ناگفته‌های نجات 600 حاجی حادثه مِنا

 پیرحسین کولیوند با اشاره به اینکه در همان ساعات اولیه گروهی امدادی از قسمت‌های مختلف و با عبور از از لایه‌های امنیتی دولت سعودی در اطراف صحنه حادثه وارد صحنه حادثه شدند، به تسنیم اظهار کرد: علاوه بر پیدا کردن و امداد رسانی به مصدومان در برخی چادرها، شروع به شناسایی اجساد ایرانی و یادداشت اسامی و فیلمبرداری از اجساد کردند که متاسفانه دوربین فیلمبرداری مرکز توسط نیروهای امنیتی سعودی ضبط شد و با وجود همه مشکلات تا ساعت 3 بعداز ظهر نیروها به طرق مختلف توانستند کار شناسایی انجام دهند که نزدیک 93 نفر از اجساد جان باختگان ایرانی شناسایی شد.

کولیوند یکی از کارهای شاخص صورت گرفته در میدان حادثه در ساعات اولیه را امداد رسانی و نجات جان حدود 600 نفر از زائرین ایرانی و غیر ایرانی از محل حادثه دانست و گفت: همزمان با این کار ستاد اطلاع رسانی مصدومین در منا تشکیل و اسامی مجروحان بستری در بیمارستان مکه مکرمه و منا و همچنین جان باختگان شناسایی شده در محلی در منا در اختیار کاروان‌ها قرار گرفت و اطلاعات مربوط به زائرانی که همچنان مفقود بودند نیز ثبت شد.

کولیوند در خصوص تشکیل تیم‌های شناسایی نیز گفت: تیم‌هایی در ظهر روز حادثه حادثه تشکیل و جهت شناسایی بیماران بستری به بیمارستان‌ها مکه و منا اعزام شدند.

وی افزود: با پایان عملیات تشریق و انتقال زائرین به مکه مکرمه از منا، شماره تلفن‌های دفتر ستاد اطلاع رسانی مصدومان در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت تا خانواده‌های ایرانی نیز آخرین اخبار مربوط به مصدومان را به طور مستقیم دریافت و آخرین وضعیت جسمانی آنها را بررسی کنند.

کولیوند اصلی‌ترین کار این ستاد را هماهنگی با مسئولان سازمان حج و زیارت و گردآوری آخرین اطلاعات و اسامی مجروحان خواند و گفت: یافتن احتمالی مفقودان به صورت شبانه روزی و اطلاع رسانی به هموطنان با در اختیار قراردادن دو شماره اختصاصی یکی دیگر از اقدامات خوب این مرکز بود.

وی گفت: این شماره‌ها به طور وسیع در سراسر کشور پخش شد. عکس‌هایی نیز از مجروحان مجهول الهویه از طریق این ستاد در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت.

کولیوند ابعاد فاجعه را وسیعتر از حد تصور و کارشکنی‌های دولت سعودی را به دور از رفتارهای انسانی دانست و گفت: تمامی بیمارستان‌هایی که در روز حادثه بیماران را پذیرش کرده بودند را جستجو می‌کردیم طبعاً لحظه به لحظه به لیست مصدومین اضافه می‌شد، اطلاعات آنها در اختیار رسانه‌ها و مدیران کاروان‌ها قرار می‌گرفت.

وی یکی از چالش‌ها و مشکلات ما در خصوص شناسایی مصدومان جابه‌جایی مکرر آنها توسط مامواین سعودی در بین بیمارستان‌های خودشان بود.

کولیوند، مراجعه روزانه نزدیک به یک‌هزار مورد و تماس‌های تلفنی نزدیک به 5 هزار مورد در این مرکز در چند روز اول حادثه را که به طور 24 ساعته جریان داشت یکی از رکوردهای آماری دانست و افزود: تماس‌هایی که ناشی از دغدغه خانواده‌ها و گاهی هم ناشی از پخش شایعاتی بی اساس در دنیای مجازی بود.

وی گفت: روزهایی سختی برای خانواده بازماندگان و شاید سخت‌تر برای پاسخگویان به خانواده‌ها و گاهی سخت‌تر و جانکاه‌تر از همه هنگامیکه مصدومی به جمع جانباختگان می‌پیوست بود.

کولیوند سرنوشت مفقودان را یکی از مسائلی مهمی دانست که ستاد اطلاع رسانی مصدومین را دچار چالش می‌کرد، افرادیکه نه در لیست مصدومان قرار داشتند و نه در لیست جانباختگان. دولت عربستان نیز که تا قبل از هشدار رهبر انقلاب در شناسایی جانباختگان کوتاهی می‌کرد. تمام تلاش‌ها بر این بود که خانواده‌ها در ایران اطمینان خاطر پیدا کنند اما شرایط عربستان، شرایط کاملاً متفاوتی از ایران داشت.

معاون حج و عمره مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر گفت: ضرورت تشکیل تیم‌های حمایت‌ روان برای بازماندگان پس از چندی احساس شد و در مکه این تیم‌ها مشغول به فعالیت شدند و ضرورت حمایت‌های روانی به خانواده‌ها در ایران نیز به مسئولان امر در ایران اطلاع رسانی شد.

کولیوند در خاتمه خاطرنشان کرد: مسئولان هلال احمر چه در حادثه سقوط جرثقیل و چه در حادثه منا، می‌دانستند که خانواده‌های ایرانی در چه اضطراب و رنجی بسر می‌برند، لذا تمام توان خود را به منظور کاهش آلام این عزیزان در پیش گرفتند اما بر این نکته نیز واقفیم که کارگزاران حکومتی عربستان اگرچه در امر ایجاد حادثه و امدادرسانی به صحنه حادثه و درمان زیر بار مسئولیت نرفتند، اما می‌توانستند حداقل در خصوص اطلاع رسانی به بازماندگان فرایندی بهتری را پیش رو بگیرند، مساله ای است که اگر رعایت می‌شد، می‌توانست درد و اندوه ناشی از فاجعه را تا حدودی تسکین دهد.