ظریف و دیپلماسی خلاق وهوشمند در سیاست و رسانه

مقاله « اول همسایه بعد خانه» دکترظریف که در روزنامه های منطقه از جمله السفیر لبنان منتشر شد، نخستین اقدام خلاقانه این دیپلمات برجسته ایرانی نبوده و قبل از آن مقالاتی مهم و موثر از او از جمله در روزنامه عربستانی الشرق الاوسط و نیویورک تایمز آمریکا منتشر شده است.
وزیر خارجه ایران نشان داده است که هم تمایل و هم توانایی دارد تا روش هایی جدید و مختلف از عرف ها و سنت های دیپلماتیک را وارد عرصه دیپلماسی بین المللی و منطقه ای کند.
ظریف بعداز« دیپلماسی خنده» که در طول مذاکرات سخت و نفس گیر هسته ای با وزیران خارجه شش کشور بزرگ جهان ارائه کرد و رسانه های جهانی از آن بسیار گفتند و نوشتند، اکنون « دیپلماسی مقاله در رسانه ها » را همراه با سفرهای منطقه ای کلید زده است.
او تلاش دارد تا مقالاتی را منتشرکند که بازتاب دهنده رویکرد و دیدگاه های تهران و ابتکارها و پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران ها در منطقه و جهان است.
گویی وزیر خارجه ایران درصدد است صفحه روزنامه ها را به عرصه دیپلماسی و گفت وگو از طریق ارائه راه کارها و راه حل ها تبدیل کند و به گروه مقابل فرصت دهد با اندیشه ها و رویکردهای او و نظام اسلامی بیشتر آشنا شود و از این رهگذر مسیر مذاکرات حال و آینده برای حل بحران های منطقه آماده گردد.
تردیدی نیست که مقالات و سفرهای منطقه ای دکتر ظریف با اهتمام گسترده و افکار عمومی منطقه و جهان مواجه شده است و می شود و در اتاق های تصمیم سازی و تصمیم گیری سیاسی و راهبردی مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرند.
اول همسایه بعد خانه، مقاله اخیر او که از جمله در روزنامه لبنانی السفیرمنتشر شد ، بسیار مورد توجه و عنایت قرار گرفت و هرطرفی که امور سیاسی لبنان را تعقیب می کند ، معتقد است محتوای این مقاله برای همه سیاستمداران لبنانی از طیف ها و گروه های مختلف آشنا و قابل درک است.
مقامات و اصحاب رسانه یر لبنان باور دارند که محتوای مقاله دکتر ظریف که در آستانه دومین سفر او به بیروت منتشر شد دارای تاثیر زیادی در سطح منطقه و لبنان بوده و قطعا پیام این مقاله در سفرش به لبنان ترجمه خواهد شد و جنبه عملیاتی پیدا خواهد کرد.
دکتر ظریف قرار است در چارچوب یک سفر منطقه ای عصر فردا سه شنبه وارد بیروت پایتخت لبنان شود و بعداز آن به سوریه برود.
این دومین سفر ظریف به لبنان در مقام وزیر امور خارجه دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران است.
این مقالات و سفرهای منطقه ای همچنین سهمی زیاد در شناساندن شخصیت وزیر امور خارجه ایران که پرونده او مملو از موفقیت های دیپلماتیک در میان محافل سیاسی و رسانه ای است، دارد.
ادمون صعب روزنامه نگار لبنانی در گفت وگو با ایرنا تاکید کرد که شخصیت ظریف با لبخند همیشگی و موفقیت های بسیار مهم دیپلماتیک که جهان در دهه اخیر به خود دیده ، گره خورده است.
این روزنامه نگار کهنه کار لبنانی که بیش از 45سال فقط در روزنامه لبنانی النهار قلم زده و در النهار و السفیر مقالات و سرمقالات زیادی از او چاپ شده است، خاطرنشان کرد: وزیر خارجه ایران حتی در نوشتن مقالات خود از روش های دیپلماتیک ، هوشمند و خلاق بهره می گیرد.
وی تصریح کرد:نمی توان پیامی را که ظریف از طریق مقاله السفیر منتقل کرد، جدای از مقاله او در نشریه آمریکایی نیویورک تایمز دانست.
به اعتقاد ادمون صعب، وزیر خارجه ایران در مقاله خود در نیویورک تایمز تصویری از روابط جدید ایران با غرب ارائه کرده و هر خواننده ای در می یابد این ایران جدید متعهد و پایبند به خطوط قرمزی است که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی وضع کرده اند.
این مقاله نویس متبحر لبنانی اظهار داشت: ظریف اندیشه و روش دیپلماسی جدید ایران را به گونه ای ترجمه و ارائه کرده که سهمی به سزا در« ایجاد اعتماد بین ایران و غرب و همسایگان عرب آن دارد».
عنوان مقاله ظریف در السفیر« اول همسایه بعد خانه » بود.
این عنوان کوتاه اما موفق، لب کلام و اصل پیام وزیر خارجه ایران بود که او می خواست به جهان عرب منتقل کند و به خوبی از پس این مهم برآمد.
ادمون صعب گفت: همان طور که هدف مقاله ظریف در نیویورک تایمز افکارعمومی آمریکا بود، هدف نخست مقاله اول همسایه بعد خانه هم ملت های عربی است.
وی افزود: یک قصد دکتر ظریف انتقال مستقیم معانی سیاست های ایران از طریق رسانه ها به ملت ها بود تا این سیاست ها در درون اتاق های بسته سیاست محصور نماند.
این روزنامه نگار لبنانی اضافه کرد: روی دیگر پیام مقاله ظریف تصمیم سازان و تصمیم گیران بود و به همین دلیل بر پایبندی ایران به امینت و حاکمیت همسایگان تاکید و برای زدودن ترس های بی جای آنها تلاش کرد.
ادمون صعب گفت که انتظار دارد در سایه این دیپلماسی هوشمند و خلاق سیاسی و رسانه ای ظریف ، روح همکاری که ایران در صدد انتشار و استقرار آن در منطقه است، به زودی خودنمایی کند.
اما این سئوال مطرح است که پاسخ کشورهای عربی چگونه خواهد بود؟
وی در پاسخ به این سئوال گفت که اظهارات برخی مقامات عرب مانند وزیر امور خارجه قطر خوشبینی ها را افزایش داده است.
وزیرخارجه قطر خاطرنشان کرد که « بهترین راهکار ، گفت وگو با ایران این کشورهمسایه و زدودن ترس ها و همزیستی مسالمت آمیز با آن است».
ادمون صعب افزود: البته تنها یک گره و مانع باقی مانده، رویکرد پادشاهی سعودی است که به نظر می رسد ابراز آن منتظر تحولات میدانی در یمن است.
این مقاله نویس برجسته لبنانی در عین حال تاکید کرد که البته این مانع و پیچیدگی دارای تاثیر زیادی در تحولات نیست زیرا ایران که سال ها در تحریم بوده امروز به اعتراف دوست و دشمن آن یک کشور منطقه ای فعال و موثر و شریک اصلی برای حل مشکلات منطقه است، به ویژه اینکه در مقاله دکتر ظریف تاکید شده است تهران نمی خواهد و تمایلی ندارد علت مشکلات و ناآرامی ها باشد.
دعوت دکتر ظریف در مقاله اش برای ایجاد مجمع گفت وگو در منطقه ، نگاه های افکار عمومی جهان عرب از جمله ادمون صعب را به خود معطوف کرده زیرا می تواند چارچوب گفت وگوهای منطقه ای باشد که همه طرف ها را به اصول مشترک مبتنی بر احترام به حاکمیت و مرزهای کشورها رهنمون خواهد کرد و به حل و فصل مسالمت آمیز منازعه ها و بحران ها منجر خواهد شد.
ادمون صعب با تاکید بر اهمیت پیشنهادها و توصیه های ظریف و نیازهای منطقه به آنها، گفت که وزیر خارجه ایران از طریق ابتکارعمل ها و پیشنهادهای خود یک رویکرد و نهضت تمدنی را کلید زده که برعکس اندیشه ها و اقدامات برخی کشورهای دشمن ایران و یا گروه های تروریستی تکفیری مانند داعش است که برای نابودی زیرساخت های تمدنی منطقه ارائه می کنند.
درهرصورت محمد فتحعلی سفیر جمهوری اسلامی ایران بعداز تحقق توافق هسته ای و تا زمان رسیدن ظریف به بیروت، ملاقات های زیادی را با مقامات ارشد سیاسی ، حزبی و مذهبی لبنان ترتیب داد تا زمینه تشریح این توافق و همچنین ترجمه مقاله اول همسایه بعد خانه بهتر میسر شود.
اما در این میان افکارعمومی و ملت لبنان امیدوار است این سفر در حل بحران ها و مشکلات ویژه کشورشان از جمله پرونده انتخابات ریاست جمهوری موثر و راهگشا باشد.
اگرچه مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها و بارها تاکید کرده اند حل مشکلات لبنان به ویژه انتخاب رییس جمهوری یک موضوع داخلی است و لبنانی ها خود شایستگی و توانایی حل این مشکلات را دارند، اما به نظر می رسد لبنانی ها همچنان بر این باور هستند ایران بعداز توافق هسته ای می تواند نقشی بزرگ برای گشایش در منطقه و حل مشکلات لبنان ایفا کند و به ویژه دیپلماسی ظریف کارگشا باشد.