
آنچه واضح و مبرهن به نظر مي‌رسد تفاوت انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی با چند دوره پيشين و وجه رقابتي‌تر آن است. بي‌شك در چنين فضايي نخبگان و چهره‌هاي سياسي طيف‌هاي مختلف نيز امكان نقش‌آفريني بيشتر را خواهند داشت و كانديداهاي دوره يازدهم رياست‌جمهوري نيز از اين قاعده مستثنا نيستند و با انتخاباتي شدن فضاي سياسي از آنان بيشتر خواهيم شنيد، مرداني كه اگر از حضور در پاستور باز ماندند اكنون مي‌توانند در ركن قانونگذاري كشور و در انتخابات مجلس تاثيرگذار باشند و زمينه‌هاي تفوق سياسي خود و طيف همراه شان را در آينده فراهم آورند.
منبع: آرمان
ارسال نظر
