پنج ضلع سفر رییس جمهور به سازمان ملل

روزنامه ابتکار در یادداشتی به قلم آیت قیصربیگی-نوشت :پنجشنبه 2 مهرماه 94 (24 سپتامبر 2015) رئیس جمهور ایران اسلامی دکتر حسن روحانی به منظور شرکت در هفتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شد. نخستین سفر رییس جمهور روحانی به نیویورک در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۲ (۲۲ سپتامبر ۲۰۱۳) انجام شد. روحانی در این سفر موفق شد علاوه بر ترسیم سیاست‌های صلح طلبانه جمهوری اسلامی ایران پیام "اعتدال” ملت بزرگ ایران در انتخابات دور یازدهم ریاست جمهوری را به گوش جهانیان برساند. ایشان در حاشیه این اجلاس با ۱۱ تن از روسای دولت‌ها و مقامات ارشد بین‌المللی نیز دیدار داشتند. با این حال مهمترین جنبه سفر اول رییس دولت یازدهم به سازمان ملل "پیشنهادی برای جهان عاری از خشونت و افراطی گری” بود که در 25 سپتامبر 2013 منجر به قطعنامه‌ای در "شصت و هشتیمن اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل” شدکه به اتفاق آرا به تصویب رسید.

 نکته قابل توجه دیگر در این سفر شکستن برخی تابوها از جمله ملاقات روحانی با فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه، گفتگوی تلفنی دقیقه 90 باراک اوباما با رییس جمهور ایران و ... بود. سفر دوم دکتر حسن روحانی در 31 شهریور 93 (22 سپتامبر 2014) به قصد حضور در شصت و نهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل اتفاق افتاد که ایشان برنامه سفر خود به نیویورک را با هدف پیشبرد دیپلماسی در مذاکرات هسته‌ای با تکیه بر یک سیاست تعاملی در حاشیه اجلاس سازمان ملل تهیه و تنظیم نمود. اما سومین سفر رئیس دولت یازدهم به نیویورک در شرایطی رخ می‌دهد که پیش از این روسای جمهور کشورمان 14بار در این مجمع به ایراد سخنرانی پرداخته‌اند. روحانی پنجمین رئیس جمهور ایران است که در این اجلاس شرکت می‌کند. در 14سخنرانی روسای دولت گذشته ایران اسلامی (شهید رجایی به‌عنوان نخست‌وزیر به نیویورک رفته بود) در مجمع عمومی سازمان ملل موضوعات مهمی چون افشای جنایت‌های رژیم صهیونیستی، ضرورت تغییر قواعد حاکم بر مناسبات سازمان ملل، حمایت از ملت‌های‌مظلوم، گوشزد خطر سست‌شدن ارزش‌های اخلاقی، گفت‌وگوی تمدن‌ها و لزوم پرهیز از خشونت و افراطی‌گری مورد توجه در این سخنرانی‌ها بوده‌اند که در این میان سال 2001 را با نام "گفتگوی تمدن ها” و سال 2013 با نام "جهانی عاری از خشونت و افراطی گری” به تصویب سازمان ملل رسید. پرواضح است که سومین حضور رییس جمهور روحانی همچون دوره‌های گذشته از چند جهت حائز اهمیت است؛1- دفاع از برجام. بعد از گذشت دو سال از اولین حضور دکتر حسن روحانی در سازمان ملل اینبار او با دستان پر و با میوه مذاکرات هسته‌ای تحت عنوان "برجام” در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می‌کند و همه منتظر چشیدن طعم شیرین محصول دیپلماسی با ابزار گفتگو در ایجاد صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی هستند. از این رو مجمع عمومی سازمان مشتاقانه منتظر قدم‌های "شیخ دیپلمات” مبتکر دیپلماسی گفتگو بر اساس احترام متقابل هستند تا سرانجام برنامه جامع اقدام مشترک را از زبان او بشنوند.

بنابراین، یک ضلع اصلی سومین سفر روحانی به آمریکا به مسئله پرونده هسته‌ای ایران می‌پردازد.2- دفاع منطقی از چهره اعتدالی اسلام. دومین موضوعی که در این سفر مورد توجه رییس جمهور ایران اسلامی است اتفاقات مربوط به این روزهای خاورمیانه از جمله جنگ و درگیری در سوریه، یمن و افراطی گری‌ها و تنش‌های موجود در کشور عراق است که در این راستا تبیین رسالت و سیاست جمهوری اسلامی برگرفته از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی از زبان رییس جمهور روحانی یک بار دیگر در دفاع از چهره اعتدالی اسلام در برابر خشم و افراطی گری زورگویان عالم می‌تواند نسخه‌ای شفابخش در صلح و ثبات و امنیت منطقه‌ای و جهانی باشد. از این رو ضلع دوم سومین سفر روحانی به سازمان ملل می‌تواند پیشنهادهای ایشان برای پایان دادن به وضعیت موجود در خاورمیانه باشد.3- دفاع از ظرفیت بالای دیپلماسی گفتگو بر اساس احترام متقابل. به یقین ضلع سوم سفر شیخ دیپلمات دیروز و رییس جمهور امروز ایران به سازمان ملل را باید در دفاع ایشان از دیپلماسی مذاکره و گفتگو بر اساس احترام متقابل دید. روحانی در این فرصت نگاهی به شرایط پسا توافق در مذاکرات هسته‌ای دارند که از این منظر تاکیدی مجدد بر تعامل سازنده ملت‌ها با ابزار گفتگو، تفاهم و احترام متقابل در روابط بین المللی، تاکید بر دیپلماسی اقتصادی پسا تحریم و ... خواهند داشت.کما اینکه امروز راهبردهای تعاملی و سازنده دستگاه دیپلماسی کشور فصل نوینی را پیش روی عالم دیپلماسی گشوده است تا گفتگو را مهمترین و کم هزینه‌ترین ابزار دیپلماسی در دنیا معرفی نماید.4- دفاع از منطق صلح طلبانه ایران اسلامی در جهان. پایبندی به اصول اخلاقی در روابط بین الملل، اتخاذ رویکرد اعتدالی در سیاست خارجی، درپیش گرفتن دیپلماسی گفتگو بر مبنای عقلانیت و ... همان تدبیرهای امروز ایران اسلامی در برابر دیپلماسی خشونت آمیز غربی‌ها در عصر حاضر است که این مهم توانسته است تلاش گسترده کشورهای غربی در ایجاد تز اسلام هراسی و ایران هراسی را نقش برآب سازد. با این وصف ضلع چهارم رییس جمهور کشورمان به سازمان ملل می‌تواند دفاع از نقش سازنده جمهوری اسلامی در ایجاد صلح و ثبات جهانی باشد. 5- حادثه منا. احتمالا ضلع پنجم صحبت‌های رییس جمهور به حادثه تلخ و دردناک منا اشاره داشته باشد.

فاجعه‌ای که از سوء مدیریت و ناتوانی آل سعود در برگزاری مناسک حج خبر می‌دهد. و البته شاید رییس جمهور روحانی در این راستا حرف‌هایی هم برای مدیریت مراسم حج که بزرگ ترین گردهمایی مذهبی مسلمانان در جهان است داشته باشند. بطور خلاصه می‌توان گفت که سومین سفر رییس جمهور روحانی به نیویورک همچون دو دور گذشته ضمن اینکه می‌تواند حاشیه‌هایی پررنگ تر از متن داشته باشد، دستاوردهای بسیار خوبی نیز در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی خصوصا در شرایط پیش روی سیاست خارجی برای کشورمان درپی داشته باشد تا باز شاهد طلوع آفتاب اعتدال بر بام سازمان ملل باشیم.