صالحی:باید به سمتی برویم که آژانس به ما هم کارت سفید بدهد/جان کری در کنگره اشتباه کرد

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ما باید به سمتی برویم که آژانس بین المللی انرژ اتمی به ما هم کارت سفید داده و اعلام کند که هیچ فعالیت اعلام نشده ای نداریم و در این صورت کل مسئله بسته می شود.

«علی اکبر صالحی» با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری یکشنبه شب شبکه دو سیما با موضوع « ابعاد فنی برجام » در ابتدای سخنان خود درباره وضع جسمانی اش گفت : شرایط جسمی ام بسیار خوب است و خدا را شکر که توانستم در آخرین جلسات مذاکرات هم شرکت کنم و با نتیجه خوب به کشور بازگردیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مسئله فنی حل نشده ای بود که هفته های آخر به مذاکرات پیوستید؟ ادامه داد : آقای ظریف به آقای روحانی گفت که من حتماً باید در مذاکرات حضور یابم که به رغم نامساعد بودن شرایط جسمانی ام در آن زمان اما بنا به دستور آقای روحانی در مذاکرات حضور یافتم و این لطف الهی بود که خیلی مشکل جسمانی نداشتم و توانستم در مذاکرات شرکت کنم و نتیجه مورد نظر را هم گرفتیم.

صالحی درباره مشکلات فنی مذاکرات در دور آخر افزود: آنچه که در لوزان سوئیس در محورهای فنی به تفاهم رسیدیم پس از آن دبه کردند و به رغم آنکه در بسیاری از موارد تفاهم کرده بودیم آنها خواستار بازنگری جدی در آن بودند.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: حتی موارد بهتری هم بدست آوردیم و ابهامات از بین رفت مانند موضوع ساخت سوخت و بحث اینکه ۳۰۰ کیلو اورانیوم نباید بیشتر ذخیره کنیم که مبهم بود زیرا ما در اصفهان همواره در لوله های مربوط به یکی از فرآیندها، مقدار زیادی اورانیوم داریم، آنها را باید چه کنیم لذا این ابهام رفع شد و مواردی که برای ساخت سوخت به کار گرفته می شود از این ۳۰۰ کیلو مستثنی می شود.

صالحی گفت: تست سوخت جدید تحت عنوان پی آی ای (PIE) یعنی تست سوخت در معرض تشعشع که این را هم جا انداختیم زیرا برای استفاده از این فرایند نیاز به تجهیزاتی داریم که آنها موافق نبودند اما با استدلال هایی که شد پذیرفتند که ما این تجهیزات را داشته باشیم.

وی افزود: موردی که آنها خیلی اصرار کردند و مختصری نظر آنها را پذیرفتیم درخصوص تست مکانیکی بود. در لوزان وقتی درباره سانتریفیوژها صحبت کردیم منظور سانتریفیوژهایی بود که برای غنی سازی اورانیوم بود در صورتی که ما انواع سانتریفیوژها را می توانیم داشته باشیم تا زمانی که اورانیوم تزریق نکرده باشیم آن سانتریفیوژ برای اورانیوم نیست و ممکن است برای موارد دیگر مانند ایزوتوپ های پایدار باشد.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بنابراین تفاهم لوزان بر سر جای خود ماند و خواسته های آنها به جز مورد فوق الذکر تأمین نشد. صالحی درباره قرارداد ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی افزود: زمانی که کار پرونده ساختگی ایران در سال ۲۰۰۲ آغاز شد بخش عمده ای از ادعاهای آنها روی اقدامات غیرصلح آمیز در بعد غنی سازی و از این دست بود و مطلبی که ما در پی کلاهک های هسته ای هستیم مطرح نبود و بیشتر بر روی فعالیت های هسته ای تمرکز داشتند.

وی افزود: در زمان دبیری آقای لاریجانی بر شورای عالی امنیت ملی از آژانس خواسته شد که همه سؤالات خود را درباره دغدغه ها و نگرانی ها و فعالیت های هسته ای ایران مطرح کنند . آنها ۶ سؤال مطرح کردند که تحت عنوان مدالیته در زمان ریاست آقای البرادعی بر آژانس بین المللی انرژی اتمی جمع بندی شد.

صالحی ادامه داد: وقتی طرف های مقابل دیدند این مسائل جمع بندی شده و در حال بسته شدن است ناگهان مسئله دیگری را تحت عنوان مطالعات ادعایی مطرح کردند و گفتند شما دارید کلاهک های هسته ای می سازید. وی گفت: مسیر دیگری باز شد که ارتباطی به فعالیت های هسته ای ندارد و این مطالعات ادعایی با همان فعالیت های گذشته و حال ایران مطرح شد و آقای البرادعی در آن زمان به صراحت گفت این ادعاها و مستندات قابل اعتماد نیست و صحت و سقم آن را نمی توانیم تأیید کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اما اکنون آقای آمانو این موضوع را بسیار جدی گرفته است و سال ۲۰۱۳ مذاکرات را با آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص حل این موضوع شروع کردیم و از آنها خواستیم سؤالات خود را مطرح کنند که آنها ۱۸ سؤال مطرح کردند و به آنها پاسخ دادیم. صالحی ادامه داد: اما موضوع وضعیت گذشته و حال فعالیت های هسته ای ایران همچنان پابرجا ماند تا اینکه قرار شد در قالب سیاسی و با کمک گروه ۱+۵ این موضوع حل شود.

وی گفت: متأسفانه در آژانس بین المللی انرژی اتمی خیلی از موارد صبغه سیاسی پیدا و مدیرکل آژانس همواره به نظرات شورای حکام توجه می کند. صالحی افزود: به این نتیجه رسیدیم که از جنبه صرف فنی این موضوع حل نمی شود زیرا آنها قرار نیست قانع شوند به همین علت با گروه ۱+۵ و همچنین با آژانس گفتگو و تفاهم کلی مطرح شد تا هم نظر آژانس را تأمین و هم خطوط قرمز خود را رعایت کنیم و ۱+۵ معتقد بود تا این امور حل نشود بقیه امور پیش نمی رود به همین علت هر سه طرف یعنی گروه ۱+۵، آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران وارد این موضوع شدند.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه سخنانش در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در پاسخ به این پرسش که آیا مفاد تفاهم نامه ایران و آژانس محرمانه است؟ گفت: خیر، اصل آن چیزی که امضا کردیم محرمانه نیست و اعلام شد و عادی است ، فقط در موضوع پادمانی یعنی بازرسی بازرسان آژانس در برخی امور قرارهای شیوه بازرسی و چگونگی انجام بازرسی در موارد خاص را می بندیم و با آنها تفاهم می کنیم و این مواردی است میان آن کشور و آژانس.

صالحی ادامه داد: یعنی فرآیند و نحوه بازرسی بین ایران و آژانس مذاکره و مشخص می شود و آژانس بر اساس آن انجام می دهد و این شیوه محرمانه میان ما و آژانس است و این امری عادی است و همه کشورها هم چنین چیزی را دارند و سپس آژانس نتیجه آن را به شورای حکام اعلام می کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: قرار است نتیجه را ۱۵ دسامبر سال میلادی جاری اعلام کند اما شیوه رسیدن به این نتیجه میان ما و آژانس محرمانه می ماند و این یک امر معمولی است. صالحی افزود: آژانس از اقدامات انجام شده ایران در ۱۵ دسامبر نظر می دهد اما برجام مستقل از این نظر ،‌ کار خود را جلو می برد.

وی گفت: آژانس درباره فعالیت های اعلام نشده هیچ کشوری نمی تواند اعلام نظر کند و تاکنون تنها به ژاپن کارت سفید داده است و ما هم باید به این سمت برویم که به ما هم کارت سفید بدهد و اعلام کند که ایران هیچ فعالیت اعلام نشده ای ندارد و در این صورت کل مسئله بسته می شود.

صالحی افزود: ما گفتیم پروتکل الحاقی را برای تصویب به مجلس نمی بریم مگر اینکه شما یک اقدام مورد نظرتان را انجام دهید مثلاً آمریکا بیاید تحریم های کنگره را هم به طور کامل لغو کند.

وی گفت: فاصله ای ۸ ساله گذاشته اند که اگر ۸ سال بگذرد یا قبل از ۸ سال آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کند که در ایران فعالیت های غیر اعلام شده ای وجود ندارد در آن هنگام پروتکل الحاقی را به تصویب مجلس می رسانیم و کنگره آمریکا هم تحریم های خود را بر می دارد.

صالحی درباره رآکتور آب سنگین اراک هم گفت: ماهیت راکتور اراک ، آب سنگین باقی می ماند و تعریف آن بر اساس به کارگیری آب سنگین برای کند کردن نوترون ها و برای منعکس کردن نوترون هاست.

وی درباره اینکه احتمالاً سازمان انرژی اتمی با همکاری ۱+۵ بیانیه ای را در خصوص تقسیم مسئولیت ها درزمینه رآکتور آب سنگین داشته باشند افزود: با چین و آمریکا صحبت کرده ایم و قرار شد جلسه سه جانبه ای در این باره در چین باشد.

صالحی گفت: جان کری در سخنان خود در کنگره اشتباه کرد و گفت زمانی که قلب رآکتور آب سنگین اراک را در می آورند ،محل آن را بتن می ریزند و دوستان ما در ایران همان را مبنا قرار دادند و به جای خواندن برجام، در رسانه های ما غوغایی شد که وقتی به جای قلب رآکتور بتن می ریزند چیزی نمی ماند.

وی ادامه داد: مخزن فولادی رآکتور اراک با بتن پر می شود و نه محل قلب رآکتور آب سنگین. همچنین به علت رعایت مسائل ایمنی حتی اگر مخزن با بتن پر نشود امکان استفاده مجدد از این مخزن نیست زیرا استفاده دوباره از آن خطرات زیادی دارد.

صالحی در پاسخ به این پرسش که تعهد ما درباره اراک برگشت پذیر نیست گفت: بله، زیرا اگر مخزن را در بیاوریم حتی اگر آن مخزن سالم باشد به علت مسائل ایمنی نباید آن را دوباره بر سر جای خودش برگرداند بلکه باید مخزن جدید ساخت.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که آیا همزمانی میان انجام تعهدات از جانب ایران و برداشتن تحریم ها وجود دارد گفت: برای برداشتن تحریم ها چند ایستگاه وجود دارد ازجمله اینکه ایستگاه نخست همان برجام بود که در وین اعلام شد و ایستگاه بعدی تصویب قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل بود و ایستگاه بعدی آن پس از ۶۰ یا ۹۰ روز است که رئیس جمهور آمریکا بیانیه ای مبنی بر رفع تحریم ها و اتحادیه اروپا هم بیانیه ای مبنی بر لغو تحریم ها می دهد و خود را به آن متعهد می کنند اما اجرای آن زمانی است که ما نیز تعهداتمان را در این فاصله زمانی انجام داده باشیم یعنی سانتریفیوژها را به تعداد مورد نظر و فردو را به وضعیت مورد نظر رسانده باشیم و مخزن رآکتور آب سنگین را در آورده باشیم سپس آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام می کند که این اقدامات انجام شده است وپس از آن رفع و لغو تحریم ها را که قبل از آن آمریکایی ها و اروپایی ها متعهد شدند، اجرایی می شود.

صالحی درباره مرکز هسته ای فردو و اینکه آیا با توجه به تغییراتی که قرار است در این مرکز انجام دهیم آیا از نظر فنی بازگشت پذیری وجود دارد یا خیر؟ گفت: مرکز فردو با هدف ضمانت استمرار اصل غنی سازی ایجاد شد و به منظور تولید صنعتی غنی سازی نبود و به این منظور بود که اگر روزی مرکز نطنز را زدند، فکر نکنند غنی سازی در ایران متوقف می شود.

وی افزود: ۱۰۴۴ ماشین سانتریفیوژ در فردو باقی خواهد ماند که ۲ آبشار آن حدود ۳۵۰ سانتریفیوژ در حال چرخش خواهد بود بدون تزریق گاز و ۴ آبشار دیگر در حال چرخش نخواهد بود اما تحت خلأء خواهند بود. یعنی فقط اورانیوم تزریق نمی کنیم اما بقیه فعالیت های فردو سر جایش خواهد ماند و همچنین بقیه ماشین ها را در حدود ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ ماشین بر می داریم.

صالحی ادامه داد: ۲ آبشاری که در حال چرخش خواهند بود در آینده به آبشارهایی برای تولید ایزوتوپ های پایدار تبدیل می شوند و ۴ آبشار دیگر که حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ ماشین سانتریفیوژ را شامل می شود اگر آنها به تعهدات خود عمل نکردند می توانیم فوری به شکل اول برگردانیم و در آن اورانیوم تزریق کنیم.

مجری در ادامه پرسید: درباره تحقیق و توسعه، محدودیت ۱۰ ساله برای ما قائل شده اند، این ۱۰ سال از کی شروع شده است؟ رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در این باره بحث بود که این ۱۰ سال از کی شروع شود و زمانی که برای نخستین بار در اسفند پارسال به مذاکرات در لوزان سوئیس پیوستم بحث ۱۰ سال به پایان رسیده بود و بعداً پاسخ خواهم داد که این ۱۰ سال برای ما چه معنی دارد و برای آنها چه معنی دارد.

مجری پرسید: اگر قرار باشد گاز UF۶ به ماشین تزریق نشود نمی توان آن ماشین را در آینده برای غنی سازی اورانیوم به کار بگیرید، پس باید قبل از آن ماشین مورد نظر را با گاز اورانیوم آزمایش کرده باشید تا اطمینان لازم برای کارایی آن ماشین در غنی سازی اورانیوم پیدا شود بنابراین هیچ تحقیق و توسعه ای در ارتباط با سانتریفیوژهای مورد نظر برای غنی سازی اورانیوم انجام نمی شود مگر اینکه آن ماشین قبلاً آزمایش شده باشد.

وی گفت: از زمانی که ایران، کار را روی سانتریفیوژ آغاز کرد یعنی در سال ۱۳۶۹ سانتریفیوژهای ابتدایی از بازار سیاه و از خارج تأمین شد سپس آن را مهندسی معکوس کردیم و در سال ۱۳۷۶ توانستیم ۲ دستگاه از این ماشین ها را پایدار کنیم تا بچرخد یعنی ۷ سال طول کشید زیرا سانتریفیوژ به رغم اینکه شکل ساده ای دارد ماشین بسیار پیچیده ای است.

صالحی ادامه داد: ۲۰ فروردین سال ۱۳۸۵ توانستیم نخستین آبشار ۱۶۴ تایی سانتریفیوژ را به کار بگیریم و غنی سازی را آغاز کنیم و از سال ۸۵ تا کنون هم ، روی ماشین های IR۱ درحال کار هستیم و هنوز این ماشین مشکلات جدی دارد زیرا اساس و ذات طراحی آن، ماشین خوبی نبود یعنی ۲۵ سال است که بر روی ماشین IR۱ داریم کار می کنیم و خیلی چیزها را یاد گرفته ایم.

وی گفت: از سال ۸۵ شروع به طراحی ماشین سانتریفیوژ کردیم که IR۲ و IR۲m و سپس IR۴ و سپس IR۶ و IR۶s و IR۷ را طراحی و از راه آزمون و خطا این مراحل را طی کردیم و الآن به جایی رسیده ایم که توانستیم IR۸ را هم طراحی کنیم و اکنون از نظر طراحی ، حد توقفی نداریم و می توانیم همچنان ادامه دهیم و نسل های بعدی سانتریفیوژ را طراحی کنیم و بسازیم.

صالحی افزود: اکنون ماشین های IR۱ ، IR۲ ، IR۲m ، IR۴ ، IR۶ ، IR۶s ، IR۷ و IR۸ را داریم و اطلاعات ما درباره برخی از این ماشین ها مانند IR۲m و IR۴ کامل است و درخصوص ماشین های IR۶ زنجیره ۱۰ تایی داشتیم و در مورد IR۸ در ابتدای کار هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: پس از عملیاتی کردن quotation mark برجام quotation mark ،در ۸ سال اول بر روی ماشین هایی که برای غنی سازی اورانیوم بکار گرفته خواهد شد، پذیرفتیم که IR۴، IR۲m ، IR۶ و IR۸ باشد و ماشین های دیگر مانند IR۵ ، IR۷ و IR۶s تست مکانیکی می کنیم بدون تزریق گاز اورانیوم.

صالحی گفت: در فاصله ۸ سال ، ماشین های IR۶ و IR۸ خود را که ماشین های نسل جدید ما هستند و باید بر روی آن سرمایه گذاری کنیم شروع به تسریع در کار تحقیقاتی آنها می کنیم و پس از تست مکانیکی IR۸ در عرض یک سال شروع به تزریق گاز اورانیوم بر روی آن می کنیم اما زنجیره های میانی آنها در انتهای سال ۸.۵ به حدود ۳۰ زنجیره می رسد.

وی افزود: محدودیتی که پذیرفتیم در اینجاست که زنجیره نهایی ما در زیر ده سال ، ۳۰ تایی خواهد بود و به جز این در زمینه تحقیق و توسعه هیچ محدودیتی نپذیرفته ایم. رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: پیش بینی ما این است که در سال آینده به ماشین IR۸ تزریق گاز اورانیوم انجام می شود.

صالحی گفت: متخصصان و کارشناسان هسته ای ما که حدود ۳۰ سال سن داشتند مقابل کارشناسان هسته ای آمریکا که دهها سال سابقه کاری داشتند مقتدرانه و عالمانه اظهار وجود و نظارت کارشناسی خود را ارائه می کردند.

وی افزود: کارشناسان ما گفته اند با یک میان زنجیره ۱۹ و ۲۰ تایی، بالای ۸۵ درصد از اطلاعات مورد نیاز یک ماشین سانتریفیوژ را بدست می آوریم و اطمینان لازم را از آن ماشین کسب می کنیم.

صالحی گفت: از انتهای سال هشتم شروع به تولید ماشین های IR۶ و IR۸ می کنیم بدون روتور. هر ماشین حدود ۱۰۰ قطعه دارد، فعلاً حدود ۹۹ قطعه را تولید می کنیم اما «روتور» را تولید نمی کنیم، اتفاقاً بهتر است روتور را تولید نکنیم زیرا یک قطعه بسیار حساسی است و نگهداری آن کار آسانی نیست و بهتر است زمانی آن را تولید کنیم که می خواهیم روتور را در ماشین جاسازی کنیم.

وی ادامه داد: در انتهای سال هشتم، ۲۰۰ ماشین IR۶ و ۲۰۰ ماشین IR۸ تولید می کنیم که بعد از انتهای سال ۱۰، سالن B را آماده می کنیم و سپس از سال ۱۱.۵ زنجیره سانتریفیوژهای IR۶ ما به ۱۶۰ و سانتریفیوژهای IR۸ ما به عدد ۸۰ می رسد. پس از سال سیزدهم با یک شیب، تعداد ماشین ها را زیاد می کنیم به گونه ای که در حدود سال پانزدهم و شاید هم زودتر در انتهای سال چهاردهم به ظرفیت ۱۹۰ هزار سو می رسیم .

صالحی گفت: برخی ها فکر می کنند زنجیره ما حتماً باید ۱۶۴ تایی باشد در حالی که این گونه نیست و این زنجیره می تواند ۶۰۰ تایی، ۷۰۰ تایی باشد و بستگی به نوع ماشین و طراحی آن دارد که چه زنجیره بهینه ای را درست کنند که کارایی بهتری داشته باشد. وی افزود: در ۱۰ سالی که محدودیت را پذیرفته ایم اگر برخی از ماشین های فعلی سانتریفیوژ از کار بیفتد ماشین های جدید را تولید و جایگزین آن می کنیم بنابراین همواره این ماشین ها را البته در تیراژ کم تولید می کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: فرض کنید ۱۹۰ هزار ماشین IR۱ داشته باشیم که همان ۱۹۰ هزار سو می شود و قابلیت غنی سازی ۳۰ تن اورانیم در سال را دارد برای این تعداد باید ۲۴۰ تن اورانیوم طبیعی داشته باشیم در حالی که ذخایر اورانیوم ما اکنون زیاد نیست بنابراین مدت کوتاهی این کارخانه ۱۹۰ هزار سو کار می کند اما پس از آن اورانیومی نخواهیم داشت که تزریق کنیم زیرا ذخایر اورانیوم طبیعی ما محدود است.

صالحی ادامه داد: در این ۱۰ سال به لطف مقام معظم رهبری، ایشان اجازه دادند که ژئوفیزیک هوایی داشته باشیم تا کار اکتشاف تسریع شود که در این پنج سالی که از آن زمان گذشت توانستیم ژئوفیزیک هوابرد بیش از ۶۰ درصد ایران را انجام دهیم و به نتایج خیلی خوبی رسیدیم.

وی اضافه کرد: این ۸ تا ۱۰ سال زمانی است که هم اکتشافات خود را کامل می کنیم و هم استخراج اورانیوم خود را به حدی می رسانیم تا حداقل نیاز سالانه نیروگاه بوشهر را تأمین کند بنابراین کارخانه اورانیوم هم به علت کمبود اورانیوم طبیعی متوقف نخواهد شد.

صالحی گفت: اگر ذخایر ماشین های سانتریفیوژ ما کم شود به سرعت می توانیم این ماشین ها را تولید و جایگزین کنیم. رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره بازرسی ها گفت: من در این باره کار نکرده ام و کار و مسئولیتم فقط بر روی مسائل فنی بوده است و مسئولیت شرعی، عقلانی و عرفی را بر روی مسائل فنی می پذیریم و اعلام کرده ام محدودیت هایی که پذیرفته ایم به ظاهر محدودیت هستند اما فعالیت های هسته ای ما همچنان ادامه دارد .

وی ادامه داد : مثلاً یکی از محدودیت هایی را که پذیرفته ایم این است که فلز پلوتونیوم و فلز اورانیوم غنی شده را برای ۱۵ سال تولید نکنیم و این در حالی است که ما اصلاً پلوتونیوم نداریم تا بخواهیم فلز آن را تولید کنیم و اورانیوم ۹۰ درصد غنی شده نداریم که بخواهیم فلز آن را تولید کنیم، پس این محدودیت نیست و مقام معظم رهبری در فتوای خود فرمودند، تولید سلاح هسته ای حرام است ، و فلز اورانیوم و پلوتونیوم در ساخت سلاح کاربرد دارد که ما هم چنین هدفی را نداریم.

صالحی افزود: آنها می خواهند در رسیدن به سلاح هسته ای محدودیت و موانع بگذارند و ما هم که نمی خواهیم سلاح هسته ای تولید کنیم بنابراین آنها هر چقدر می خواهند در این باره مانع بگذارند و راه را مسدود کنند لذا محدودیت هایی را که ما پذیرفتیم از دید آنها جلوی رسیدن به سلاح هسته ای را می گیرد و ما هم که قصد ساخت سلاح هسته ای را نداریم.

وی درباره بازرسی ها هم گفت: از نظر منطقی قابل قبول نیست که گروه ۱+۵ در این دو سال مذاکرات این همه وقت گذاشتند تا به تفاهمی برسند و بعداً بخواهند این تفاهم را به دلایل واهی و سست به هم بزنند.

صالحی افزود: خُب این کار بیهوده ای است زیرا ما هم بر می گردیم به همان موضع قبلی، درست است ما شاید در مسائلی مانند رآکتور آب سنگین دو تا سه سال عقب بیفتیم اما ما فوری در هر سطحی می توانیم اورانیوم را غنی سازی کنیم.

وی ادامه داد: اگر قصد به چالش کشیدن یکدیگر است که ما هم می توانیم آنها را با افزایش سطح غنی سازی به چالش بکشیم زیرا از نظر منطقی پذیرفتنی نیست که آنها این همه بیهود مذاکره کرده باشند. صالحی گفت: آنها بحث کرده بودند که حتی اگر برجام برهم بخورد رآکتور آب سنگین اراک را بازطراحی خواهیم کرد زیرا آنها می ترسند که نکند ما به طرح اولیه برگردیم و مثلاً ۱۰ کیلو پلوتونیوم را در سال تولید کنیم.

وی درباره بازرسی از مراکز نظامی گفت: آنها به این راحتی نمی توانند از مراکز نظامی ما بازرسی کنند زیرا در پروتکل الحاقی این گونه نیست که آنها هر وقت اراده کردند بتوانند از مراکز نظامی ما بازرسی کنند بلکه تقاضای بازرسی آنها باید مستند باشد و ما هم می توانیم این تقاضای آنها را رد کنیم.

مجری در ادامه پرسید: محدودیت های ۱۰ ساله ای که برای ما اعلام کردند آیا شامل دانشمندان هسته ای ما هم می شود؟ رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ با اشاره به اینکه به هر کسی دانشمند نمی گویند و نمی توان این لقب را به هر کسی داد گفت: بهتر است بگوییم کارشناسان یا متخصصان هسته ای زیرا در مواردی به شخصی می گویند دانشمند هسته ای اما زمانی که پرونده او را بررسی می کنیم می بینیم یک مدرک لیسانس دارد و در یک قسمتی از مرکز هسته ای مشغول به کار است.

صالحی افزود: شاید تعداد کسانی که فعلاً قدرت طراحی سانتریفیوژ را دارند زیاد نیستند و تعداد کسانی که شاکله اصلی سازمان انرژی اتمی را از نظر علمی تشکیل می دهند تعداد خوبی است و نیازهای ما را برطرف می کنند اما همه دانشمند نیستند.

وی با اشاره به اینکه سازمان انرژی اتمی، ۱۶ هزار کارمند دارد گفت: کارشناسانی داریم که لیسانس جغرافیا و تاریخ دارند. صالحی در عین حال گفت: همه کارکنان آژانس زحمت می کشند و نقشی را ایفا می کنند اما کارشناسان اصلی و اساسی ما محدود و سرمایه سازمان هستند و محافل علمی، آنها را می شناسند و آنها سر جای خود باقی خواهند ماند.

وی با بیان اینکه می خواهیم دو نیروگاه جدید در بوشهر بسازیم افزود: این دو نیروگاه ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد یعنی ۳۰ هزار میلیارد تومان باید هزینه کنیم تا این دو نیروگاه را بسازیم بنابراین باید کارشناسان زیادی را به کار بگیریم.

صالحی ادامه داد: یعنی در فاصله ۲ تا ۴ سال آینده که کارهای اجرایی این دو نیروگاه آغاز می شود حدود ۱۵ هزار تکنسین و مهندس باید در این نیروگاه ها کار کنند بنابراین کسانی که اکنون در تهران و اصفهان در مراکز هسته ای مشغول به کارند کافی نیستند.

وی افزود: دو پروژه دیگر را هم در سواحل مکران داریم که نیروگاه کوچک هستند و با چین در حال مذاکره هستیم و این دو طرح هم نیاز به ۷ تا ۸ هزار نیروی انسانی دارند. صالحی گفت: در فاصله ۱۰ سال آینده دانشگاه ها هر چه فارغ التحصیل در زمینه هسته ای بدهند ، باید به کار بگیریم بنابراین این گونه نیست که بخواهیم کسی را از کار بیکار کنیم.