بازتاب حضور ظریف در نشست شورای راهبردی روابط خارجی

نشست و گپ و گفت رییس دستگاه دیپلماسی خارجی و یارانش با استادان دانشگاه و دفاع آنان در درستی تصمیم گیری نظام در زمینه توافق ایران و گروه 1+ 5 برای کاهش هزینه های برنامه ی هسته ای در رسانه های خارجی بازتاب داشت و هریک از این رسانه ها بر اساس سیاست های خبری به سخنان شرکت کنندگان در این نشست پرداختند


رسانه های خبری تلاش کردند که لحن و محتوای سخنان شرکت کنندگان و نوع پرسش موافقان و مخالفان را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهند و با توصیف فضای نشست بر این نکته تاکید کرده اند که محمد جواد ظریف وزیر خارجه و رییس تیم مذاکره کننده بیشترین وقت سخنان را به خود اختصاص داده است.

بیست تن از استادان حقوق و روابط بین الملل که در نشست شورای راهبردی روابط خارجی حضور داشتند با تیم مذاکره کننده هسته ای نقد های خود را به برجام و قطعنامه 2231 بیان کردند و با طرح پرسش هایی خواستار روشن شدن ابهام های موجود در محافل دانشگاهی نسبت به این اسناد شدند و محمد جواد ظریف ، کمال خرازی ، مجید تخت روانچی و عباس عراقچی به پرسش استادان پاسخ دادند.

تلویزیون بی.بی.سی در دو بخش جداگانه این نشست را مورد ارزیابی قرر داده است و گفت: وزیر امور خارجه ایران در نشست شورای راهبردی سیاست خارجی وزارت امور خارجه به دفاع از توافق هسته ای ایران با قدرت های بزرگ جهانی پرداخت و این توافق را معامله ای توصیف کرد که هر دو طرف برای دستیابی به اهداف خود مجبور بودند امتیاز بدهند.

این رسانه به نقل از پارسانژاد به عنوان تحلیلگر مسایل ایران افزود: آنچه کمتر از مقامات دولتی ایران شنیده و دیده شده بود، این است که برای ظریف روشن بود که به طور جدی نگران اتفاقاتی است که در آمریکا برای جلوگیری از اجرای این توافق می افتد.

او اظهارکرد: از حرف های ظریف این طور برمی آید این مساله برای مقامات ایرانی جدی است و به آن فکر می کنند.

ظریف در نشستی صحبت می کرد که مخاطبان آن استادان دانشگاه در حوزه روابط و حقوق بین الملل بودند بنابراین تا حد زیادی به زبان علمی و حقوقی به بیان مطالب پرداخت و با دوری از هیجان زدگی تلاش کرد در چارچوب حقوقی و به شکلی واقع بینانه حرف بزند.
البته ظریف در بخش هایی که از او انتقاد می شد با همان شور و هیجان از این دستاورد به گفته او کم نظیر حقوقی دفاع می کرد و با توضیح و تاکید به بندها و سوابق مشخص اشاره می کرد که چرا از نظر او این توافق کم نظیر است.

او اضافه کرد: ظریف در پاسخ به سوال یکی از حاضران درباره تهدید جمهوری خواهان برای برهم زدن توافق در صورت رسیدن به قدرت در انتخابات آمریکا، تشریح کرد که حتی اگر آمریکایی ها بخواهند این توافق را نقض کنند، این دستاوردی است که بعد از سال ها مذاکره با کشورهای مختلف قدرتمند مانند روسیه، چین و کشورهای اروپایی به دست آمده و موضع آمریکا مقبولیت بین المللی کافی نخواهد داشت.

تحلیلگر بی.بی.سی با بیان این که روشن است این نگرانی برای مقامات ایرانی جدی است و به آن فکر می کنند، گفت: مساله دیگر که ظریف مطرح کرد در خصوص اقدامات تل اویو برای برهم زدن این بازی بود.

این تحلیلگر درباره اهمیت برگزاری این نشست و شیوه پخش تلویزیونی آن گفت: به نظر می آید در روزهای اخیر این قدر درباره این موضوع بحث شد و منتقدان به بند بند آنچه امضا و توافق شده ایراد گرفتند که لازم دیده شده که در یک جلسه با حضور استادان حقوق و روابط بین الملل به دور از هیجان و کشمکش جناحی و سیاسی با زبان آکادمیک این موضوع را بررسی کنند تا کسانی که سوال دارند از موضع آکادمیک و علمی و حقوقی پاسخ خود را دریافت کنند.

تا حدود زیادی هم فضای جلسه بر همین اساس بود و حتی در میان سوال کنندگان هم وقتی کسانی پرسشی از موضع انتقادی مطرح می کردند، کمتر هیجان زدگی و متلک سیاسی شنیده می شد و بیشتر جنبه های حقوقی مد نظر قرار داشت.

این رسانه همچنین در بخش دیگر پوشش خبری این نشست گفت که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با اشاره به سفرهای اخیر مقامات اروپایی به ایران گفته است که روابط اقتصادی با کشورهای غربی باید آنچنان به هم تنیده باشد که برای کسی صرف نکند زیر توافق بزند.

آقای ظریف با اشاره به سفر وزیران امور خارجه و توسعه اقتصادی ایتالیا به تهران گفت: 'این روابط ضمانت اجرای توافق جامع اتمی است... به این دلیل است که من مجبور می شوم در برابر بعضی فشارها مقاومت کنم و قبول کنیم که این ارتباط ها ایجاد شود، چون خود این ارتباط ها ضامن اجرای توافق است'.

از زمانی که ایران و شش قدرت جهانی در اواسط ماه ژوئیه به توافق رسیدند، وزیر اقتصاد آلمان، وزیر امور خارجه فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم به ایران سفر کرده اند.

بسیاری از شرکت های بین المللی تمایل خود را برای سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی در ایران اعلام کرده اند، اما منتظر اجرای توافق جامع اتمی و نهایتا لغو تحریم ها علیه ایران هستند.

آقای ظریف تلاش هایی که در کنگره آمریکا یا توسط کشورهایی مثل اسرائیل و 'بعضی همسایگان' ایران برای جلوگیری از اجرای توافق اتمی ایران و گروه ۱+۵ در جریان است را تلاش هایی جدی توصیف کرد و گفت که در آمریکا 'تنها برای ماه اوت ۱۵۰ میلیون دلار قرارداد برای پخش آگهی تلویزیونی علیه توافق بسته شده است'.

یکی از حاضران در جلسه، در مورد اظهارات بعضی داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از حزب جمهوریخواه پرسید که گفته اند در صورت انتخاب شدن به ریاست جمهوری، اجرای توافق اتمی با ایران را بلافاصله متوقف می کنند. آقای ظریف در پاسخ گفت که اجرای تحریم های اخیر علیه ایران در سایه 'مقبولیت بین المللی' ناشی از 'ایران هراسی' و قطعنامه های سازمان ملل ممکن شده بود و اگر آمریکا اجرای توافق را متوقف کند، مقبولیت بین المللی اقداماتش از بین خواهد رفت.

او گفت در دهه ۱۹۹۰ که آمریکا پس از فروپاشی شوروی در اوج قدرت بود، نتوانست تحریم های موثری علیه ایران اعمال کند و حتی نزدیک ترین همپیمانانش این تحریم ها را اجرا نمی کردند، چون مقبولیت بین المللی در مورد آنها وجود نداشت.

**سفر هیات های اقتصای ضمانت توافق

رادیو فردا نیز در گزارشی از این نشست گفت که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران با معاونانش در نشست شورای راهبری روابط خارجی گفت که سفر هیات های اقتصادی ضمانت اجرایی توافق هسته ای است.

این رسانه در بخش کوتاه اخبار بامدادی افزود: ظریف اظهار کرد ، تلاش ها در کنگره ، برخی کشورهای همسایه و رژیم صهیونیستی برای برهم زدن این توافق جدی است.

این رسانه ادامه داد : وزیر خارجه ایران تصریح کرد که ما با سفر مقامات اروپایی به ایران ذوق زده نیسیتم اما باید قبول کرد که این سفر به نوعی ضمانت اجرایی توافق هسته ای است.

** علل و عوامل شکل گیری توافق

همچنین پایگاه اینترنتی صدای آمریکا نوشت که وزیر امور خارجه ایران در نشست شورای راهبردی روابط خارجی در تهران درباره ابعاد حقوقی توافق جامع هسته ای ۲۳ تیر ماه، قطعنامه شورای امنیت و همچنین ضمائم آن توضیحاتی داد و گفت توافق وقتی شکل می گیرد که طرف مقابل مذاکرات هم احساس کند دستاوردی داشته است.

محمدجواد ظریف در این نشست که روز دوشنبه ۱۲ مرداد برگزار شد و رسانه های ایران روز سه شنبه جزئیات آن را منتشر کردند، با اشاره به شکل گیری پرونده هسته ای ایران در بیش از یک دهه پیش، گفت که ۱۲ سال پیش این پرونده یک «صفحه سفید» نبود و دولت یازدهم ناگزیر شد برای حل آن شرایط جدیدی را ایجاد کند.

وی در توضیح گفت: لذا از ابتدا هیچوقت شما بر اساس یک صفحه سفید برای مذاکره نرفتید که بده بستان کنید؛ مواردی از پیش بود، گروهی که مسئول مذاکره بودند موظف بودند آن واقعیات را به شکلی تغییر دهند یا مدیریت کنند که بر اساس شرایط زمانی آن موقع، کمترین آسیب به کشور برسد.

وزیر خارجه ایران با یادآوری این نکته که این پرونده ای نبود که شرایط معمولی داشته باشد، گفت در ۲۰ ماه گذشته که این دولت مسئولیت کار را بر عهده داشت، ما معتقد بودیم با موضوعی روبرو هستیم که به غلط، با غرض، با قلب واقعیات و سوء استفاده از ابزار حقوقی و سواستفاده از ساز و کارهای بین المللی تبدیل شده است.»

آقای ظریف با اشاره به این که در این شرایط و با این سوابق، باید از سوی ایران وضعیت جدیدی ایجاد می شد، در ادامه گفت: «وقتی آمریکا تحریم هایی به مراتب ریزتر سوار بر قطعنامه شورای امنیت کرد، و گفت کسی نمی تواند به ایران بنزین بفروشد، من به یاد دارم که وزیر نفت ونزوئلا در آن زمان اعلام کرد که ایران به بنزین ما احتیاج ندارد، معنی آن چیست؟ یعنی دولت دوست ما در دنیا اعلام کرد که من به ایران بنزین نمی فروشم.»

وزیر خارجه دولت روحانی که نقش محوری در گفتگوهای ۲۰ ماهه گروه ۱+۵ با ایران، بویژه مذاکره با جان کری همتای آمریکایی خود برای رسیدن به توافق نهایی داشت، با تاکید بر این که این فضایی که بر علیه ایران بوجود آمده بود باید شکسته می شد،گفت که آنچه تندروهای آمریکایی و اسرائیل را نگران کرد، و آنچه البته برخی کشورهای منطقه را بی جهت نگران کرد، این بود که این فضا شکسته شد.

محمدجواد ظریف در ادامه در سخنانی که ظاهرا در پاسخ به برخی انتقادات داخلی مبنی بر اعطای امتیازهای زیاد به طرف مقابل بود، گفت: «ما تلاش کردیم نکاتی که مورد نظر آنها بوده، کمی به خودمان نزدیک کنیم؛ تلاش آنها هم این بوده آنچه که مورد نظر ما بوده به خود نزدیک کنند. توافق این طور شکل می گیرد، یعنی شما باید تلاش کنید که طرف مقابل هم احساس کند دستاوردی داشته است.»

وی همچنین خطاب به منتقدان گفت: «اجازه بدهیم مردم این احساس غرور را حفظ و از این فضای تنفسی استفاده کنند.»

وزیر خارجه ایران با اشاره به نتیجه نهایی گفتگوهای دیپلماتیک نزدیک به دو سال اخیر بین ایران و قدرت های جهانی تاکید کرد که «باید در یک نقطه طرف مقابل احساس کند دستاوردی دارد و ما هم احساس کنیم دستاوردی داریم و توافق شود.»

صدای امریکا افزود: آقای ظریف با بیان این که معتقدم که یک تحول عمده ای رخ داده است، بالاخره ایران توانسته در برابر قدرت های ظاهری دنیا مذاکره ای کند و بده بستانی انجام دهد، خاطر نشان کرد: «از این به بعد دست ما است که شرایط را تبدیل به یک تهدید کنیم، یا تبدیل به یک فرصت.»

ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، روز چهاردهم ژوئیه (۲۳ تیر ماه) در شهر وین پایتخت اتریش به توافقی جامع و نهایی برای حل و فصل پرونده هسته ای ایران دست یافتند.
توافقی که در ازای لغو بخشی از تحریم های اعمال شده علیه ایران، محدودیت های گسترده ای بر روی فعالیت های هسته ای ایران اعمال می کند، اما علاوه بر مخالفت های داخلی در ایران و آمریکا – که طرف های اصلی گفتگوهای چندین ماه اخیر بودند – در منطقه نیز با مخالفت های جدی روبرو است.

این رسانه ادامه داد : ظریف در بخش دیگری از سخنان خود که ظاهرا اشاره به مخالفان منطقه ای توافق وین است، گفت که بعضی ها غافلگیر شدند، فکر نمی کردند که بتوانند، یا نتوانند، مانع این توافق شوند، البته هنوز هم تلاش می کنند ... رقمی که ما شنیدیم ۱۵۰ میلیون دلار قرارداد آگهی تلویزیونی در ماه اوت در آمریکا امضا شد، ۱۵۰ میلیون دلار فقط برای این که آگهی تلویزیونی بدهند علیه توافق.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه هشدار داد که مخالفان توافق اگر در این مرحله هم نتوانند اقدامی علیه توافق انجام دهند، حتما از راه های دیگری وارد می شوند تا فرصت بوجود آمده برای ترمیم تصویر امنیتی جمهوری اسلامی را از پیش روی تهران بردارند.

این رسانه در پایان افزود: به گفته دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران، این تصویر اگر کنار برود، نهایتا فضا دگرگون می شود. بنابراین باید توقع داشته باشیم که اینها بازگردند.