بازیگران اصلی دکل گم‌شده چه کسانی هستند؟

در زمان انعقاد قرارداد خرید دکل، خریدار ( شرکت تاسیسات دریایی ) هیچ سند و مدرکی دال بر اینکه فروشنده (شرکت Dean) مالک دکل بوده،‌ اخذ نکرده است. زیرا فروشنده در زمان عقد قرارداد و اصلا در هیچ زمانی، مالک دکل نبوده است!
 
 اعلام خبر گم شدن دکل نفتی در دوران دولت محمود احمدی­‌نژاد، موجی ازحیرت و شگفتی را در رسانه­‌ها و شبکه­‌های اجتماعی موجب شد و کاریکاتورها و جوک­‌های مرتبط با آن به وفور در شبکه­‌های اجتماعی، توسط کاربران به اشتراک گذاشته شد.

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت، به عنوان بالاترین مقام مرتبط با موضوع، در دوم تیرماه امسال با تایید مفقود شدن دکل نفتی در دولت احمدی ­نژاد، گفت: "با پیگیری و شکایت، پرونده­ای در خصوص موضوع مفقود شدن دکل نفتی در دولت گذشته تشکیل شده است."
 
در همین خصوص نادر قاضی­‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس نیز از دستور علی لاریجانی، رئیس مجلس به کمیسیون انرژی برای بررسی موضوع مفقود شدن دکل نفتی در آن کمیسیون خبر داد.
 
از سوی دیگر رستم قاسمی، وزیر سابق نفت، که گم شدن دکل نفتی در دوران وزارت وی رخ داد، در واکنش به اخبار منتشره می گوید: "باید توجه کرد که وزارت نفت یک مجموعه حاکمیتی و کارفرمایی است و دکل­‌های حفاری مربوط به شرکت­‌های پیمانکاری است".
 
وی بیان می‌دارد: "مالکیت شرکت تاسیسات دریایی ( شرکتی که اقدام به خرید دکل کرده ) مربوط به بنیاد تعاون ناجا و صندوق بازنشستگی نفت است".

وزیر سابق نفت می‌افزاید: "اگر کسی در جریان خرید این دکل و یا موارد دیگر در شرکت تاسیسات دریایی یا دیگر شرکت­‌های مربوطه تخلفی مرتکب شده باشد باید از سوی دستگاه قضا قاطعانه و به سرعت مورد رسیدگی قرار بگیرد"
 
ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز با تایید خبر گم شدن 87 میلیون دلار در خرید دکل نفتی، خاطر نشان می‌کند: "افرادی که این پول را هزینه کرده­‌اند تا کنون نتوانسته­‌اند هیچ دلیلی ارائه کنند که این پول حتما به شرکت فروشنده تحویل شده است".
 
اطلاعاتی که تا کنون از مفقود شدن دکل نفتی در رسانه­‌ها منتشر شده، صرفا کلیاتی مبهم بوده است. با توجه به اهمیت موضوع و با پیگیری، جزئیاتی تازه از موضوع مفقود شدن دکل نفتی به دست آمد که با توجه وظیفه اطلاع­‌رسانی، اقدام به انتشار آن می­‌کنیم.

خرید دکل نفتی، قراردادی بدون رعایت تشریفات قانونی
در تاریخ 1391/04/06 (2012/06/27) قرار داد خرید یک دستگاه دکل حفاری ساخت کشور آرژانتین از شرکت  Dean International Trading S.A. توسط آقای "ع ط م" ، مدیر عامل وقت شرکت تاسیسات دریایی ایران به قیمت 87 میلیون دلار امضا می‌شود. در خرید دکل مذکور؛ مفاد آیین نامه معاملات شرکت؛ دائر بر اخذ مصوبه معاملات و نحوه خرید و قیمت گذاری و انتقال به فروشنده رعایت نشده است. همچنین نحوه انتخاب فروشنده و تعیین قیمت و ارزیابی مبیع کاملا نامشخص است.
 
خرید این دکل و پرداخت وجه بابت آن بدون دریافت ضمانت­‌های قانونی لازم صورت گرفته است. هیچ تضمینی بابت وجوه پرداختی به فروشنده؛ از وی اخذ نشده است. فقط در زمان پرداخت پیش پرداخت یک فقره چک معادل مبلغ پیش پرداخت به صورت درهم از شخص ثالث (dean legal consutancy ) که هویت و موجودیت موسسه مزبور و  اعتبار چک‌های یاد شده مورد تردید بوده، دریافت شد. این موضوع صراحتا توسط واحد حقوقی در زمان عقد قرارداد به مدیرعامل شرکت تاسیسات دریایی تذکر داده شده و اصولا معلوم نیست که ارتباط بین شرکت ضامن با مورد معامله چیست؟
 
از دیگر اشکالات این قرارداد این است که برخلاف مفاد آیین‌نامه معاملات شرکت تاسیسات دریایی و برخلاف قواعد بدیهی در قراردادهای تجاری و پیمانکاری، هیچ گونه تضمینی بابت حسن انجام تعهدات در قرارداد ذکر نشده ودر نتیجه از فروشنده نیز اخذ نشده است.
 
در حالی که مدیریت امور حقوقی شرکت تاسیسات دریایی در بررسی پیش نویس این قرارداد، ایرادات متعددی به قرارداد وارد نموده و در جهت اصلاح مفاد قرارداد مراتب را به مدیرعامل شرکت تاسیسات دریایی اعلام می‌کند، قرارداد بدون هیچ گونه تغییری و برخلاف رویه، بدون اخذ تاییدیه از مدیر امور حقوقی و مدیریت امور مالی، از سوی مدیرعامل امضا و بین طرفین مبادله می­‌شود.
 
پرداخت تمام وجه قرارداد، قبل از تحویل گرفتن دکل
پس از آن که در تاریخ 1391/04/06 (2012/06/27) قرار داد خرید یک دستگاه دکل حفاری از شرکت  Dean International Trading S.A. توسط آقای "ع ط م"، مدیر عامل وقت شرکت تاسیسات دریایی ایران به قیمت 87 میلیون دلار امضا می‌شود، نامبرده به سرعت دستور پرداخت وجوه آنرا صادر می­‌کند. در این راستا در تاریخ 1391/04/25 (2012/07/15)، بنا به دستور مشارالیه مبلغ 63,858,000 درهم امارات (معادل 20درصد مبلغ قرار داد یعنی 17,400,000 دلار) به حساب معرفی شده از سوی فروشنده پرداخت می گردد.

متعاقبا در تاریخ 1391/10/05 (2012/12/25) بنا به دستور مدیر عامل وقت شرکت، مبلغ 30,785,807 یورو، معادل 40 میلیون دلار از طریق شرکت نیکو به حساب شرکت CPTDC نزد Kunlun Bank  چین واریز می‌شود. در سومین مورد مجددا بنا به دستور مدیر عامل شرکت تاسیسات دریایی، مبلغ 22,106,049 یورو، ( معادل 29,600,000 دلار ) در تاریخ 1391/11/24 (2013/02/12) به حساب شرکت CPTDC از شرکتهای زیر مجموعه شرکتهای CNPC واریز می‌شود. بدین ترتیب طی سه مرحله کل مبلغ قرار داد به شرکت های دیگری غیر از شرکت فروشنده پرداخت می شود. اما علی­رغم پرداخت تمام مبلغ قرارداد و با وجود آنکه قرارداد صد روزه بوده، دکل تحویل داده نشد.
 
اما عجیب‌­ترین اتفاق در این پرونده این است که همزمان با انعقاد قرارداد، رسید تحویل دکل از سوی فروشنده، توسط مدیرعامل وقت شرکت تاسیسات دریایی ایران امضا و به فروشنده تحویل داده می‌شود!

شرکتی که صرفا برای این قرارداد تاسیس شده بود!
براساس مستندات بدست آمده شرکت Dean (فروشنده دکل)،‌ تنها 22 روز قبل از انعقاد قرارداد با شرکت تاسیسات دریایی در جزیره ویرجینیای انگلیس تاسیس و به ثبت‌‌‌ رسیده است و هیچ سابقه اجرایی در انعقاد و مدیریت قراردادهای حوزه بالادستی و خرید دکل نداشته است. شرکت Dean دکل مورد بحث را از شرکت GSP (ثبت شده در مالتا) دو روز قبل از انعقاد قرارداد با تاسیسات دریایی به مبلغ 66 میلیون دلار خریداری می­‌کند.
 
اما به دلیل تاخیر پرداخت‌ها توسط شرکت Dean، مالک اولیه دکل یعنی شرکت GSP در تاریخ 1391/09/13 (2012/12/03) فسخ معامله را اعلام می­‌کند. با این حال پس از این تاریخ به دستور مدیر عامل وقت شرکت تاسیسات دریایی؛ آقای"ع ط م"؛ مبلغ 75 میلیون دلار به بهانه واریز به حساب شرکت Dean به حساب شرکت CPTDC واریز می­‌شود.
 
از دیگر نکات جالب توجه این که در زمان انعقاد قرارداد خرید دکل، خریدار ( شرکت تاسیسات دریایی) هیچ سند و مدرکی دال بر اینکه فروشنده (شرکت Dean) مالک دکل بوده،‌ اخذ نکرده است. زیرا  فروشنده در زمان عقد قرارداد و اصلا در هیچ زمانی، مالک دکل نبوده است!
 
واریز وجه به حساب شخصی "عمر کامل آل سواد"!
از آنجایی که حسب مفاد قرارداد، پرداخت تتمه مبلغ قرارداد (80 درصد) با انتقال مالکیت قانونی و تحویل دکل در محل مورد توافق (ترکیه) حداکثر طی مدت صد روز پس از واریز پیش پرداخت بوده، لذا با توجه به عدم تحقق شرایط یاد شده نمی‌بایست  وجوه مذکور به حساب فروشنده واریز می­‌شود زیرا به موجب مفاد قرارداد 80 درصد باقیمانده باید در مقابل انتقال  مالکیت قانونی دکل و تحویل فیزیکی آن پرداخت می‌شد.
 
 این در حالی است که قرارداد مابین Dean ‌ و GSP قبل از واریز 80 درصد در تاریخ 1391/09/13 (2012/12/03) فسخ شده بود. لازم به ذکر است که بدون آنکه فروشنده ( شرکت  Dean ) درخواست تتمه مبلغ قرارداد را از خریدار ( شرکت تاسیسات دریایی ) کرده باشد وجوه مذکور بنا به دستور شخص آقای "ع ط م" (مدیرعامل وقت شرکت تاسیسات دریایی) به حساب معرفی شده از سوی مدیرعامل شرکت Dean (آقای عمر کامل آل سواد) واریز شده است.

متن دستور پرداخت مبلغ 40 میلیون دلار از مبلغ مورد بحث، توسط آقای "م ش"، مشاور مدیرعامل شرکت تاسیسات دریایی و طی یک ایمیل برای مدیر عامل شرکت تاسیسات دریایی ارسال شده و مدیرعامل وقت  نیز عینا همان متن را به عنوان دستور پرداختی عملیاتی می‌کند.
 
علی­رغم اینکه شرکت Dean بر اساس مفاد قرارداد قادر به تحویل مبیع (دکل) و انتقال اسناد مالکیت در مهلت مقرر نبوده،  مدیرعامل وقت شرکت تاسیسات دریایی به جای فسخ قرارداد و اخذ خسارت از فروشنده، اقدام به واریز تتمه ثمن معامله به حساب شخصی مدیرعامل شرکت فروشنده (آقای عمر کامل آل سواد) می‌کند!
 
پنهان­ کردن وقایع از هیئت مدیره
در طول این مدت مدیرعامل وقت شرکت تاسیسات دریایی، گزارشی از رویدادها و وقایع ذکر شده در اختیار هیئت مدیره قرار نمی­‌دهد و صرفا به مطالبه از سهامداران در خصوص پرداخت وجه خرید دکل، اکتفا می کند. لذا هیچ‌گونه مصوبه ای دال بر خرید، نحوه خرید، تعیین قیمت و تایید فروشنده از سوی هیات مدیره وجود ندارد. فقط مصوبه ای درجهت تامین نقدینگی از هیات مدیره اخذ شده و در آن نیز اعلام گردیده که دکل حفاری از شرکت ترکیه­‌ای خریداری می‌­شود، در حالی که این دکل ساخت آرژانتین و متعلق به شرکت GSP بوده و تنها محل تحویل دکل کشور ترکیه بوده است!