استیضاح، بعد از نشست همدلی دولت و مجلس!

روزنامه آرمان در یادداشتی به قلم محمد سالاری عضو شورای اسلامی شهر تهران نوشت:
 
 
استیضاح وزیر آموزش و پرورش با وجود مخالفت جو عمومی مجلس سرانجام برگزار شد هرچند نتیجه آن باب میل استیضاح‌کنندگان نبود.‌ استیضاح فانی درحالی برگزار شد که دو روز قبل از آن نشست همدلی مجلس و دولت برگزار شده بود و حتی بسیاری از جریان‌های همیشه منتقد دولت،‌ این بار بی‌میلی خود را نسبت به استیضاح فانی ابراز کرده و برخی نیز امضای خود را پس گرفته بودند. با‌این حال پافشاری طراحان موجب شد که‌ این امر انجام پذیرد که نتیجه آن برد مجلس- دولت و ناکامی طراحان بود. کالبدشکافی استیضاح‌ها و طرح سوالات از دولت حاکی از آن است که در ماه‌های پایانی فعالیت مجلس، میزان سوال و درخواست استیضاح وزرا و در کنار آن احضار اعضای کابینه به پارلمان جهت توضیح درخصوص موضوعی خاص شتاب نگران‌کننده‌ای یافته است. درخواست‌های متعددی که برای استیضاح وزرا به هیات‌رئیسه مجلس ارائه می‌شود نسبت به سال‌های قبل افزایش غیرعادی داشته و تعداد تذکرها و سوال‌های نمایندگان مجلس از وزرای دولت یازدهم در سال 1393 به رقم عجیب 4670 مورد رسید که‌این آمار نسبت به گذشته و دولت‌های پیشین افزایش چشمگیری نشان می‌دهد.

بر اساس آمارهای رسمی از زمان شروع کار دولت تدبیر و امید تا به امروز یکهزار و ۹۵۹ سوال و هفت‌هزار و ۲۳۲ تذکر از سوی نمایندگان مطرح شده است. برخی از‌ این سوالات و استیضاح‌ها جنبه سیاسی دارد که بر اساس آن عده‌ای مشخص از نمایندگان جناح خاص، در راستای تضعیف دولت، مواردی را مطرح می‌کنند که شاید اصلا دلیلی برای ورود به آنها نباشد. با وجودی که طبق قانون، سوال و استیضاح حق نمایندگان است اما به نظر می‌رسد طی ماه‌های اخیر، احضار اعضای کابینه به مجلس برای سوال یا مطرح کردن درخواست استیضاح آن هم بدون کار کارشناسی دقیق، به یک رویه و روال تبدیل شده و اکنون نیز وزرای دیگری در لیست سوال و استیضاح قرار دارند. برخی نمایندگان هم با انگیزه مطالبات عمرانی و عدم‌پیشرفت پروژه‌ها مبادرت به طرح سوال یا دادن تذکر می‌کنند که بخشی از آنها به‌دلیل مراجعات مردمی و پیگیری‌های افراد در حوزه‌های انتخابیه و معدودی دیگر پیگیری‌های شخصی خود نمایندگان برای به ثمر رساندن پروژه‌ها به جریان می‌افتد. بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که بی پولی دولت یکی از دلایلی است که موجب شده نمایندگان اتمام طرح نیمه‌تمام یا تکمیل پروژه‌ای را از دولت طلب کنند که‌این طرح‌ها و پروژه‌ها بعضا جزو طرح‌ها و عده‌های کلنگ‌خورده باقی مانده از دولت قبل است که بدون حساب و کتاب آغاز و در نیمه‌راه رها شده است. در نتیجه به‌خاطر کمبود اعتبارات استانی فشار نمایندگان به وزرا در قالب طرح سوال، تذکر و استیضاح خود را نشان می‌دهد. بر همین اساس، اگر قرار باشد کل پروژه‌های وعده داده شده از سوی دولت قبل به نتیجه برسد، به 400هزار میلیارد تومان اعتبار دولتی نیاز دارد که در خوش‌بینانه‌ترین حالت اگر سالی 30هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در نظر گرفته شود، چیزی متجاوز از 12 تا 13سال زمان می‌خواهد که‌این پروژه‌ها تکمیل شود. در خصوص استیضاح فانی نیز درخواست طراحان، افزایش حقوق فرهنگیان بود که‌این امر نیز برای دولت بار مالی در پی داشت و سخنگوی محترم دولت نیز با اشاره به‌این موضوع گفته بود توجه به معیشت فرهنگیان مورد توجه دولت قرار دارد. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت‌این است که احضار پی در پی وزرا به مجلس و مطرح‌کردن تذکرات انبوه خطاب به دولت را نمی‌توان رویه‌ای مناسب برای تعامل قوا ارزیابی کرد. بدون شک دولت تدبیر و امید با مشکلات ناشی از اقدامات بی‌ضابطه دولت قبل روبه‌روست و مسائلی همچون تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت تاثیر مستقیمی بر تصمیم‌گیری‌های بودجه‌ای دولت داشته است. بنابر‌این منطقی نیست که با طرح مطالباتی که بار مالی دارند، مثل افزایش حقوق معلمان و... بر مشکلات موجود بیش از پیش دامن زد. به همین لحاظ توصیه می‌شود که در ماه‌های پایانی فعالیت مجلس نهم، به جای راه انداختن موج استیضاح، سوال و تذکر، به تعامل بیشتر با دولت اندیشید و انتظارات و مطالبات در حد بضاعت و با توجه به توان دولت را مطرح کرد.