هیاهو برای هیچ؛

موفقیت 6 دهم درصدی خروج کارمندان از تهران

کد خبر: ۵۶۵

تاریخ انتشار: ۰۷ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۸:۳۰

بالاخره طلسم دستورات بی سابقه اداری دولت دهم، توسط خودش شکست و مصوبه انتقال کارمندان دولت از کلانشهرها به سایر مناطق و شهرها، منتفی شد.

در بخشنامه اداری که یک ماه پیش، توسط غلامحسین الهام امضا شده، رسما طرح انتقال کارمندان دولت از کلانشهرها (که تهران نیز شامل آن می شد) منتفی اعلام شد. در این بخشنامه اداری که با شماره 6236/92/200 ثبت شده، طرح سابق دولت درباره انتقال کارمندان، با این کلمات توصیف شده است: "(این طرح) در عمل مشکلات عدیده اداری را ایجاد کرده و سبب مراجعات و مکاتبات بی شماری شده است.

به این وسیله اعلام می دارد که بخشنامه مذکور ابطال و کان لم یکن شده و موضوع انتقال کارکنان از کلان شهرها به سایر مناطق و استانها طبق مقررات و رویه های عمل قبلی صورت خواهد گرفت."

با اعلام این دستور به نظر می رسد کلیه سیاستهای انتقال کارمندان از تهران و سایر کلانشهرها به رویه قبل از سال 86 برگشته است. یعنی اولین سالی که اعلام شد برای خروج کارمندان از تهران، تسهیلات در نظر گرفته شده، ولی عملا از اسفندماه سال 88 و با اعلام خسارتهای زلزله احتمالی در تهران توسط احمدی نژاد، این روند شدت یافت و اکنون به نظر می رسد با ابلاغ این بخشنامه، سایر دستورالعملهایی از سالهای 86 و 88 برای انتقال کارمندان پیش بینی شده بود و در بخشنامه مورخ 23 اسفند 88 مجددا تکرار شد و در نهایتا بخشنامه مورخ 17 اردیبهشت 91 نیز قسمت دیگری از این نقل و انتقالات را بیان می کرد، عملا از حوزه اداره دیوانسالاری کشور خارج شد و به بیان دیگر باز هم سیاستهای اداری دولت احمدی نژاد با اذعان به ناکارآمدی و ایجاد مشکلات برای مردم و کارمندان، تغییر کرد.

محمود احمدی نژاد در ماه های پایانی سال 88 در یک سخنرانی تاکید کرده بود که باید حداقل پنج میلیون نفر از تهران بیرون بروند چرا که بنا به اظهار نظر کارشناسان وقوع زلزله در تهران قطعی است.

با وجودی که بخشنامه آقای الهام از مکاتبات و مراجعات بیشمار کارمندان دولت درباره این طرح و حاشیه اش سخن می گوید ولی واقعیت این است که هرگز دامنه اعتراضات به این تصمیم که برخی از نمایندگان مجلس آن را "خلق الساعه" و "اشتباه" خواندند، تنها به کارمندان دولت، محدود نبود.

طرحی که از ابتدا زمین خورد

درست 2 سال پیش، یعنی در تیرماه 90، مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی از شکست طرح خروج کارکنان دولت از تهران خبر داد. سایر نهادهای حقوقی و قضایی و چهره های موثر در تصمیم گیری نظام اداری -به جز دولت- نیز اعلام کردند این کار شدنی نیست. با این حال، مرغ دولت یک پا داشت و بارها مصوبات و بخشنامه های اداری متنوعی برای تشویق کارمندان به خروج از تهران، امضا شد. اولین دستگاهی که این بخشنامه را درباره کارمندان خود، اجرایی کرد، سازمان میراث فرهنگی بود که معاونتهای گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی اش را به شهرستانهایی مانند شیراز و اصفهان فرستاد. سال گذشته در خرداد و تیر 91، خبرهایی مبنی بر بازگشت کارمندان به تهران، منتشر شد.

در واکنش به این اخبار، حسن موسوی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی در واکنش به این اخبار و درباره‌ دلیل انتقال و بازگشت کارمندان پژوهشگاه سازمان و معاونت میراث فرهنگی به شیراز و همچنین هزینه‌هایی که در این رفت‌وبرگشت صرف شد و آسیب‌هایی که خانواده‌های این بخش‌ها متحمل شدند، اعلام کرد: "تاکنون گزارشی از چنین اتفاق‌هایی نداشته‌ام. پژوهشگاه سازمان از تهران رفت که فرهنگ‌سازی کند و حالا نیروهایی که تمایل داشتند، برگشته‌اند."

ظاهرا مشکلات این کارمندان انتقالی به اندازه ای زیاد بوده که مسئولان دولت نیز تلویحا قطع حقوق آنها را تایید کرده اند. ابراهیم عزیزی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور سال گذشته نیز این مشکلات را تلویحا تایید کرد: "در آینده نزدیک مشکل قطع حقوق برخی از کارمندان انتقالی از پایتخت از جمله استان فارس حل خواهد شد."

از 5 میلیون بخشنامه ای تا 32 هزار واقعی

دستور شفاهی احمدی ن‍ژاد برای خروج 5 میلیون کارمند از تهران، تنها برای 32 هزار نفر، اجرا شد. کاری که منتقدانش از ابتدا اعلام کردند غیر منطقی و نشدنی است، اکنون ثمره عینی اش نشان می دهد سخن منتقدان درست است. ولی هنوز به نظر می رسد بخشی از دولت معتقد است این طرح، باید اجرا شود. چون حدود 2 ماه پیش، نعمت الله ترکی که از نهاد ریاست جمهوری به معاونت استانداری تهران منتقل شده است اعلام کرد این طرح هنوز شکست نخورده و منتفی نشده است.

آقای ترکی در گفتگو با ایسنا تاکید کرده طرح انتقال کارمندان و خروج آنها از تهران به همچون گذشته ادامه دارد و منتفی نشده است، زیرا تا پایان 91، حدود 32 هزار کارمند از تهران خارج شده اند.
اعداد و آمار نشان می دهد میزان توفیق دولت احمدی نژاد در اجرای این بخشنامه ساختار شکن تنها 6 دهم درصد میزان تعیین شده بوده است، یعنی اگر نزدیک دو برابر میزانی که تاکنون خارج شده اند، کارمندان را از تهران بیرون می کردند، تنها این طرح با یک درصد موفقیت همراه بود، ولی در شرایط فعلی، عدد موفقیت، بسیار ناچیز و اندک است.
البته پاسخ این شکست را معاون وقت توسعه نیروی انسانی نهاد ریاست جمهوری، دو سال پیش داده است. لطف الله فروزنده در مقام دفاع از طرح خروج کارمندان از دولت گفته بود: «اصلاً قبول ندارم که طرح شکست‌ خورده‌ است. حتی اگر یک نفر هم از تهران برود، دستاورد بزرگی است.»

مخالفانی که شکست طرح را در خشت خام دیدند

از ابتدای اعلام خروج کارمندان دولت از تهران، مخالفان آشنا به نظام دیوان سالاری کشور، گفتند این طرح شدنی نیست. با این حال، مرغ دولت یک پا داشت و هنوز هم در ماه های پایانی دولت، برخی از مدیران اجرایی می گویند باید برای خروج اجباری کارمندان دولتی بازنشسته از تهران، فکری کرد. این طرح و استدلال جدیدی است که نعمت الله ترکی، معاون برنامه ریزی استاند اری تهران اعلام کرده است: "باید راهکارهایی جهت تشویق کارکنان به ویژه بازنشستگان برای خروج از تهران ارائه کنیم، چرا که پس از بازنشستگی دلیلی برای سکونت افراد در کلان شهر شلوغی همچون تهران وجود ندارد."

در جدول زیر، برخی مخالفتها با ذکر تاریخ اعلام موضعگیری اشخاص درباره این طرح، آورده شده است:

نام	عنوان/سمت	تاریخ اعلام	خلاصه موضع
محمدجعفر منتظری	رئیس دیوان عدالت اداری	شهریور 89	انتقال عجولانه و بدون تدبیر کارکنان دولت از تهران به جز گسستگی خانواده ها و افزایش شکایات از دولت بهره ای ندارد و به طور قطع شکست می خورد. کارمندان در قراردادهای استخدامی تعهدی مبنی بر اجرای تمامی تصمیمات دولت نداده اند. آیا دولت در مورد اشتغال همسر کارمند، وضعیت تحصیل یا ازدواج فرزندان، وضعیت تعهد خانواده نسبت به نگهداری از والدین سالمند، بیماری یا شغل دوم کارکنان دولت بررسی انجام داده است. حال آنکه با خروج دستگاههای دولتی از پایتخت شیرازه و انسجام بسیاری از خانواده های کارکنان دولت در معرض انحطاط قرار می گیرد.
مهرداد بائوج لاهوتی	نماینده مجلس	مهر 89	تجدید زمان خروج کارمندان از تهران شکست این طرح را جبران نمی کند، روش های متخذه از سوی معاونت نیرو انسانی رئیس جمهور پشتوانه کارشناسی و اجرایی درستی ندارد که حال با تجدید زمان طرح تا پایان سال 89 بخواهد به سرانجام برسد. بسیاری از کارمندان به دلیل مساعد نبودن شرایط کار مجبور به ترک شهرستان های خود شدند به تهران مهاجرت کردند تا زندگی را به دور از اقوام و آشنایان خود بگذرانند. خروج 4 یا 5 هزار خانواده از تهران حلال مشکل نیست بلکه می بایست در عرصه های علمی، درمانی و اشتغال مرحله به مرحله گام برداشت تا با بهینه سازی این حوزه ها در شهرستان ها مهاجرت به مرکز کشور متوقف شود.
داریوش قنبری	نماینده سابق مجلس	تیر90	از ابتدا هم کاملا مشخص بود که این طرح با شکست مواجه می شود، علت این است که اصلا طرح مطالعاتی شده و علمی نبود و پیش بینی کارشناسی دال بر شکست آن بود که این گونه نیز شد. همچنین این طرح به لحاظ حقوقی و قانونی نیز دارای مشکلات عدیده ای بود چرا که طبق قانون، دولت نمی توانست فردی را مجبور به تغییر محل زندگی کند یا محل اشتغال وی را تغییر دهد.
حسین ذوالفقاری	استاد دانشگاه	تیر90	اول باید اقدامات اصولی را انجام داده و بعد انتقال شرکتها را بر اساس کار کارشناسی و توان وزارت دفاع و جامعه بیکاران در پیش بگیریم. همچنین برای اجرای طرح انتقال باید به شرایط خانواده و مسائل دیگر توجه کنیم.اگر کارگاهها را به مناطق محلی ببریم هم ساکنان مناطق محلی به شهرهای بزرگ مهاجرت نمی کنند و هم افرادی که در شهرهای بزرگ هستند به مناطق محلی می روند.
دکتر زنجانی	رئیس انجمن جمعیت شناسی کشور	مرداد 90	وقتی مقدمات و موجبات یک طرح فراهم نشده باشد، قطعا با شکست می خورد. وقتی قرار است گروهی از تهران خارج و در شهر دیگری مشغول شوند، باید مقدمات مسکن، شغل و آموزش فرزندانشان فراهم شود، در طرح پیش رو هیچ یک از موارد لحاظ نشده بود و همین موجب شکست آن شد و دلیل خاص دیگری نمی توان برای آن مطرح کرد.
محمدرضا باهنر	نماینده تهران	اسفند 90	باید پروژه‌ای را طراحی کنند که این پروژه شوخی نباشد مسئله خیلی جدی و خطیر است و از طرفی هم ضرورت دارد. طرح خروج ۳ میلیون کارمند از تهران جزء طرح‌های کامل شکست خورده و بیشتر شبیه یک طنز بوده است. مدتها است حرف انتقال کارمندان دیگر شنیده نمی‌شود و این موضوع منتفی است البته از ابتدا معلوم بود این پروژه، پروژه موفقی نخواهد بود.
جعفر قادری	نماینده شیراز	خرداد 91	‌ تعدادی از کارمندان میراث فرهنگی به شیراز منتقل شدند که متاسفانه شاهد آن هستیم که بی‌دلیل به تهران بازگشتند و امکاناتی که در شیراز در اختیارشان بود، رها کردند. اگر انتقال کارکنان به شیراز منطق نداشت، چرا دولت آن را با آب و تاب فراوان مطرح کرد و هزینه‌های هنگفتی برای اجرای این طرح صرف کرد؛ به طوری که در همین دولت شاهد بازگشت کارکنان منتقل شده، از شیراز و اصفهان، به تهران هستیم.
موسی الرضا ثروتی	نماینده بجنورد	خرداد 91	طبیعی است که چنین اقداماتی که بدون مطالعه و سابقه و اندیشه قوی انجام می‌شوند به چنین سرانجام‌هایی مبتلا شوند. طرح دورکاری هم مشابه همین طرح است که موفقیت چندانی ندارد اما با این توجیه که هزینه‌ها را کاهش داده و موجب فراغ بال کارمندان برای رسیدگی به امور زندگی می‌شود به اجرا درآمده است.
حسین گروسی	نماینده شهریار، قدس و ملارد	مرداد 91	نمی شود افراد و کارمندان را برای خروج از تهران اجبار کرد که بروند یا بمانند ؛ باید به مرور به افراد تسهیلات داده شود و ابتدا شاهد ایجاد امکانات در شهرستانها باشیم و وقتی اینگونه شد ، خود به خود خیلی از کارمندان خودشان پیش قدم برای خروج از تهران می شوند.