ذخایر اورانیوم ایران در چارچوب توافق کم نمی‌شود

در حالی که روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی ادعا کرده است «ایران با انتقال ۹ تن اورانیوم غنی شده به خارج موافقت کرده است» اما از ذخایر اورانیوم ایران در چارچوب توافق جامع هسته‌ای چیزی کم نمی‌شود.

بر اساس تفاهم‌ها و راه‌حل‌های بدست آمده در لوزان ایران موافقت کرده است که ذخایر دائمی اورانیوم خود را طی اجرای توافق تا 300 کیلوگرم نگه دارد و مابقی را که اکنون حدود 8 تن است را یا تبدیل یا به فروش برساند.

فروش یا تبدیل ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در مرحله نهایی توافق است، اما بر فرض ایران قصد صادر کردن اورانیوم خود را نداشته باشد یا کشوری خریدار اورانیوم ایران نباشد در آن صورت هم در چارچوب توافق جامع ایران می‌تواند ذخایر خود را در ازای دریافت اورانیوم طبیعی به کشور ثالث منتقل کند.

پیش از این بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره ذخایر اورانیوم ایران در چارچوب توافق احتمالی جامع گفته بود: مجموعه موادی که قبول داریم به عنوان ذخیره داشته باشیم 300 کیلوگرم است و درباره مابقی آن می‌توانیم آن‌ها را صادر کنیم یا به اورانیوم طبیعی تبدیل کنیم و راه دیگر این است که به سوخت نیروگاه بوشهر تبدیل شود.

برای ایران منطقی نیست که بخواهد مواد غنی شده خود را در کشور به اورانیوم طبیعی تبدیل کند، مثل آن است که لباسی بافته شده را بشکافد تا نخش را در اختیار بگیرد. این کار علاوه بر این هزینه‌های مالی و فنی زیادی دارد که ایران ضرورتی ندارد وقت خود را صرف این دوباره‌کاری کند. از این رو به نظر می‌آید توافق جامع هسته‌ای این مساله دیده شده است که ایران بتواند ذخایر اورانیوم خود را به کشوری ثالث منتقل کند و در ازای آن اورانیوم طبیعی دریافت کند؛ بنابراین چیزی از ذخایر اورانیوم ایران که تحت مالکیت کشور است کم نخواهد شد و صرفا برای رفع نگرانی‌ها اورانیوم غنی شده جای خود را به اورانیوم طبیعی می‌دهد.

ذخایر اورانیوم طبیعی در صورت نقض توافق از سوی 1+5 در زنجیره سانتریفیوژها در نطنز قرار می‌گیرند و در مدت زمانی کوتاه می‌تواند به اورانیوم غنی شده کمتر از 5 درصد تبدیل شود.

راه‌حل به دست آمده برای حفظ ذخایر اورانیوم ایران، ادامه برنامه غنی‌سازی در داخل کشور را تضمین می‌کند و بر این اساس ایران قادر خواهد بود مطابق مفاد برنامه جامع اقدام مشترک به تولید صنعتی سوخت هسته‌ای برای تامین سوخت نیروگاه‌های اتمی ادامه دهد.

ایران و 1+5 دو سال است که مذاکرات خود را برای حل و فصل موضوع هسته‌ای ایران آغاز کرده‌اند. بر اساس این مذاکرات دو طرف توانستند تا به برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) دست یابند که تاکنون نیز این برنامه در حال اجراست. دو طرف از آذرماه 1392 مذاکرات جامع هسته‌ای را آغاز کردند تا به توافق نهایی برسند که در آن علاوه بر حفظ برنامه هسته‌ای ایران در قالب صنعتی و رفع کلیه تحریم های همه جانبه مرتبط با موضوع، نگرانی کشورهای غربی از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران برطرف شود.

مقامات دو طرف اعلام کرده‌اند که متن توافق جامع دارای دو بخش اصلی و ضمیمه‌هاست که مجموعا 60 صفحه است. قرار است سه روز پس از اعلام توافق از سوی وزیران خارجه دو طرف قطعنامه لغو تحریم های در شورای امنیت سازمان ملل که همزمان توافق جامع را تایید می‌کند تصویب شود و پس از آن توافق برای انجام برخی امور داخلی در هر یک از کشورها بررسی می‌شود. پس از بررسی‌ها و اعلام نظر قطعی کشورها روزی برای اجرای توافق در نظر گرفته می‌شود که احتمالا این زمان حدود دو ماه دیگر است. از زمان تصویب قطعنامه شورای امنیت تا روز اجرای توافق دو طرف اقداماتی را که نیاز است تا توافق اجرایی شود را انجام می‌دهند و در روز توافق دو طرف همزمان اقدامات متقابل و متناظر را اجرا می‌کنند.