آخرین حربه موافقان توافق برای عبور از کنگره

موافقان توافق هسته‌ای در مجلس آمریکا در آخرین تلاش خود برای عبور از کنگره و رای مخالف جمهوری‌خواهان به قاعده "فیلی باستر" متوسل شده‌اند.

حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان روز شنبه در صفحه اینستاگرام خود نوشت: "هری رید، رییس دمکرات‌های سنا در روزهای اخیر ضمن ایراد صحبت‌های خوش‌بینانه‌ای نسبت به حصول رای کافی موافقان برای جلوگیری از تصویب مصوبه مخالفت با توافق هسته‌ای، اعلام کرد که سناتورهای دمکرات برای جلوگیری از رد توافق هسته‌ای از "فیلی‌باستر" (Filibuster) که در زبان فارسی به سخنرانی ایذایی یا سخنران وقت‌کش یا اطاله بررسی ترجمه می‌شود استفاده خواهند کرد.

اما فیلی‌باستر چیست و چگونه در چنین شرایطی می‌تواند کارآیی داشته و مفید باشد.

فیلی‌باستر در نظام اجرایی قانونگذاری در آمریکا به تلاش سیستماتیک مخالفان اقلیت اطلاق می‌شود که با اتخاذ روش‌های متفاوتی مانع از این می‌شوند که مجلس وارد مرحله تصمیم‌گیری بر روی طرح اکثریت شود و در واقع با این روش امکان ورود مجلس به مرحله تصمیم‌گیری نهایی را مسدود می‌کنند. این اقدام که همان آبستراکسیون تلقی می‌شود به طور سنتی از طریق روش‌های زیر صورت می‌گیرد:

1- طولانی کردن سخنرانی‌های نمایندگان فیلی‌باستر کننده به صورتی‌ که زمان انجام رای‌گیری نهایی فرا نرسد.

٢- طرح پیشنهادات، اصلاحات و متمم‌های متعدد به پیش‌نویس مورد بحث.

٣- طرح کردن پیش‌نویس جدیدی با موضوعی جدید با استناد به اهمیت خاص موضوع آن و

٤- به تعویق انداختن جلسه نهایی تصمیم‌گیری.

اعضای فیلی‌باستر کننده از طریق این روش‌ها مانع اختصاص وقت مناسب برای تصمیم‌گیری نهایی روی لایحه مورد اختلاف می‌شوند. در سال‌های اخیر جمهوری‌خواهان خود با استفاده از این روش‌ها مانع تصمیم‌گیری مجلس پیرامون انتصاب بسیاری از کاندیداها برای پست‌های حساس پیشنهادی دولت اوباما بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین فیلی‌باسترهای سال‌های اخیر در مجلس سنا به جلسه شش ماه مارس 2013 مربوط می‌شود که طی آن یک سناتور جمهوری‌خواه در یک سخنرانی حدود سیزده ساعته و با طرح سوال از دولت اوباما مانع رأی‌گیری درخصوص تأیید انتصاب پیشنهادی دولت جهت ریاست سازمان سیا شد.

اما در خصوص توافق هسته‌ای، اگر دمکرات‌ها بتوانند حمایت 41 سناتور موافق با تفاهم هسته‌ای را جلب کنند، دیگر اصولا امکان جلوگیری از مخالفت با تفاهم هسته‌ای از میان خواهد رفت. ولی موافقان با به دست آوردن حتی 34 رای نیز پشتوانه کافی برای اثرگذاری وتوی رییس‌جمهور را تضمین خواهند کرد. با اعلام حمایت‌های جدید سناتورهای دمکرات، که رقم حامیان تفاهم هسته‌ای را به 30 رای موافق رسانده است، وضع سیاسی اوباما به شهادت مخالفان جمهوری‌خواه تثبیت یافته است و در این شرایط مساعد است که موافقان معتقدند که در صورتی‌ که حتی نتوانند 41 رای به‌دست آورند، می‌توانند برای جلوگیری از رد تفاهم هسته‌ای به فیلی‌باستر متوسل شوند.

به گزارش ایسنا، چنان چه بررسی رای به مخالفت با توافق هسته‌ای با طولانی شدن روند از روز تعیین شده نهایی بگذرد خود به خود موضوع از دستور کار کنگره خارجه خواهد شد و به این ترتیب دیگر نیازی به استفاده رییس‌جمهور از حق وتو نیست.