ادعای بعدی احمدی‌نژادی‌ها هم تکذیب‌شد

 با وجود گذشت نزدیک به دوسال از پایان دولت دهم اما هنوز عده‌ای سعی در موجه و خوب جلوه دادن این دولت دارند؛ دولتی که به اذعان بسیاری از کارشناسان و براساس شواهد و قرائن روشن‌تر از روز، بیشترین "ترین"‌های ناخوشایند تاریخ جمهوری اسلامی ایران را به نام خود
زده است...

با این وجود اما هنوز در گوشه و کنار این سرزمین هستند کسانی که سنگ این دولت را به سینه بزنند حال چرا؟الله اعلم!

در کنار اخبار و مطالبی که گاه به شدت توی ذوق می‌زنند و سعی در برترجلوه دادن دولت دهم در مقایسه با این دولت دارند (دولتی که میراث‌دار بی‌تدبیری‌های دولت قبل است) گاهی برخی خبرها آنقدر مضحک و ساده‌لوحانه به نظر می‌آیند که بدون نیاز به گفتگو با یک کارشناس یا صاحب‌نظری می‌توان به راحتی سفسطه بودن آن را تشخیص داد. اتفاقا یکی از دم‌دست‌ترین شواهد این اقدام ادعاهایی است که چندی است برخی رسانه‌ها (که بیشتر از رسانه بودن رپرتاژنامه (!)هستند) مطرح می‌کنند مبنی بر سقوط رتبه علمی ایران در دولت روحانی!!! نکته جالب در این گزارش‌ها سعی در القای صعود علمی ایران در دولت احمدی‌نژاد است؛ دولتی که یکی از بزرگ‌ترین فسادهای علمی تاریخ ایران را در کارنامه‌ دارد؛ پرونده بورسیه‌های غیرقانونی!!! نکته جالب‌تر دیگر در این زمینه اشاره این رسانه‌ها به سقوط چند پله‌ای ایران در تولید علم طی دوسال حضور دولت روحانی است!!! ادعایی که تنها پاسخ آن می‌تواند استناد به سخنان رئیس جمهور در این زمینه باشد.

آنجا که گفت: «امروز شاهد رشد بالایی در تمام دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و علمی هستیم. امروز دانشگاه‌های ما آرام تر و باکیفیت‌تر نسبت به گذشته کار خود را ادامه می‌دهند. »

اما نکته بسیار جالب‌تر در گزارش‌های دلواپسان تاکید آنها بر کاهش تعداد مدرک و مقاله طی دولت تدبیر و امید است؛ چنانچه یکی از این سایت‌ها در این باره می‌نویسد:" به گفته مهراد، پژوهشگران ایرانی در طول سال 2014 میلادی تعداد 26 هزار و 494 مدرک تولید کردند که از سوی پایگاه استنادی تامسون رویترز که در ایران به آی اس آی معروف است ثبت و نمایه شد. میزان تولیدات علمی ایران در سال 2013 میلادی نیز از سوی مهراد، 29 هزار و 985 مدرک اعلام شد که در مقایسه با سال 2012 میلادی که ایران موفق به تولید30 هزار و 185 مدرک شده است تعداد200 مدرک کمتر است.همچنین در پایگاه اسکوپوس در سال 2012 کشورمان 40 هزار و 104 مقاله نمایه کرده اما در سال 2013 ایران با کاهش بیش از 1000 مقاله نسبت به سال 2012، 39 هزار و 99 مقاله در اسکوپوس نمایه کرد." این در حالی است که اولا تعداد مقالات علمی، شاخصی است که حاکی از رشد کمی پژوهش و تحقیقات در فضای دانشگاهی است و برای به دست آوردن تصویری جامع از توان علمی یک کشور، باید کیفیت پژوهش را هم مورد توجه قرار داد. از سوی دیگر به اعتقاد معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم اینکه "تعداد مقالات یک کشور طی یک سال افت کرده دلیلی بر سقوط رتبه علمی یک کشور نیست، زیرا ممکن است سایر کشورها نیز در زمینه تعداد مدرک با کاهش مواجه شوند."

گفتکوی آفتاب یزد با دکتر وحید احمدی، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم درباره جایگاه علمی ایران در دولت تدبیر و امید و علل اظهاراتی که سعی در برتر جلوه دادن شرایط علمی ایران در دولت احمدی‌نژاد در مقایسه با این دولت را دارند را در ادامه می‌خوانید.

مدتی است گفته می شود جایگاه علمی ایران در دولت یازدهم (در مقایسه با دولت قبل) سقوط کرده است، آیا این موضوع صحت دارد؟

اگر منظور از رتبه علمی همان چیزی است که از قبل هم براساس پایگاه‌های بین‌المللی مثل اسکوپس یاISI و هر سال یک بار گزارش می‌شود خوشبختانه هیچ افتی را در دولت یازدهم نداشته‌‌ایم و اکنون هم طبق گزارش معاونان پژوهشی دانشگاه‌ها و براساس پایگاه‌های اسکوپس در سال 2013 دارای رتبه 17 بودیم و در سال 2014 دارای رتبه 16 شده‌ایم، یعنی یک رتبه هم ارتقاء پیدا کرده‌‌ایم. در پایگاه ISI رتبه 22 بودیم که اکنون هم همان رتبه گزارش شده بنابراین افت مرتبه را نداشته‌ایم . به عبارت بهتر براساس گزارش‌هایی که داریم به هیچ‌وجه بحث افت رتبه را نداشته‌ایم. در منطقه هم طبق گزارش اسکوپس رتبه اول و طبق ISI رتبه دوم را داریم. در کشورهای غیرمتحد رتبه دوم را بعد از کشور هند داریم. در کشورهای اسلامی هم ما رتبه اول را داریم. بنابراین نمی‌دانم کسانی که چنین گزارش‌هایی را می‌دهند و می‌گویند از نظر علمی افت کرده‌ایم اگر مبنای آنها پایگاه‌های بین‌المللی ISI و اسکوپس است که چنین چیزی وجود ندارد اگر هم دلیل دیگری دارد من از آن اطلاع ندارم.

فکر نمی‌کنید شاید یکی از دلایل این ادعاها به این دلیل است که در دولت آقای روحانی فضای دانشگاه‌ها باز شد؟ مثلا آقای معین بعد از مدت‌ها در دانشگاه سخنرانی داشت و یا خیلی از کسانی که در دولت قبل نمی‌توانستند وارد دانشگاه شوند، امروز به سخنرانی می‌پردازند و انجمن‌هایی مختلف فرصتی برای ابراز وجود پیدا نموده‌اند.

همانطور که اشاره کردید خوشبختانه فضای دانشگاه‌ها برخلاف 3-4 سال اخیر آرام ، پرشور و پرحرارت شده است یعنی افراد احساس دلبستگی و امنیت خاطر دارند و با تمام وجود افراد احساس می‌کنند که نقش آفرینی در حوزه‌های فرهنگی و علمی دارند و فضای پرشور و نشاطی بر دانشگاه‌ها حاکم و این موضوع کاملا مشهود است. برای تایید این موضوع کافی است وارد دانشگاه‌ها شوید تا ببینید که دانشجوها با علاقه به کارهای علمی می‌پردازند. اینکه گزارش می‌دهند که از لحاظ علمی افت پیدا کرده‌ایم باید بدانیم براساس چه معیاری این گزارش‌ها را اعلام کردند و یا اینکه حداقل باید یک منبع علمی داشته باشند. در تولید مقاله در گزارش‌هایی که آقایان ارائه کردند در سال‌های گذشته آمار نشان می‌دهد که وضعیتمان تفاوتی نکرده و در منطقه علی‌رغم مشکلاتی که داشتیم دانشگاه‌ها با تمام وجود کارشان را انجام می‌دهند و اساتید حضور فعالی دارند. البته مشکلات مالی همچنان وجود دارد ولی معنای آن این نیست که توان علمی‌مان کم شده است. اتفاقا اگر بخواهیم امروز را با فضای گذشته مقایسه کنیم سهم مشارکت کشور ما در تولید علم در سال 2014 به 5/1 درصد رسیده که نسبت به 2013 رشد داشته‌ایم و زیرا پیشتر 47/0 درصد بوده که الان 5/1 درصد شده است.

بنابراین فضایی که الان داریم فضای بسیار خوبی است البته به این معنی نیست که مشکل نداریم چرا که متاسفانه در سال‌های گذشته اعتبارات کافی به دانشگاه‌ها داده نشده، امکانات دانشگاه‌ها کم شده است. با این وجود اما الان دولت تمام تلاش خود را می‌کند و نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بهتری داریم امیدواریم دولت و مجلس کمک کنند که این مشکلات حل شود.

آقای دکتر برخی رسانه‌ها با استناد به برخی آمار می‌گویند با توجه به اینکه در طول یک سال گذشته نسبت به سال‌های قبل‌تر مدرک کمتری از سوی دانشگاه‌ها تولید شده پس ما دچار افت علمی شده‌ایم. آیا این موضوع درست است؟

در ابتدا باید بگویم که خوشبختانه از لحاظ تعداد مقالات چاپ شده در مجلات علمی نسبت به سال‌های قبل رشد داشته‌ایم و علت این کم شدن آمار مقالات، به دلیل کاهش تعداد مقالات در کنفرانس‌ها است. یعنی تمایل به چاپ مقاله در مجلات، بیشتر از کنفرانس هاست. علت آن هم این است که دانشگاه‌ها مایل‌اند مقالاتشان در منابع معتبرتر چاپ شود زیرا مقالات در مجلات از اعتبار بیشتری برخوردارند و امتیاز بیشتری هم در ارزیابی‌ها می‌گیرند. آن تعداد مدرکی را هم که برخی رسانه‌ها مطرح کرده‌اند در واقع مجموع مقالات ارائه شده در کنفرانس‌ها به علاوه مقالات ارائه شده در مجلات است که خوشبختانه تعداد مقالات ارائه شده در مجلات افزایش و تعداد مقالات ارائه شده در کنفرانس‌ها کاهش یافته است. یکی دیگر از دلایل کاهش این موضوع نیز به سنگین‌تر شدن مخارج سفر و شرکت در کنفرانس‌ها و مشکلات پولی و ارزی برمی گردد بنابراین رتبه تفاوتی پیدا نکرده است. گفته می‌شود که وزارت علوم دولت یازدهم آمار غلط ارائه نمی‌دهد بلکه آمار مربوط به 15 سال پیش را ارائه می‌دهد. گزارشی که ارائه می‌شود گزارش هر سال نسبت به سال قبل است و این گزارش را پایگاه ISI که بین‌المللی است ارائه می‌دهد و چیزی نیست که از خودمان دربیاوریم.

پس می‌توانیم بگوییم این حرف که گفته می‌شود رتبه علمی ایران در مقایسه با دولت احمدی‌نژاد سقوط کرده کاملا اشتباه است؟

بله اشتباه است. از لحاظ تولید مقالات در مجلات وضعیت‌مان بهتر شده و از لحاظ رتبه در سال 2014 بهبود پیدا کرده است. البته معمولا تغییراتی را دارد. چون هر ماه تعدادی مقاله اضافه یا کم می‌شود. حالا 200 تا کم یا زیاد شدن اصلا ملاک نیست. در سطح بین‌المللی اگر مقایسه کنید ممکن است کشورهای رقیب هم همین میزان کاهش را داشته باشند. رتبه سال قبل 17 بوده که الان 16 شده است پس یعنی اوضاع بهتر شده است.

منبع: آفتاب یزد