رییس جمهور:دیواری کوتاه‌تر از دولت نیست، دانشگاهیان می‌توانند از دولت انتقاد کنند

رییس‌جمهور کشورمان با تاکید بر اینکه اساتید و فرهیختگان یک سرمایه برای کشور محسوب می‌شوند، گفت: چرا این واقعیت را باور نمی‌کنیم که ایران از آن تمام ایرانیان جهان است.

 حجت‌الاسلام و المسلمین روحانی رییس‌جمهور کشورمان در مراسمی که به مناسبت سی و سومین سالگرد تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، با تاکید بر اینکه دانشگاه آزاد اسلامی قدمی مهم برای توسعه فضای علم و دانش در کشور بود، خاطرنشان کرد: آغاز راه تاسیس دانشگاه آزاد، با مشکلات فراوانی توأم بود و در آن روزها شعارهایی مبنی بر اینکه همه چیز باید دولتی باشد در کشور حاکم بود.

وی اظهار کرد: اگر در آن زمان همت، تلاش و پیگیری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و موافقت امام(ره) نبود شاید تأسیس چنین دانشگاهی در آن روزگار کاری غیرممکن بود.

رییس‌جمهور با بیان اینکه در آن زمان همه حرف‌ها این بود که آموزش باید رایگان باشد، گفت: خیلی‌ها به یاد دارند که در آن شرایط بزرگانی همچون مقام معظم رهبری و آیت‌الله هاشمی این کار را آغاز کردند.

رییس‌جمهور با اشاره به اقدامات و خدمات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جریان پیروزی انقلاب و سال‌های پس از آن با بیان اینکه آیت‌الله هاشمی یکی از سرداران انقلاب اسلامی بودند و در پیروزی این انقلاب نقش بسزایی داشتند، گفت: آیت‌الله هاشمی برای استقرار انقلاب اسلامی تلاش بسیاری کرده و در شورای انقلاب و ساماندهی و شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی و هماهنگی میان قوا در شرایط حساس سال‌های پس از انقلاب و همچنین در جنگ تحمیلی و پیروزی رزمندگان ما در برابر تجاوز دشمن اقدامات بسیار موثری انجام دادند.

روحانی اظهار کرد: در کنار خدماتی که آیت‌الله هاشمی انجام داده‌اند بی‌تردید تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی یکی از برگ‌های زرین تلاش‌های ایشان برای کشور محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه انجام این کار در کشور و تلاش برای تاسیس و پیشرفت آن صبر و تحمل بسیاری را می‌طلبد، گفت: اگر عده‌ای با چنین طرح‌هایی مخالفت می‌کنند ممکن است قصد و غرض بدی نداشته باشند و فقط تفکرشان این‌چنین باشد.

رییس‌جمهور با بیان اینکه تا این تفکرات به هم نزدیک شوند و بتوانیم در مسائل اصلی کشور به اجماع نظر برسیم هنوز مقداری فاصله داریم، اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی این اصل را ثابت کرد که چنانچه هر کاری را ولو کارهای علمی و فرهنگی و آموزشی را به مردم، صاحب‌نظران و مختصصان آن رشته واگذار کنیم، آن کار بهتر و سریعتر به هدف خود می‌رسد.

روحانی ادامه داد: اگر کاری که دانشگاه آزاد اسلامی در طول 33 سال انجام داده است را دولت بر عهده می‌گرفت اولا بودجه لازم برای این کار را نداشت، ثانیا بروکراسی دولت نمی‌گذاشت که چنین کار عظیمی در این مدت انجام بگیرد.

وی با اشاره به بر عهده داشتن یک سوم از سهم آموزش در دانشگاه آزاد با بیان اینکه چنین آماری آمار پرافتخاری هستند، اظهار کرد: این آمار نشان می‌دهد که اگر کار را به متخصص و صاحب‌نظران و مردم واگذار کنیم و دولت عمدتا نقش سیاستگذاری، تسهیل‌گیری، هموار کردن راه و پشتیبانی و در نهایت نظارت را عهده‌دار باشد می‌توانیم بهتر به اهداف مورد نظر خود دست یابیم.

رییس‌جمهور با اشاره به تفکرات موجود در دوران تاسیس دانشگاه آزاد مبنی بر اینکه این دانشگاه صرفا برای سرمایه‌داران است، گفت: در زمان تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی عده‌ای حتی از نمایندگان مجلس اول که با لحنی تندتر صحبت می‌کردند معتقد بودند که این دانشگاه، دانشگاه سرمایه‌داران کشور است. در آن زمان اینگونه به نظر می‌آمد که می‌خواهیم دانشگاهی تاسیس کنیم که در آن فقط آنهایی که وضع مالی بهتری دارند وارد شوند اما امروز مشاهده می‌کنیم که آنهایی که در این دانشگاه درس خوانده و آنهایی که درس می‌خوانند جزو کدام طبقه از جامعه هستند.

روحانی در ادامه با تاکید بر اینکه بسیار مهم است که فرهنگ علم و دانش و هویت ملی خود را در سطح کشور تعمیق بخشیم، گفت: اصولا حضور افراد در دانشگاه نوعی شخصیت اجتماعی به دانشجو می‌دهد. زمانی که فردی می‌گوید دانشجو هستم منزلتی اجتماعی و نشاط روحی کسب می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه یک محیط آزاد علمی و محیط نقد، سخن، اشکال و اعتراض است، گفت: من معتقدم که هنوز حوزه‌های علمیه ما در زمینه آزادی در بحث از دانشگاه‌هایمان جلوتر هستند. در حوزه‌های علمیه شاگردان به راحتی در برابر اساتید خود انتقاد و ایستادگی می‌کنند و حرف می‌زنند اما ممکن است در دانشگاه‌ها آنقدر آزادی وجود نداشته باشد که چنین فضایی حاکم شود.

رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه جامعه آزاد علمی یکی از امتیازات دانشگاه‌ها است، گفت: اگر از دانشگاه‌ها استقلال و آزادی را بگیریم در آن زمان دانشگاه مرده است البته باید در دانشگاه‌ها اخلاق حاکم باشد و هویت دینی و ملی مورد احترام قرار بگیرد اما در دانشگاه‌ها باید آزادی، استقلال علمی و آکادمیک برقرار باشد.

وی افزود: باید از فضاهایی که در آن عده ای می‌خواهند در دانشگاه‌ها دخالت کنند تا حد امکان خارج شویم.

روحانی با تاکید بر اینکه باید بگذاریم دانشگاه‌ها روی پای خود بایستند، گفت: من از روز اول همواره در شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرده‌ام که وظایف این شورا باید محدود شود و باید بگذاریم که دانشگاه‌ها روی پای خود بایستند چرا که اساتید هم بهتر بلدند و هم می‌دانند که در دانشگاهها چه خبر است. آنها از دیگران دلسوزتر هستند.

رییس‌جمهور با اشاره به سفر اخیر خود به نیویورک و دیدار با اساتید دانشگاه‌ها و دانشجویان آمریکا، گفت: در آن دیدار شاهد علاقه‌مندی بسیاری از اساتید و دانشجویان خارجی به ایران و حضور در ایران بودم.

وی با تاکید بر اینکه باید فضایی فراهم کنیم که این افراد در رفت و آمد باشند، گفت: لازم و ضروری نیست که چنین افرادی در ایران بمانند بلکه باید در کشور فضایی فراهم کنیم که این افراد در رفت و آمد باشند. باید با اساتید و فرهیختگان و نخبگان سراسر کشور ارتباط برقرار کنیم.

کافی است در بدو ورود یک استاد به کشور، گذرنامه وی را به دلایل واهی بگیریم؛ در آن زمان دیگر مرغ از قفس پریده است

روحانی با انتقاد از شیوه برخورد با اساتید و فرهیختگان داخلی و خارجی، اظهار کرد: گاهی هنگامی که استادی وارد کشور می‌شود فردی به دلایل واهی گذرنامه وی را می‌گیرد و از او پرسش‌هایی مطرح می‌کند. کافی است به فردی بگوییم که برای پاسخ به پرسش‌هایی وارد اتاقی شوید. در آن زمان دیگر مرغ از قفس پریده است.

وی با تاکید بر اینکه نخبگان ما فراتر از سرمایه‌های مالی ما هستند، گفت: باید به بزرگان و نخبگان خود احترام بگذاریم چرا که آنها از ما پول نمی‌خواهند بلکه منزلت اجتماعی می‌خواهند.

رییس‌جمهور با طرح این پرسش که چرا برخی از مامورین آنقدر به خود حق می‌دهند و کدام قانون به آنها می‌گوید که در برابر یک استاد و فرهیخته و سرمایه‌ای ماندنی اینگونه برخورد کند، اظهار کرد: چرا به اساتید خود احترام نمی‌گذاریم و چرا این واقعیت را باور نمی‌کنیم که ایران از آن تمام ایرانیان جهان است.

وی ادامه داد: تمام ایرانیان به سهم خود مالک و صاحب این کشور هستند و کشور برای همه جمعیت ایرانی است. در مورد آنها هیچ کس جز قانون نمی‌تواند برخورد کند.

روحانی با تاکید بر اینکه باید فضایی فراهم کنیم تا شرایط برای همکاری ایرانیان اندیشمند که عاشق ایران‌اند، فراهم شود، اظهار کرد: در این زمینه دست دانشگاه آزاد بازتر است و یکی از امتیازاتی که این دانشگاه می‌تواند داشته باشد میزبانی از اساتید و صاحب نظران ایرانی و غیرایرانی است.

رییس‌جمهور با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی موجب ایجاد فضایی جدید در فضای علم و دانش در کشور شد، گفت: فضایی که دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد کرد مقداری فضا را برای حضور صاحب‌نظران و اساتید در ایران فراهم کرد.

روحانی با اشاره به مشکلات ایجاد شده برای برخی اساتید در دوره‌های گذشته، ادامه داد: گاهی اتفاق می‌افتاد که در برخی مقاطع در دانشگاه‌های دولتی تنگ‌نظری‌هایی ایجاد می‌شد و این موجب می‌شد که یک استاد نتواند کرسی خود را حفظ کند.

دانشگاه آزاد با جذب برخی اساتید موجب حفظ سرمایه‌ها در کشور شد

وی با تاکید بر اینکه باید در برابر استاد و صاحب‌نظر مقداری سعه صدر داشته باشیم، خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی در مقاطعی با جذب و استفاده از برخی اساتید موجب حفظ سرمایه‌ها در کشور شد.

رییس‌جمهور با بیان اینکه افتخار یک دانشگاه به ساختمان، نام و اندازه کلاس آن نیست بلکه به استادان آن است، گفت: در حوزه‌های علمیه اساتید دارای جایگاه و احترام ویژه‌ای هستند و برای شاگردان، اساتید مهم‌تر هستند تا نام مدارس علمیه. باید تلاش کنیم که مقام و جایگاه والای اساتید بزرگ را در جامعه خود بالا ببریم.

روحانی با انتقاد از مورد توجه بودن نام دانشگاه‌ها برای نهادهای مختلف در استخدام نیروی انسانی، گفت: زمانی فردی برای استخدام مراجعه می‌کند نباید از او پرسیده شود که در کدام دانشگاه درس خوانده است بلکه باید از او سوال شود که نزد کدام اساتید درس خوانده است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه باید روزی در کنار دانشگاه آزاد اسلامی پژوهشگاه آزاد اسلامی نیز داشته باشیم، گفت: امروز وزن آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی بالاست و از نظر کمیت کاری بزرگ و یک معجزه در کشور انجام داده است گرچه ممکن است از نظر کیفیت نیز با مشکلاتی مواجه باشد.

رییس‌جمهور با بیان اینکه باید برای پژوهش در کنار آموزش ارزش قائل شویم، گفت: باید اتصال دانشگاه آزاد با مراکز تولید روز به روز بیشتر شود و بخش‌های مختلف علمی باید با بخش‌های گوناگون تولیدی روز به روز نزدیک‌تر شوند.

روحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد آمایش سرزمینی، گفت: طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی هم وزارت علوم، هم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و هم دانشگاه آزاد اسلامی باید دارای یک سند آمایشی شوند.

وی با بیان اینکه وزارت بهداشت سند خود را تهیه کرده و این سند پس از بررسی‌های مختلف در نهایت در شورای عالی فرهنگی تصویب و هفته قبل مصوبه آن ابلاغ شد، خاطرنشان کرد: این کار به ساماندهی دانشگاه‌های کشور کمک بسیاری می‌کند و ان‌شاءالله وزارت علوم و دانشگاه آزاد نیز این سند را هر چه سریعتر ارائه می‌دهند.

بدترین زمان برای یک دانشگاه آن است که دانشگاهی ساکت، آرام و ناظر باشد

 رییس‌جمهور با بیان اینکه دانشگاه باید در صحنه جامعه و حل مشکلات حضور داشته باشد، اظهار کرد: بدترین زمان برای یک دانشگاه آن است که دانشگاهی ساکت، آرام و ناظر باشد و فقط مسائل و مشکلات جامعه را نگاه کند. باید فضایی فراهم شود که دانشگاه‌های ما حضور و مشارکتی جدی در جامعه داشته باشند و احساس وظیفه کنند.

دیواری کوتاه‌تر از دولت نیست، دانشگاهیان می‌توانند از دولت انتقاد کنند

روحانی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها باید حرف بزنند، نقد کنند و مشارکت و حضور داشته باشند، گفت: گرچه ممکن است دانشگاهیان با بقیه نهادها مشکلی داشته باشند و مثلا از قوه قضاییه بترسند و یا در مورد مجلس ملاحظاتی را لحاظ کنند اما از آنجایی که دیواری کوتاه‌تر از دولت وجود ندارد دانشگاهیان می‌توانند از دولت انتقاد کنند.

وی با بیان اینکه دولت باید پیرو عالمان و اندیشمندان باشد، گفت: دولت باید بداند که کشوری پیشرفت می‌کند که عالمان و فرهیختگان و اساتید پرچمدار حرکت آن باشند.