سفیر سابق ایران در یمن: یمنی ها کلاس نظامی دیده‌اند

سفیر اسبق ایران در یمن با تاکید بر اینکه حاکمان عربستان در شرایط سردرگمی سیاسی به سر می برند ، گفت:منصور هادی در یمن صرفا یک واسطه برای انتقال قدرت بود و عربستان با حمایت از وی روی مهره سوخته سرمایه گذاری کرده است.

حجت الاسلام و المسلمین حسن امینیان طی سال های 61 تا 67 در صنعا و عدن به عنوان سفیر کشورمان در یمن حضور داشته بر این اعتقاد است که روحیات خاص مردم یمن اجازه ماجراجویی به قدرتهای خارجی در این کشور را نمی دهد.

به گفته وی عربستان بر سر دو راهی حمله زمینی به یمن و تداوم حملات هوایی سرگردان مانده و به دنبال راهی برای برون رفت از این بن بست است.

امینیان منصور هادی عبد ربه را عامل عربستان و یک واسطه می داند که به تداوم فرایند سیاسی در یمن خیانت کرد و امروز هم وی در واقع تبدیل به یک مهره سوخته شده است و مردم یمن او را نمی خواهند.

** یمن در منطقه خاورمیانه چه اهمیتی دارد و چه شده است که این کشور این روزها در کانون سیاست منطقه قرار گرفته است؟

کشور یمن همواره از اهمیت ویژه ای در خاورمیانه برخوردار بوده است البته هر کشوری در خاورمیانه اهمیت خود را دارد ولی این کشور هم از نظر انسانی هم از نظر ژئوپلتیک شرایط خاص و منحصر به فردی دارد.

این کشور از نظرجغرافیایی محل تقابل چند استراتژی است.مجاورت آن با دریای سرخ و تنگه باب المندب و همچنین داشتن بیش از 200 جزیره که مهمترین آن ساپوترا است بر اهمیت این کشور افزوده است.

اهمیت دیگر کشور یمن پیوستگی جغرافیایی آن با عربستان . در واقع هر مقدار عربستان اهمیت دارد همان اهمیت را یمن هم دارد. از نظر انسانی این کشور شرایط خاصی دارد .طی 50،60 سال اخیر به ویژه از زمان روی کار آمدن علی عبدالله صالح شیعیان حوثی یمن همواره سرکوب شده اند و هیچ قدرتی برای اظهار نظر و بیان مواضع خود نداشته اند.

من در طی سال های جنگ تحمیلی سال 61 در یمن بودم در آن زمان این کشور کاملا در اختیار صدام بود به طوری که تمام نیروهای امنیتی این کشورعراقی بودند .مردم یمن از این شرایط و رفتارهای علی عبدالله صالح رضایت نداشتند بخصوص حوثی ها که جمعیت قدرتمندی در یمن هستند.

نکته دیگرتضادی است که از دیرباز یمنی ها با عربستان داشته اند؛ مردم یمن از زمان حکومت امام زیدی تاکنون همواره با عربستان مخالف بوده اند.عربستان برای خودش تصورات اشتباهی درباره یمن دارد که یمن را اراضی خود می داند اما مردم یمن مردم هشیاری هستند و هر جا احساس کنند حقوقشان ضایع می شود واکنش نشان داده و مقاومت می کنند.

اما اینکه چرا وضعیت یمن به اینجا رسید.اول اینکه مردم یمن طالب حقوق و مطالبات خود هستندکه طی سال های گذشته به این مطالبات بی اعتنایی شده است .بویژه علی عبدالله صالح که به وعده های خود وفادار نماند و مردم را سرکوب کرد. طی 60 سال اخیر مردم یمن دچار خفقان شدیدی بوده اند. همزمان با بیداری اسلامی در خاورمیانه یمنی ها هم از این فرصت استفاده کردند و بار دیگر برای تحقق مطالباتشان به پا خاستند.

** چیزی که الان مردم جهان از یمن می بینند علاوه بر تصاویر جنگ، فقری است که مردم گرفتار آن هستند آیا یمن از نظر منابع انرژی و سایر منابع مورد نیاز توسعه کشور فقیری است وچیزی ندارد؟

- یمن در طول تاریخ کشور از نظر منابع کشور غنی بوده است به طوری که سابق به این کشور یمن السعید یعنی یمن خوشبخت گفته می شد چون منابع لازم رابرای تامین رفاه مردم دارد. این کشور دارای منابع انرژی و نفت است اما فرصت استخراج این منابع به آنها داده نشده است.

عربستان که امکانات لازم برای استخراج نفت را دارد نفت یمن را برای خودش استخراج می کند و فرصت استخراج به یمن نمی دهد و یکی از موارد اختلاف یمن با عربستان همین است. حکومتهای یمن همیشه دست نگاه کن عربستان و غرب بوده اند. یمن علاوه بر این استعداد خوبی در بخش کشاورزی و زراعت محصولاتی همچون موز دارد و می توان گفت یمن امکانات لازم برای توسعه و رفاه مردم خود را دارد منتهی شرایط برای به فعلیت درآمدن این ظرفیت ها در جهت رفاه مردم فراهم نشده است.

** درباره بافت انسانی و گروه های سیاسی یمن توضیح دهید . چه میزان از جمعیت یمن را حوثی ها تشکیل می دهند؟

- جمعیت یمن 22 میلیون نفر است که نزدیک به نصف آن حوثی ها هستند . حوثی ها یکی از پیروان زیدی ها محسوب می شوند که منصوب به امام زین العابدین(ع) و امام حسن مجتبی(ع) هستند.اینها در منطقه کوهستانی صعده که مورد تجاوز سعودی هاست،سکونت دارند و در جنگ زمین و کوهستانی بسیار مسلط هستند. قبایل حاشد و احمر از دیگر قبایل مهم این کشور هستند که ترکیبی از شیعیان و اهل سنت هستند.

در این کشور احزاب سیاسی متعددی فعالیت می کنند از جمله این احزاب می توان به حزب موتمر که طرفداران عبدالله صالح هستند اشاره کرد. حزب الحق هم طرفداران زیدی ها هستند علاوه بر این در جنوب یمن هم حزب هراک فعالیت می کند که اینها هم با زیدی ها همکاری دارند. حزب اصلاح از اهل تسنن است که سلفی و اخوانی هستند. در واقع یمن صحنه فعالیت سیاسی احزاب و گروههای متعدد سیاسی است و این مسئله هم بر پیچیدگی های مسائل یمن افزوده است و هم اهمیت آن را نشان می دهد.اخیرا از طرف عربستان وهابی ها و داعشی ها و القاعده هم به این کشور ورود کرده و مناطقی را گرفته اند.



** عربستان نزدیک به دو ماه است که یمن را زیر حملات هوایی خود قرار داده است به نظر شما آیا عربستان می تواند به اهداف خود در این کشور دست یابد؟

-حرکتی که عربستان در حملات هوایی به یمن کرد،نه با فرهنگ عربی واسلامی و نه با قوانین و مقررات بین الملل سازگار نیست.کشوری می تواند به کشور دیگر حمله کند که خاکش مورد تجاوز قرار گرفته باشد و یا ازطرف شورای امنیت مجوزی داشته باشد از نظر اسلام هم وقتی کشوری به خاک کشور دیگر تجاوز کرد می تواند از خود دفاع کند . در زمان جنگ هم امام فرمودند ما مکلف به دفاع هستیم در حالی که چنین شرایطی را در حمله عربستان به یمن مشاهده نمی کنیم.

به هر حال یمنی ها اختلافاتی در داخل داشتند که با مذاکره و گفت و گو در حال حل و فصل بود و به نتیجه می رسید. تجاوز عربستان و کشتار مردم بی دفاع و زنان و کودکان به هیچ وجه قابل توجیه نیست و من معتقدم این اقدام لکه ننگی در تاریخ عربستان می ماند و سران این کشور دیگر نمی توانند ادعای مسلمانی داشته باشند.

نکته دیگر اینکه عربستان نخواهد توانست به اهداف خود دست یابد تا الان هم نتوانسته هیچ کدام از این اهداف را محقق سازد چرا که نه منصورهادی توانسته به یمن بازگردد و نه توانسته است سرزمینی را در اختیار بگیرد.اتفاقا حملات هوایی نشان دهنده ضعف یک کشور است و اگر دولتی بتواند از طریق عملیات زمینی مواضع نظامی را بدون کشتن زنان و کودکان فتح کند اهمیت دارد، اینکه کشوری با بمباران هوایی و استفاده از سلاح های ممنوعه اقدام می کند نشان دهنده ضعف آن است نه قدرت آن.

** عربستان در توجیه حملات خود به یمن این اقدام را در جهت مقابله با دخالت های ایران تبلیغ می کند و ادعا می کند که با دخالت و نفوذ ایران مقابله می کند اینها چه مستنداتی دارند آیا ایران مانند عربستان نیروی نظامی و لشکر و امثال آن به یمن اعزام کرده است؟

-اینها تبلیغات غربی ها است، می دانید که حمله عربستان به یمن با اشاره آمریکا انجام شده است و از ابتدا هم معلوم بود که این جنگ دستاوردی برای عربستان نخواهد داشت. اینکه عربستان آتش بس می دهد بازهم حمله می کند نشان دهنده سردرگمی و ضعف سران آل سعود است. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند یمن کشور مستقلی است و منابع لازم برای هویت بخشی به یک ملت و دفاع از خود را دارد.البته ما از مردم مظلوم حمایت می کنیم. اینها این تبلیغات را در بحرین هم کردند و برای توجیه تجاوزشان می گفتند ایران قصد دخالت در بحرین را دارد و ما برای مقابله با این دخالت اقدام می کنیم اما تاریخ ما مشخص است. زمان جنگ صدام علیه کویت صدام از ما خواست وارد جنگ شویم اما امام فرمودند این کار گناه و ممنوع است . ما می توانستیم وارد کویت شویم اما به قوانین اسلامی و مقررات بین المللی مقید هستیم.

الان هم هر کشوری می تواند یمن را بزند اینها که نشان قدرت نیست نشان ضعف است . اینها برای توجیه تجاوزات خود و شکست هایشان می گویند که ایران قصد دخالت دارد .اگر ایران قصد دخالت داشت می توانست با قدرت کمک های انسانی را برساند اما نخواست و هواپیمای حامل کمک ها بر زمین ننشست. ایران هیچ گاه در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نکرده است و الان هم بر این اعتقادیم دخالت در یمن بحران این کشور را پیچیده تر می کند و این اقدامات را در جهت اهداف و منافع صهیونیست ها می دانیم. موضع ما گفت و گوهای یمنی- یمنی است و امیدواریم بحران در این کشور هرچه سریعتر به پایان برسد و مردم بیش از این خسارت نبینند.

** عربستان منصور هادی را رییس جمهور قانونی یمن می داند.منصورهادی به چه نحو به قدرت رسیده است وآیا الان زمینه برای بازگشت وی به حکومت وجود دارد؟

- یمنی ها به هیچ وجه منصور هادی را قبول نخواهند کرد وی در یک انتخابات صوری برای برون رفت از مشکلی که ایجاد شده بود،انتخاب شد.بعد از اینکه علی عبدالله صالح به دنبال اعتراضات مردم یمن در سال 2012 سقوط کرد منصور هادی عبد ربه در یک انتخابات صوری روی کار آمد اما وی عملا نتوانست نقشی در ثبات و آرامش در یمن ایفا کند و وقتی دید نمی تواند کاری کند استعفا کرد و به ریاض گریخت اما ریاض و آمریکا که منافع خود را از دست رفته می دیدند تبانی کردند. برای حفظ یمن زیرنفوذ خود و تحت عنوان حمایت از رییس جمهور قانونی یمن در این کشور مداخله کردند در حالی که منصور هادی از ریاست جمهوری استعفا کرده بود. اتفاقا اینها دخالت آشکار یک کشور در کشور دیگر بر خلاف مقررات بین المللی است اما این ها خیال باطلی است و عربستان روی مهره سوخته سرمایه گذاری کرده است.



** ائتلافی که عربستان با سر و صدای زیاد می خواست ایجاد کند چه سرنوشتی پیدا کرد و عملا کشورهایی همچون پاکستان و ترکیه به طور جدی وارد این ماجرا نشدند؟



-عربستان با حمله به یمن مرتکب اشتباه فاحشی شد.در حالی که از نظر سیاست داخلی و انتقال قدرت این کشوردر شرایط پریشانی بود،آمریکا سر آنها کلاه گذاشت و آنها را فریب داد. پادشاه عربستان فوت کرده بود در عربستان علاوه بر سلمان،شاهزاده هایی مثل طلال و نایف هم می توانستند پادشاه شوند اما با وجود مخالفتهایی که وجود داشت، به خاطر برخی مسائل و اهداف اینها راضی شدند که سلمان جای ملک عبدالله را بگیرد. در میانه این گیر و دار سیاسی داخلی بود که عربستان به یمن حمله کرد اتفاقا برادران ملک سلمان هم این حمله را نابهنگام و از نظر استراتژی کاملا اشتباه و ناشی از ضعف ملک سلمان اعلام کردند.

در هر صورت پادشاه عربستان برای اینکه در منطقه تجاوز خود را توجیه کند به دنبال هم پیمانانی می گشت از این رو نماینده ای به پاکستان فرستاد که دست خالی بازگشت، ترکها هم همراهی نکردند و مصری ها هم با شرایطی پذیرفتند در این ائتلاف باشند که مورد دلخواه عربستان نبود. در واقع علیرغم سر و صدای زیاد عربستان نتوانست ائتلافی علیه مردم یمن ایجاد کند و دست خالی ماند و کسی حاضر نشد در این شکست اخلاقی با عربستان سهیم شود . نهایتا اینکه از نیروهای غربی استفاده کرد و دلیل حضور وزیر خارجه آمریکا و رییس جمهوری فرانسه در عربستان هم همین است که به چه نحو این مسئله را فیصله بدهند.

الان عربستان دو راه پیش رو دارد یا باید وارد خاک یمن شود که ظرفیت نیروهای نظامی عربستان به این کشور اجازه این کار را نمی دهد و در نهایت مردم یمن با توجه به تبحری که در جنگ دارند، آنها را شکست می دهند چراکه کسی که زمین را در اختیار دارد پیروز است یا باید حملات هوایی را به همین شکل ادامه داد آن هم اقدامی ناکارآمد است.



** بحث دیگر حجم بالای تسلیحات در یمن است گفته می شود حجم بسیار زیادی اسلحه در دست مردم است در این مورد و تاثیر آن در ادامه جنگ نظر شما چیست؟



- من که آنجا بودم در استان های دور از مرکز در بازار اسلحه خرید و فروش می شد. با این حال ارتش یمن ارتش قدرتمندی است و ذخایر تسلیحاتی قابل توجهی دارد که هنوز اینها در اختیار مردم قرار نگرفته است.با این وجود عامل تعیین کننده در جنگ عامل انسانی و روحیه رزمندگان است مردم یمن از نظر نظامی کاملا کلاس دیده هستند. با وجود همه اینها صرفا برتری تسلیحاتی در جنگ کارساز نیست و حرف آخر را روحیه مردم می زند چه بسا نیروهای نظامی در کشورهایی دارای تسلیحات پیشرفته ای هم بودند اما به دلیل فقدان روحیه شکست خورده اند.

**علیرغم سرکوب ها و خفقانی که در زمان حکومت علی عبدالله صالح علیه حوثی ها اعمال می شد الان این ها در یک طرف جبهه قرار گرفته اند این همکاری را چطور ارزیابی می کنید؟

- منافع اقتضا می کند.درست است که خود علی عبدالله صالح مقابل حوثی ها قرار گرفته بود به هرحال تا قبل از حمله هوایی عربستان توافقاتی شده بود و پیشنهاد شد معاون منصور هادی سر کار بیاید قدرت را در اختیار بگیرد.علی عبدالله صالح با استعفای منصور هادی ، گریختن وی به عربستان مخالف بود و پس گرفتن دوباره استعفا مخالفت کرد و این ها باعث شد علی عبدالله صالح و حوثی ها در یک استراتژی و راهبرد قرار گرفته باهم همسو شوند که بخشی از ارتش هم حوثی ها و بخش دیگر طرفداران علی عبدالله صالح هستند.

** منصورهادی نمایندگی چه کسانی را در داخل دارد؟

-هیچ کس، واقعیت این است که منصور هادی یک واسطه بود و قرار نبود رییس جمهور شود بلکه قرار بود شرایط را برای انتقال قدرت به رییس جمهور منتخب مردم فراهم کند اما منصور هادی خیانت کرد ، او از اول هم نیروی عربستان بود.