"خسته شدم از بس دنبال داروهایم گشتم"

مدتی است کشور با مشکلاتی در حوزه دارو روبه‌رو شده که دود آن بیشتر از همه، باز هم چشم اقشار کم‌درآمد را می‌سوزاند.

  وضعیت بازار دارویی کشور پس از حذف ارز مرجع در واردات دارو، در شرایط بدی قرار گرفت و به نظر می‌رسد پس از گذشت مدتی هنوز نهادهای متولی و دخیل در حوزه حساسی مانند دارو، رویکرد مشخصی در این زمینه ندارند. این وزارتخانه روزی اعلام به تخصیص یارانه دارو به بیماران می‌کند و روز دیگر از تخصیص یارانه دارو به بیمه‌ها خبر می‌دهد.

اما بر اساس آخرین اخبار، براساس تفاهم نامه‌ منعقد شده بین وزارت رفاه و بهداشت، از این پس «یارانه دارو» که در اختیار وزارت بهداشت قرار دارد براساس جمعیت تحت پوشش و سرانه درمان بین سازمان‌های بیمه‌گر توزیع می‌شود.

محمدباقر هوشنگی، مدیرکل بیمه‌های سلامت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این‌که طبق این تفاهم نامه سه نوع یارانه دارو به سازمان‌های بیمه‌گر تعلق می‌گیرد، اظهار کرد: 1800 میلیارد تومان مربوط به مابه التفاوت تغییر نرخ ارز مرجع با نرخ ارز مبادله‌ای است که قرار است به تمام اقلام دارویی تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر در کشور تعلق گیرد.

وی ادامه داد: حدود 400 میلیارد تومان نیز مربوط به بیماران خاص (کلیوی، تالاسمی و هموفیلی) است و 400 میلیارد تومان دیگر نیز مربوط به یارانه بیماران صعب‌العلاج و سرطانی است.

هوشنگی تاکید کرد: قرار شده است که بر اساس سرانه درمان و جمعیت تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر، این یارانه میان این سازمان‌ها توزیع شود.

پیش از این قرار بود وزارت بهداشت مابه‌التفاوت تغییر نرخ ارز دارو را به حساب خانوارها واریز کند که وزارت رفاه با این موضوع مخالفت کرد.

به گفته مدیرکل بیمه‌های سلامت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با توزیع یارانه دارو، قیمت داروها همانند سال‌های گذشته تنها رشد 15 تا 20 درصدی خواهند داشت، چرا که مابه‌التفاوت قیمت‌ها میان سازمان‌های بیمه‌گر توزیع می‌شود.

هوشنگی افزود: پرداخت مابه‌التفاوت قیمت داروی بیماران از ابتدای سال جاری تا 15 مرداد برعهده وزارت بهداشت خواهد بود و پس از آن نیز پرداخت‌ها برعهده سازمان‌های بیمه‌گر است.

ولی عابد فتاحی، نماینده مردم ارومیه در خانه ملت نظر دیگری دارد و معتقد است دولت باید به جای این هزینه‌ها، اقدام به واردات دارو با ارز 1226 تومانی می‌کرد.

طبق نظر کارشناسان، دولت علاوه بر مدیریت غیراصولی در این راستا با تصمیماتی نابه‌جا، عجولانه و دخیل کردن مسائل سیاسی در حوزه سلامت مردم، مشکلات را دو چندان کرده است.

در این زمینه جواد جهانگیرزاده، نماینده مردم ارومیه در خانه ملت و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این‌که حوزه بهداشت و درمان، یکی از بخش‌های حساس کشور به‌شمار می‌رود، اظهار کرد: متاسفانه وضعیت دارو در کشور شرایط مناسبی ندارد. زمانی که بیماران برای ابراز در خواست‌های خود از ناتوانی در درمان به نمایندگان مجلس مراجعه می‌کنند، واقعا با دیدن اوضاع و احوال آنان شرمنده می‌شویم.

اما نباید به این موضوع حساس از یک پنجره نگریست؛ باید اظهار کرد که مجلس نیز به عنوان یکی از سه قوه کشور نتوانست به وظیفه اصلی خود که همان دفاع از حقوق ملت است عمل کند. حوزه سلامتی مردم یک حوزه استراتژیک و حساس است که توجه ویژه‌ای را می‌طلبد، ولی متاسفانه مسوولان یا چشمانشان را به موضوع بسته‌اند و یا منتظر فاجعه‌ای هستند که دست به کار شوند.

با توجه به اخبار منتشر شده در رسانه‌ها، مشکل کمبود دارو در کشور در حالی است که مسئولین هنوز درگیر مشکلات اداری ترخیص دارو از گمرک هستند. از سویی مسوولان از ترخیص کلیه داروهای انبار شده در گمرک خبر می‌دهند و از سویی دیگر خبر می‌رسد که بالغ بر 60 میلیون یورو داروی خریداری شده به علت مشکلات ارزی بین بانک‌ها و گمرک در انبارهای گمرکات مانده و ترخیص نشده است، آیا شاهد آن هستیم که سلامت مردم نیز دچار بروکراسی اداری شده است؟

در رابطه با وضعیت حاکم بر حوزه دارو در کشور، نباید از نقش دلالان و افراد فرصت طلب نیز در این بخش چشم پوشید.

"هاشم تبریزی دانا" یک فعال حوزه واردات دارو و تجهیزات پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه چند روز از حذف ارز مرجع واردات دارو نگذشته قیمت انواع دارو در بازار بین 20 تا 500 درصد افزایش یافت، اظهار کرد: بخشی از افزایش قیمت‌های دارو و حتی کمیاب شدن برخی از داروها، صرفا جو روانی ایجاد کرده و موجب سوءاستفاده فرصت طلبان شده است؛ این افراد به هر نحو ممکن به ثروت اندوزی ادامه می‌دهند و جان مردم برایشان ارزشی ندارد. در عین حال شاهد احتکار دارو در برخی داروخانه‌ها نیز هستیم.

نباید نسخه عملکرد غیرانسانی برخی داروخانه‌ها را برای همه این قشر زحمت کش پیچید، ولی باید بیان کرد وقتی برخی از هر روزنه‌ای برای فرصت طلبی استفاده می‌کنند، خانواده‌هایی در گوشه کنار این سرزمین شرمنده بیماران خود می‌شوند.

عابد فتاحی، نماینده مردم ارومیه و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای منطقه آذربایجان غربی گفت: وضعیت دارو در کشور به خصوص افزایش چند برابری قیمت‌ها در این حوزه اسف بار است.

وی افزود: قیمت داروها به طوری در کشور افزایش یافته که متاسفانه شاهد تحت فشار بودن خانواده بیماران هستیم؛ شخصا چندین بار شاهد بودم که در برخی مواقع افراد توان خرید داروهایی ضروری همچون داروهای بیماری تشنج را ندارند و شرمنده بیمار خود می‌شوند؛ با دیدن چنین صحنه‌هایی، خود نیز از وضعیت موجود شرمنده می‌شوم؛ البته تمامی مسوولان باید شرمنده باشند.

فتاحی با بیان این‌که هزینه‌های پزشکی هر سال افزایش پیدا می‌کند، افزود: تجهیزات و خدمات و داروهای مورد نیاز بیمارستان‌ها از قیمت بالایی برخوردار است، هر چند که بخش دولتی سعی می‌کند که قیمت‌ها را با شیب مناسبی افزایش دهد و بخش خصوصی نیز برای این‌که توان رقابت با بخش دولتی را از دست ندهد همین رویکرد را دنبال می‌کند، ولی در کل می‌توان گفت که هزینه‌های مراکز بهداشتی و درمانی بالاست و این مراکز مجبور به افزایش قیمت‌ها هستند.

نماینده مردم ارومیه در مجلس با اشاره به نقش بیمه‌ها در بخش درمان، افزود: تنها راه چاره برای کاهش فشار قیمت خدمات درمانی بر روی مردم، پرداخت قسمتی از هزینه‌های درمانی مردم توسط بیمه‌هاست و بیمه‌ها باید حدود 70 درصد این هزینه‌ها را تقبل کنند، همچنین در حوزه بیماری‌های خاص دولت موظف به کمک به این بیماران است و در ارتباط با دارو و خدمات درمانی این بیماران، باید به آنها یاری رساند.

وی در ارتباط با راهکارهای حل مشکلات پیش روی بخش بهداشت و درمان، خاطرنشان کرد: مهم ترین عامل حل مشکلات حوزه بهداشت و درمان، مدیریت درست و کارآمد است، مسئله دوم، بودجه مربوط به بخش درمان است؛ باید بودجه موردنیاز وزارت بهداشت در اختیار وزارتخانه قرار گیرد، نکته سوم بحث مربوط به بیمه‌ها است زیرا طبق قانون اساسی باید بیمه‌ها پوشش هزینه‌های درمانی را به عهده بگیرند.

وی در ارتباط با نقش فعلی بیمه‌ها در حل مشکلات درمانی مردم، افزود: طبق قانون باید 70 درصد هزینه‌ها توسط بیمه ها و 30 درصد توسط مردم تقبل شود درحالی که فعلا برعکس شده است.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان این‌که پرداخت یارانه دارو در حل مشکلات مربوط به آن اثر چندانی ندارد، افزود: اگر به دنبال حل مشکلات دارو هستیم باید نرخ ارز مربوط به دارو را کم کنیم به طوری که اگر با ارز مبادله‌ای دارو وارد شود هیچ کس توان خرید دارو را نخواهد داشت و بهتر است که با دلار هزار و 226 تومان وارد شود.

وی با بیان این که در حوزه دارو با تحریم مواجه نیستیم، تاکید کرد: بیشر مشکلات مربوط به حوزه دارو مربوط به مدیریت داخل و ارز تخصیصی به دارو است و هیچ کشوری اقدام به تحریم کشور ما در حوزه دارو نکرده است.

فتاحی خاطرنشان کرد: دارو مانند ماشین و کالاهای لوکس نیست و مسئولین باید تمام تلاش خود را برای تامین داروی مورد نیاز مردم به کار گیرند؛ با اختصاص یک تا دو میلیارد دلار تمام مسائل مربوط به دارو حل می‌شود و این پول زیادی نیست. همچنین شرکت‌هایی که مبادرت به واردات دارو می‌کنند باید داروهای مورد مردم را به بازار سیاه نداده و در انبار خود ذخیره نکنند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی، زمانی موضوع تحریم نبودن حوزه دارویی را مطرح می‌سازد که برخی‌ها مدعی تحریم دارویی کشور هستند، مشخص نیست چه عواملی پشت پرده مشکلات حوزه دارو در کشور وجود دارد؟ چرا اقدام سریعی در این رابطه صورت نمی‌گیرد؟ واقعا مسوولان منتظر چه چیزی هستند، آیا تزریق اعتبار برای بهبودی حوزه حساسی همچون سلامت مردم به اندازه چند پروژه عمرانی ارزش ندارد؟

به گفته کامران نیکوسخن، مدیرعامل انجمن دیابت ایران، انسولین ایرانی ظرف دو تا سه هفته اخیر با چهار برابر قیمت قبل عرضه می‌شود و قیمت نوع وارداتی آن نیز ۲.۵ برابر شده است. به طوری که داروی انسولین بعد از عید و در آغاز سال، 3500 تومان بود اما ظرف دو تا سه هفته اخیر به 12 هزار و 500 تومان افزایش یافته است و انسولین نوع خارجی نیز به قیمت 70 هزار تومان در هفته‌های گذشته به فروش می‌رسید اما اکنون 170 هزار تومان شده است.

میلاد کیانمهر، یک فعال فروش تجهیزات پزشکی آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای آذربایجان غربی، اظهار کرد: بازار فروش تجهیزات پزشکی استان در شرایط رکود به سر می‌برد.

وی ادامه داد: در شرایط کنونی نه تنها بازار این محصولات با رکود همراه است بلکه وارد کنندگان این محصولات نیز دچار سردرگمی شده‌اند.

"صدیق راد" معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز به خبرنگار ایسنای آذربایجان غربی گفت: قدرت خرید دارو توسط مردم کاهش پیدا کرده است. گرانی ارز، قدرت خرید مردم را کاهش داده و واردکنندگان را نیز دچار مشکل کرده است؛ باید سریعا تصمیم‌های مناسبی در این راستا اتخاذ شود.

وی افزود: تنها تالاسمی، هموفیلی، ام اس، بیماری‌ها پیوندی، و برخی بیماران متابولیک در لیست بیماری‌های خاص قرار می‌گیرند اما تامین دارو برای بیماری‌هایی که خارج از این لیست هستند، مانند پارکینسون با مشکل مواجه است.

همچنین فتاحی، نماینده مردم ارومیه در این رابطه اظهار کرد: متاسفانه عملا بیماری‌های دیابتی و سرطانی جزء بیماری‌های خاص محسوب نمی‌شود؛ در شرایطی که این بیماران در شرایط حساس به سر می‌برند، چگونه می توان نسبت به یک بیماری سیاستی جداگانه نسبت به سایر بیماری‌ها اتخاذ کرد؟ تمامی بیماران صعب العلاج از شرایط یکسان درمانی باید برخوردار باشند.

سمانه، یک بیمار هموفیلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای آذربایجان غربی، نیز اظهار کرد: سالهاست تحت درمان هستم، از حدود یک ماه پیش یکی از مهمترین داروهایم پیدا نمی‌شود. خسته شدم از بس دنبال داروهایم گشتم.

وی افزود: قیمت داروهای دیگری نیز که دارم چند برابر افزایش یاقته است، حتی نوع ایرانی آنها نیز افزایش قیمت چند برابری داشته است.

سمانه خطاب به مسوولان گفت: دارو برای ما بیماران خاص، از نان شب هم واجب تر می شود؛ چرا فقط شعار می دهند و عملکردی از خود نشان نمی دهند؟ جان مردم برای مسوولان به اندازه ای بی ارزش شده که دارو را از یک بیمار دریغ می‌کنند؟

این درحالیست که "دکتر عباس حاجی‌آخوندی" معاون وزیر بهداشت و رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به خروج "پروازی" داروهای وارداتی، گفت: مردم باید بدانند داروهای ایران به علت قیمت‌های پایینی که دارند به خارج قاچاق می‌شوند و در بازارهای ارزان و دم دستی به فروش می‌روند.

وی با بیان این‌که ارزان نگه داشتن صنایع داخلی منجر به ضعف آنها شده و به نفع مردم نبود، ادامه داد: قیمت ارزان، باور مردم را به داروی ایرانی از بین می‌برد؛ به عنوان مثال وقتی شما پنج بسته قرص را هزارتومان بخرید، ممکن است اثربخشی آن را باور نکنید.

معاون وزیر بهداشت با بیان این‌که با فضای داروخانه آشنا هستم و می‌بینم که مردم بابت این‌که یک ورق آموکسی سیلین 800 تومانی را اکنون 1000 تومان بخرند، معترض نمی‌شوند.

وی افزود: حتی برای داروهای وارداتی هم وضعیت این گونه بود و بخشی از این داروها توسط مسافران به خارج می‌رفت و به مبدا خود باز می‌گشت، صرفه داشت که داروی هایتک ضد سرطان آلمانی را از ایران بخرد و بعد به خود آلمانی‌ها بفروشد و علت آن ارزان بودن ارز ویژه دارو در ایران بود.

حاجی‌آخوندی با اشاره به این‌که با این وجود از داروهای خریداری شده و یارانه تخصیص یافته، بخشی از مردم منتفع می‌شدند، ادامه داد: از سوی دیگر صنعت داخل روز به روز فرسوده می‌شد، دست و پا می‌زد و ضعیف بود و مدیران عامل با چک برگشتی و زندان مواجه بودند. اما اکنون با تغییر سیاست‌ها و قیمت‌گذاری داروها کمی امیدوار شده‌اند.

معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: البته از شرکت‌ها خواسته شده است حالا که قیمت‌ها را افزایش داده‌اند کیفیت را ارتقا دهند.

رییس سازمان غذا و دارو افزود: از سوی دیگر باید در نظر داشت که اگر مردم حقوق ریالی می‌گیرند، باید خرج ریالی کنند. نمی‌شود حقوق ریالی به مردم بدهیم و از آنها انتظار خرج دلاری داشته باشیم. به همین خاطر است که جوانان ما برای ساختن زندگی‌شان دچار مشکل هستند. متاسفانه این فشار در حوزه دارو مضاعف بوده است.

رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به این‌که سهم ایران در بازار دارویی دنیا کمتر از نیم درصد است و این نیم درصد هم مصنوعی است، گفت: اگر 95 درصد داروی مورد نیازمان را از نظر حجمی در داخل تولید می‌کنیم باید این داروها ازنظر ارزشی و ریالی هم درصد بالایی را به خود اختصاص دهند تا از سرمایه و کار ایرانی و تولید داخلی حمایت کرده باشیم، اما اکنون این گونه نیست.

وی افزود:‌ در این شرایط نمی توان انتظار کیفیت بالایی را داشت و حتی اگر کیفیت بالا باشد، غیرعادی است. تصور کنید 95 درصد کار حجمی تولید دارو مربوط به یک گروه باشد، اما ارزش و مزد آنها 60 تا 65 درصد باشد. اکنون که در راستای حمایت از تولید داخلی و سرمایه ایرانی حرکت می‌کنیم باید برای تولید کننده ارزش قائل شویم.

حاجی‌آخوندی ادامه داد: البته در عین حمایت از صنایع داخلی و دفاع از افزایش قیمت‌ها، اصلا مردم را فراموش نکردیم. مردم حق دارند از وضعیت تورم ناراضی باشند، این وضعیت آزاردهنده است ولی قیمت‌گذاری نباید منجر به فلج شدن حاصل کار خود مردم شود.

سخت است خود را جای بیماران نیازمند درمان و خانواده‌های آنان گذاشتن، خانواده‌هایی که در قبال تامین دارو مورد نیاز بیمارانشان حتی از نان شب خود نیز می‌گذرند؛ باید ماند و دید که چه عاقبتی در انتظار بخش داروست و آیا مشکلات این بخش حل می‌شود؟