ادامه تحریم ها علیه ایران امکان نداشت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی (ام آی تی)، این دانشگاه آمریکایی که از مدت ها قبل در زمینه تحقیق امنیت انرژی هسته ای فعال بوده است،با اعلام پایان مذاکرات ایران و گروه 5+1 از چند تن از کارشناسان این موسسه و متخصص در زمینه انرژی هسته ای یا علوم سیاسی و روابط بین الملل خواسته نظر خود را در این مورد بیان کنند.

فرانسیس گاوین صاحب کرسی مطالعات خط مشی امنیت هسته ای می گوید: توافق فعلی برای آمریکا و جامعه بین المللی خوب است؛ نگرانی منتقدان را درک می کنم. اما نشانه یک توافق خوب این است که هر دو طرف کمی ناراحت باشند که همینطور است. دیپلماسی خوب کمتر شبیه خیابان یکطرفه است و افرادی که توافق را بررسی می کنند، باید در نظر داشته باشند جایگزین های نرسیدن به توافق بسیار ناراحت کننده تر بود.

وی افزود: احتمال ادامه جبهه متحد حامی تحریم ایران وجود نداشت و در سطح داخل آمریکا یا بین المللی انگیزه ای برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران نبود.

از دیدگاه گاوین سیاست 100 درصد اطمینان بخشی وجود ندارد که کشورهای نگران از امنیت، را متقاعد به کنارگذاشتن فناوری هسته ای کند، زیرا به آنها اعتبار و امنیت می دهد به همین خاطر باید توافق با ایران را از منظر تاریخ طولانی تکثیر و عدم تکثیر ببینیم و منافع دیگر بازیگران به ویژه کشور تکثیرکننده احتمالی را هم درک کنیم.

اسکات کمپ استادیار مهندسی علوم هسته ای ام آی تی نیز می گوید: توافق با ایران نواقصی دارد؛ اما فرصت بسیار خوبی به دست می دهد. می توان گفت اگر به توافقی با محدودیت های بیشتر برای ایران می رسیدیم بهتر بود؛ اما نمی دانیم رسیدن به چنین توافقی ممکن بوده است؟

وی افزوده است: استمرار تحریم ها توانایی فنی یا انگیزه های سیاسی تهران را برای توسعه برنامه هسته ای اش کاهش نمی داد. در حقیقت توافق فرصتی برای حل و فصل خصومت سیاسی بین ایران و آمریکا به دست می دهد. آمریکا بویژه دولت بعدی این کشور باید از این فرصت بهره برداری کند. باید سیاست های امنیتی در خاورمیانه را طوری بازطراحی کنیم که مطمئن باشیم ایران و همسایگانش انگیزه ای برای تولید سلاح هسته ای ندارند.

کمپ ادامه داد: این هدف دشواری است و یک دهه هم زمان زیادی نیست، اما اگر آمریکا بتواند توافق با ایران را با موفقیت اجرا کند، آغاز فصل جدیدی در امنیت بین المللی است. اگر هم شکست بخورد اتفاقی نیفتاده است.

ویپین نارانگ استادیار علوم سیاسی در ام ای تی هم بر این باور است که «توافق هسته ای به درستی مسیرهای ایران را برای تولید سلاح هسته ای می بندد و در همان حال حق قانونی این کشور را برای برخورداری از انرژی هسته ای به رسمیت می شناسد. این توافق به طور اساسی زمان تهران را برای غنی سازی اورانیوم مورد نیاز ساخت سلاح هسته ای افزایش می دهد، نظارت ها بر فعالیت به سوی نظامی سازی برنامه را بیشتر کرده و فرصت ردیابی گریز اتمی احتمالی توسط ایران را بیشتر می کند. یقینا راستی آزمایی های آینده و اجرای دقیق توافق در رسیدن به این اهداف ضروری است، اما به سه دلیل این توافق خوب است».

وی گفت: نخست این توافق بهترین توافقی است که ایران و گروه 1+5 می توانستند به آن دست یابند. دوم اینکه این توافق بهتر از نرسیدن به توافق است و اعمال نظام شدیدتر تحریم ها ممکن نبود. گزینه دیگر اقدام نظامی است که احتمالا تاسیسات هسته ای را به اندازه این توافق به عقب نمی برد، تلفات زیادی برجای می گذاشت و ایران را به سرعت به ساخت تولید سلاح هسته ای وامی داشت.

نارانگ اظهار کرد: محو کامل برنامه هسته ای ایران هدفی غیرواقعی است و این توافق همچنان پیروزی بزرگی برای اهداف عدم تکثیر هسته ای به شمار می آید. با در نظرگرفتن حقوقی که ایران بر اساس معاهده عدم تکثیر (ان پی تی) دارد و توانایی ها و استعدادهای داخلی این کشور، محو کامل برنامه هسته ای جمهوری اسلامی غیرمنطقی است.

جان تیرمان از محققان مرکز مطالعات بین المللی ام ای تی نیز می گوید: در مذاکرات هسته ای وین، مذاکره کنندگان سطح جدیدی از رفتار سیاسی و همکاری احتمالی را در دیگر موضوعات بنیان نهادند که از بقیه دستاوردهای توافق هسته ای مهم تر است.

به گفته تیرمان: بروز خشونت منطقه را بی ثبات کرده است. وضعیت سوریه و قدرت گیری داعش در عراق منطقه را به شدت تحت تاثیر قرار داده است، بنابراین احتمال دارد 'جان کری' وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف' وزیر امور خارجه ایران این بار در مورد وضعیت سوریه گفت وگو کنند. یقینا کمک ایران برای پایان دادن به بحران خاورمیانه که با حمله آمریکا به عراق آغاز شد، غیرمنطقی است.

پژوهشگر آمریکایی افزوده است: توافق اخیر تغییرات زیادی پدید آورده و در پی رسیدن به توافق، چشم انداز دیپلماتیک در عرصه بین المللی تغییر کرده است. مهمترین سود برندگان از توافق، نه حاضران در وین، بلکه مردم زجرکشیده خاورمیانه اند.

جیم والش از محققان برنامه مطالعات بین المللی ام ای تی نیز که 159 صفحه توافق را مطالعه کرده است، می گوید: این دقیق ترین، توافق عدم تکثیر چندجانبه ای است که در پی مذاکره به دست آمده است. از ان پی تی قوی تر است که آمریکا را از گسترش سلاح هسته ای در خاورمیانه مصون می دارد.

وی افزود: در بقیه کشورهای در حال مذاکره یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان نیز این توافق مناقشه برانگیز نیست و اگر کنگره به آن رای منفی بدهد، ادامه تحریم ها علیه ایران دشوار و توانایی برای نفوذ بر رفتار هسته ای این کشور کاهش می یابد.