حضور سینمای ایران در جشنواره فیلم مسکو

سینمای ایران با حضور فیلم «دریا و ماهی پرنده» در بخش اصلی و فیلم «تاکسی» در بخش «هشت و نیم» در جشنواره فیلم مسکو حضور دارد.

محمد اطبایی کارشناس بین‌المللی سینمای ایران در متنی همزمان با آغاز جشنواره مسکو آورده است: «سی و هفتمین جشنواره فیلم مسکو از روز جمعه 29 خرداد ماه در حالی در روسیه آغاز به کار خواهد کرد که سایه تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی بر این دوره از جشنواره تاثیر قابل توجهی داشته است.

جشنواره مسکو با فیلم "آرمی زنده" ساخته یورن دونر فنلاندی افتتاح می‌شود و بخش مسابقه تنها شامل 12 فیلم بلند سینمایی و از جمله "دریا و ماهی پرنده" ساخته مهرداد غفارزاده است.

بخش مسابقه مستند شامل 7 فیلم و بخش مسابقه فیلم کوتاه تنها شامل 8 فیلم خواهد بود. امسال جشنواره مسکو توجه ویژه‌ای به سینمای ترکیه و کردستان داشته و در بخشی به بزرگداشت ژان-ژاک آنو، سینماگر معروف فرانسوی می‌پردازد که رییس هیات داوران جشنواره نیز است. دیگر اعضای هیات داوران جشنواره شامل ژاکلین بیسه، فرد براینرسدورفر، آلکسی فدورچنکو و فرناندو سوکولوویز خواهند بود که در روز 5 تیر برگزیدگان خود را اعلام خواهند کرد. فیلم "تاکسی" ساخته جعفر پناهی نیز در بخش هشت و نیم به نمایش در می‌آید.

اطبایی در ادامه این نوشتار که در سایت خودش به عنوان پایگاه اطلاع‌رسانی بین‌المللی،سینه ایران cineiran منتشر شده آورده است: «جشنواره فیلم مسکو از سال 1959 برابر با 1338 شمسی ، هر دو سال یک بار و در سال‌های فرد میلادی برگزار شده است و از سال 1999، نیز شکل سالانه به خود گرفته است. سینمای ایران برای اولین‌بار در تیر ماه سال 1342 و با فیلم "ساحل انتظار" ساخته سیامک یاسمی در بخش مسابقه سومین دوره جشنواره فیلم مسکو حضور یافت.

داریوش مهرجویی فیلم "آقای هالو" خود را در بخش مسابقه هفتمین دوره جشنواره مسکو در تیر/مرداد 1350 به نمایش گذاشت. دهمین دوره جشنواره فیلم مسکو در تیر ماه 1356 شاهد حضور "بن بست" ساخته پرویز صیاد بود که اولین جایزه این جشنواره را نیز نصیب سینمای ایران کرد و مری آپیک جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت داشت.

محمدعلی نجفی با فیلم "جنگ اطهر" اولین حضور سینمای ایران در بعد از انقلاب را در بخش مسابقه یازدهمین جشنواره فیلم مسکو در مرداد ماه 1358 رقم زد و فیلم "برای آزادی" ساخته حسین ترابی نیز در بخش مستند به نمایش درآمد.

در دوازدهمین دوره جشنواره در تیر ماه 1360، فیلم "فصل خون" ساخته حبیب کاوش در بخش مسابقه حضور داشت و فیلم‌های "کوره پز خانه" ساخته مرحوم محمدرضا مقدسیان، "قلعه" و "تهران پایتخت ایران است" ساخته‌های کامران شیردل و "مرگ بر آمریکا" ساخته رضا شبیری، دیگر فیلم‌های ایرانی حاضر در جشنواره بودند.

در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم مسکو در سال 1362، فیلم "صدای پای نور" ساخته جواد شمقدری به نمایش درآمد و در چهاردهمین دوره جشنواره مسکو در تیر ماه 1364، فیلم "مردی که زیاد می‌دانست" ساخته یدالله صمدی در بخش مسابقه و فیلم‌های "نگاه" ساخته ابراهیم فروزش، "صنایع دستی" ساخته حمید سهیلی، "زیباترین گل" ساخته فریال بهزاد و "موج و گلیم" ساخته سیامک بیات در دیگر بخش‌های جشنواره به نمایش درآمده و جایزه بهترین فیلم آموزشی مستند نیز به "نگاه" تعلق گرفت.

فیلم سینمایی "طلسم" ساخته داریوش فرهنگ در بخش غیررقابتی پانزدهمین جشنواره مسکو به روی پرده رفت. در شانزدهمین دوره جشنواره مسکو در تیر ماه 1368، فیلم "گراند سینما" ساخته حسن هدایت در بخش مسابقه و فیلم "جهیزیه برای رباب" ساخته سیامک شایقی در بخش غیررقابتی به نمایش درآمدند.

هفدهمین جشنواره مسکو در سال 1370، فیلم "جستجوگر" ساخته محمد متوسلانی را در بخش غیررقابتی انتخاب کرد و در نوزدهمین دوره جشنواره در تیر ماه 1374 نیز "دیگه چه خبر؟" ساخته تهمینه میلانی در بخش غیررقابتی حضور داشت.

بیست و یکمین جشنواره فیلم مسکو در تیر ماه 1378 برگزار و برای نخستین بار نام یک ایرانی در میان اعضای هیات داوران جشنواره دیده شد، شهلا ناهید (رستمی) منتقد و روزنامه نگار ایرانی مقیم پاریس. فیلم "بودن یا نبودن" ساخته کیانوش عیاری نیز در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد.

بیست و دومین دوره جشنواره فیلم مسکو، دومین داور ایرانی را برای بخش مسابقه خود برگزید و سمیرا مخملباف در میان اعضای هیات داوران قرار داشت.

فیلم‌های "قرمز" ساخته فریدون جیرانی، "بانو" ساخته داریوش مهرجویی، "مصائب شیرین" ساخته علیرضا داودنژاد، "تخته سیاه" ساخته سمیرا مخملباف و "کلوزآپ عباس کیارستمی" ساخته محمود بهرازنیا در بخش‌های غیررقابتی به نمایش درآمدند.

در بیست و سومین جشنواره فیلم مسکو در سال 1380، فیلم "زیر پوست شهر" ساخته رخشان بنی اعتماد جایزه سنت جورج ویژه جشنواره را به خود اختصاص داد. برنامه بزرگداشت خانواده مخملباف نیز با نمایش فیلم‌های "گبه"، "سفر قندهار" و "نون و گلدون"، "روزی که زن شدم"، "روزی که خاله ام مریض شد" و "چگونه سمیرا تخته سیاه را ساخت"برگزار شد.

رخشان بنی‌اعتماد به عنوان سومین داور ایرانی تاریخ جشنواره فیلم مسکو در بیست و چهارمین دوره جشنواره در سال 1381 به روسیه سفر کرد و فیلم "آرزوهای زمین" ساخته وحید موساییان جایزه ویژه هیات داوران و جایزه کداک برای بهترین فیلم اول را دریافت داشت.

دو فیلم "رای مخفی" و "یک روز بیشتر" ساخته‌های بابک پیامی نیز در جشنواره به نمایش درآمدند. در بیست و پنجمین جشنواره فیلم مسکو در سال 1382 نیز بابک پیامی به عنوان داور حضور داشت و فیلم "رقص در غبار" ساخته اصغر فرهادی جایزه سنت جورج بهترین بازیگر مرد به فرامرز قریبیان و جایزه منتقدان روسیه به فیلم تعلق گرفت.

فیلم‌های "زندان زنان" ساخته منیژه حکمت، "طلای سرخ" ساخته جعفر پناهی و "خدا، ساختن، تخریب" ساخته سمیرا مخملباف نیز در بخش های رقابتی حضور داشتند.

در بیست و ششمین دوره جشنواره مسکو در سال 1383، دو فیلم "رسم عاشق کشی" ساخته رهبر قنبری و "دانه‌های ریز برف" ساخته علیرضا امینی در خارج از مسابقه به نمایش درآمدند.

حمید فرخ نژاد جایزه سنت جورج بهترین بازیگر مرد را برای فیلم "طبل بزرگ زیر پای چپ" ساخته کاظم معصومی دریافت داشت و فیلم "گیلانه" ساخته رخشان بنی‌اعتماد نیز در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد.

فیلم "کارگردان مشغول کارند" ساخته مانی حقیقی در بخش غیررقابتی بیست و هشتمین دوره جشنواره مسکو در تیر ماه سال 1385 به روی پرده رفت و در بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم مسکو در سال 1386، "چهارشنبه سوری" ساخته اصغر فرهادی در بخش غیررقابتی حضور داشت.

سرانجام در سی امین دوره جشنواره فیلم مسکو در سال 1387، رضا میرکریمی مهم‌ترین جایزه این جشنواره، یعنی جایزه سنت جورج طلایی بهترین فیلم را با "به همین سادگی" نصیب سینمای ایران ساخت. این فیلم جایزه منتقدان روسیه را نیز دریافت داشت.

سی و یکمین جشنواره فیلم مسکو در سال 1388، میزبان فیلم "بی بی" ساخته حسن یکتاپناه" در بخش مسابقه و فیلم "خواهم آمد" ساخته فریده شاهسوارانی در بخش غیررقابتی بود.

پس از غیبت سینمای ایران در سال 1389، فیلم "خانه زیر آب" ساخته سپیده فارسی در سی و سومین جشنواره فیلم مسکو در تیر ماه 1390 به نمایش درآمد و جایزه نتپک را نیز نصیب خود ساخت.

شاهد پرهامی به عنوان یکی از اعضای هیات داوران نتپک در مسکو حضور داشت. سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم مسکو در تیر ماه 1391، فیلم "روییدن در باد" ساخته رهبر قنبری را در بخش مسابقه به نمایش گذاشت و فیلم "فالگوش" ساخته محمد رضا فرزاد نیز در جشنواره به روی پرده رفت.

سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم مسکو در سال 1392 فیلم های "گهواره‌ای برای مادر" ساخته پناه برخدا رضایی و "لرزاننده چربی" ساخته محمد شیروانی را در برنامه خود گنجانده بود و جایزه نتپک هم به فیلم "گهواره‌ای برای مادر" اختصاص یافت.

محسن مخملباف نیز به عنوان اولین سینماگر ایرانی در جایگاه رییس هیات داوران جشنواره قرار گرفت. در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم مسکو، فیلم "انارهای نارس" ساخته مجید رضا مصطفوی در بخش مسابقه و فیل‌های "برف" ساخته مهدی رحمانی و "استرداد" ساخته علی غفاری در بخش های دیگر جشنواره به نمایش درآمدند.»