بررسی طرح بازنشستگي زير 10 سال

براساس طرح بازنشستگي زير 10 سال سازمان تامين اجتماعي مكلف است به افرادي كه حداقل 10 سال حق بيمه پرداخت كرده اند و به سن 60 سال براي مردان و 55 سال براي زنان رسيده اند، متناسب با سنوات حق بيمه و حقوق بازنشستگي پرداخت كند.

 اين موضوع پيش از اين نيز مطرح شده بود اما دولت در بودجه سال 92 رديف بودجه يي براي آن در نظر نگرفت و نهايتا آن را رد كرد. بعد از آن نمايندگان مجلس با هدف دايمي كردن اين طرح و اختصاص مستمري بازنشستگي به افرادي كه زير 10 سال حق بيمه پرداخت كرده اند، بار ديگر اين موضوع را مطرح و نهايتا تصويب كردند: اين بار در شرايطي كه بار مالي آن بر عهده صندوق بيمه تامين اجتماعي قرار مي گرفت.

شوراي نگهبان هم به دليل نامشخص بودن رديف مالي طرح را رد كرد و بار ديگر آن را به مجلس ارجاع داد. اما اين طرح اگرچه در وهله اول خبر خوشايندي براي گروه هايي از جامعه است اما از جوانب مختلفي قابل نقد و بررسي است. پرداخت مستمري به بيمه پردازان زير 10 سال اگرچه حركتي در جهت شكل گيري نظام جامع رفاهي و پوشش گسترده بيمه يي در كشور است اما از طرفي با توجه به سطح پايين دستمزدها در نظر گرفتن 10 روز پايه حقوق براي پرداخت مستمري به بيمه پردازان زير 10 سال مبلغ ناچيزي خواهد بود كه به نظر نمي رسد چندان دردي از بازنشستگان دوا كند. از طرف ديگر هم اجرا و تعهد مالي اين طرح برعهده صندوق بيمه يي به نام تامين اجتماعي خواهد بود كه با چالش ها و حاشيه هاي سياسي و غيرسياسي و تغييرات مديريتي پي در پي كه در سال هاي اخير داشته با كمبود منابع رو به روست.

نگراني از اجراي چنين طرحي بدون در نظر گرفتن منابع مالي وقتي بيشتر مي شود كه نمودارهاي جمعيتي را هم در نظر بگيريم: نمودارهايي كه بيانگر افزايش سهم سالمندان در جمعيت كشور در سال هاي آينده است. تغيير و تحولات جمعيتي بيانگر اين است كه در سال هاي آينده ميزان مستمري بگيران و بازنشستگان صندوق بيمه يي همچون تامين اجتماعي افزايش پيدا مي كند و در مقابل تعداد افرادي كه هر ماهه به اين صندوق حق بيمه پرداخت مي كنند، نسبت به پيش از آن كاهش پيدا خواهد كرد.

 به عبارتي هزينه ها بر درآمدهاي اين صندوق ها پيشي خواهد گرفت: روندي كه خود نيازمند اصلاح سيستم هاي بازنشستگي با توجه به مسائلي همچون افزايش شمار سالمندان، افزايش اميد به زندگي و نگراني از بابت رشد اقتصادي در جمعيتي است كه بخش عمده آن را افراد سالمند و مستمري بگير تشكيل مي دهند. دبيرخانه شورايعالي سالمندان از وجود يك ميليون و 700 هزار سالمندي خبر داده كه زير خط فقر زندگي مي كنند، هر چند آمارهاي غيررسمي بيشتر از اين تعداد است.

پيش بيني جمعيت شناسان هم اين است كه جمعيت ايران عملااز سال 1435 پير مي شود: در اين سال بيش از 27 ميليون نفر از جمعيت ايران سالمند است و اين يعني يك سوم جمعيت كشور و بيش از 50 درصد جمعيت مولد. در ادامه كارشناسان حوزه رفاه و تامين اجتماعي به بررسي جوانب مثبت و منفي طرح بازنشستگي زير 10 سال پرداخته اند. به گفته كارشناسان اين حوزه طرح هاي رفاهي اينچنيني بايد در قالب وظايف كلي دولت تعريف شود نه يك صندوق بيمه يي خاص مثل تامين اجتماعي.

منبع:روزنامه اعتماد