پنج پیام ولادیمیر پوتین به غرب در سوریه

ایسنا نوشت:"در حالی که کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی روسیه در حال انتقال پرسنل و تجهیزات بیشتر به سوریه هستند، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور می‌خواهد با این رویکرد خود پنج پیام ژئوپلتیک را به جهان و به ویژه کشورهای غربی ابلاغ کند."

نیکولاس گووسدف، یکی از دبیران ارشد پایگاه آمریکایی "نشنال اینترست" و یکی از نویسندگان کتاب «سیاست خارجی روسیه: بردارها، بخش‌ها و منافع» در تحلیلی درباره علت اقدام‌های اخیر روسیه برای تقویت مواضع نظامی‌اش در سوریه نوشت: «اقدامات اخیر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در سوریه پنج پیام دارند:

1) گزارش‌ها درباره افول روسیه تا حد زیادی اغراق شده هستند. به عبارت دیگر این تحلیل که تحریم‌های غربی در کنار سقوط قیمت نفت و افول اقتصادی چین، کرملین را در آستانه سقوط قرار داده‌اند، خام و زودهنگام بوده است. هر چند که روسیه تنها از یک بخش از قابلیت‌های اعمال قدرت جهانی آمریکا برخوردار است اما این قابلیت را برای اعزام نیرو به سوریه دارد، بنابراین روسیه در فهرست چند کشور برگزیده جهان که می‌توانند نیروهای نظامی‌شان را فراتر از مرزهای خود فرستاده و حفظ کنند قرار دارد، در حالی که تعداد هرچه بیشتری از کشورهای اروپایی در حال کنار رفتن از این فهرست هستند. کرملین صراحتاً این پیام را می‌دهد که قصد دارد در تنظیم دستور کار در خاورمیانه نقش فعالی را داشته باشد و دورنمای آمریکایی برای آنکه آینده در این منطقه چطور شکل بگیرد را منفعلانه نپذیرد.

2) پوتین صراحتاً می‌گوید موضع پیش‌فرض واشنگتن مبنی بر اینکه حذف یک دیکتاتور از قدرت، راه رسیدن به ثبات بیشتر در بلندمدت در خاورمیانه است را نمی‌پذیرد. در حالی که آمریکا و اروپا به بحث درباره اقدامات بعدی خود در قبال سوریه به ویژه در پی بحران پناهجویان ادامه می‌دهند، روسیه آماده اجرای ارزیابی خود مبنی بر این است که کمک نظامی مستقیم بیشتر به بشار اسد در مبارزه با گروه تروریستی داعش بهترین راه پایان دادن به درگیری در این کشور خواهد بود. پوتین مکرراً نشان داده اگر هدف سیاست غربی‌ها، کاهش موج آوارگان و تهدید تروریست‌ها برای دستیابی به پایگاه عملیاتی دیگری به سبک افغانستان است، تجربه عراق و لیبی نشان می‌دهد، سرنگونی بشار اسد و امید به تشکیل دولت با ثبات و موثر از سوی مخالفان این اهداف را برآورده نخواهند کرد. پوتین با اتخاذ این نتیجه‌گیری نشان داده که علاقه‌ای به دریافت مجوز غرب و یا موافقت واشنگتن در هیچ زمینه‌ای ندارد.

3) روسیه اطمینان بیشتری به موضعش در اوکراین پیدا کرده است. در طول تابستان امسال خشونت‌ها در اوکراین فروکش کرده و به نظر می‌رسد آتش‌بس در این کشور تا حد زیادی برقرار شده است. همزمان مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی دولت اوکراین حاکی از این هستند که تحول عمده‌ای برای تقویت انقلاب میدان استقلال و قرار دادن این کشور در مسیر غیرقابل بازگشت همگرایی نزدیکتر با جهان یورو - آتلانتیک وجود نخواهد داشت. به جای آن، به نظر می‌رسد که اوضاع در حال رفتن به یک جنگ طولانی‌مدت منجمد است که در آن مسکو بیشترین اهرم را حفظ خواهد کرد.

4) کرملین می‌خواهد خط قرمزهای خود را اعمال کند. همانطور که مسکو اجازه نداد جدایی‌طلبان تابستان سال گذشته در اوکراین دچار شکست فاجعه‌بار شوند، روسیه پیام داده که اجازه نخواهد داد بشار اسد با اقدام نظامی خارجی از قدرت کنار رفته یا سرنگون شود. با افزایش تعداد نیروهای روسیه در سوریه و گزارش‌ها درباره تقویت قابلیت‌های دفاع هوایی بشار اسد، ریسک هر نوع اقدام آمریکا یا ناتو علیه دولت بشار اسد شدیداً افزایش پیدا کرده است. حتی پیشنهادهای محدودتر نظیر اعمال یک منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه به منظور ایجاد فضای محافظت‌شده برای آوارگان، اکنون امکان درگیری با نیروهای روسیه را افزایش می‌دهند.

5) تمایل روسیه برای اعزام نیروی زمینی به سوریه برخلاف جست‌وجوی درمانده واشنگتن برای دستیابی به نیروهای نیابتی محلی که بتوانند هم با بشار اسد و هم با داعش بجنگند و همچنین اکراه هم‌پیمانان آمریکا برای شراکت در این مسوولیت بوده و چند هدف را برآورده می‌کند. این تمایل روسیه به شرکای این کشور اطمینان می‌دهد، مسکو آماده عمل به وعده‌هایش حتی به رغم وجود هزینه‌هایی به لحاظ منابع، اعتبار و جان است. این اقدامات در کشورهایی نظیر مصر و آذربایجان که دولت‌هایشان تعهد آمریکا به ثباتشان را زیر سوال برده‌اند، مغفول نمانده است. برای کشورهای خاورمیانه‌ای که با سیاست روسیه در سوریه مخالفت کرده‌اند، تصمیم پوتین برای جسارت بیشتر در سوریه منجر خواهد شد که آنها در اینکه مسیر رسیدن به راه‌حل پایدار در سوریه نزد واشنگتن است، بازبینی کنند. در همین حال واشنگتن درگیر کمپین انتخاباتی است و آنها ممکن است این مسیر را نزد مسکو جست‌وجو کنند.

تصمیم پوتین برای اعزام نیرو به سوریه بازتاب این ارزیابی است که ریسک مداخله بیشتر روسیه در سوریه کمتر از خطرهای ایجاد شده علیه منافع روسیه در صورت سقوط بشار اسد است. روسیه با صحبت‌های شدیداللحن علیه اقداماتش، برای عقب‌نشینی از این استقرار نیرو قانع نخواهد شد. آمریکا برای مطرح کردن پاسخش باید محاسبه مشابهی را درخصوص اهدافی که امید به دستیابی به آنها با استفاده از ابزارهای آماده شده خود دارد، انجام دهد.»