اکران یک فیلم بعد از ۱۲ سال

 ۱۲ سال از ساخت «خواب تلخ» می‌گذرد، نخستین فیلم بلند محسن امیریوسفی، که در بیش از ۴۰ جشنواره حضور پیدا کرد و جوایزمتعددی به دست آورد.
محسن امیریوسفی برای ساخت نخستین فیلم بلند خود موضوع عجیبی را انتخاب کرده بود: «یک مرده‌شوی که با عزرائیل درگیر می‌شود». او پیش از این نیز و در حوزه فیلم کوتاه و سینمای مستند به سراغ موضوعات عجیب و غریب رفته بود، اما عجیب‌تر از موضوعات و سوژه‌های آثارش، نگاه خود او به این اتفاقات و روایت بود.
پیش از آن که «خواب تلخ» هم در کن جایزه بگیرد و هم در جشنواره‌های خارجی دیگر خوش بدرخشد، امیریوسفی با فیلم‌های کوتاه «دست‌های سنگی» و «کاروان» توانسته بود توجه منتقدان و اهالی سینما را به خود جلب کند با این حال وقتی به سراغ «خواب تلخ» رفت، یازده ماه باید صبر می‌کرد تا مجوز این فیلم صادر شود.
بعد از این ۱۱ ماه بالاخره فیلم در سال ۸۲ با بودجه‌ای اندک جلوی دوربین رفت و بعد از ۲۶ جلسه فیلمبرداری به پایان رسید. فیلمی که بخش‌هایی از آن با دوربین دیجیتال که آن سال‌ها تازه وارد سینما شده بود فیلمبرداری شد.
اما اتفاقاتی که برای «خواب تلخ» در کن افتاد از جنس دیگری بود. مخاطبان و علاقمندان سینمای ایران که در جشنواره‌های خارجی معمولا یا به تماشای آثاری ساده و شاعرانه نشسته بودند یا با آثار اجتماعی سینمای ایران روبرو شدند این بار با فیلمی روبرو بودند که جنس دیگری داشت. فضای گروتسک و طنز‌آمیز «خواب تلخ» هم منتقدان را شگفت‌زده کرد و هم مخاطبان را. بدین ترتیب محسن امیریوسفی و «خواب تلخ» راه تازه‌ای را پیش پای سینماگران جدید گشودند و وجه دیگری از سینمای ایران را به جهان را نشان دادند.
دبورا یانگ، منتقد هالیوود ریپورتر در همان سال و بعد از تماشای «خواب تلخ» نوشت که این فیلم اولین کمدی سیاه ایرانی است که طنزی ویرانگر دارد و چهره‌ای جدید و طنازانه از ایران نشان می‌دهد.
اولیویه پر رییس بخش دو هفته کارگردانان ــ همان بخشی که «خواب تلخ» در قالب آن به نمایش درآمده بود ــ نیز در نشست مطبوعاتی فیلم گفت که این فیلم مثل یک سفیه فضایی بود که یکباره در بخش دو هفته کارگردان‌ها فرود آمد و همه ما را حیرت‌زده کرد.
نتیجه همه این تعریف و تمجیدها جایزه ویژه بخش دوربین طلایی بود که از بخش اصلی جشنواره نصیب امیریوسفی شد. فیلم همچنین جایزه نگاه جوان را از بخش دو هفته کارگردان‌ها گرفت.
یکی از خصوصیات «خواب تلخ» این بود که درست زمانی از نابازیگران واقعی استفاده که هیچ کدام از آثار سینمایی دیگر که با نابازیگر ساخته می‌شدند فیلمنامه کامل با دیالوگ نداشتند اما امیریوسفی با نوشتن دیالوگ‌های کوتاه توانست فیلمنامه‌ای کامل را به تصویر بکشد. دیالوگ‌هایی که خودش می‌گفت از صحبت کردن با تک تک نابازیگران فیلم الهام گرفته است و آنها را به گونه‌ای مستندوار نوشته که به نظر برسد متعلق به خود نابازیگران است.
حضور در بیش از چهل جشنواره جهانی و کسب جوایز متعدد دلیل خوبی بود برای این که فیلم نماینده ایران در اسکار ۲۰۰۶ شود. اتفاقی که نیفتاد و امیریوسفی هم درباره آن سکوت کرد.
اما این شروع ناکامی‌های «خواب تلخ»‌ نبود، بعد از موفقیت‌های جهانی فیلم برای اکران عمومی به مشکل برخورد و در نهایت قرار شد در گروه«آسمان باز» به نمایش درآید. اتفاقی که البته هرگز رخ نداد.
حالا محسن امیریوسفی می‌گوید: «بعد از ۱۲ سال انتظار اکران، حرفی برای گفتن نمانده است.» حرف‌هایی که طی این ۱۲ سال شاید کم‌رنگ شدند اما فراموش نشدند.