تخریب ۶۴ خانه مجردی در تهران

طرح انضباط اجتماعی در بافت تاریخی منطقه ۱۲ با تخریب ۶۴ خانه مجردی اجرا می‌شود با توجه به اینکه تاکنون در قالب این طرح، چند خانه تاریخی تخریب شده، بیم آن می رود تا در میان آنها، خانه ارزشمند نیز باشد.

قرار است ۶۴ خانه مجردی در بافت تاریخی منطقه ۱۲ در طرح ساماندهی قرار گرفته و تخریب شود. به همین منظور روز ۲۳ خرداد ماه جلسه ای در قرارگاه انضباط اجتماعی برگزار شد که در آن مسئولان شهرداری تهران حضور داشتند.

در این جلسه، هوشیار رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران گزارشی درباره جمع آوری معتادین و متکدیان ارائه داد. سپس سردار کریمی مشاور شهردار گزارشی در خصوص دستگیری خرده فروشان و دستگیری افاغنه غیر مجاز و دستگیری معتادین ارائه کرد و از عدم تخصیص مراکز بازپروری برای نگهداری معتادین مرد و زن گله مند بود.  

وی در ادامه درخواست تخریب ۵۵ باب منزل مجردی بلاصاحب و ۹ باب دارای مالک را در سطح منطقه داشت. در نهایت قالیباف ضمن بیان ضرورت و اهمیت اجرای این طرح نکاتی را ابلاغ کرد، که به عنوان مصوبات منعکس شد.

اما تخریب ۵۵ خانه مجردی بلاصاحب و ۹ خانه دارای مالک آن هم در محدوده منطقه ۱۲ موجب شده تا دوستداران میراث فرهنگی تهران و خبرنگاران نسبت به این موضوع حساس شده و با توجه به اقدامات اخیر شهرداری تهران در سالهای گذشته مبنی بر تخریب بافت تاریخی عودلاجان بیم آن می رود که این خانه های تاریخی قرار گرفته در طرح تخریب و ساماندهی جزو خانه های دارای ارزش فرهنگی معماری و تاریخی باشند.

تلاش برای تهیه دستورالعمل ساماندهی خانه‌های مجردی
اما در این باره، حرف های متناقض زیادی وجود دارد، امرودی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران که خود در این جلسه نیز حضور داشته است، به رسانه ها گفته که در صدد هستیم دستورالعملی برای ساماندهی خانه های مجردی با حضور مسئولان انتظامی و فرهنگی و اجتماعی شهر تهیه کنیم. با تهیه این دستورالعمل خانه های مجردی به ویژه در منطقه ۱۲ ساماندهی و به پانسیون تبدیل می شوند، بنابراین هیچ تخریبی در مورد این خانه‌ها صورت نمی گیرد.

امرودی درحالی اعلام می‌کند هیچ تخریبی انجام نمی شود، که سردار کریمی درخواست «تخریب ۵۵ خانه مجردی» را داده و به تصویب نیز رسیده است.

اسم پاکسازی را «تخریب» نگذارید!
پیش از این نیز شهرداری تهران در سال ۸۴ حدود ۶ هکتار از بافت تاریخی عودلاجان را در قالب طرح ساماندهی شهرداری منطقه ۱۲ تخریب کرده بود. اما در همان زمان حمید باقری، مشاور وقت شهردار منطقه ۱۲ با اظهار بی اطلاعی از میزان مساحت تخریب شده در عودلاجان، گفته بود: اسم این اقدام شهرداری را تخریب عودلاجان نگذارید، بلکه این اقدام پاکسازی منطقه‌ای از عودلاجان از اراذل و اوباش بوده و شهرداری تنها اقدام به تخریب منطقه ای کرده که در خانه های مخروبه، معتادان و خلاف کاران سکونت داشته اند.

قدیر افروند، معاون حفاظت فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وقت تهران هم از توجیه غیرمنطقی مشاور شهرداری منطقه ۱۲ ابراز تاسف کرده و گفته بود: شهرداری این منطقه حق ندارد به بهانه مبارزه با اراذل و اوباش عودلاجان، به جان خانه‌های تاریخی بیفتد و میراث گذشتگان را تخریب کند. مراجع قضایی و نه شهرداری تهران باید پس از اعلام به مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران به پاکسازی این منطقه می پرداختند.

هر تخریبی منوط به استعلام از میراث فرهنگی است
اکنون پس از گذشت ده سال جلسه‌ای برگزار و در آن مصوب شده تا ۶۴ خانه مجردی بلاصاحب و یا با مالک در بافت تاریخی منطقه ۱۲ تخریب شود، بنابراین نگرانی ها از تخریب خانه های ارزشمند این بافت بی دلیل نیست.

با این حال محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر از تماس های تلفنی با معاون فنی و شهردار منطقه ۱۲ خبر داد و گفت: من اعلام کردم که اگر قرار است تخریبی در این بافت انجام شود، باید حتما قبل از اجرای آن از سازمان میراث فرهنگی استعلام‌های لازم صورت گیرد اما به من اعلام کردند که تخریبی انجام نمی‌شود. بنابراین ساماندهی و اجرای طرح های اجتماعی به سازمان میراث فرهنگی مربوط نمی شود اما از آنها خواستیم که اگر تخریبی انجام شود، استعلام لازم را دریافت کنند.

حالا با توجه به اینکه بسیاری از خانه های ارزشمند و تاریخی بافت تاریخی منطقه ۱۲ به خصوص در محله عودلاجان در فهرست میراث ملی ثبت نیست. بیم آن می رود که در این طرح، صرفا تخریب خانه های مجردی مدنظر باشد. چراکه کمتر کسی به معماری آنها توجه نشان می دهد. مانند خانه سرهنگ ایرج، خانه کوچه فیروزکوهی، خانه حاج رضا و حمام قوام الدوله که اکنون به خانه مجردی تبدیل شده‌اند.