تحلیل گزارش اخیر بانک جهانی درباره ایران/ فضای کسب و کار چگونه بهبود یافت؟

بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود موسوم به « گزارش فضای کسب و کار 2016» به بررسی سهولت فعالیت‌های اقتصادی و فضای کسب و کار 189 کشور جهان پرداخته است.

بر اساس این گزارش، ایران از نظر سهولت فعالیت‌های اقتصادی و فضای کسب و کار با یک پله صعود نسبت به سال گذشته رتبه 118 در میان 189 کشور جهان را کسب کرده است.این نهاد بین‌المللی برآورد خود در مورد رتبه ایران در سال گذشته را نیز اصلاح کرده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید،بر اساس سال گذشته بانک جهانی، رتبه ایران به لحاظ سهولت کسب و کار در سال گذشته میلادی 130 عنوان شده بود که در گزارش امسال به 119 تصحیح شده است.

پس می‌توان گفت که رتبه ایران به طور کلی و با توجه به اصلاحات انجام شده 12 پله بهبود یافته است.

شاخص فضای کسب و کار بر اساس 10 زیرشاخص، آغاز کسب وکار، دریافت مجوز ساخت و ساز، هزینه دریافت اشتراک برق توسط شرکت‌ها، ثبت دارایی‌ها، کسب اعتبارات یا دریافت وام، حمایت از سرمایه‌گذاران، پرداخت مالیات، تجارت کالا در جهان، سهولت اجرای قراردادها و ورشکستگی و تعطیلی شرکت‌ها محاسبه می‌شود.

شاخص هایی که در این گزارش رشد صعودی را طی کرده اند یکی دریافت مجوز ساخت و ساز است که گفته شده رتبه ایران از نظر دریافت مجوزهای ساختمانی از 98 به 69 رسیده است. این بهبود 29 پله‌ای در رده بندی جهانی نشان می‌دهد که مراحل دریافت مجوزهای ساختمانی در کشور طی یک سال گذشته آسان‌تر شده است.

یکی از اعضای اتاق بازرگانی در گفتگو با شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید برخی از این از این زیرشاخص ها را تشریح می کند.

امیر عابدی در زمینه شاخص تسهیل مجوز ساخت و ساز می گوید:در حال حاضر مسکن در رکود قرار دارد بنابراین ما در زمینه مسکن رشدی نداشته ایم ولی مسولان و شهرداری برای رونق در این بخش مراحل اخذ پروانه را سعی کرده اند آسان تر کنند.

هزینه دریافت اشتراک برق توسط شرکت‌ها 6 پله صعود کرده است.در این زمینه عابدی می گوید:وزارت نیرو از سازمان های برق منطقه ای خواسته تا برای کمک به بخش تولید عملیاتی مانند اخذ مجوزها و...را نسبت به قبل راحت تر کنند ولی در واقع ما اثر کلان آن را در شاخص ملی رشد نمی بینیم چراکه  فعلا همان رکود حاکم است که ناشی از کمبود تقاضا در بازار و کبود نقدینگی برای تولید است که با برنامه دولت در زمینه خودرو و لوازم خانگی برای تحریک تقاضای آنها بهبود می یابد.

اما نکته جالب در گزارش بانک جهانی این است که باتوجه به تلاش های زیادی که در زمینه تجارت کالا یا همان صادرات و واردات کالا صورت گرفته ،اما در گزارش آمده است:ایران از نظر کیفیت تجارت کالا با نزول یک پله‌ای در جایگاه 167 قرار گرفته که این جایگاه در سال گذشته رتبه 166 بوده است. صادرات در ایران 107 ساعت زمان می‌برد و این مدت نسبت به گذشته تغییری نکرده است. هزینه صادرات در مرزهای ایران برای هر کانتینر 565 دلار برآورد شده است.همچنین زمان لازم برای واردات کالا از طریق مرزهای ایران نیز بدون تغییر 148 ساعت عنوان شده است؛ همچنین هزینه واردات کالا به ایران برای هر کانتینر 660 دلار برآورد شده است.

عابدی می گوید:دولت یازدهم و گمرک در این حوزه تلاش های فراوانی کرده است؛طرحی به نام " پنجره واحد" که یک طرح بزرگ در حوزه گمرک است، در دستور کار این نهاد قرار گرفته است با این هدف که تعداد اسناد صادراتی و وارداتی در گردش را کاهش دهد تا از این طریق زمان فرآیند صدور و ورود کالا را کاهش دهد.اما باید بپذیریم هنوز مشکلاتی هست و هنوز به آن درجه مطلوب در این زمینه ها نرسیده ایم و نتوانسته ایم سطح این شاخص را در آسیا و دنیا بهبود ببخشیم البته باید تاکید کرد نه اینکه اراده ای نبوده است بلکه همانگونه که ذکر شد گمرک در این زمینه اقدامات اساسی و جدی ای انجام داده است ولی باید بیشتر کار شود.

 وی ادامه می دهد:در زمینه هزینه صادرات و واردات عواملی که این شاخص را رقم زده حمل و نقل است که باید گفت در این حوزه ناوگان فرسوده ای داریم و باعث شده هزینه های ما بالا برود، از طرفی عدم وجود زیرساخت های ارتباطی در شهرهای مرزی هزینه ها را به طور کل نسبت به رقبای ما بالاتر برده است،اینها همه جمع می شود و قیمت تمام شده کالا و زمان صدور کالا را افزایش می دهد.

طبق گزارش منتشر شده روز گذشته بانک جهانی، ایران با یک پله ترقی و بهبود به رتبه ۱۱۸ در سهولت تجارت و بازرگانی دست یافت.

سنگاپور به عنوان کشوری در جنوب شرق آسیا رتبه نخست را کسب کرده است، ضمن اینکه روسیه با وجود تحریم های غرب با ۳ پله ترقی در جایگاه ۵۱ قرار گرفته است.

همچنین نیوزلند، دانمارک، کره جنوبی، منطقه هنگ کنگ، بریتانیا، آمریکا، سوئد، نروژ، فنلاند، تایوان و مقدونیه به ترتیب بعد از سنگاپور رتبه های دوم تا دوازدهم را کسب کرده اند.