کابوس تحریم برای فناوران داخلی؛باشند یا نباشند!

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی نخستین روز از نوروز 94 در اجتماع زائران حرم رضوی، با تاکید ویژه بر اهمیت علم، گسترش علم و فناوری را از بزرگترین معروف‌ها دانستند که همگان موظف به تلاش برای تحقق آن هستند و نیز تضعیف اقتصاد و علم و فناوری را جزء بزرگترین منکرها برشمردند.

 این تاکید فراموش‌ناشدنی بر حوزه‌ مهمی که به رغم همه توان و قدرت برای اعمال تأثیر در عرصه سیاست و اقتصاد مقتدر، هنوز در شاخص‌ توجهات مادی و حتی معنوی جامعه غریب می‌نماید، در کنار امکان به ثمر نشستن توافق هسته‌ای ایران و 1+5 که درهای جدیدی از تعاملات علمی با جهان را به دنبال لغو تحریم‌ها به روی کشور خواهد گشود، فرصتی دوباره پیش رو قرار می‌دهد تا این پرسش کلیدی را مطرح سازیم که «کدام قفل داخلی سخت‌تر از تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای غرب برای علم و فناوری ایران است؟» چراکه به زعم بسیاری از صاحبنظران علمی و فعالان شرکتهای دانش‌بنیان، حتی با برداشته شدن تمامی تحریم‌ها برخی قفلهای داخلی مانع از باز شدن دری است که افق‌های تازه‌ را به روی محققان در عرصه توسعه فناوری خواهد گشود.

دکتر طیبی، رییس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار فناوری ایسنا، ضمن تشریح چالش‌های اساسی تولید و تجاری‌سازی فناوری در کشور، این قفل را از دیدگاه خود معرفی و برای بازگشایی ‌آن راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهد؛ راه‌حل‌هایی که به اعتقاد وی، تجربه‌های جهانی نشان داده اجرای آنها به هیچ وجه دشوار نیست.

وی در ابتدای این گفت‌وگو تصریح کرد: هر کشوری برای پیشرفت توأمان علاوه بر استفاده از همه منابع داخلی به منابع فناورانه، تجربه ، منابع مالی و حتی انسانی خارجی نیز نیاز دارد تا با سرعت بیشتری به توسعه دست یابد چراکه اصرار برای رسیدن به توسعه صرفا با اتکا به منابع داخلی اگر چه امکانپذیراست، ولی سرعت پیشرفت در کشور و سرعت دستیابی به فناوری‌های جدید را کند می‌کند.

تاثیر بد تحریم‌ها را نمی‌توان کتمان کرد
گفتگوی ایسنا با دکتر طیبی

رییس جهاد دانشگاهی با اشاره به این که تفاهم‌ هسته‌ای ایران در مذاکرات 1+5 خوب و منصفانه بود و باید از دکتر ظریف، وزیر امور خارجه کشور و تیم مذاکره‌کننده ایرانی و حمایت مقام معظم رهبری و ریاست‌جمهوری قدردانی کرد، افزود: متأسفانه تحریم‌ها تاثیرات بدی در اقتصاد کشور داشته است و این مساله را نمی‌توان کتمان کرد؛ چراکه در شرایط تحریم ما امکان استفاده درست از توان داخلی و منابع مالی خودمان که در چین و هند بلوکه شده بود را هم نداشتیم چه برسد به استفاده مستقیم و بدون واسطه از کتب، بانکهای اطلاعاتی، مواد، قطعات و تجهیزات پیشرفته، فناوری، فاینانس و سرمایه‌گذاری مستقیم کشورهای خارجی. همچنین ما ارتباطی با کشورهای صاحب فناوری نداشتیم و نمی‌توانستیم از تجارب نیروهای انسانی آنها براحتی استفاده کنیم اما رفع تحریم این فرصت‌ها را به وجود می‌آورد و درهای جدید را به روی محققان و فناوران کشور باز می‌کند.

به گفته رییس جهاد دانشگاهی، آنچه اکنون بسیار مهم می‌نماید، داشتن برنامه‌ای مناسب است تا از فرصت رفع تحریم‌ها به نحوی مطلوب و بسیار سریع در توسعه علمی و فناورانه و پیاده‌سازی اقتصاد دانش بنیان در کنار اجرای برنامه‌های توسعه‌ای استفاده کنیم و درهای بازار کشور را بدون برنامه به روی شرکتهای خارجی باز نکنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی سپس به مجموعه اشکالات و موانع داخلی موجود در توسعه علم و فناوری کشور پرداخت و گفت: اگرچه رفع تحریم‌ها یک فرصت است اما هنوز موانع داخلی زیادی وجود دارند که از آن جمله خلأ مدیریت و فرماندهی علم و فناوری و تجاری سازی آن است که سبب شده کشور پارکینگ فناوری‌های وارداتی شود؛ بدون آن که حاصلی به لحاظ انتقال دانش نیز داشته باشد. در حال حاضر، فرضا اگر در صنعت حمل و نقل ریلی خودمان نیاز داریم که سرعتی به توسعه خطوط مترو بدهیم حتما باید برنامه‌ریزی کنیم که اگر بخشی از بازار را به یک شرکت خارجی واگذار می‌کنیم، در مقابل انتقال فناوری هم داشته باشیم. اما اکنون خطری که ما را تهدید می‌کند آن است که در شرایط بی‌برنامگی، هر کلانشهر ما که خطوط مترو ایجاد می‌کند برود سراغ یک شرکت بین‌المللی و قراردادی ببندد. حال آن که یک مغز متفکر و یک مدیریت واحد، باید این فرایند را هدایت کند. ارتباط با شرکتهای خارجی اجتناب‌ناپذیر است اما این اتفاق باید در همه صنایع کشور به وجود بیاید که ضرورتا به انتقال فناوری توجه داشته باشند. یا به عنوان مثال ما الان به شدت در حال توسعه صنعت فولاد در کشور هستیم. خوب است که دانش و تجهیزات مورد نیاز را برای بخشی از بازار، از شرکت معتبری خریداری ‌کنیم و انتقال دانش فنی هم در آن صورت گیرد و بقیه کارخانجات با دانش و تجهیزات بومی خودمان ساخته شود. به عبارت بهتر اجرای تمامی طرحهای ملی و تکرار پذیر در کشور در زمینه های مختلف و واردات تجهیزات پر مصرف باید پیوست انتقال فناوری داشته باشد.

استفاده از تجارب کارشناسان خارجی، فرصتی جدید با رفع تحریم‌ها

وی همچنین اضافه کرد: استفاده از تجارب کارشناسان خارجی فرصتی است که رفع تحریم برای ما به وجود می‌آورد زیرا بسیاری از کارشناسان و حتی باز نشسته‌ها به خاطر مساله تحریم ارتباط رسمی با ما نداشتند اما با رفع تحریم می‌توانیم این ارتباط را برقرار کنیم.

هیچ سیستم حمایتی از فناوران داخلی در شرایط تحریم وجود ندارد
گفتگوی ایسنا با دکتر طیبی

رییس جهاد دانشگاهی گفت: تولید هر فناوری پیشرفته‌، نیاز به استفاده از مواد، قطعات اولیه و برخی تجهیزات پیشرفته دارد. مثلا در حوزه الکترونیک قدرت نیاز به ادوات نیمه‌ هادی پیشرفته است که در دنیا چند شرکت بیشتر سازنده آنها نیستند که عمدتا خود آمریکا و کشورهای غربی شرکتهای تولید کننده این تجهیزات را خریداری کرده‌اند تا گلوگاه تکنولوژی را در اختیار داشته باشند. این که شما بتوانید سریع، آسان و ارزان مواد اولیه و قطعات در اختیار داشته باشید به سرعت توسعه علمی و فناورانه، کمک می‌کند. اما در شرایط تحریم این مواد را باید با هزینه و وقت زیاد از کانال‌های مختلف تهیه کرد و این در حالیست که هیچ سیستم حمایتی هم در شرایط تحریم وجود ندارد که سازنده داخلی را در جبران این هزینه‌ها حمایت کند. آنوقت مرتب از سیستم کارفرمایی و علاقه‌مندان خریدهای خارجی می‌شنوید که محصول ایرانی، هم قیمتش گران است و هم در تحویل تاخیر دارد.

طیبی در همین زمینه افزود: سازنده داخلی نیاز به منابع مالی دارد و با اتکا به منابع مالی خود و یا منابع مالی گران بانکها نمی‌تواند کار کند و یا فقط می‌تواند روی یک، دو فناوری کوچک تمرکز کند. در این شرایط دولت یا باید بودجه پژوهش و فناوری را افزایش مناسب دهد یا معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری منابع مالی مناسب در اختیار تولید کننده داخلی بگذارد یا سازمان گسترش و نوسازی صنایع به عنوان یکی از متولیان توسعه فناوری از طریق منابع خود، از فناوران داخلی حمایت کند.

رییس جهاد دانشگاهی همچنین با اشاره به منابع مالی صندوق نوآوری و شکوفایی و اختصاص آن به شرکتهای دانش‌بنیان دارای شرایط گفت: این اقدام بسیار خوبی است ولی در همین زمینه، باید معاونت علمی هم تضمین برای خرید محصولات بوجود آورد و هم با ایجاد آزمایشگاههای مرجع تولید محصولات با کیفیت توسط سازندگان را تایید کند تا اطمینان کارفرمایان و مردم را جلب کرده و بهانه خریدهای خارجی را از بین ببرند.

تجاری‌سازی فناوری با مدیریت واحد آسان می‌شود

به گفته رییس جهاد دانشگاهی، هم اکنون، در کشور ما ، تجاری سازی فناوری، تخصیص منابع و استفاده از فناوری در صنعت، تحت مدیریت واحد نیست و اساسا مدیریت واحدی برای آن وجود ندارد که وزارتخانه‌ها هم از آن حرف‌شنوی داشته باشند و این مدیریت واحد، به مقامات بالادست خود و مردم پاسخگو باشد. اگر این مدیریت واحد وجود داشته باشد، تولید و تجاری سازی فناوری خیلی آسانتر انجام می‌شود. منابع ما هم راحت‌تر به صندوقها و بانکها برمی‌گردند و پروژه‌های جدید آغاز می‌شوند. اما ما یاد گرفته‌ایم که در کشور فقط هزینه کنیم برای تولید علم در قالب مقاله که به محصول کاربردی منجر نمی‌شود و یا درحال تولید فناوری در قالب یک نمونه محصول و انجام تبلیغات رادیویی و تلویزیونی و رها کردن و عدم استفاده و تولید ثروت از آن و یا شاهد کاهش کیفیت توسط سازنده به علت عدم نظارت و در نتیجه از بین رفتن آن باشیم.

فقدان ضمانت خرید محصولات داخلی، مشکل اصلی فناوران ایرانی

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: قاطعانه معتقدم مشکل کشور ما تولید فناوری نیست و شرکت‌های دانش بنیان با ظرفیت کوچک و متوسط می‌توانند بسیاری از فناوری‌های مورد نیاز کشور را تولید کنند. محصولاتی که حتی به بازار منطقه‌ای راه یابند و این شرکتها می‌توانند برای صنایع بزرگ که نیاز به یک زنجیره تامین دارند، پشتوانه قوی باشند. اما من مشکل اصلی را در "نبود ضمانت خرید محصولات داخلی" می‌دانم. هر سازنده‌ای در حوزه فناوری از جمله جهاد دانشگاهی، اگر از منابع خود، فناوری تولید کند و محصولش خریدار نداشته باشد، قطعا برای تولید فناوری جدید و محصول جدید اقدام نخواهد کرد.

طیبی در مورد حمایت دولت از صادرات محصولات داخلی گفت: اگر قرار باشد محصول داخلی به فروش خارجی هم برسد، خریدار خارجی می‌پرسد این محصول قبلا کجا استفاده شده و اگر محصول فناورانه ما خریدار داخلی نداشته باشد برای صادرات هم با مشکل مواجه می‌شود. به عبارتی محصول تولیدی ابتدا باید در بازار داخلی به مصرف برسد. به عنوان مثال، ما فناوری تولید غبارگیر صنعتی را زمانی به کارخانجات سیمان کشورهای منطقه صادر کردیم که در صنایع داخلی ما مصرف شده بود و یک لیست قوی از مصرف‌کنندگان محصولات خود در داخل داشتیم.

رییس جهاد دانشگاهی بر همین اساس، عدم دسترسی به بازار داخلی برای محصول را کابوس فناوران داخلی توصیف کرد و افزود: چرخه تولید فناوری باید به گونه‌ای باشد که به محقق، صنعتگر و سرمایه‌گذار اعلام شود اگر این محصول مورد نیاز را بر اساس استاندارد مورد قبول تولید کنید و از این آزمایشگاه مرجع مورد نظر نیز گواهی تایید کیفیت بگیرید و در قیمت هم رقابت کنید در یک بازه زمانی این محصول تضمینی خریداری خواهد شد که متاسفانه این حلقه الان وجود ندارد و اگر این تضمین وجود داشته باشد راه دستیابی به فناوری توسط محققان ایرانی به هر شکل بوجود خواهد آمد. اخیرا وزارت نفت قدم‌های خوبی در این زمینه برداشته و 9 قلم کالا را برای تولید تعیین و تضمین بازار کرده است که امیدواریم اجرایی شود.

رییس جهاد دانشگاهی یادآور شد: ریسک تولید محصولاتی مانند صنایع غذایی و صنایع پزشکی که مردم مصرف‌کننده آنها هستند، کمتر است و لذا سرعت توسعه فناوری در آنها بیشتر است و مردم ما آن را مشاهده می‌کنند ولی در صنایعی که مصرف‌کننده دولت و شبهه دولتی‌ها و حتی بخشهای خصوصی بزرگ هستند، ریسک تولید محصول داخلی خیلی بالاتر است.

شرط موفقیت کشور در توسعه فناورانه
گفتگوی ایسنا با دکتر طیبی

به گفته طیبی، شرط موفقیت کشور در توسعه فناورانه، اعمال یک مدیریت هوشمند در فرایند تولید فناوری، تجاری سازی و خرید آن است. مثلا اگر ما در مقابل تولید محصول با کیفیت داخلی حقوق عوارض گمرکی را تنظیم نکنیم به گونه‌ای که به سراغ خرید محصول داخلی نیایند یا اقتصاد مقیاس را برای سازنده در نظر نگیریم و به همه هم، موافقت اصولی بدهیم و بازار را بشکنیم ، این قدرت رقابت را پایین می‌آورد و یا به کلی از بین می‌برد.

وی تاکید کرد: کشورهای توسعه‌یافته، دارای «مدیریت هوشمند توسعه فناوری» هستند و در این مدیریت هوشمند، تعداد رقبا را در بازار کم و از تولید داخلی حمایت می‌کند اما این حمایت از تولید داخلی به شرط برآورده شدن انتظارات مصرف کننده است و نظارت بر تولید محصول آنقدر بالا می‌رود که نهایتا یک فناوری پیشرفته تولید می‌شود و آن گاه مردم را به استفاده از آن ترغیب می‌کنند. مردم زمانی با تولید داخلی همراهی می‌کنند که ارتقای کیفی محصول را دائما مشاهده کنند. تحقق این مدیریت نیز در کشور ما کاملا امکانپذیر است اما لازمه آن مدیریت هوشمند واحد و یک بروکراسی سالم و نظام ملی نوآوری است که تمام پایه‌های آن درست چیده شده باشند.

مشکل سیاسی تولید فناوری

طیبی در تشریح مشکلات داخلی تولید فناوری در کشور گفت: متاسفانه برای رسیدن به اهداف اقتصاد دانش‌بنیان، ما هم مشکل فرهنگی و عدم باور به توان ملی داریم و هم مشکل سیاسی و هم مشکل ساختاری. مشکل سیاسی از آن جهت که در کشور ما دامنه اختلافات سیاسی داخلی، به همه حوزه‌ها از جمله علم و فناوری هم کشیده می‌شود. ما برای رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان نیاز به یک برنامه‌ریزی جامع درازمدت داریم که در گردش‌های سیاسی دچار تغییر نشود. معنی این حرف این است که سیاسیون باید در برنامه توسعه علمی و فناورانه و رسیدن به اقتصاد دانش بنیان با هم اتحاد نظر و همدلی و همزبانی مورد نظر رهبری را داشته باشند. شکل بهتر این است که مصالح ملی در همه حوزه‌ها معین شود و همه به آن وفادار باشند.

وقتی رفع تحریم‌ها ، تبدیل به تتحریم می‌شوند...

وی افزود: وقتی در حوزه سیاست خارجی تلاش ارزنده‌ای برای رفع تحریم‌ها با رعایت مصالح ملی می‌شود همه باید حمایت کنند و به فکر این باشند که چگونه از فرصت بوجود آمده در جهت توسعه اقتدار اقتصادی دانش‌بنیان استفاده کنند. اگر این کار انجام نشود برداشتن تحریم هم مثل خود تحریم می‌شود؛ یعنی فرصتی برای رونق بازار خارجی‌ها.

سفارتخانه‌های ما باید در خدمت توسعه علم و فناوری باشد

به گفته رییس جهاد دانشگاهی، در شرایط جدید، سیاست خارجی کشور هم باید به صورت قوی‌تری در خدمت توسعه علم و فناوری و تحقق اقتصاد دانش بنیان باشد. مثلا هنوز سفارتخانه‌های ما بر خلاف بسیاری از کشورهای توسعه یافته به صورت جدی و تمام قد در خدمت توسعه فناوری و ایجاد بازارهای خارجی نیستند. اگر چه حضور نمایندگان علمی و فناورانه در سفارتخانه‌ها اقدام مثبتی بوده است ولی بخشهای اقتصادی می‌توانند بسیار کاراتر عمل کنند.

معاونت علمی ریاست‌جمهوری اختیارات لازم را برای تجاری‌سازی ندارد

رییس جهاد دانشگاهی گفت: به دلیل وجود مسائلی که گفته شد ما نیاز به ثبات و یکپارچگی هم در سیاستگذاری عالی توسعه علمی و فناورانه و هم ثبات در اجرا برای استفاده از نتایج توسعه علمی و فناورانه و رسیدن به اقتصاد دانش بنیان داریم. بر این اساس سیاستگذاری عالی حتما باید در خارج از بدنه دولت ولی در تعامل و هماهنگی و همراهی کامل با دولت باید انجام شود. مسولیت اجرا نیز باید به معاون اول و یا معاون علم و فناوری به علت ماهیت فراوزارتخانه ای فناوری واگذار شود. درحالیکه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به عنوان متولی تجاری‌سازی فناوری از نگاه من، هنوز اختیارات و قدرت لازم را برای تاثیرگذاری در تامین بازار و ایجاد زیر ساختها مثل آزمایشگاههای مرجع ندارد که باید این اختیارات داده شود.

شورای عالی عتف به معاونت علمی ریاست‌جمهوری منتقل شود
گفتگوی ایسنا با دکتر طیبی

طیبی اقدام مهم دیگر را در ساماندهی مدیریت فناوری کشور و تعیین تکلیف سازمانهای موازی دانست و اظهار داشت: اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت سیاست گذاری توسعه علمی و فناورانه را به عهده دارد شورای عتف باید مسولیت عالی سیاستگذاری اجرا را به عهده داشته و جایگاه مناسب دبیرخانه آن در سازمانی باشد که متولی تجاری‌سازی فناوری و کاربرد آن است. لذا به صلاح است شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری انتقال یابد. ریاست آن با معاون اول رئیس جمهور باشد و جلسات عتف با اصلاح ترکیب اعضای آن و حضور همه ذینفعان واقعی به صورت بسیار منظم تشکیل شود. این شورا باید متولی توسعه فناوری و تجاری سازی آن جهت پیاده‌سازی اقتصاد دانش بنیان در کشور باشد.

لزوم اصلاح ترکیب شورای راهبری نقشه جامع علمی کشور

به گفته رییس جهاد دانشگاهی، علاوه بر این تغییر و تحولات، از آن جا که نقشه جامع علمی همه اولویت‌های علمی و فناورانه کشور را مشخص کرده است، اکنون لازم است به صورت زمان بندی شده روی تهیه اسناد توسعه فناوری بر اساس اولویت‌های الف این نقشه متمرکز شویم . اگر ضرورتی نیز در اصلاح اولویتها بر اساس نیاز روز جامعه و صنعت وجود دارد سریعا انجام شود. ضمن آن که ترکیب شورای راهبری نقشه جامع علمی کشور نیز باید اصلاح شود تا مشکل اجرای اسناد برطرف گردد. اسناد توسعه فناوری‌ها باید ورودی شورای عالی عتف برای برنامه‌ریزی عالی نحوه اجرا باشند و لذا باید مجریان در تدوین اسناد حضور جدی داشته باشند.

هیچ جای دنیا صنعت بدون حمایت دولت پیشرفت نمی‌کند

رییس جهاد دانشگاهی در ادامه با تاکید بر این که در هیچ کجای دنیا، صنعت بدون حمایت دولت پیشرفت نمی‌کند افزود: مثلا در کره جنوبی بازار مقیاس برای تولید داخلی ایجاد شده و منابع ویژه دولت در اختیار شرکتی است که هر سال ارتقای فناوری داشته باشد. وی شرط لازم اجرای این سیاست‌گذاری و اجرای آنرا در ایران را انتخاب مدیران انقلابی، توانمند و خودباور در کار موفق علمی و فناورانه دانست.

مدیران برنامه‌های پیشرفت کشور نباید تغییر کنند

وی گفت: ما به شدت نیاز به ثبات مدیریت در کشور داریم و باید بین مدیریت سیاسی و مدیریت اجرایی تفکیک به وجود بیاید؛ مدیران سیاسی باید تعدادشان در وزارتخانه‌ها و سایر سازمانها کم شود تا با تغییر مدیران برنامه‌های پیشرفت کشور تغییر نکند. انتخاب مدیران ارشد اجرایی نیز باید بر اساس یک سری شاخص انجام شود . داشتن تجربه موفق و طی سلسله مراتب به سبب توانمندی باید یکی از الزامات اصلی در انتخاب مدیران در کنار تعهد و تدین باشد.

بسیاری از مسوولان به خودباروی علمی و فناورانه نرسیده‌اند

طیبی گفت: متاسفانه بسیاری از مسوولان ما هنوز به خودباوری علمی و فناورانه لازم نرسیده‌اند و اگر فشارها و تاکیدات مسئولان ارشد نظام نباشد، خیلی‌ها توان داخلی را باور ندارند. باید با توجه به مشکلات موجود در تولید و تجاری‌سازی فناوری و فرصت بسیار محدود ما برای رسیدن به اقتدار واقعی اقتصادی و اقتصاد دانش‌بنیان، کمیته‌ای با حضور افراد توانمند تشکیل شود تا به صورت علمی این مشکلات را بررسی و نظام نوآوری ما را تحلیل کنند که چرا تبدیل علم به ثروت در کشور ما با دشواری مواجه است؟ چرا کارهای تحقیقاتی ما عمدتا تبدیل به مقاله می‌شود، اما به محصول تبدیل نمی‌شود؟ یا چرا در شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند، خوب می‌نویسیم اما این اسناد اجرایی نمی‌شوند؟ بنابراین مجموعه‌ای علمی ، خودباور و غیر سیاسی باید این وضعیت و علت آن را تحلیل و سریعا راه حل ارائه کنند.

ورود سیاست‌زدگی به عرصه علم و فناوری

وی یک نکته نگران‌کننده دیگر در حوزه علم و فناوری را ورود سیاست زدگی به این عرصه دانست و گفت: احزاب در کشورهای پیشرفته در حوزه علم و فناوری، اقتصاد، سیاست خارجی و بسیاری از حوزه های دیگر که در حوزه منافع ملی‌شان تعریف می‌شود دارای اشتراکات هستند اما ما کار سیاست را به حوزه علمی می‌کشانیم. حوزه علمی و فناورانه و اقتصاد دانش بنیان باید مورد وفاق همه باشد و این اتفاقا مد نظر رهبری هم هست که کسانی که مرتبط با برنامه پیشرفت کشور هستند نباید در تغییرات سیاسی عوض شوند.

توسعه سیاسی برای کشور بسیار مهم و ضروی است

وی بر همین اساس، توسعه سیاسی را برای کشور بسیار مهم و ضروری دانست و گفت: منظور از توسعه سیاسی آن است که منافع ملی در حوزه‌های داخلی و خارجی تعریف شوند و همه بر سر آن اشتراک داشته باشند و این مستلزم تشکیل احزاب قوی است تا خواه ناخواه برنامه‌ها مشترک شوند.

طیبی در پایان افزود: شاید لازم باشد برای استفاده خوب از فرصت 10 ساله در اختیار تا سال 1404 یک چشم‌ انداز 10 ساله در زمینه پیشرفت علمی و فناورانه و پیاده‌سازی اقتصاد دانش بنیان با تدوین شاخصهای کمی و زمان بندی شده برای اجرا در طی دو برنامه 5 ساله توسعه تهیه شود.

رییس جهاد دانشگاهی در همین زمنیه پیشنهاد کرد شورای اقتصاد با اصلاح و تکمیل اعضا مسؤولیت تحقق اقتصاد دانش بنیان و شورای عالی عتف در ساختار جدید مسؤولیت تولید و تجاری سازی فناوری لازم برای پیاده سازی اقتصاد دانش بنیان را عهده دار شود.

طیبی با آرزوی موفقیتهای بیشتر برای دولت تدبیر و امید اظهار امیدواری کرد که با حمایت دولت محترم شاهد افتخارات دیگری در زمینه توسعه دانش بنیان اقتصاد کشور باشیم و آمادگی کامل این نهاد را چه درکمک به مراحل برنامه‌ریزی و چه پذیرش مسئولیتهای سنگین در توسعه علمی و فناورانه کشور اعلام کرد.