چرا قلیان نکشیم؟

روزنامه جام جم در صفحه سلامت نوشت: مصرف دخانیات چه به صورت سیگار و چه قلیان برای سلامت انسان ها مخاطره آمیز بوده و نقش آن در بروز سرطان ریه از سال ها قبل اثبات شده است.

 دختر و پسر فرقی ندارد. این روزها اگر به پاتوق های گردشگری در سراسر کشور سری بزنیم، بساط قلیان به راه است که متاسفانه سن و سال هم نمی شناسد.
کارشناسان در تمام این مدت تلاش کرده اند درباره مضرات این ماده دخانی به مصرف کنندگان قلیان هشدار بدهند، اما ظاهرا کارساز نیست و هر روز هم بر تعداد مصرف کنندگان آن افزوده می شود.

از همه بدتر این که نه تنها مصرف قلیان میان دختران و نوجوانان حسابی رواج پیدا کرده، بلکه متاسفانه بچه ها بدون هیچ مشکلی با خانواده قلیان می کشند. به گفته کارشناسان، از آنجا که مدت زمان مصرف قلیان بیشتر است و معمولا به شکل دسته جمعی مصرف می شود، دلیلی برای دور همنشینی های طولانی جوانان و گپ زدن ها و در نتیجه پک زدن های طولانی به قلیان است.
اما به راستی چرا باوجود این همه تمایل به مصرف قلیان استفاده از آن بسیار خطرناک دانسته شده است و خیلی ها مضرات آن را بیشتر از سیگار عنوان می کنند؟

دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به جام جم می گوید: مصرف دخانیات چه به صورت سیگار و چه قلیان برای سلامت انسان ها مخاطره آمیز بوده و نقش آن در بروز سرطان ریه از سال ها قبل اثبات شده است.

در ادامه این گزارش آمده است: علاوه بر این، استفاده مشترک از قلیان چه در منازل و چه قهوه خانه ها و رستوران های سنتی تهدیدی برای سلامت محسوب می شود، چون بیماری های ویروسی و میکروبی مختلفی از این طریق قابل انتقال هستند. یکی از بیماری هایی که در سال های اخیر به طرز قابل توجهی در ایران شیوع پیدا کرده، بیماری مونونوکلئوز حاد عفونی است که با تب و لرز، گلودردهای شدید، بزرگی غدد لنفاوی ناحیه گردن و چرک لوزه ها همراه است.

بد نیست بدانید خیلی ها تنها دو هفته بعد از استفاده مشترک از قلیان دچار این بیماری می شوند؛ حتی اگر از سری یکبار مصرف استفاده کرده باشند. در واقع، فردی که به این بیماری مبتلاست، می تواند با یکبار پک زدن تعداد زیادی ویروس را وارد محفظه آب قلیان کند و با توجه به این که در این محفظه هوای خنک وجود دارد، ویروس می تواند مدت طولانی در آن زنده بماند و آلودگی به سایر افراد مصرف کننده منتقل شود.

**آنفلوآنزا و سل در کمین قلیانی ها

دکتر مردانی معتقد است: بسیاری از بیماری های تنفسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا می توانند با مصرف قلیان مشترک به افراد منتقل شوند. البته راه انتقال این بیماری های ویروسی فقط پک زدن نیست، بلکه اگر بیمار به شیلنگ قلیان دست بزند و بعد از او با آن ناحیه تماس پیدا کنید شما هم مبتلا خواهید شد.

در عین حال، سل نیز یکی از عفونت های باکتریایی است که به راحتی از طریق قلیان مشترک منتقل می شود و با سرفه، تب، خلط عفونی، تعریق شبانه، بی اشتهایی و درگیری ریه همراه است و می تواند سلامت فرد را به شدت تهدید کند؛ به ویژه در آنها که ضعف سیستم ایمنی دارند.

**مشکلات معده ناشی از قلیان کشی

اختلالات گوارشی هم می تواند ازجمله عوارض قلیان کشیدن باشد چون به گفته دکتر مردانی، نوعی باکتری عفونی به نام هلیکوباکتر پیلوری می تواند از طریق قلیان مشترک میان افراد مختلف منتقل شود. البته این عفونت ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما در بعضی موارد با علائمی شبیه زخم معده بروز می کند و با تهوع، استفراغ، ترش کردن غذا، درد ناحیه زیر جناغ، ورم معده و اثنی عشر همراه است.

**انتقال ایدز با قلیان؟

استفاده از قلیان مشترک راه شایعی برای انتقال ایدز محسوب نمی شود مگر این که فرد مبتلا دچار زخمی در ناحیه دور لب باشد و خون حاصل از آن به سر مکش قلیان منتقل شود و در عین حال فرد سالم نیز زخمی در دهان داشته باشد و با خون آلوده به ویروس HIV تماس پیدا کند.

**امان از توتون های طعم دار

براساس یک بررسی در بیمارستان مسیح دانشوری، میکروب ها و قارچ های خطرناکی در تنباکوهای قلیان دیده شده و از آنجا که انواع اسانس قوی، بوی نامطبوع آنها را از بین می برند خیلی ها فکر می کنند قلیان هایی با طعم میوه و... سالم ترند؛ در حالی که 90درصد آنها از نامرغوب ترین و غیربهداشتی ترین تنباکوها هستند و اصلا معلوم نیست کجا و چطور بسته بندی می شوند. این میکروب ها و قارچ ها در هر بار پک زدن با حرارت وارد محفظه آب شده و بخار آب به میکروب ها می چسبد و از طریق هر دم، وارد ریه می شوند؛ در صورتی که برخی افراد تصور می کنند محفظه آب مانند فیلتر عمل می کند.

از طرفی، این میکروب ها و قارچ ها می توانند عاملی برای بروز ناهنجاری های تنفسی، سرطان ریه، حنجره و کلیه باشند و به مرور زمان زمینه را برای ابتلا به سرطان فراهم می کنند.

به گفته دکتر مردانی، اسـتفاده از سری های یکبار مصرف که به شیلنگ وصل می شود هیچ مصونیتی برای فرد ایجاد نمی کند، چون عوامل بیماریزا به راحتی از محفظه وارد شیلنگ می شوند و با هر بار پک زدن از سری قلیان عبور می کنند و مستقیم به سیستم تنفسی انتقال می یابند.

همچنین یکی از باورهای غلط بین مردم این است که استفاده از شیر یا مثلا شیرنارگیل به جای آب در مخزن قلیان می تواند از انتقال آلودگی ها به مصرف کننده جلوگیری کند. این باور کاملا اشتباه است و برعکس این مایعات محیط بسیار مناسبی را برای رشد و بقای میکروب ها و ویروس ها فراهم می کنند و زمینه بروز بیماری ها را به شدت افزایش می دهند.

منبع: جام جم