عملکرد صداوسیما در مذاکرات به روایت صداوسیما

موضوع هسته ای و گفت و گو های گروه کشورهای موسوم به 1+5 با ایران یکی از جذاب ترین محورهای خبری در ماه های اخیر بود و در همین راستا نیز معاونت خبر صدا و سیما اعلام کرده است که از ابتدای امسال تا پایان تیر بیش از 105 هزار دقیقه خبر ، گزارش و تحلیل درباره موضوع مذاکرات هسته ای ارائه کرده است.

شبکه های خبری جهان در این دور از گفت و گوها به ویژه پس از نشست لوزان که این نشست ها نتایج ملموس تر و آشکار تری در مقایسه با دوره های قبل از خود نشان داد، با اشتیاق بالایی، خبرهای آن را دنبال می کردند و هر یک با توجه به سیاست گذاری خود، برخی با دید منفی، برخی با نگاه مغرضانه و برخی به قصد تاثیر گذاری بر این دور از گفت و گو ها، به مسائل مربوط به آن پرداختند.

از نگاه کارشناسان رسانه، این دور از گفت و گو ها به چندین بسته خبری تبدیل شده بود و با توجه به ارزش های خبری موجود،هریک از رسانه های فعال جهانی،حجمی از خبرهای مربوط به این موضوع را پخش کردند.

معاونت خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی در گزارشی که در پایگاه اطلاع رسانی صدا و سیما منتشر شده، از فعالیت خود در این عرصه دفاع کرده است:
با توجه به رسالتی که سیاست های رسانه ملی بر عهده آن گذاشته بود، تاین رسانه لاش کرد با حجم وسیعی از برنامه های خبری، تولیدی، پخش مصاحبه ها، تفاسیر، عکس و ارتباط های مستقیم، مخاطبان خود را به اغنای خبری برساند.

درصد بالای رضایتمندی مخاطبان در نظر سنجی های انجام شده چه در سازمان صدا و سیما و چه در مراکز معتبر خارج از سازمان نیز نشان می دهد این حرکت تا حد مطلوبی به هدف خود نزدیک شده است.

به طور کلی و بر اساس آمارهای موجود از ابتدای امسال تا پایان تیر ماه، 42265 مطلب و برنامه در معاونت خبر رسانه ملی درباره موضوع هسته ای از شبکه های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش شده است که رقمی معادل یکصد و پنج هزار و 55 دقیقه برنامه را شامل می شود.

این برنامه ها گستره ای از خبر ، پژوهش های خبری ،گزارش های تولیدی و خبری ،گفت و گو های تلویزیونی و رادیویی ، خبرهای زیرنویس، گزارش های تصویری،ارتباط های مستقیم تلویزیونی و رادیویی و مستند های خبری را در بر می گیرد .

از این میان می توان به ارقام قابل ملاحظه 35863 دقیقه اخبار مکتوب ، 1500 دقیقه گزارش های تلویزیونی و رادیویی و 13431 دقیقه تحلیل خبرهای مربوط به این مذاکرات فقط در خبرگزاری صدا و سیما اشاره کرد.

در این مدت خبرنگاران، گزارش های متنوعی برای تبیین کامل موضوع از زوایای مختلف تهیه و پخش کردند. از یک سو گزارش هایی درباره شادی مردم از صدور بیانیه مشترک هسته‌ای و استقبال از دکتر ظریف به ایران پس از پایان مذاکرات هسته‌ای تهیه شد و در گزارشی دیگر نظر مردم درباره مذاکرات و مراحل مختلف آن تهیه شد.

در گزارشی نظر نمایندگان مجلس در خصوص بیانات مقام معظم رهبری در مورد مذاکرات هسته‌ای تشریح شد و در گزارشی دیگر نظر کارشناسان مختلفی درباره مذاکرات هسته‌ای پخش شد.

در برخی از این گزارش‌ها، بیانیه لوزان از نگاه کارشناسان واکاوی و نقد و دفاع اعضای تیم هسته ای در این باره منعکس شد.(نشست خبری دکتر عراقچی در خصوص ابعاد حقوقی توافق لوزان)

برخی گزارشگران نیز به تبعات این مذاکرات ، آثار تحریم‌ها بر کشور در بخش های مختلف ، تبعات مثبت پایان تحریم ها و باز شدن راه کشورهای صنعتی به ایران پس از رفع تحریم ها نگاهی انداختند.

در این میان مصاحبه با مردم در بسیاری از این گزارش ها یک اصل تغییر ناپذیر بود چرا که تلاش خبرنگاران و سردبیران این مجموعه ها بر آن بوده تا نظر نهایی و غالب در موضع‌گیری نسبت به مسئله هسته‌ای از زبان مردم بیان شود.

بخشی از توان معاونت خبر نیز در این دوره به انعکاس بی واسطه سخنان اعضای تیم هسته ای و رئیس جمهور محترم درباره مذاکرات اختصاص یافت . پوشش سخنرانی های دکتر ظریف در مجلس، گفت و گو های مطبوعاتی آنان در قبل و بعد از مذاکرات ، گفت و گو های اختصاصی وزیر امور خارجه و معاونانش در حین مذاکرات درباره جلسات و گفت و گو ها و نتایج آن ، مصاحبه های مطبوعاتی و سخنرانی های رئیس جمهور درباره موضوع هسته ای از این دست هستند.

این خبرنگاران در برخی از گزارش های خود نیز تلاش کردند نظرات رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های مختلف را درباره مذاکرات و اعضای تیم هسته‌ای همچنین درباره انتقادها و دفاعیات گروه های مختلف از این تیم تبیین کنند.

انعکاس گفت و گوهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان مختلف در موافقت یا نقد مذاکرات، نگاه آنان از ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به دوران پس از مذاکرات و بررسی تبعات به نتیجه رسیدن یا شکست مذاکرات در مجلس از جمله موضوعاتی بود که در گزارش های این خبرنگاران به چشم می خورد.

شبکه خبر نیز در این زمینه تلاش کرده است با اختصاص 24695 دقیقه از زمان پخش خود به موضوع هسته ای، بیش از 9560 دقیقه برنامه تلویزیونی ، 6849 دقیقه خبر مکتوب ، 1239 دقیقه ارتباط مستقیم و بطور کلی در بیش از 411 ساعت با مخاطب خود درباره موضوع گفت و گو های هسته ای همراه شود.

این آمار در اداره کل اخبار سیما به حدود 118 ساعت برنامه و در معاونت صدا به 125 ساعت برنامه با موضوعات مشابه ثبت شده است.

مصاحبه های وزیر امور خارجه و معاونان وی، پخش سخنان نمایندگان مجلس شورای اسلامی در زمینه هسته‌ای، ارزیابی بیانیه های لوزان و وین ، نشست های تخصصی درباره گفت و گو های هسته ای در مراکزی مثل دانشگاه‌ها، نشست های خبری گروه مذاکره کننده هسته ای و گزارش های مردمی درباره این موضوع ،گزارش های مستقیم خبرنگاران مستقر در محل مذاکرات هسته ای،تبیین وضع کشور در زمان تحریم و پساتحریم، تبیین وضع کشور در صورت شکست یا به نتیجه رسیدن مذاکرات و تشریح قدرت دفاعی کشور به لحاظ نظامی و اقتصادی از جمله تولیداتی است که خبرنگاران در این دوره برای تبیین موضوع ، برای مخاطبان رسانه ملی آماده و پخش کرده‌اند.

در این میان شبکه خبر با رویکردی جدید و بی طرفانه در ویژه برنامه‌هایی نظیر"تیتر شب" تلاش کرد با کنار هم گذاشتن نظرات موافق و منتقد گفت و گو های هسته ای نقطه تاریکی برای مخاطبان رسانه ملی باقی نگذارد و آنان را در معرض یک قضاوت عادلانه درباره این تصمیم سرنوشت ساز در کشور قرار دهد.

تولید و پخش ده ها گفت و گوی ویژه با حضور صاحب نظران در موضوع هسته ای نظیر "تبیین بیانات مهم رهبری درباره مذاکرات"،"رویکرد رسانه های غربی درباره بیانیه لوزان"،" بررسی روند مذاکرات" ، "جلوگیری از ترور دانشمندان هسته ای " و "بررسی عملکرد رسانه ها در مورد مسئله هسته ای " از جمله موضوعاتی بود که در برنامه های تبیینی - تشریحی این شبکه به آنها پرداخته شد.

این شبکه همچنین آیتم های مختلفی برای بررسی اخبار منتشر شده در سایت ها و روزنامه ها درباره موضوع هسته ای ایران و گفت و گو های ایران و 1+5 تهیه و پخش کرده است.

«عدل آمریکایی»، «نه تهدید نه تحریم»،«در لوزان چه گذشت؟» ،«لبخند گرگ»،« فصل مظلومیت» و «در ایستگاه آخر چه گذشت؟» از جمله موضوعات ویژه برنامه های این شبکه به شمار می روند.

پوشش کامل سخنرانی های رئیس جمهوری ، نشست های مطبوعاتی آقای ظریف و خانم موگرینی پس از گفت و گو های لوزان و وین، پخش زنده سخنرانی باراک اوباما و جان کری رئیس جمهور و وزیر امور خارجه آمریکا و کنفرانس خبری وزیر امور خارجه کشورمان نیز از جمله اقداماتی است که این شبکه در این دوره در جدول کاری خود دارد.

پخش "صبح با خبر" یکی از فعال ترین بخش های شبکه خبر در این ایام بوده است بطوری که صدها عنوان موضوع در این برنامه درباره مذاکرات هسته ای مطرح و روی آن کار شده است تا هیچ یک از زوایای این اتفاق تاریخی از نگاه مردم پنهان نماند.

بررسی موضوعاتی که در روزنامه های داخلی و خارجی در باره مذاکرات هسته ای مطرح می شد یکی از موضوعات اصلی برنامه "صبح با خبر " بود.

تاثیر پذیری بازار های اقتصادی ایران و منطقه از این مذاکرات ، واکنش بورس های جهانی و بازار بورس ایران به مراحل مختلف مذاکرات ، تاثیر گفت و گو‌ها بر بازار نفت و طلا چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور ، واکنش‌های داخلی به بیانیه هسته‌ای لوزان، اظهار نظر شخصیت های سیاسی خارجی در موافقت یا مخالفت با گفت و گوهای هسته ای ، بررسی نظرات وزرای اقتصادی دولت در باره موضوع تحریم ها و دوران پسامذاکرات ، وضعیت بازار خودرو و آینده آن ، انتشار موضع گیری های مقامات کشور در برابر سخنان مقامات غربی ، آمریکایی و اسرائیلی در این زمینه ، انعکاس مرحله به مرحله مذاکرات در ایستگاه های مختلف با بیان نظرات مقامات ایرانی و کشورهای عضو گروه 1+5 در کنار بررسی آن ها ، موضع گیری های مقامات نظامی ایران و کشورهای غربی در این زمینه ،انعکاس سخنرانی های مختلف رئیس جمهوری و دیگر مقامات در باره روند مذاکرات ، بررسی سخنان مقامات غربی در باره مفاد قرارداد از جمله بازرسی ها و انعکاس پاسخ مقامات ایرانی به زیاده خواهی های غرب ، از جمله موضوعاتی بود که این برنامه در روز های مختلف به آن ها پرداخته است.

این شبکه در مجموع 14775 خبر مکتوب ، زیرنویس ، گزارش خبری تلویزیونی ،ارتباط مستقیم تلویزیونی و رادیویی ، تفسیر و تحلیل خبری، آیتم عکس های خبری و تولید برنامه در باره موضوع هسته ای از ابتدای امسال تا پایان تیر ماه پخش کرده است.

اداره کل اخبار سیما هم در این مدت در 25 برنامه " گفت و گوی ویژه خبری "صرفا به موضوع هسته ای پرداخته است و میهمانان این ویژه برنامه ها را به منظور تبیین و تشریح موضوع هسته ای و گفت و گوهای ایران و کشورهای گروه 1+5 دعوت کرده است .

این میهمانان شامل معاونان وزیر امور خارجه کشور، رئیس سازمان انرژی اتمی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشاور بین الملل رهبر معظم انقلاب ،استادان دانشگاه و صاحب نظرانی بوده است که اطلاعات مورد نیاز جامعه را در باره این موضوع به مخاطب ارائه کرده اند .

به عبارتی معاونت خبر رسانه ملی، جدای از بخش‌ها و برنامه‌های خبری ذکر شده، بیش از 1380 دقیقه برنامه رادیویی و تلویزیونی برای تحلیل این موضوع ارائه کرده است . این میزان برنامه در قالب 85 برنامه تنظیم و تدوین و در شبکه های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش شده اند .

نگاه یک، هفت روز، متن حاشیه، سپهر سیاست، کنکاش و جهان سیاست از جمله برنامه هایی هستند که برای ارائه نظرات صاحب نظران مختلف به این موضوع پرداخته‌اند.

باشگاه خبرنگاران جوان نیز به کمک گزارش های تلویزیونی ، مستندهای خبری ، تولیدات خبری و اخبار مکتوب بخشی از وظیفه تبیین موضوع هسته ای را در رسانه ملی برعهده گرفته است . این باشگاه خبری در طول مدت مذکور (ابتدای سال تا پایان تیر) بیش از ده هزار دقیقه از کنداکتور پخش شبکه ها را به خود اختصاص داد .

" جزئیات 9 روزه مذاکرات لوزان و نظر مردم درباره مذاکرات سوئیس"، "عملکرد رسانه ملی در پوشش مذاکرات هسته‌ای لوزان" ،"کشاورزی هسته ای"،" بازرسان چشم بسته "،" فکت شیت روایت آمریکایی ها از مذاکرات لوزان" و " حاشیه‌های مذاکرات لوزان به روایت ظریف" «پزشک هسته‌ای رادیو داروها»، «پی ام دی»، از جمله موضوعات گزارش های خبرنگاران این باشگاه هستند که در این روزها تولید و پخش شده اند .

گزارش روابط عمومی صداو سیما حاکی است که این عملکرد در چند ماه اخیر، مورد توجه و رضایت مخاطبان برنامه‌های خبری و گزارش محور مرتبط با موضوع هسته‌ای قرار گرفته است.

نظرات تماس گیرندگان با امور مخاطبان صداوسیما پس از تعطیلات نوروزی 94 درخصوص عملکرد رسانه ملی نسبت به پوشش خبری و برنامه‌ای، نشانگر رضایت آن‌ها از این عملکرد بوده است. بررسی نظرات 4156 تماس گیرنده تهرانی و شهرستانی با تلفن‌های امور مخاطبان حاکی از 74 درصد تشکر و قدردانی از پوشش خبری مذاکرات بوده است.

انعکاس تمامی خبرهای مربوط به مذاکرات هسته‌ای و بیانیه لوزان و توافق وین موجبات رضایت بسیاری از تماس گیرندگان را فراهم کرد به گونه‌ای که پخش گسترده اخبار مذاکرات هسته‌ای در بخش‌های خبری و شبکه خبر، تشکر از خبرنگاران رسانه ملی و تبریک به مسئولان کشور و تیم مذاکره‌کننده به واسطه به رسمیت شناخته شدن حقوق ملت ایران در جوامع بین المللی را در پی داشت.

در دوره مورد بررسی، اغلب درخواست‌ها به موضوع بیانیه لوزان و پس از آن توافق وین نظیر بررسی دقیق و موشکافانه بیانیه، قرائت کامل متن توافق‌نامه، معرفی برخی از افراد با ذکر نام و تخصص برای حضور در برنامه‌ها و برگزاری مناظره و بحث‌های چالشی بوده است.

نکته‌ای که مورد اشاره برخی تماس گیرندگان پس از توافق بود، توجه به نظرات مقام معظم رهبری و حرکت پشت سر ایشان را مورد تأکید قرار می‌داد. نحوه و میزان ابزار شادمانی مردم و رسانه از جمله موضوعاتی بود که موافقان و مخالفانی را از بین تماس گیرندگان داشت.

قرائت کامل متن پیش‌نویس توافق و بررسی دقیق و موشکافانه آن، برگزاری مناظره در این‌خصوص با دعوت از مذاکره‌کنندگان، تشریح وضعیت تحریم‌ها پس از توافق، و... از موضوعات مورد درخواست مخاطبان بود.

حضور آقای دکتر صالحی و توضیحات دقیق ایشان درباره بیانیه لوزان و طرح سؤالات مناسب و چالشی درخصوص بیانیه از دیگر موارد مورد تقدیر تماس گیرندگان بوده است.

برنامه‌ها و موضوعاتی که در ماه‌های اخیر موجبات رضایت و قدردانی مخاطبان را فراهم کرده بود شامل انعکاس روشنگرانه و شفاف شرایط مذاکرات هسته‌ای، حضور موافقان و مخالفان بیانیه لوزان در قالب برنامه‌های مناظره‌ای،روشنگری و تنویر افکار عمومی در موضوعات مختلف با پخش گفتگو‌های کارشناسی بوده است.

از آنجا که روز پایانی مذاکرات، اطلاع رسانی جامع و کامل از لحظه به لحظه مذاکرات ارائه شد بسیاری از تماس‌گیرندگان قدردانی و تشکر کردند.

برنامه "توافق خوب، بد از نگاه ایران و آمریکا" توانست نظر برخی مخاطبان را به خود جلب کند. توجه مخاطبان نسبت به برنامه‌ها با موضوع هسته‌ای به حدی بود که دربرخی موارد نسبت به دکور برنامه و تأثیر آن هم اظهار نظر می‌کردند.

همچنین دعوت از برخی کارشناسان برای انجام مناظره به منظور شفاف‌سازی و آگاهی بیشتر درخصوص مذاکرات هسته‌ای امکان دانلود مستند‌های پخش شده در مورد مذاکرات و تکرار آنها از جمله خواسته‌های مخاطبان بود.

به طور کلی آنچه بیش از همه تماس‌های مردمی به امور مخاطبان مشهود بود نگاه غیرتمندانه به موضوع مذاکرات و درخواست نتیجه‌ای عزتمندانه و همراه با شوکت برای کشور بود که در نهایت مکرر از رسانه به واسطه پوشش خبری کامل مذاکرات هسته‌ای قدردانی شد.