ساخت نانو حامل داروی سنتز شده توسط محققان ایرانی

 محققان دانشگاه زنجان به منظور کنترل سرعت و میزان رهاسازی دارو، اقدام به سنتز نانوحامل‌هایی زیست تخریب‌پذیر و زیست سازگار کردند. این نانوحامل از مواد اولیه کم‌هزینه و به روشی ساده تهیه شده است.

منطقه زنجان، ابراهیم احمدی، استادیار گروه شیمی با همکاری نعمت‌الله دهقان‌نژاد دانش‌آموخته کارشناسی ارشد شیمی آلی دانشگاه زنجان، سمانه هاشمی دانشجوی دوره دکتری و هاشم تابع‌بردبار دانشجوی کارشناسی ارشد از نانوذرات سیلیکا در ساخت نانوحامل دارو استفاده کرده‌اند. این محققان دانشگاهی به منظور کنترل سرعت و میزان رهاسازی دارو، اقدام به سنتز نانوحامل‌هایی زیست تخریب‌پذیر و زیست سازگار کرده‌اند. این نانوحامل از مواد اولیه کم‌هزینه و به روشی ساده تهیه شده است.

در دارورسانی سنتی، مصرف متناوب دارو سبب ایجاد افت و خیز غلظت دارو در جریان خون، بین دو حد زیان‌بار و بی‌اثر می‌شود. برای رفع مشکلات دارورسانی سنتی فعلی می‌توان از ‌سامانه‌های رهاسازی نوین استفاده کرد.

ابراهیم احمدی، درباره فواید این سیستم‌های دارورسانی گفت: «رهاسازی کنترل شده‌ دارو، امکان انتقال مواد فعال شیمیایی به بافت هدف در سرعت و مدت زمان لازم را در دسترس قرار می‌دهد. بدین ترتیب می‌توان سرعت رهاسازی و سطح غلظت دارو را در حد دلخواه کنترل کرد. از سوی دیگر، هنگامی که داروی مورد نظر به مقدار لازم بر روی یک بستر زیست سازگار و زیست تخریب‌پذیر بارگذاری شود، تعداد دفعات مصرف دارو نیز کاهش خواهد یافت.

نانو حامل سنتز شده در این طرح از جنس نانوذرات سیلیکای متخلخل است که سطح آن اصلاح شده است. این نانوحامل به منظور بارگذاری داروی ایبوپروفن که یک داروی ضدالتهاب و مسکن است، طراحی شده است.

به گفته احمدی، نتایج آزمایش‌ها نشان داده که اصلاح سطح نانوذرات سیلیکا توسط گروه‌های آمینی به طرز قابل توجهی سبب افزایش بارگذاری دارو شده و نرخ رهاسازی دارو را نیز کاهش می‌دهد، لذا با رهاسازی آهسته‌ دارو می‌توان از بروز اثرات ناخواسته و زیان‌بار و افراط در استفاده از مواد دارویی جلوگیری به عمل آورد.

احمدی در ادامه به روش سنتز و بررسی این نانوحامل پرداخت و افزود: «سطح نانو ذرات سیلیکای هگزاگونال SBA-15 توسط ترکیب 3-آمینو پروپیل تری اتوکسی سیلان اصلاح شده است. سپس فرایند بارگذاری به منظور حصول بیشترین مقدار بارگذاری دارو بهینه‌سازی شد. ذرات سنتز شده توسط روش‌های دستگاهی XRD، SEM، TGA و FTIR مشخصه‌یابی شدند. بهینه‌سازی بارگذاری دارو نیز توسط تغییر عوامل مؤثر نظیر دما، زمان، سرعت هم‌زدن و نسبت دارو به سیلیکا انجام شد».

نتایج این تحقیقات در مجله DRUG DELIVERY (جلد 21، شماره 3، سال 2014، صفحات 164 تا 172) منتشر شده و حاصل تلاش‌های محققان گروه شیمی دانشگاه زنجان است.