رهبر جدید طالبان کیست؟

یک نوار صوتی از رهبر جدید این گروه به فاصله دو روز بعد از مرگ ملاعمر، منتشر شد که به گفته طالبان، این سخنان در جمع فرماندهان و سران آنان که با «ملا محمد منصور» بیعت کرده اند، ایراد شده است. حالا دیگر گروه طالبان فردی را در بالای سر خود دارد که همه او را می شناسند.

اگر تا دیروز رهبر طالبان یک فرد مرموز و ناشناخته، حتی برای برخی از اعضای طالبان بود، اینک همه ملا محمد منصور را می شناسند و بسیاری از طالبان و سیاست مداران سابق و فعلی افغانستان او را از نزدیک دیده اند.

طالبان عقیده داشتند که کمتر کسی ملا عمر را دیده است، با تغییر اندکی در چهره ظاهری خود، به میان مردم می آمد و از اوضاع و احول کاملا باخبر می شد، اما ملا منصور دیگر نمی تواند این شیوه را پیش بگیرد.

ملا منصور متولد شهرستان میمند استان قندهار است. دستیابی به تاریخ تولد او شاید دشوار باشد، اما آنان که او را در کابل دیده اند، می گویند بین 54 تا 56 سال دارد. او یکی از بنیانگذاران تحریک طالبان است. از فرماندهان نظامی طالبان بوده است که با نیروی هوایی آشنایی دارد. به همین خاطر وقتی طالبان در افغانستان به حکومت می رسد، او مسئولیت وزارت هوانوردی و حمل و نقل این کشور را برعهده می گیرد.

افرادی که در این زمان با او کار کرده اند، می گویند در زمانی که ملا منصور مسئولیت این وزارت خانه را برعهده داشت، یک خط هوایی میان کابل - شارجه برقرار کرد. او را آدمی می دانند که دارای اقدام های ابتکاری است. می گویند تعمیر هواپیماهای مسافری روسی که در افغانستان بلااستفاده مانده بود، در زمان وی بازسازی شد و مورد استفاده قرار گرفت.

روزنامه ها و تحلیل گران سیاسی افغانستان، از او به عنوان یک قاچاقچی یاد می کنند و تصریح دارند زمانی که وی مسئولیت وزارت هوانوردی و حمل و نقل افغانستان، از جمله هواپیمایی آریانا را در اختیار داشته، در کار قاچاق مواد مخدر بوده و از این طریق پول های هنگفتی را نصیب خود و طالبان کرده است.

طالبان در زمان حاکمیت خود نیز به تولید و قاچاق مواد مخدر اعتراف داشت. «محمد قوس» وزیر خارجه طالبان در زمان حاکمیت بر افغانستان، آشکارا اذعان کرده بود «ما نمی خواهیم تریاک در افغانستان تولید شود، ولی ما منبع دیگری که بتواند مخارج ما را تامین کند، در اختیار نداریم»

ملامنصور هم مانند ملا عمر سعی کرده است ناشناخته بماند، اما این تلاش او به اندازه رهبر سابق طالبان، موفقیت آمیز نبوده است. ملا منصور هنگامی که وزارت هوانوردی و حمل و نقل افغانستان را برعهده داشته، کمتر بر سر کار خود در کابل حضور می یافته و بیشتر در قندهار بسر می برده و از طریق معاونان خود، به امور رسیدگی می کرده است.

بعد از سال 2003 میلادی که طالبان سقوط می کند و دوباره اسلحه به دست می گیرد، ملا منصور هم زندگی نیمه مخفی خود را به یک زندگی مخفی تبدیل می کند و کمتر در انظار عمومی مشاهده شده است، اما با این حال، بسیاری از سیاستمداران و خبرنگاران با او از نزدیک برخورد داشته اند.

'وحید مژده' یک خبرنگار نزدیک به طالبان که با ملامنصور ملاقات داشته است، می گوید: او در زمان حیات ملا عمر از بنیانگذاران مذاکره طالبان با جامعه جهانی بوده است و اعتقاد دارد که باید در چارچوب شریعیت، با جهان مذاکره کرد.

او بعد از «ملا برادر»، در میان فرماندهان نظامی یکی از نزدیک ترین افراد به ملا عمر بوده است، هنگامی که پاکستانی ها ملا برادر را در کراچی دستگیر می کنند، ملا منصور به عنوان معاون ملاعمر معرفی می شود.

ملا منصور در نوار صوتی خود نیز اگر چه می گوید مذاکره طالبان با دولت افغانستان، تبلیغات دشمنان است، اما در همان نوار می گوید همه چیز باید در چارچوب شریعیت پیش برود. او در این نوار محتاطانه از مذاکره سخن به میان می آورد تا بتواند نظر افراطی های طالبان را نیز برای گفت و گو با دولت افغانستان به خود جلب کند.

شماری از رهبران پیشین طالبان روز گذشته در نشستی که به مناسبت مرگ ملا عمر برپا کرده بودند، آشکارا با رهبری ملامنصور مخالفت کردند. مولوی قلم الدین رییس ستاد امر به معروف رژیم طالبان در این نشست گفت که سرگروه های طالبان گفته اند که ما را برای انتخاب ملامنصور در جریان قرار نداده اند و باید نشست دیگری برای تعیین رهبر طالبان برگزار شود.

برخی معتقدند این صداها به گوش کسی نخواهد رسید و طالبان فردی را که هم وزن ملامنصور باشد، پیدا نخواهد کرد. به نظر می رسد اگر او بتواند حامیان ملا یعقوب فرزند جوان 23 ساله ملاعمر را قانع کند، آن وقت شاید این گروه بتواند از انشعاب و یا چند پارگی فاصله بگیرد. اقدامی که بسیار دشوار به نظر می رسد.