فرجی دانا، این وزیر جنجالی کیست؟

در حالی که حسن روحانی وعده کرده است که در روز مراسم تحلیف اسامی اعضای کابینه اش را به مجلس معرفی کند ؛ حاشیه ها پیرامون اسامی افرادی که گمان می رود در این فهرست حضور داشته باشند افزایش یافته است.

به گزارش آریا، از جمله افرادی که در این چند روز با واکنش طیف هایی از اصولگرایان و رسانه هایشان مواجه شده اند فردی به نام فرجی دانا است که گفته می شود گزینه نهایی تصدی وزارت علوم است. 

اما رضا فرجی دانا کیست؟
رضا فرجی‌دانا مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۳۶۵ در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل در دانشگاه واترلو عازم کشور کانادا شد. به این ‌ترتیب او تحصیلات خود را در این دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد (۱۳۶۸) و دکترا (۱۳۷۲) در رشته مهندسی برق به انجام رسانده است. رضا‌ فرجی‌دانا پیش‌تر بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ رئیس دانشگاه تهران بود. او پیش از انتصاب به‌عنوان ریاست دانشگاه تهران مدتی ریاست گروه مهندسی برق و کامپیوتر دانشکده فنی و پس از آن هم به مدت بیش از پنج سال (١٣٧٦تا ۱۳۸۱) ریاست پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران را برعهده داشت. از دیگر مسئولیت‌های او می‌توان به ریاست مرکز انفورماتیک دانشگاه تهران بین سال‌های ١٣٧۵ تا ۱۳۸۱ و ریاست انجمن مهندسی برق و الکترونیک ایران (IEEE Iran Section) در سال‌های ١٣٨٦ و ١٣٨٧ اشاره کرد. فرجی‌دانا پس از استعفای مصطفی معین در اواخر کار دولت دوم سید‌محمد خاتمی، برای احراز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس معرفی شد که رای اعتماد نیاورد. 

حاشیه های یک وزیر احتمالی
روزنامه کیهان چند روز پیش در مطلبی به قلم حسین شریعتمداری نوشته بود که عناصری از اصلاح طلبان سعی دارند با فشار به حسن روحانی فردی را برای وزارت علوم به او تحمیل کنند. او در این سرمقاله چنین هشدار داده بود :« این سه گزاره را کنار هم بگذارید؛اول؛ نگرانی و اضطراب بارها اعلام شده دشمنان بیرونی از پیشرفت‌های علمی حیرت‌آور دانشجویان و اساتید ایرانی، دوم؛ خیانت برملا شده اصحاب فتنه در همراهی با دشمنان بیرونی و سوم؛ تلاش کنونی آنها برای تسخیر دوباره وزارت علوم. آیا از کنار هم گذاردن سه‌گزاره یاد شده به این نتیجه نمی‌رسید که اصحاب فتنه به منظور کور کردن خط علم و خوش‌رقصی دیگری برای دشمنان بیرونی در پی تسخیر وزارت علوم هستند؟! برای آنها همین خوش‌رقصی‌ها حائز اهمیت است و نه موفقیت آقای دکتر روحانی.»
کیهان امروز هم در مطلبی که تیترش را هم در صفحه نخست خود قرار داده درباره وزارت علوم چنین نوشته است :«وزارت علوم و نقشه چینی افراطیون برای این وزارتخانه مهم، مورد توجه ناظران قرار گرفته و دو گزینه مورد اشاره (توفیقی-فرجی دانا) فاقد کمترین صلاحیت‌ها ارزیابی شده‌اند.»کیهان با اشاره به نام فرجی دانا نوشته است که او (از عناصر دخیل در فتنه ۷۸) بوده است.
حجت الاسلام صدیقی هم در خطبه های نمازجمعه درباره وزارت علوم چنین گفته بود :«خدا نکند که دولت دچار غفلت شده و وزیر علوم یا روسایی در دانشگاه‌ها منصوب کند که بوی فتنه می‌دهند؛ یا اینکه جریانات سکولار به عنوان حاشیه در دانشگاه‌ها فضای علمی را کمرنگ کنند.». همراستا با این اظهارات برخی دیگر از چهره های اصولگرا هم مطالبی در این مورد مطرح کرده اند.

چرا فرجی دانا از مجلس ششم رای اعتماد نگرفت؟
نیمه شهریور ۸۲ رضا فرجی دانا نتوانسته بود از مجلس ششم برای وزارت علوم رای اعتماد بگیرد . او از مجموع ۲۲۰ رأی مأخوذه، ۸۶ نماینده به وزیر پیشنهادی رأی اعتماد (رأی سفید)، ۱۲۷ نماینده مخالف (رأی کبود) و ۷ نماینده نیز رأی ممتنع (رأی زرد) دادند.بدین ترتیب، او پس از جهانگرد، دومین وزیر پیشنهادی خاتمی بود که موفق به کسب نظر مجلس برای حضور در کابینه نشد. مجلس ششم پیش از او به جهانگرد نیز برای تصدی وزارت پست و تلگراف و تلفن رأی منفی داده بود.
اما در جلسه رای اعتماد فرجی دانا چه گذشته بود ؟ در این جلسه نورالدین پیرموذن اولین مخالف با رای اعتماد به رضافرجی دانا به عنوان وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی گفت: ۸۶ نفر از ۱۲۵دانش آموخته کشور که از نظر علمی صاحب رتبه بوده اند در سه سال گذشته در خارج از کشور در حال تحصیل هستند و امید بازگشت آنان به کشور فقط۳ درصد است .
نماینده اردبیل ، نیروی علمی متخصص را سرمایه کشور دانست و اضافه کرد دانشجویان ما تمایلی به ادامه تحصیل و فعالیت در داخل کشور ندارند و از دانشگاههای دیگر نامه های فراوانی دریافت می کنند.پیرموذن ناامیدی جوانان به ادامه تحصیل ، بیکاری دانش آموختگان علمی کشور، فاصله علمی کشور با سطح جهانی و تحول نداشتن فضای علمی کشور را از جمله چالش های موجود در جامعه علمی ایران دانست .وی با بیان اینکه وزیر پیشنهادی باید توانایی تفوق بر فضای علمی کشور را داشته باشد، خطاب به فرجی دانا، گفت : شما چگونه بار علمی ۱۸ هزار عضو هیئت علمی دانشگاهها را که تجربه بیشتری از شما دارند برعهده خواهید گرفت.
سید شمس الدین وهابی نماینده مردم تهران از موافقان رای اعتماد به فرجی دانا به تجربیات وی در دانشگاه تهران ، دانشکده فنی دانشگاه تهران و بخش انفورماتیک این دانشگاه اشاره کرد و گفت با توجه به شخصیت فردی و اجتماعی فرجی دانا، در موفقیت وی در مدیریت کلان جای تردید نیست . وی وزیر پیشنهادی را فردی متدین، پرکار، باهوش و دارای اعتماد به نفس دانست و افزود رضا فرجی دانا فردی کلان نگر است و ذهنی منظم دارد.
نماینده مردم تهران اضافه کرد فرجی دانا در روابط انسانی به گفتگو علاقه مند، و دارای ظرفیت مشورتی بالایی است .
وهابی تصریح کرد وزیر پیشنهادی پایبند به قانون است و تجربه مدیریت وی در بحران های سیاسی دانشگاه تهران تاکنون موفقیت آمیز بوده است . وی مواضع فرجی دانا را درباره ناآرامی های ۱۸ تیر ۱۳۷۸ روشن ارزیابی کرد.
الهه کولایی نماینده تهران از موافقان رای اعتماد، تجربه کاری فرجی دانا را موفقیت آمیز دانست و گفت وزیر پیشنهادی تحول اساسی در دانشکده فنی دانشگاه تهران ایجاد کرده است . وی بااشاره به اینکه وزیر پیشنهادی گام مثبتی با دستگاههای اجرایی کشور در دانشگاه تهران برداشته است ، افزود وی با پشتوانه علمی و اجرایی وارد این عرصه شده است .
این نماینده مجلس استقلال گرایی را از جمله امتیازات و ویژگی های فرجی دانا در دوران ریاست وی بر دانشگاه تهران ذکر کرد.
احمد پورنجاتی نماینده مردم تهران ، نیز از مخالفان رای اعتماد به فرجی دانا گفت روند انتخابات در دولت متاسفانه روند مناسبی نیست و در این سالهای آخر تصدی دولت ، گویی فضای احساس و تکلیف حاکم است .
وی با بیان اینکه ما شخصیت سیاسی می خواهیم نه شخصیت حزبی افزود این انتخاب ، انتخابی نیست که با انتخابات وزرای قبلی قابل مقایسه باشد.
نماینده تهران تصریح کرد آیا مجلس شورای اسلامی باید صرفاً با کناره گیری یک وزیر به دلیل مخالفت با برنامه های پیشنهادی وی و معرفی فرد دیگری به جای وزیر مستعفی از طرف رئیس جمهور، کار را تمام شده تلقی کند.
پورنجاتی با اشاره به اینکه اینجا مدرسه نیست و چالش های اخیر در دانشگاهها موید آن است ، اضافه کرد کسی باید مسئولیت را بر عهده بگیرد که در مجموعه دانشگاههای کشور صلابت علمی را داشته باشد.
سید محمد حسن ابوترابی نماینده قزوین از جمله موافقان رای اعتماد به وزیر پیشنهادی به رضایت هیئت علمی دانشگاه تهران از نحوه مدیریت وی اشاره کرد و گفت آقای فرجی دانا در ناآرامی های اخیر دانشگاه تهران و بعد از آن برخوردی مناسب و عقلانی انجام داد که حاکی از توانایی وی در عرصه عمل است .
وی سابقه علمی فرجی دانا را مثبت ارزیابی کرد و افزود آقای فرجی دانا مقبول همه شخصیت های علمی دانشگاههاست .
ناصر قوامی نماینده قزوین در مخالفت با رای اعتماد با بیان اینکه وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری از مهمترین وزارتخانه های کابینه است ، گفت وزیر پیشنهادی باید از توان علمی برخوردار باشد.
وی بااشاره به اینکه معین در دوران تصدی خود نتوانست از حقوق دانشجویان دفاع کند و مجبور به استعفا شد، افزود آیا فرجی دانا هم معتقد به دیدگاه معین است و روش وی را تأیید می کند.
قوامی تصریح کرد معین موجب یاس و ناامیدی در دانشگاهها بود.
وی با بیان اینکه مواضع سیاسی فرجی دانا برای نمایندگان مشخص نیست ،گفت یکی از ویژگی های وزیران همراه بودن آنان با اصلاحات است .
نماینده مردم قزوین با بیان اینکه کسی باید مدیریت این وزارتخانه را عهده دار شود که شخصیت های علمی کشور او را بشناسند، افزود: مسئولیت فرجی دانا در دانشگاه تهران به مدت یک سال نشان دهنده توانایی وی نیست و این انتخاب ، مدیران برجسته دانشگاهها را مایوس می کند.
سیدعلی محمد یثربی نماینده قم از موافقان رای اعتماد به تجربیات علمی و عملی رضا فرجی دانا اشاره کرد و وی را از شایسته ترین افراد علمی کشور دانست .

نگاهی به اظهارات نمایندگان پس از جلسه ای که منجر به عدم رای اعتماد شد هم قابل توجه است؛
رئیس مجلس ششم از عدم کسب رای اعتماد دکتر رضافرجی دانا وزیر پیشنهادی رئیس جمهوری برای تصدی پست وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری اظهار تأسف کرد و گفت: من پیام رئیس جمهوری را نیز به نمایندگان اعلام کردم ، اما سرانجام فرجی دانا موفق به کسب رای اعتماد از مجلس نشد.
کروبی این موضوع را که رأی عدم اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دکتر رضا فرجی دانا نامزد پیشنهادی رئیس جمهوری، سیاسی بوده است، رد کرد و رای نمایندگان را حق طبیعی آنان دانست.
بهزاد نبودی نایب رئیس دوم مجلس با بیان اینکه ایشان می تواند سالها رئیس دانشگاه تهران بماند اما صلاحیت تصدی وزارت علوم را ندارد، تأکید کرد: رأی ندادن به فرجی دانا به منزله مجرم بودن ایشان نیست.
غلامعلی حدادعادل رئیس فراکسیون اقلیت مجلس هم درمورد رأی عدم اعتماد به فرجی دانا گفت: از فضای مجلس این گونه استنباط می شد که بعضی ها نگران از دست دادن دانشگاه ها به عنوان ابزار سیاسی هستند.
وی گفت: انتظار می رفت مجلس با رئیس جمهور همراهی کند.عضو کمیسیون فرهنگی گفت: مسلماً رئیس جمهور با در نظر گرفتن همه جوانب وی را پیشنهاد کرده بود و رأی منفی نشانه این است که تلقی مجلس با تلقی رئیس جمهور یکی نیست. حداد عادل گفت: با انتخاب فرجی دانا دانشگاه از سیاست زدگی خارج می شد اما این به منزله خارج شدن دانشگاه از سیاست نبود.
حمیدرضا حاجی بابایی نماینده همدان و عضو فراکسیون اقلیت مجلس در مورد رأی عدم اعتماد مجلس به فرجی دانا گفت: علیرغم تأکیدات رئیس جمهور ، پیام او، تلفن مجدد و اصرار به کروبی حزب مشارکت به فرجی دانا رأی نداد.
نماینده همدان در پاسخ به این پرسش که آیا رأی ندادن به فرجی دانا را کارشکنی در کار دولت می داند یا خیر؟ گفت: تعبیر دیگری غیر از این نمی شود کرد. حزب مشارکت به دلیل کار حزبی به اعضا و برنامه های خود رأی می دهد و نه برنامه های رئیس جمهور.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا نسبت به این کار منسجم حزبی انتقاد دارد یا خیر؟ گفت: خیر، کار حزبی منسجم، خوب و پسندیده است به همین دلیل امروز با جرأت گفتم که مشارکت کار خوب و صادقانه ای کرد و از این جهت از احزابی که ظاهر و باطنشان تفاوت دارد خیلی جلوتر هستند. که این قابل تشکر است.
احمد شیرزاد رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در مورد علت رأی عدم اعتماد مجلس به فرجی دانا گفت: در فضای پس از استعفای معین طبیعی بود که حد انتظارات از جانشین وی بسیار بالا برود. وی با تأکید بر شایستگی ها و فضل فرجی دانا گفت: رأی مجلس نشان داد که توقع از کسی که در این سمت می نشیند بالاتر است.
شیرزاد اضافه کرد: خاتمی می توانست گزینه های مختلف را معرفی کند تا مجلس بهترین را برگزیند.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات در پاسخ به این پرسش که آیا نداشتن وزیر علوم در آغاز سال تحصیلی دانشگاه ها مشکلی ایجاد نمی کند؟ گفت: خیر، زیرا آقای میلی منفرد سرپرست فعلی توانایی اداره این وزارتخانه را دارد.
وی همچنین از عدم مشورت رئیس جمهور با مجلس انتقاد کرد و گفت: مجلس به چهار وزیر خاتمی بدون کمترین بحثی رأی اعتماد داد ولی در قضیه اخیر چهره فرجی دانا برای مجلس ناشناخته بود.
شیرزاد سیاسی بودن وزیر علوم را مورد تأکید قرار داد و گفت: سیاسی بودن به معنای حزبی و جناحی بودن نیست بلکه مهمترین عنصر، پایداری و ایستادگی بر روی مواضع است وفرجی دانا چهره سیاسی در این مورد نبود.
مهدی آئینی نماینده بیرجند نیز سیاسی و اجرایی بودن وزیر علوم را مهمتر از علمی بودن او دانست و گفت: وزیر وزارت خانه های دولت جزء سطوح سیاسی کشور محسوب می شوند لذا باید از این نظر مواضع شفاف داشته و سابقه اجرایی آنها مشخص باشد که در مورد آقای فرجی دانا این ویژگیها وجود نداشت.وی در مورد اینکه چرا رئیس جمهور اقدام به معرفی یک چهره صرفاً علمی کرد؟ گفت: برای اینکه رئیس جمهور فردی علمی و کمتر اجرایی است.
الهه کولایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس سیاسی بودن بیش از حد تصمیمات را علت عدم رأی اعتماد به فرجی دانا دانست.وی گفت: مجلس به خیال دفاع از معین به فرجی دانا رأی نداد و یک دلیل غیرکارشناسی دوستان این بود که چون طرف مقابل از وی حمایت می کند نباید رأی داد.
کولایی که به عنوان یکی از موافقان فرجی دانا در جلسه علنی سخن گفت افزود: دغدغه ما دفاع از حیثیت و جایگاه دانشگاهیان است که با شعار و رو در رو قرار دادن نمی توان آن را حفظ کرد.وی افزود: چون آقای فرجی دانا سیاسی نیست و جامعه ما به شدت سیاست زده است سیاسی نبودن او یک جرم محسوب شده و رأی نمی آورد که جای تأسف دارد.کولایی افزود: آقای معین سیاسی بود ولی آیا توانست به نتیجه برسد و کارش به استعفا نرسد؟
نماینده تهران یکجانبه نگری را مورد نکوهش قرار داد و گفت: برداشت من این است که آقای فرجی دانا می توانست پای دفاع از حرمت و حیثیت دانشگاه بایستد.

آیا فرجی دانا بار دیگر به مجلس می آید ؟
حالا سوال مهم این است که آیا به وقع او گزینه نهایی وزارت علوم است یا اینکه او و مطرح شدنش برای تصدی وزارت علوم تنها یک گمانه زنی صرف رسانه ای بوده است ؟ آیا با واکنش هایی که در خصوص معرفی احتمالی فرجی دانا پدید آمده است هنوز هم ممکن است او در لیست باقی بماند ؟ و اگر او پایش به مجلس برسد آیا موفق به کسب رای خواهد شد ؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال ها باید منتظر مراسم مهم تحلیف و رویدادهای تاثیر گذار آن روز باشیم .