کارمزدهای قدیمی که به تازگی دریافت می شود

مریم یعقوبی/طی هفته های متصدیان باجه در برخی بانک ها از مراجعه کنندگان که از حساب خود برداشت انجام داده اند، کارمزد مطالبه می کنند. به گفته عده ای از این مشتریان، ارقامی بین 600 تا 700 تومان به عنوان کارمزد برداشت وجه توسط کارمندان شعبه بانک از آن ها دریافت شده است.
بنا بر این گزارش، در برخی موارد نیز که دریافت این کارمزد با اعتراض مشتری مواجه شده است، مسئولان شعبه با نشان دادن بخشنامه بانک مرکزی تأکید کرده اند که بانک ها براساس دستور العمل بانک مرکزی در صورتی که مشتری از شعبه ای غیر از شعبه ای که در آن افتتاح حساب کرده است، پول برداشت کند، از او کارمزد دریافت کنند.
به عبارت دیگر، بنا بر این بخشنامه اگر دارنده حساب به هر شعبه ای غیر از شعبه ای که در ان افتتاح حساب کرده است، مراجعه کند و از حسابش برداشت انجام دهد، بانک مجاز است از مشتری تا 600 تومان کارمزد دریافت کند.
اگرچه بسیاری از بانک ها از این مجوز بانک مرکزی که در سال 91 صادر شده است، استفاده نکرده و بابت برداشت وجه کارمزد دریافت نمی کنند، ولی به تازگی شاهد تغییر رویه برخی بانک ها و دریافت این کارمزد هستیم.
بخشنامه مورد استناد برای دریافت کارمزد در واقع دستور العملی است که بانک مرکزی 5 تیرماه سال 91 یعنی 3 سال قبل آن را ابلاغ کرده و طی آن کارمزد تمامی خدمات بانکی را اعلام کرده است.
در بخشی از این بخشنامه آمده است:
« ..... نرخ های مندرج در جدول پیوست که از تاریخ 31/4/91 قابل اجرا می باشد، حداکثر نرخ های قابل وصول برای خدمات بانکی بوده و آن بانک/مؤسسه اعتباری مجاز است به منظور رقابت با سایر بانک ها یا مؤسسات اعتباری، حداقل های تعیین شده را کاهش داده نرخ های کارمزد کمتری را اعمال کند....».
بر این اساس، بانک مرکزی در عین اینکه نرخ کارمزد خدمات بانکی را تعیین کرده، دریافت آن را به اختیار بانک ها گذاشته است؛ اختیاری که نتیجه آن صفر شدن کارمزد در مورد بسیاری از خدمات بود آن هم به بهانه رقابت. طی سال های اخیر اما با افزایش هزینه های بانک ها در حوزه خدمات پرداخت الکترونیکی و ادامه رویه نادرست عدم دریافت کارمزد بابت این خدمات، برخی بانک ها به روش های دیگری برای تأمین این هزینه ها متوسل شده اند برخی کارمزد پیامک را از حساب مشتریانشان برمی دارند و برخی نیز به فکر اخذ کارمزد دریافت وجه حضوری افتاده اند!
بر اساس دستور العمل بانک مرکزی، بانک می تواند از مشتری در صورت برداشت وجه از حساب خود به غیر از شعبه ای که در آن افتتاح حساب کرده است، 600 تومان کارمزد دریافت کند.
این دستور العمل در حالی از سوی بانک مرکزی صادر شده است که در حال حاضر برداشت وجه از دستگاه های خودپرداز حتی به صورت شتابی، بدون دریافت کارمزد انجام می گیرد.
از سوی دیگر این پرسش نیز مطرح است که اگر کارمزد برداشت وجه بابت تأمین بخشی از عملیات بانکی صورت می گیرد ،چرا بابت واریز وجه کارمزدی تعیین نشده است، در حالی که هزینه عملیات در هر دو صورت یکی است؟!
این پرسش البته به معنای تشویق و ترغیب بانک ها برای دریافت کارمزد بابت واریز وجه نیست، بلکه از آن رو مطرح می شود که بانک مرکزی مبنای تعیین این کارمزدها را بری جامعه تشریح کند.
نکته مهم دیگر این است که متأسفانه هیچ اقدام مؤثری برای اطلاع رسانی در مورد این کارمزدها از سوی بانک مرکزی و بانک ها انجام نگرفته است و تقریبا هیچ کدام از مشتریان بانک ها از این کارمزدها و رقم تعیین شده توسط بانک مرکزی اطلاعی ندارند.