خاموشی چراغ آموزش عالي رايگان

تحصيل در دانشگاه هاي کشور به صورت رايگان ديگر به رويايي براي کنکوري ها تبديل شده است. آمارها از ميزان ظرفيت کنکور سراسري سال 92 نشان مي دهد در مجموع 712 هزارو367 ظرفيت ايجاد شده در دانشگاه هاي ايران سهم دانشگاه هاي پولي 85/4 درصد و سهم دانشگاه هاي رايگان تنها 14/6 درصد است. مساله اي که بيش از پيش نشان دهنده اين است که چراغ آموزش عالي رايگان با توجه به سياست هاي دولت و وزارت علوم رو به خاموشي است. براساس آمار ارايه شده از سوي سازمان سنجش آموزش کشور از مجموع 712 هزارو367 ظرفيت ايجاد شده، سهم دانشگاه هاي دولتي روزانه 102هزارو630 نفر معادل 14/4 درصد، شبانه 28هزارو244 نفر معادل 3/9 درصد، پيام نور 421هزارو965 نفر معادل 61/5 درصد، نيمه حضوري هزارو513 نفر معادل 0/2 درصد، دانشگاه فرهنگيان هزارو639 نفر معادل 0/2 درصد، دانشگاه هاي غيرانتفاعي 136هزارو 35 نفر معادل 19 درصد، دوره هاي مجازي سه هزارو639 نفر معادل 0/5 درصد و پرديس هاي خودگردان دوهزارو302 نفر معادل 0/3 درصد از کل ظرفيت اعلام شده است. بر اين اساس رقابت در کنکور سراسري در ميان داوطلبان اگر تا پيش از اين فقط براي نشستن بر کرسي هاي دانشگاهي بود، امروز به رقابتي براي کسب کرسي هاي باکيفيت دانشگاه ها تبديل شده است و سهم صندلي هاي با کيفيت در کنکور به 14/4 درصد از کل ظرفيت هاي کاهش يافته است. حالاداوطلباني که طي هفته آينده قصد انتخاب رشته در کنکور سراسري را دارند، پس از آنکه روياي حذف کنکور براي آنها و خانواده شان دست نيافتني شده است، بايد به دنبال کسب کرسي هاي دانشگاهي باکيفيت تر باشند. در کنکور امسال، 2/23 درصد در گروه رياضي، 8/46 درصد در گروه تجربي، 4/27 درصد در گروه انساني، 1/6 درصد در گروه هنر و يک درصد از کل داوطلبان در گروه زبان هاي خارجي به رقابت پرداختند و 926 هزارو460 نفر مجاز به انتخاب رشته شدند.
    
    سهم بالاي دانشگاه هاي پولي و شانس قبولي داوطلبان
    ظرفيت پايين دانشگاه هاي دولتي و رايگان که با توجه به ساختار آموزش عالي ايران و ضعف نهاد هاي غيردولتي، جزو دانشگاه هاي باکيفيت کشور محسوب مي شود در حالي است که سازمان سنجش شانس قبولي داوطلبان در کنکور امسال را 70 درصد عنوان مي کند. 70 درصدي که با توجه به سهم بالاي دانشگاه هايي همچون پيام نور و غيردولتي نشان از کيفيت پايين ظرفيت ها دارد. در همين رابطه ابراهيم خدايي رييس سازمان سنجش با اشاره به جزييات ظرفيت هاي پذيرش دانشجو در سال جاري گفت: يک ميليون و83 هزارنفر در آزمون سراسري ثبت نام کردند که از اين تعداد 924 هزارنفر در جلسه آزمون حاضر شدند و 14/68 درصد غايب بودند.
    وي افزود: تمامي داوطلبان حاضر در جلسه آزمون مجاز به انتخاب رشته شده اند و در حال حاضر ظرفيت دانشگاه ها به غير از ظرفيت دانشگاه آزاد 712 هزارو367 نفر اعلام شده است. شانس قبولي حدود 77 درصد است که اين شانس در گروه هاي آزمايشي متعدد، متفاوت است. خدايي اظهار کرد: در گروه رياضي و فني شانس قبولي بيش از صددرصد است و براي 218 هزار شرکت کننده 240 هزارنفر ظرفيت وجود دارد. همچنين در گروه علوم انساني شانس قبولي بيش از 99 درصد است و براي 247 هزار شرکت کننده، 245 هزارنفر ظرفيت وجود دارد اما اين ميزان براي گروه علوم تجربي کمترين ميزان است و شانس قبولي در اين گروه 38 درصد است و براي 437 هزار شرکت کننده 168 هزارنفر ظرفيت وجود دارد. براي گروه هنر 62 درصد و براي گروه زبان 41 درصد شانس قبولي وجود دارد.
    
    هم پولي هم بي کيفيت
     براساس قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي در سال 1387 دولت موظف به افزايش ميزان دانشجويان در دانشگاه هاي مادر و مهم دولتي است که طبق ماده واحده اين پيشنهاد، ظرفيت پذيرش دانشجو که از طريق آزمون سراسري در رشته هاي روزانه در دانشگاه هاي مادر و مهم دولتي پذيرش مي شوند، در رشته هاي فني، مهندسي، پزشکي و حقوق به تشخيص وزارت علوم و در ساير رشته هاي علوم انساني که مورد تقاضاي بالاي داوطلبان است بايد افزايش پيدا کند. از سوي ديگر اصل 30 قانون اساسي ايران مي گويد: «دولت موظف است وسايل آموزش وپرورش رايگان را براي همه ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم کند و وسايل تحصيلات عالي را تا سرحد خودکفايي کشور به صورت رايگان گسترش دهد.» با اين حال آنچه در حال حاضر هرساله بر ميزان آن افزوده مي شود، کاهش تعداد دانشجويان در دانشگاه هاي دولتي و مادر است. سياست وزارت علوم در جهت افزايش تعداد دانشجويان در دانشگاه هاي پولي به سمتي پيش مي رود که با وجود مصوبات مجلس و نص صريح قانون اساسي، بيش از 78 درصد از دانشجويان در قبال آموزش در دانشگاه هاي کشور پول پرداخت مي کنند و در دانشگاه هايي براي آموزش دانشگاهي تحصيل مي کنند که حتي در رديف دانشگاه هاي درجه اول کشور نيز قرار ندارند، چراکه براساس اعلام وزارت علوم، دانشگاه تهران، صنعتي شريف، علم وصنعت ايران، صنعتي اصفهان، اميرکبير، شيراز، شهيدبهشتي، تبريز، مشهد، علوم پزشکي تهران، علوم پزشکي شهيدبهشتي، علوم پزشکي ايران، علوم پزشکي شيراز، علوم پزشکي اصفهان، علوم پزشکي تبريز، علوم پزشکي مشهد، علوم پزشکي اهواز و علوم پزشکي کرمان جزو دانشگاه هاي برتر هستند و 78 درصد دانش آموزان، راهي براي ورود به اين دانشگاه ها ندارند.
    
    محمد حسین نجاتی/شرق