وزیر ارشاد: حافظ، اعتبار تاریخ ادبیات ایران است

علی جنتی شامگاه دوشنبه در آیین بزرگداشت حافظ در شیراز، غزل حافظ را ماندگار و جاودانه دانست و افزود: غزلیات این شاعر بزرگ هم از فصاحت، بلاغت و آرایه های ادبی برخوردار است و هم در بر گیرنده مفاهیم و معانی سترگ و ژرفی است که اهل ذوق را به خود معطوف داشته است.

وی ادامه داد: دیوان حافظ تنها یک گنجینه ادبی نیست بلکه دریایی از گوهرهای عرفانی، حکمت، اخلاق و سیر و سلوک است که خواجه شیراز آنها را در قالبی زیبا سروده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد : زبان حافظ چنان ساده و آشناست که گویی ترانه اش را از عهد گهواره و آنچنان با رمز و معما است که پنداری پیامی است که از کهکشان های دور می رسد.

جنتی افزود: لحن حافظ گزنده و کنایه آمیز است اما در آن مایه ای از خیر خواهی و اصلاح طلبی هم دیده می شود، گویی حافظ با هوشیاری و فرزانگی شیوه تازه ای برای مبارزه با نابسامانی ها و بداخلاقی های جامعه برگزیده است و بیان شاعرانه او تازگی دارد.

وی ادامه داد: رمز پردازی یکی از زیبایی های شعر حافظ است که دیوانش را خانه راز کرده و به آن وجوه گوناگون بخشیده است، کاربرد وسیع ایهام شعرش را لذت بخش و رازدار کرده است.
او تصریح کرد: زمان پرفتنه او زبان خاصی را طلب می کرد، زبانی که قابل تفسیر به مواضع مختلف باشد و سراینده اش را از فتنه های زمان در امان دارد.

وی گفت: علاوه بر اینها، در سنت شعر عرفانی، برای آشکار کردن افکار ناپسند، شاعر عارف مسلک مجبور به آموختن زبان رمز و ایهام است.

جنتی افزود: شعر حافظ بنا به ماهیتش ژرف طلب است که این نکته ناشی از دشواری آن نیست بلکه چند پهلویی شعر حافظ را می رساند که رندانه ذهن را به هر سوی می کشاند تا منظورش را در قالب موسیقایی بیان کند و جهانی آرمانی بیافریند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شعر حافظ را شعری برگرفته از قرآن دانست و تصریح کرد: ژرف طلبی شعر حافظ شباهت آن را به قرآن بیان می کند، برای هر آیه قرآن هفت بحر شمرده اند و مفسران در طول تاریخ برای شرح مفاهیم قرآنی قلم ها فرسوده اند تا ذات قرآن را آنگونه که شایسته کلام وحی است بنمایانند و هنوز این تلاش تداوم دارد.

وی اظهار کرد : از ویژگی های دیگر شعر حافظ آن است که همواره در لابه لای غزلیات پرشورش انتظار و طلب موعود را تداعی می کند.

او گفت : حافظ گاه به زبان رمز و اشاره و گاه به استعاره و کنایه در طلب موعود آرمانی است و آرمان مهدویت در سراسر دیوان او پنهان و آشکار وجود دارد.

جنتی افزود: منبع عمده اندیشه های حافظ غیر از ذوق و آفرینشی که دارد، مطالعه کتاب است، ژرف نگاری را از قرآن و اساطیر و دقت نظر را از حکما و متکلمان آموخته است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: تاثیر قرآن و روایات بر شعر حافظ چون روز روشن است و این اثرپذیری گاه به طور مستقیم و بی پرده، گاه در قالب رمز و ایهام و گاه در قالب تداعی معانی و یادآوری قصص قرآنی است.

او اضافه کرد: حافظ در بهره یابی و اقتباس از آیات قرآن استادی چیره دست است، او با این کتاب آسمانی انس و الفتی خاص دارد و آنگونه که خود اشاره کرده آن را به 14 روایت حفظ دارد.
وی با اشاره به اینکه، بسیاری از ابیات حافظ مضمونی از قرآن کریم را به ذهن تداعی می کند، افزود: حافظ با بهره گیری از داستان های فارسی و به ویژه قصص قرآنی، خواننده را به یاد آن داستانها انداخته و او را به تفکر و تامل وا می دارد.

جنتی تصریح کرد: حافظ شاعری شگفت است، غزلش رفیع، خاص، تراش خورده و جلا یافته و درعین حال سرشار از رنج و کنایه، ایهام و تردید و دیگر آرایه های معنایی است.

وی افزود: حافظ در سخن طرحی نو درانداخته و در هر بیتش با باریک بینی و ظرافت، زیبایی لفظ و معنا را به هم پیوند داده است، با این همه شعرش از شور و هیجان سرشار و مناسبات بزم و آهنگ غزل هایش حساب شده است.

جنتی گفت : به جرات می توان گفت که شعر هیچ شاعر ایرانی به اندازه حافظ زنده، و آکنده از اندیشه های روانشناسی و تنوع تجربه نیست.

او افزود : اینکه هنوز هیچ هنرمندی نقاش و مجسمه سازی نتوانسته چهره ای عام پسند و مقبول از حضرت حافظ به مخاطب ارائه دهد، از همان رمزآلود بودن شخصیت او نشات می گیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: امیدواریم این گره سخت هنری گشوده شود و چهره های مقبول و عام پسند از شاعر شگفتی ها پدید آید و دست مایه همه هنرها قرار گیرد.
بیستم مهرماه در تقویت رسمی به عنوان روز بزرگداشت حافظ شیرازی نامگذاری شده است.