لبیک هایی که ناتمام ماند

سرزمین منا در پنج کیلومتری مکه مکرمه دیروز قربانگاه بیش از سه هزار حاجی پیش از پایان یافتن اعمال و مناسک حج تمتع بود.

حاجیانی که دیروز در ادامه مناسک حج امسال در سرزمین منا حضور یافته بودند با ازدیاد جمعیت ناشی از ناهماهنگی مواجه شدند و در پی آن حادثه ای مرگ بار برای چندمین بار در سرزمین وحی به وقوع پیوست، حادثه ای که از 1990 به این سو، بدترین حادثه مرگ و میر حجاج به شمار می آید.

حجاج پس از برگزاری مراسم برائت از مشترکان و قرائت دعای عرفه از عرفات وارد مشعر الحرام می شوند و پس از پایان یک شب وقوف در مشعر بعد از اقامه نماز صبح عازم منی در نزدیکی این محل می شوند.

در حالی که شخصیت ها و مقامات کشورهای اسلامی بی تدبیری در تامین امنیت حجاج از سوی مقامات ذیربط سعودی را عامل حادثه منا عنوان کرده اند، 'خالد الفالح' وزیر بهداشت عربستان، بی نظمی زائران خانه خدا را باعث وقوع حادثه مرگبار روز پنجشنبه در رمی جمرات در منا دانست.

پیش از این نیز به دنبال سقوط بالابر و کشته شدن شماری از زایران در حج امسال مقام های عربستان شرکت بن لادن را در این حادثه مقصر اعلام کردند.

هر چند تا کنون آمار تعداد کشته ها و مصدومان حادثه منا منتشر شده اما منابع مختلف، از احتمال افزایش این آمار خبر می دهند البته ملک سلمان پادشاه عربستان روز پنجشنبه در پی وقوع حادثه مصیبت بار منا که در جریان آن صدها زایر بیت الله الحرام جان باختند، دستور داد در طرح های برگزاری مراسم سالانه حج، بازنگری شود.

سلمان در سخنانی که به صورت زنده از شبکه العربیه پخش می شد، گفت که خواستار تحقیق سریع در باره حادثه دردناک منا شده است.

پیام مقام معظم رهبری در پی فاجعه مصیبت بار کشته و زخمی شدن هزاران نفر از حجاج در سرزمین منا

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی فاجعه مصیبت بار در منا که در آن جمع کثیری از میهمانان الهی جان خود را از دست دادند با صدور پیامی ضمن ابراز همدردی با مصیبت دیدگان این حادثه اندوهبار و تسلیت به بازماندگان آنان تأکید کردند: دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم و قاعده ی حق و انصاف عمل کند.

ایشان ضمن اعلام سه روز عزای عمومی در کشور افزودند: مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته ای که عامل این فاجعه بوده است نیز نباید از نظر دور بماند.

دستور ویژه رییس جمهوری

اما حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهور که برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شده بود پس از ورود به این شهر دستور تشکیل جلسه ویژه هیات دولت و ستاد پیگیری حادثه را صادر کرد و در پیامی به معاون اول خود دستورات ویژه ای را برای پیگیری حادثه منا صادر کرد.

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز پیگیری و رسیدگی فوری به وضع حجاج آسیب دیده ایرانی در حادثه رمی جمرات را خواستار شد. وی در تماس های تلفنی جداگانه با حجت الاسلام والمسلمین قاضی عسگر نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی و سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت، آخرین وضعیت حجاج ایرانی را بررسی کرد.

در این گفت و گوی تلفنی مسئولان سازمان حج و زیارت هم گزارشی از آخرین وضع مصدومان و کشته شدگان حادثه منا ارائه و از اهمال مسئولان بهداشتی، درمانی و امنیتی سعودی اظهار شکایت و نارضایتی کردند.

وزیر کشور نیز در نامه ای رسمی به وزیر کشور عربستان، بررسی دقیق علت بروز فاجعه رمی جمرات و تلاش مضاعف برای جلوگیری از تکرار اینگونه حوادث را خواستار شد. رحمانی فضلی از محمد بن نایف خواسته است مسئولان سعودی نهایت همکاری را با نیروهای امدادی جمهوری اسلامی ایران مستقر در مکه مکرمه و صحرای منا داشته باشند تا امور زائران ایرانی هر چه سریع تر ساماندهی شود.

رئیس سازمان حج و زیارت هم حادثه منا را لکه سیاه کارنامه سعودی ها در اداره حج دانست. سعید اوحدی گفت: قرار است از سردخانه هایی که اجساد قربانیان حادثه رمی جمرات در آنها قرار دارد، بازدید شود.

اوحدی تاکید کرد: نخستین اولویت ما، انجام تشریفات قانونی و انتقال اجساد قربانیان به کشور است.

بر اساس آخرین اخبار انتقال اجساد مزبور از روز دوشنبه 6 مهر ماه آغاز می شود.

سخنگوی شورای عالی امنیت ملی نیز تاکید کرد: بی کفایتی سعودی ها در مدیریت حج قطعی است و موضوع حادثه منا در عالی ترین سطح مسئولان نظام پیگیری خواهد شد.

کیوان خسروی افزود: جمهوری اسلامی ایران همه حقوق مردم را از طریق مجاری قانونی پیگیری و از سعودی ها مطالبه خواهد کرد.

واکنش کشورهای اسلامی به حادثه منا

اما در حادثه روز گذشته رمی جمرات در منا علاوه بر زائران ایرانی، صد ها نفر از حاجیان کشورهای مختلف هند، پاکستان، ترکیه و دیگر کشورهای اسلامی دیگر نیز جان باختند و شماری نیز مصدوم شدند که این امر واکنش شخصیت های اسلامی و این کشورها را در پی داشت.

شیخ صادق النابلسی استاد علوم سیاسی و حقوق دانشگاه بین المللی لبنان در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: در سال های اخیر شاهد خطاهایی در سازماندهی و برگزاری مراسم حج بوده ایم تا جایی که حجاج هنگام ادای مناسک حج احساس امنیت نمی کنند و جان آنها همواره با خطر مواجه است.

وی علت حادثه های ناگوار در جریان مناسک حج و احساس ناامنی حجاج را کوتاهی ها و ناتوانی های مستمر و ناموجه مسئولان سعودی برگزاری مناسک حج و بی مسئولیتی آنها که از حد گذشته است، دانست.

شیخ النابلسی تاکید کرد که با توجه به ادامه این وضعیت ، مسلمانان باید خواستار بررسی اهمال کاری ها و بی مسئولیتی های مقامات سعودی و بازخواست آنها شوند.

این استاد دانشگاه لبنان خاطرنشان کرد: هنگامی که تریبون های آل سعود سرگرم تحریک مذهبی هستند، صداهایی که خواستار کشف و شناسایی کوتاهی های برگزار کنندگان سعودی مناسک حج می شود، شنیده نمی شود.

وی تصریح کرد: زمانی که نیروهای سعودی برای نابود کردن ملت مستضعف یمن به کار گرفته می شوند، شاهد خللی بزرگ در تحقق ساده ترین امور مربوط به امنیت و سلامت حجاج بیت الله الحرام هستیم.

 مسلمانان باید فریاد بزنند

شیخ صهیب الحبلی از علمای اهل سنت لبنان نیز تاکید کرد: فاجعه ای که هنگام رمی جمرات در منا رخ داد، یک مصیبت بزرگ برای حجاج بیت الله الحرام و مسلمانان جهان بود.

وی این حادثه مصیبت بار را یکی از حلقه های زنجیر کوتاهی ها و اهمال کاری های سعودی ها خواند و گفت: کسانی که آلزایمر دارند و نمی توانند مسائل کوچک مرتبط با خاندان سعودی را اداره کنند، چگونه می توانند بزرگترین و عظیم ترین تجمع بزرگ مسلمانان جهان یعنی مناسک حج تمتع را اداره کنند.

عضو تجمع علمای مسلمان لبنان خاطرنشان کرد: اکنون زمان آن فرارسیده تا مسلمانان جهان با صدای بلند فریاد بزنند و خواستار بازخواست و مجازات آل سعود شوند.

این عالم اهل تسنن لبنان تصریح کرد: کمترین مطالبه مسلمانان باید کوتاه شدن دست آل سعود از اداره حرمین شریفین و مناسک حج و تسلیم آن به یک هیات از کشورهای اسلامی باشد.

 شخصیت های پاکستانی: عربستان ضعیف و غیر مسوولانه عمل می کند

در پی حادثه در مراسم رمی جمرات در منا ، شخصیت های دینی-سیاسی پاکستان از عملکرد ضعیف عربستان در حفظ امنیت جانی حجاج انتقاد کرده و دلیل عمده آن را سرگرم بودن مقامات سعودی به حمله نظامی به یمن عنوان کردند.

شخصیت های پاکستانی تاکید کردند که عربستان در قبال پول زیادی که از کشورها و حجاج بابت اسکان، خدمات دهی و تامین امنیت حجاج دریافت می کند، باید در این زمینه مسوولانه عمل کند.

واکنش دولت اندونزی

وزارت امور خارجه اندونزی نیز روز پنجشنبه در پی کشته شدن زائران خانه خدا و جراحت صدها نفر از آن ها خط تلفن ویژه برای ارائه آخرین اطلاعات راه اندازی کرد.

دولت اندونزی پیش از این نیز اعلام کرده بود درصدد است از گروه بن لادن در عربستان سعودی به دلیل سهل انگاری و سقوط بالابر در شهر مکه مکرمه که باعث مرگ 107 نفر از جمله 13 اندونزیایی شد، شکایت کند.

روزنامه نیو استریت تایمز مالزی نیز هفته گذشته پس از کشته شدن 7 مالزیایی و زخمی شدن 10 نفر در حادثه سقوط بالابر از مقامات عربستان خواسته بود به ایمنی حجاج بیشتر اهمیت دهند.

وزارت امور خارجه اندونزی پس از کشته شدن صدها زائر خانه خدا در رمی جمرات جمع آوری اطلاعات و ثبت زائران این کشور را آغاز کرده تا از وضعیت آن ها آگاه شود.

ترکیه: اهمال کاری سعودیها دلیل فاجعه منا بود

فاجعه رمی جمرات در منا که منجر به مرگ صدها زایر شد از سوی بخش عمده مطبوعات ترکیه در روز جمعه به عنوان به عنوان اهمال کاری سعودیها ارزیابی شد.

رئیس امور دینی ترکیه نیز با تاکید بر اینکه مدیریت حج مشکل اساسی دارد، اعلام کرد که برگزاری نشست بین‎المللی برای بحث و بررسی درباره مسایل مربوط به حج ضروری است.

از سوی دیگر خبرگزاری آناتولی ترکیه به نقل از مرکز اداره حج ترکیه در مکه اعلام کرد چهار زایر ترک در فاجعه روز گذشته در منا کشته و 5 نفر نیز مفقود شده اند.

در این میان آنچه مسلم است این که تکرار حوادث متعدد در حج امسال و کشته و یا زخمی شده شمار زیادی از زایران و حجاج کشورهای مختلف در جریان آنها نشانه سو مدیریت و بی لیاقتی مسوولان و دست اندرکاران حج عربستان است .

ضرورت دارد تا با توجه به باقی ماندن بخشی از اعمال حج تمتع در روزهای آینده و بازگشت حجاج به مکه مکرمه پس از پایان اعمال در منا مسوولان عربستان بسرعت وارد عمل شده و از تکرار حوادث دیگر جلوگیری کنند.