هنگامي كه بابك زنجاني پول را به دولت بازنمي‌گرداند بهترين راهكار در اين زمينه آن است که يك تيم متخصص و نخبه مديريت تمام دارايي‌ها و روابط وي را به صورت نامحسوس در اختيار بگیرد تا از شيوه و نوع روابط اقتصادي وي با ديگران اطلاعات كاملي به دست بیاید.
حلقه‌هاي زنجير بابك زنجاني به دو سو، يعني داخل و خارج، وصل است.روزنامه آرمان در گفتگو با نعمت احمدی حقوقدان نوشت؛
پرونده بابك زنجاني در ابعاد حقوقي داراي چه ويژگي‌هايي است؟
پرونده بابك زنجاني يكي از پرونده‌هايي است كه پس از قطعنامه1929در ايران شكل گرفته است. هنگامي كه آقاي احمدي‌نژاد عنوان كرد«قطعنامه‌ها كاغذپاره هستند» و ما تحريم‌ها را دور خواهيم زد پرونده‌هايي مانند پرونده بابك زنجاني در كشور شكل گرفت. با اين وجود ما نبايد از بابك زنجاني يك غول مفسد اقتصادي بسازيم. بابك زنجاني حاصل شرايط به وجود آمده در دولت احمدي‌نژاد است.
هنگامي كه تحريم‌ها عليه ايران شكل گرفت محمود احمدي‌نژاد چاره‌اي جز دور زدن تحريم‌ها و استفاده از افرادي چون بابك زنجاني نداشت. اگر بازرسي كل كشور وضعيت دور زدن تحريم‌ها را به خوبي مورد بررسي قرار بدهد با پرونده‌هاي مشابه زيادي روبه‌رو خواهد شد، البته ممكن است ميزان تخلفات به اندازه پرونده بابك زنجاني نباشد. آنچه باعث افشاي پرونده زنجاني شد نوع و شيوه رفتار خود وي بود. زنجاني با خودنمايي به يك‌باره خود و ثروتش را در معرض ديد همگان قرار داد.
وي هنگامي كه يك زمين را در شهرك غرب خريداري كرد به يك‌باره شروع به گودبرداري كرد، به شكلي كه بسياري از منازل مسكوني اطراف با مشكلات زيادي مواجه شدند. نكته جالب اينكه هنگامي كه از وي پرسيدند چرا چنين گودبرداري غيرعلمي انجام داده‌ايد كه به منازل مردم آسيب برسد، عنوان كرد همه منازل اطراف را مي‌خرم. مسأله ديگري كه باعث شهرت بابك زنجاني در رسانه‌ها شد پخش فيلم توسط احمدي‌نژاد در مجلس شوراي اسلامي بود. پس از اين ماجرا حتي كساني كه وي را نمي‌شناختند پيگير شدند كه از زندگي وي اطلاعاتي كسب كنند. با اين وجود بنده معتقدم پرونده‌هاي مشابه ديگري مانند وضعيت دكل‌هاي گم شده نيز در دولت احمدي‌نژاد وجود دارد كه زياد به آن پرداخته نشده است.
تخلفات صورت گرفته در پرونده دكل‌هاي گمشده را نيز به گستردگي پرونده بابك زنجاني مي‌دانيد؟
خير، پرونده دكل‌هاي گمشده در سطح پرونده بابك زنجاني نبوده است. مقصود من اين است كه در شرايط تحريم، اتفاقاتي در دولت افتاده است كه مهم‌ترين آن پرونده بابك زنجاني بوده است. نكته مهم در اين زمينه اين است كه در بسياري از اين پرونده‌ها برخي افراد به نام دور زدن تحريم‌ها اموال ملي را به تاراج بردند.
چرا برخي تلاش مي‌كنند بابك زنجاني را متهمي تنها جلوه بدهند در حالي كه براساس اسناد منتشر شده به احتمال زياد وي متعلق به يك جريان سازمان‌يافته بوده است؟
بابك زنجاني تنها نيست. عده‌اي تلاش مي‌كنند به افكار عمومي القا كنند كه وي تنهاست و هيچ عقبه و همدستي نداشته است. در ابتدا بايد هدف از بازداشت بابك زنجاني را مشخص کرد. آيا هدف تنها تنبيه وي بوده يا اينكه هدف اين بوده كه پولي كه توسط عده‌اي به يغما رفته دوباره به بيت‌المال بازگردد. بی‌شك هدف اول اين است كه پول بيت‌المال دوباره به جايگاه خود بازگردد. بابك زنجاني نمي‌تواند تنها و بدون همدست باشد. وي قرار بوده به نام وزارت نفت وارد بازارهاي بين‌المللي شود و با فروش نفت ايران در شرايط تحريم، پول فروش نفت را به دولت و وزارت نفت بازگرداند.
هنگامي كه بابك زنجاني پول را به دولت بازنمي‌گرداند بهترين راهكار در اين زمينه آن است که يك تيم متخصص و نخبه مديريت تمام دارايي‌ها و روابط وي را به صورت نامحسوس در اختيار بگیرد تا از شيوه و نوع روابط اقتصادي وي با ديگران اطلاعات كاملي به دست بیاید. مسأله‌اي كه در شرايط كنوني براي همه مسجل شده آن است كه بابك زنجاني به هيچ عنوان نمي‌توانسته به تنهايي اين همه تخلفات گسترده را انجام دهد. تجار بسياري هستند كه بيش از 50 سال در بازار نفت فعاليت داشته‌اند. نفت يك كالاي استراتژيك و شناخته‌شده است و مبدأ و مقصد خاصي دارد و هركسي به راحتي نمي‌تواند به خريد و فروش آن بپردازد. به همين دليل پيدا كردن سرنوشت نفتي كه بابك زنجاني فروخته است بسیار آسان است. مسأله مهم اينكه دستگاه قضائي وظيفه نظارت بر عملكرد مجرمان را ندارد. دستگاه قضائي مانند يك بيمارستان است كه بيمار يا مجرم براي درمان به آنجا منتقل مي‌شود. به همين دليل دستگاه قضائي در اين زمينه كاملا مظلوم واقع شده است. بازرسي كل كشور نيز رابطه مناسبي با دستگاه قضائي دارد و همه تخلفات را گزارش مي‌كند.
در همين پرونده بابك زنجاني نيز سازمان بازرسي كل كشور نخستين نهادي بود كه خواستار ماهيت واقعي بابك زنجاني و پيگيري تخلفات وي شد. در نتيجه پس از سازمان بازرسي كل كشور ديگر نهادها نيز پيگير اين قضيه شدند. نكته ديگر اينكه اگر اين همه اتهاماتي كه متوجه زنجاني است واقعيت داشته و وي جعل و خيانت در امانت كرده است، چرا در ايران ماند و با اين همه دارايي به خارج كشور فرار نكرد. به همين دليل نبايد از كنار پرونده بابك زنجاني به راحتي عبور كنيم. تمامي اين كارها يك نفره شدني نيست. وزير اقتصاد دولت احمدي‌نژاد در برنامه مستقيم تلويزيوني هرگونه آشنايي با بابك زنجاني را كتمان كرد.
اين در حالي است كه ايشان بايد علت کتمان را بگوید. براساس اسناد منتشره يكي از افرادي كه بابك زنجاني را تأييد كرده ايشان بوده است. در طول هشت سال گذشته حجم فروش نفت ايران مبلغي بالغ بر750ميليارد دلار بوده است. در نتيجه7/2ميليارد دلار مبلغي بزرگي در اين حجم روابط اقتصادي نبوده است. در دوران احمدي‌نژاد نظام سياسي و اقتصادي كشور به هم خورد. اين در حالي است كه در دولت آقاي هاشمي و رئيس دولت اصلاحات وضعيت كشور در بسياري از جهات قابل قبول بود. در شرايط كنوني نيز آقاي روحاني از پاكدست‌ترين افراد در كابينه خود استفاده كرده است. هنگامي كه وضعيت به جايي مي‌رسد كه آقاي خاوري به عنوان رئيس بانك ملي كشور رشوه مي‌گيرد و از كشور فرار مي‌كند بايد زنگ خطر را به صدا درآورد. هنگامي كه آب جوي به صورت كامل گل‌آلود مي‌شود ديگر نمي‌توان در اين آب ماهي پيدا كرد. پس از بانك مركزي، مهم‌ترين بانك كشور، بانك ملي است. دليل اين مسأله نيز اين است كه همه حساب‌هاي دولت و سازمان‌هاي مهم كشور در اين بانك قرار دارد. در كشورهاي توسعه‌يافته بانك مركزي نسبت به دولت وضعيتي كاملا مستقل دارد. با اين وجود در ايران بانك مركزي به خزانه دولت تبديل شده كه هر زمان با كسري بودجه مواجه شد از آن برداشت مي‌كند. آقاي طهماسب مظاهري در زماني كه رئيس كل بانك مركزي بودند عنوان كردند كه بنده بانك مركزي را سه قفله خواهم كرد. منظور آقاي مظاهري اين بود كه اتفاقاتي در حال رخ دادن است كه بنده اجازه نخواهم داد اين اتفاقات در بانك مركزي رخ بدهد.
اگر به شما پيشنهاد وكالت بابك زنجاني را مي‌دادند قبول مي‌كرديد؟
بله! قبول مي‌كردم اما تمام شركاي وي را به دادگاه مي‌كشاندم و تلاش مي‌كردم تمام ابهامات اين پرونده بزرگ براي مردم افشا شود.
يكي از نكات بارز پرونده بابك زنجاني وجهه بين‌المللي اين پرونده است. به نظر شما آيا عناصر خارجي نيز در پرونده بابك زنجاني دخالت داشته‌اند؟
حلقه‌هاي زنجير بابك زنجاني به دو سو، يعني داخل و خارج، وصل است. با اين وجود پيدا كردن زنجيره داخلي كار آساني است اما رديابي عناصر خارجي مرتبط با اين پرونده كار زياد آساني نخواهد بود. بايد ديد از نخستين روزي كه پاي اين جوان به شركت نفت باز شده، با چه فرد يا افرادي مرتبط بوده و چه كساني به او كمك كرده‌اند. پذيرفتني نيست كه فردي بيگانه و ناآشنا با مجموعه داخلي وزارت نفت، به قديمي‌ترين بخش تجارت كشور، يعني خريد و فروش نفت وارد شود و كشتي، كشتي نفت صادر كند.
امروزه با استفاده از تكنولوژي نوين مي‌توان تمامي كشتي‌هاي در دريا و بنادر و زمان بارگيري و حركت و تخليه را رديابي كرد. پول نفت نيز به همين وضعيت است. در نتيجه بايد دنبال زنجيره خارجي بابك زنجاني رفت. وقتي وكيل او مدعي است كه با اكبر تركان مشاور رئيس جمهور در آسمان قشم ملاقاتي داشته و راهكاري براي پرداخت پول يا بهتر بگويم آدرس پول‌هاي پنهان شده از چشم مسئولان را در اختيار دارد بايد اين سخنان را جدي گرفت و دنبال سرنخ رفت. اين وكيل آدرس و شماره تلفن دارد و دادگاه و مسئولان رسيدگي‌كننده به پرونده به او دسترسي دارند. قطعا منظور آقاي وكيل، دارايي‌هاي موجود در ايران نيست؛ چرا كه اين دارايي‌ها تحت نظارت مسئولان پرونده است. در نتيجه منظور وي دارايي‌هاي موجود در خارج از كشور است. وصل حلقه داخلي از طريق بابك زنجاني به حلقه خارجي خيلي ساده است. بی‌شك اگر اين مسأله پيگيري شود سرنخ‌هاي مهمي درباره رابطه بابك زنجاني با عناصر خارجي به دست خواهد آمد.
در زمينه بين‌الملل به دليل حاكم بودن قوانين خاص هر جامعه شناسايي افراد مرتبط با بابك زنجاني كار ساده اي نيست. از نظر قانوني هيچ متهمي را نمي‌توان بيش از دوسال در بازداشت موقت قرار داد. بابك زنجاني در سه كشور امارات متحده عربي، تاجيكستان و مالزي صاحب بانك است. رسيدگي به اموال وي در خارج از كشور كار بسيار سختي است. اموال داخلي وي با سهولت بيشتري قابليت رسيدگي دارد و با برخي موانع امنيتي و اطلاعاتي قابل پيگيري است. مسأله مهم اين است كه عناصر خارجي مرتبط با بابك زنجاني پس از دستگيري بابك زنجاني جشن گرفته‌اند و از اين فرصت براي چپاول اموال وي استفاده مي‌كنند. برخي از اطرافيان بابك زنجاني با دستگيري وي تلاش كردند اموال وي را تاراج كنند. بنده شنيده‌ام برخي از اطرافيان بابك زنجاني پس از دستگيري وي در ويلاي وي در لواسان جشن و پايكوبي كرده‌اند و ويلاي وي را به پاتوق خود تبديل كرده‌اند.
به نظر شما دادگاه بابك زنجاني بايد علني باشد يا غيرعلني؟
دادگاه بابك زنجاني بايد علني برگزار شود. من با هرگونه برگزاري دادگاه غيرعلني به‌ويژه در پرونده‌هاي فساد اقتصادی بزرگ مخالف هستم.
اگر در دادگاه علني اسامي برخي افراد به زبان آورده شد كه نبايد چنين اتفاقي رخ مي‌داد چه نتيجه‌ای در پي خواهد داشت؟
هيچ اشكالي ندارد. اصل و اساس برگزاري دادگاه براي شناخت متهم يا متهمان و دلايل يك تخلف است. در نتيجه مسئولان بايد از برگزاري علني دادگاه بابك زنجاني استقبال كنند. در ماه‌هاي اخير دادگاه مهدي هاشمي به صورت غيرعلني برگزار شد و برخی ابهامات درباره اين پرونده در بين افكار عمومي باقي ماند. در ابتدا عنوان كردند كه مهدي هاشمي داراي13اتهام است. اين در حالي است كه در نهايت وي تنها به دليل سه اتهام راهي زندان اوين شد. نكته ديگر اينكه غيرعلني برگزار كردن دادگاه سبب مظلوم‌نمايي متهم در بين افكار عمومي جامعه مي شود.
ارسال نظر
