انفجارهای آنکارا و آینده سیاسی ترکیه

 روزنامه خراسان روز یکشنبه در یادداشتی با اشاره به انفجار روز گذشته در آنکارا و وقایع اتفاق افتاده اخیر در این کشور به بررسی اوضاع سیاسی و امنتیی ترکیه پرداخته است.

این یادداشت به قلم علیرضا رضاخواه در ادامه می افزاید: در زبان عربی ضرب المثل معروفی است که می گوید: «الغریق یتشبث بکل حشیش.» به این معنی که شخصی که در حال غرق شدن است ، به هر شاخه خشکیده ای چنگ می زند تا خود را نجات دهد. این ضرب المثل حکایت این روزهای اردوغان است. حدود 3 هفته تا انتخابات پارلمانی و البته سرنوشت ساز ترکیه باقی مانده است. انتخاباتی که می تواند آینده اردوغان و حزب عدالت و توسعه را تغییر دهد. واقعیتی که حاکمان ترکیه بیش از هرکس دیگری به آن وقوف دارند.

در انتخابات پارلمانی قبلی که در اول ژوئن برگزار شد، حزب حاکم عدالت و توسعه برای اولین بار در یک دهه گذشته نتوانست اکثریت مطلق آرا را به دست آورد، لذا اردوغان و هم حزبی هایش باید به یک دولت ائتلافی تن می دادند، دولتی که قطعا مانع جاه طلبی های این حزب در عرصه داخلی و خارجی می شد. از همین رو اردوغان در یک اقدام قابل پیش بینی به دنبال انتخابات دوباره رفت تا شاید این بار بتواند نتایج مطلوب را از صندوق آرا بیرون بکشد. اما آخرین نظر سنجی ها بیانگر واقعیتی دیگر است.

نتیجه نظرسنجی که توسط موسسه «گزیجی» ترکیه انجام شده بیانگر آن است که محبوبیت حزب حاکم با نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات زود هنگام در اول نوامبر، 1.6 درصدکاهش یافته است. از این رو تحلیل گران معتقدند هر چند رهبران عدالت و توسعه این بار به کسب اکثریت آرا در پارلمان و تشکیل کابینه تک حزبی چشم دوخته اند ولی کاهش محبوبیت این حزب دستیابی به چنین خواسته ای را دشوار کرده است.

* سیاست های سلبی اردوغان

لذا 3هفته پیش رو برای اردوغان و حزبش بسیار حیاتی است. آنها از همه توان خود استفاده کرده اند، تا دوباره بتوانند یکه تاز عرصه سیاسی ترکیه باشند، حزب در نشست سالانه خود به رهبری داووداوغلو یک خانه تکانی گسترده در شورای مرکزی کرد، تا شاید موقعیت بهتری را کسب کند. با این حال تحولات این روزها نشان می دهد، ظاهرا عدالت و توسعه دیگر چیزی در چنته ندارد و به جای پرداختن به سیاست ایجابی یک سیاست سلبی را پیش گرفته اند.

دستگیری روزنامه نگاران مخالف و حملات نظامی به شهرهای کرد نشین و اخیرا هم حملات انتحاری؛ این همان سیاستی است که کمی آن طرف تر از مرزها ، داعش به عنوان همپیمان منطقه ای اردوغان در حال دنبال کردن است. انفجار های انتحاری روز گذشته در آنکارا در جمع مخالفان دولت که بیش از 200 کشته و زخمی به همراه داشت، برای این روزهای ترکیه امر غریبی نیست. پیشتر نیز در شهرهای دیاربکر و سوروچ، تجمع های ضد دولتی هدف حملات انتحاری قرار گرفته بودند.

صلاح الدین دمیرتاش، رئیس مشترک حزب دموکراتیک خلق ها در اولین اظهارات خود با اشاره به انفجار بمب قبل از برگزاری میتینگ صلح در آنکارا عنوان کرده است: 'این بمبگذاری یک قتل عام وحشیانه بوده است. انفجار این بمب دقیقا چیزی است که قبل از انتخابات در دیاربکر شاهد آن بودیم. همان چیزی که در شهر سوروچ شاهد آن بودیم. نکته جالب این است که هنوز عامل بمبگذاری های دیاربکر و سوروچ مشخص نشده است.'

* انفجارهای آنکارا و آینده سیاسی ترکیه

بعد از انفجار در شهر سوروچ، ترکیه شاهد یک تحول جدی در عرصه داخلی بود. دولت به صورت رسمی آتش بس دو ساله با کردها را بی اعتبار خواند و یک کمپین نظامی گسترده به اسم مبارزه با داعش علیه کردها آغاز کرد. با این حال این اقدام بیش از آنکه به ضرر کردها باشد باعث تقویت این گروه چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین المللی شد.

در عرصه داخلی می توان گفت که برای اولین بار نیروهای پ ک ک توانسته اند عرصه مبارزه را از کوه ها به داخل شهرها بیاورند، علاوه بر این حملات نظامی علیه این گروه موفقیت چندانی نداشته و نتوانسته قدرت عملیاتی آنها را محدود کند، در رابطه با تحولات سیاسی نیز نه تنها آراء حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان شاخه سیاسی این گروه کاهش نیافته بلکه به دنبال قطبی شدن کردی – ترکی در کشور، این حزب توانسته یک بسیج عمومی را در حمایت از خود ایجاد کند.
در عرصه بین المللی نیز صلاح الدین دمیر تاش توانسته حمایت کشورهایی چون سوئد و آلمان را جلب کند، شاخه سوری پ ک ک نیز توانسته همکاری قدرت های جهانی از جمله آمریکا و سوریه را به دست بیاورد. نکته جالب تر این که مسعود بارزانی رقیب پ ک ک در عراق و همپیمان کرد اردوغان هم این روزها اوضاع مساعدی ندارد و در درگیری های دیروز در اقلیم کردستان در عراق علیه حضور طولانی مدت بارزانی در قدرت تعدادی کشته و زخمی شدند.

* بهانه امنیت

حدود دو هفته پیش مهمت ییلماز تحلیلگر ترک در یادداشتی برای روزنامۀ حریت نوشت: مهم ترین مسأله در انتخابات 1 نوامبر امنیت انتخابات است. نباید به بهانۀ تأمین امنیت انتخابات صندوق های رأی را جابجا کرد، این کار خلاف قانون انتخابات و قانون اساسی است. ظاهرا ییلماز درست پیش بینی کرده است.

بسیاری از تحلیلگران می گویند، اردوغان تلاش خواهد کرد تا به بهانه مسائل امنیتی، یا حزب دموکراتیک خلق ها رقیب اصلی خود را از صحنه انتخابات بیرون کند و یا انتخابات در مناطق کرد نشین را به دلایل مشابه برگزار ننماید، شاید از این طریق بتواند به آرزوهای خود دست یابد. بی جهت نیست که روز گذشته «پ ک ک» آتش بس یک طرفه اعلام کرد.

حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) از شبه نظامیان خود خواسته تا فعالیت های چریکی در ترکیه را متوقف کنند مگر اینکه با حمله نیروهای ترکیه مواجه شوند. ظاهرا این اقدام به درخواست حزب دموکراتیک خلق ها صورت گرفته است تا به این وسیله بهانه ناامنی برای تقلب در انتخابات را از حزب حاکم بگیرند.