اگر کنگره توافق را رد کند اوباما چه خواهد کرد؟

لس آنجلس تایمز نوشت: اگر کنگره آمریکا به توافق ایران رای منفی دهد و مانع از وتوی رئیس جمهوری شود، لزوما به معنی حرکت سریع به سمت جنگ نیست.

روزنامه لس آنجلس تایمز در اینترنت امروز در گزارشی به قلم دویل مک مانوس نوشت: فهرست گزینه های پیشنهادی محافظه کاران به جای توافق هسته ای اوباما با ایران نشان می دهد،‌ برخلاف آنچه برخی مقامات گفته اند گزینه هایی بغیر از جنگ وجود دارد اما عملی بودن آنها بعید است.

یک امکان جذاب تر این است که، اگر کنگره به رد توافق رای دهد اوباما هنوز می تواند به بخش هایی از آن پایبند بماند.

این سناریو را رابرت ساتلوف عضو موسسه واشنگتن برای سیاست خاورمیانه (غرب آسیا) اخیرا در پولیتیکو مطرح کرد. وی خاطرنشان کرد کنگره درواقع نمی تواند توافق هسته ای را لغو کند بلکه صرفا می تواند رئیس جمهور را از لغو تحریم های آمریکا بر ضد ایران که توسط کنگره اعمال شده است، منع کند.

به نوشته ساتلوف، بنابراین اگر کنگره رای منفی به توافق بدهد و مانع از وتوی اوباما شود، رئیس جمهور هنوز می تواند برخی بخش های توافق را اجرا کند. اوباما می تواند برخی تحریم های آمریکا را (که با اقدام اجرایی، نه کنگره، اعمال شد) لغو کند. او حتی می تواند به وزارت خزانه داری دستور دهد اجرای تحریم ها را تعدیل نماید، همانطور که به وزارت دادگستری دستور داده است اجرای برخی قوانین مهاجرت را به تعویق اندازد.

تحت این شرایط - نوعی موضع بینابینی برای آمریکا- ایران ممکن است تصمیم بگیرد به منظور خلاصی از تحریم های کشورهای دیگر به برخی یا همه الزاماتش طبق این توافق پایبند بماند. نتیجه امر نوعی آشفتگی دیپلماتیک و تضعیف پیوسته مجموعه تحریم های بین المللی خواهد بود.
ساتلوف به من گفت چنین چیزی را به عنوان یک راه حل پیشنهاد نمی دهد. وی صرفا خاطرنشان کرد که نتیجه رای منفی کنگره لزوما حرکت سریع به سمت جنگ نیست.

اما این سناریو دو اشکال نیز دارد. یک مقام رسمی دولت اوباما گفت: «اگر آمریکا بگوید قصد ندارد به هر بخشی از توافقنامه پایبند بماند، بعید است ایران از آن پیروی کند. ایران هرگز توافقی را نمی پذیرد که محدودیتهایی را در مورد برنامه های هسته ای اش اعمال کند اما هیچ الزاماتی بر آمریکا تحمیل نکند.»

درواقع ایران ممکن است چنین استدلال کند که دیگر به تعهداتش در این توافق پایبند نیست اما هنوز مصمم باشد تحریم های بین المللی را تضعیف نماید- که در آن صورت فشار بر رئیس جمهور بعدی برای اتخاذ اقدام نظامی افزایش می یابد.

اشکال دوم «گزینه بینابینی» این است که تحریم های آمریکا که پابرجا بماند، همچنان امکان تعامل تجاری کشورهای مهم اروپایی با ایران را محدود خواهد کرد که منجر به تنش بین آمریکا و متحدانش می شود.

بنابراین این یک راه حل فوق العاده نیست. اما در صورتی که (هنوز بعید است) کنگره مانع از وتوی رئیس جمهور و مانع از لغو تحریم ها توسط وی شود،‌ این گزینه ای است که ممکن است رئیس جمهور مایل به بررسی آن باشد.