جنگل و کوه خواری در کشور رواج یافته است

به نقل از  پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، معصومه ابتکار در دیدار با تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر در زمینه نجات جنگل مازیچال در شمال کشور با تاکید بر اینکه بیداری عمومی ضرورت نجات محیط زیست ایران است افزود: برای نجات جنگل مازیچال از دست سودجویان از اهالی فرهنگ و هنر خواست تا زنجیره ای برای حفاظت و پشتیبانی از زیست بوم سبز و آسیب پذیر کشور تشکیل شود.

وی با تشکر از حس تعهد و مسولیت پذیری و دلسوزی اهالی فرهنگ و هنر نسبت به حفظ محیط زیست و به ویژه جنگل های کشور که امروزه با تهدیدهای بسیاری مواجه است، گفت: نقش گروه های مختلف از جمله هنرمندان در حفاظت از محیط زیست کشور بسیار پررنگ است.

معاون رییس جمهوری ادامه داد: فشار اجتماعی و افزایش سطح آگاهی عمومی کمک بسیار ارزشمندی برای مسوولان اجرایی در پیشبرد اهداف حفاظت از محیط زیست و طبیعت ایران و برخورد با متخلفان است.

ابتکار با اشاره به انتقادهای صورت گرفته پیرامون طرح گردشگری پایدار در آشوراده، اظهار کرد: به طور مثال در شبه جزیره میانکاله که پناهگاه حیات وحش و رامسر سایت و ذخیره گاه زیست کره مسکون است طی سال های اخیر زمین خواری ها و ساخت و سازهای غیرقانونی شکل گرفته که ظاهرا از دید همه پنهان مانده است یا مورد توجه نبوده است و اعتراضی هم پیرامون آن وجود ندارد و حتی در حال حاضر که اداره کل محیط زیست مازندران با تلاش بسیار در حال بازپس گیری این تصرفات، انعکاسی ندارد.

ابتکار با ابراز تاسف از غفلتی که نسبت به محیط زیست و طبیعت ایران به ویژه حفظ جنگل ها از تمام آسیب ها همچون زمین خواری و قاچاق چوب طی سال های اخیر، گفت: ترمیم این آسیب ها نیاز به عزم و اراده ملی دارد و بخش مهمی از آن با هوشیاری و همراهی مردمی به ویژه گروه های مرجع میسر خواهد بود.

معاون رییس جمهوری ضمن استقبال از پیشنهادات طرح شده توسط حاضرین از جمله فعالیت زنان سرپرست خانوار در حوزه بازیافت و ایجاد بخش زنان و محیط زیست در جشنواره فیلم 'مهر برکت'، اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست در دولت اصلاحات جشنواره دو سالانه بین المللی فیلم سبز را برگزار می کرد که به رغم تاثیرگذاری مثبت و استقبال پرشور داخلی و خارجی از آن در دولت گذشته متوقف شد و خوشبختانه مجددا در زمستان سال جاری پنجمین دوره آن به دبیری فرهاد توحیدی برگزار خواهد شد و می توان میان این دو جشنواره ارتباطی مناسب برقرار کرد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در حوزه بازیافت هم می توانیم با ایجاد پیوند میان شما و ادارات کل محیط زیست و شهرداری ها، زمینه فعالیت در حوزه بازیافت را فراهم کنیم تا به این طریق علاوه برحمایت از کارآفرینی برای زنان سرپرست خانوار، مطابق با روند و الگوی جهانی بتوانیم در حوزه پسماند ورودی موثر داشته باشیم.

وی روزهای جهانی زمین پاک و محیط زیست در اردیبهشت ماه و خردادماه سال جاری را آغاز مناسبی برای فعالیت مشترک در این زمینه برشمرد و گفت: یکی از بزرگترین مشکلات در سراسر کشور به ویژه در استان های شمالی مساله پسماند است تا جایی که در استان های مازندران و گیلان با انبوه فاضلاب و پسماند روبه رو هستیم که دور از شان ایران و مردم است.

ابتکار با تشریح این موضوع که پسماند موضوعی چند بخشی است و اگرچه دولت وظایف بسیار مهمی همچون ایجاد زیرساخت ها و زمینه برای مشارکت بخش خصوصی و تولید برق، انرژی و کمپوست از پسماند را در این زمینه برعهده دارد، گفت: اما باید بپذیریم که بخش مهمی از معضل رهاسازی پسماند در طبیعت یا تولید انبوه پسماند بیش از استاندارد جهانی به دلیل نوع تفکر مردم است و آن ها نیز در این حوزه دارای مسولیت های شهروندی در کنار حقوق شهروندی هستند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از رفتار ایرانی ها در تولید بیش از حد زباله و مدیریت نادرست تولید پسماند توسط مردم، اظهار کرد: متاسفانه این معضل تا حدی است که حتی در روز طبیعت نیز به جای روز انس با طبیعت، روز تخریب طبیعت را رقم می زنیم.

ابتکار گفت: متاسفانه سرریز شدن پسماند و شیرابه در رودخانه های ایران، منجر به نابودی این سرمایه های عظیم شده است تا جایی که امروز، رودخانه های کشور همچون رودخانه های زیبای زرجوب و گوهر رود گیلان به کانال های فاضلاب تبدیل شده اند.

معاون رییس جمهوری با تاکید بر ضرورت رفتارسازی و ایجاد فرهنگ در این زمینه، تصریح کرد: همراهی اهالی فرهنگ و هنر که چهره های شاخص و الگویی برای مردم هستند می توانند تاثیر به سزایی در تغییر رفتار و شیوه زندگی مردم در چنین حوزه هایی داشته باشد.

وی ادامه داد: خشکسالی و 23 سال متوالی کاهش میزان نزولات جوی، تمدن ایرانی را در معرض تهدیدی بزرگ قرار داده است و برای گذر از این تهدید، تغییر رفتار و الگوی مصرف آب، انرژی، تولید پسماند و بسیاری از دیگر رفتارهای اشتباه از سوی مردم از مهم ترین الزامات است.

ابتکار تاکید کرد: این معنای عدم مسولیت دولت ها به ویژه شهرداران و اعضای شوراهای شهر و روستا در این زمینه نیست، بلکه بیانگر این موضوع است که تلاش دولت به تنهایی متضمن رسیدن به اهداف نیست و مردم نیز باید با مطالبه گری و همراهی خود بسترساز گذر موفق از این بحران ها شوند.

وی با اشاره به اقدامات سمن های مختلف در این خصوص به ویژه سمن 'رفتگران طبیعت'، گفت: با همراهی اهالی فرهنگ و هنر می توان همچون ساعت زمین، در ساعت خاصی در هر ماه را برای پاکسازی سراسری در ایران مشخص کرد و البته باید دقت کنیم که مهم تر از پاکسازی، آموزش و ایجاد فرهنگ کاهش تولید پسماند در کشور است.

معاون رییس جمهوری بیداری عمومی را ضرورت نجات محیط زیست ایران دانست و افزود: خوشبختانه با شکل گیری شبکه استانی سمن ها که به زودی شاهد شکل گیری شبکه ملی آن نیز خواهیم بود و افزایش کمی و کیفی سمن های محیط زیست طی دو سال اخیر و حضور همه سطوح اجتماعی برای فعالیت در این حوزه، به رغم مشکلات عدیده می توان به آینده محیط زیست ایران امیدوار بود.

ابتکار در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت دریاچه ارومیه، گفت: ارومیه در اصل پارک ملی بود که متاسفانه بر اثر دخل و تصرف طی 30 سال گذشته، اراضی کشاورزی آن منطقه از 150 هزار هکتار به 350هزار هکتار رسید و حتی نوع کشت نیز از محصول کم آب انگور به محصول پرآب سیب تغییر پیدا کرد و این موضوع در کنار سدسازی های بی رویه، حفر چاه های متعدد مجاز و غیرمجاز و بسیاری از مسائل دیگر منجر به چالش امروز ارومیه شد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به برنامه دولت در خصوص نجات دریاچه ارومیه گفت: این برنامه بسیار جامع و کامل است و وظایف تمام دستگاه ها از جمله وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست در این دستورالعمل مشخص است و همه موظف به ارائه گزارش های مداوم از روند اقدامات هستند.

معاون رییس جمهوری ادامه داد: محیط زیست موضوعی فرابخشی و حتی جهانی است و از این رو ژاپن از طریق جایکا در احیای دریاچه ارومیه از طریق آموزش کشاورزان محلی به ایران کمک می کند و حتی خیریه زنان شما نیز می تواند به محیط زیست در طرح آموزش زنان کشاورز که در حال انجام است کمک کند.

وی افزود: البته ایران نیازمند انقلاب کشاورزی است و این تنها محدود به ارومیه نیست، امروز دشت های فلات مرکزی ایران نیز با خطر نشست دشت ها به دلیل برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی و تخریب سازه های زیرزمینی آبخوان ها مواجه است.

ابتکار گفت: بیلان آب های زیرزمینی ایران در حال حاضر منهای 120 میلیارد مترمکعب است که 80 میلیارد متر مکعب آن برای دوره هشت سال گذشته و بر اثر نبود نظارت و برداشت های غیراصولی رخ داده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست، رودخانه ها، تالاب ها و آبخوان ها را زنجیره ای به هم پیوسته و متاثر از هم دانست که تخریب هر کدام منجر به نابودی چرخه طبیعی محیط زیست می شود.

معاون رییس جمهوری هنر را از جمله قوی ترین ابزارهای تغییر فرهنگ و نگرش و رفتار مردم برشمرد و اظهار کرد: همراهی هنرمندان با محیط زیست برای ایجاد الگوی استفاده از حمل و نقل عمومی، دوچرخه سواری و پیاده روی، کاهش مصرف آب، انرژی و تولید پسماند و سایر حوزه ها بسیار مهم و ارزشمند است.

ابتکار با استقبال از پیشنهاد حضور هنرمندان در مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست و دیدار با محیط بانان و ایجاد فرهنگ عکس به جای شکار، گفت: متاسفانه علاوه بر نقش محلی ها در شکار، امروزه شکار به

شخصیت و اعتباری تبدیل شده که حتی برخی چهره های مشهور را نیز درگیر خود کرده است و این اقدام در نفی این موضوع می تواند نقشی موثر داشته باشد.

بنابراین گزارش، نازنین متنیان روزنامه نگار با شرحی از ماوقع آنچه منجر به نگارش چنین نامه ای شد، گفت: ویلا سازی در جنگل های ارزشمند مازیچال و اصرار بر جاده سازی و هتل سازی و توسعه بی ضابطه در یکی از بکرترین مناطق محیط زیستی ایران موجب نگرانی مردم بومی از تخریب زیست بوم ارزشمند آن ها به واسطه سودجویی زمین خواران تحت عنوان توسعه روستایی و انتقال این نگرانی با اهالی رسانه شد.

متین نیا ادامه داد: همین نگرانی منجر به تحقیق و مطالعه در خصوص اتفاقات رخ داده در این منطقه زیبا و بازدید از آن و نهایتا ارسال نامه سرگشاده به رییس جمهوری با امضای تعدادی از فرهیختگان فرهنگ و هنر ایران و درخواست ثبت این منطقه به عنوان سرزمین دست نخورده و ممانعت از سودجویی افراد از این زیست بوم ارزشمند شد.

خسرو نقیبی منتقد و فیلمنامه نویس یکی دیگر از حاضران در این دیدار با اشاره به سابقه ' ایده سرزمین دست نخورده' که به دهه 50 در آمریکا باز می گردد، گفت: درخواست ما ثبت مراتع مازیچال به عنوان سرزمین دست نخورده به منظور حفظ این میراث ارزشمند برای نسل های آینده ایران است.

وی با انتقاد از عملکرد نماینده مجلس در مشروعیت بخشیدن به تبدیل مرتع مازیچال به روستای مازیچال که مقدمه ای برای تخریب این منطقه بکر و ارزشمند ایران است، ابراز امیدواری کرد: مازیچال آغازی برای تشکیل زنجیره مردمی حفاظت از محیط زیست ایران شود.

پریوش نظریه سفیر بهزیستی نیز ضمن استقبال از پیشنهاد معاون رئیس جمهور مبنی بر تشکیل زنجیره حفاظت از محیط زیست کشور توسط هنرمندان و گروه های مرجع اجتماعی، از وی خواست با حمایت از سمن هنرمندان حافظ محیط زیست آن ها را در این راه حمایت کند.

نظریه با اشاره به انتخاب خود به عنوان سفیر بهزیستی از دو سال پیش و فعالیت خیریه ای که در این زمینه آغاز کرده است، افزود: بنیاد یاران برکت مهر با مدیریت اینجانب و تعدادی از هنرمندان در زمینه آموزش، توانمند سازی و ایجاد اشتغال برای زنان سرپرست خانوار فعالیت می کند و در همین راستا در مهرماه سال جاری جشنواره فیلم کوتاهی به نام 'مهر برکت' خواهیم داشت که بسیار خرسند خواهم شد که بخشی به نام زنان و محیط زیست در این جشنواره ایجاد شود.

وی همچنین بازیافت را یکی از راه های اشتغال زایی و ایجاد درآمد در سراسر دنیا برشمرد که در ایران مورد غفلت واقع شده است و از این رو از رییس سازمان حفاظت محیط زیست خواست تا به آن ها در این زمینه و استفاده از بازیافت برای توانمندسازی و کارآفرینی زنان سرپرست خانواده کمک کند.

نگار جواهریان هنرمند سینما و تئاتر با یادآوری خاطرات شیرین سفر خود به همراه مانی میرصادقی برای دیدار با محیط بانان پس از مرگ پلنگ تنکابن، از رییس سازمان حفاظت محیط زیست خواست تا زمینه ای برای دیدار و حضور هنرمندان در مناطق تحت حفاظت محیط زیست و گفتگو با محیط بانان فعال این مناطق به منظور اعلام حمایت از این قشر زحمتکش فراهم کند.

جواهریان افزود: این موضوع می تواند به نوعی ایجاد فرهنگ عکس و دوربین به جای شکار باشد.

گفتنی است، 130 هنرمند اسفندماه سال گذشته در نامه ای خطاب به رییس دولت یازدهم از وی خواسته بودند نسبت به تخریب جنگل ارزشمند مازیچال در شمال کشور واکنش نشان دهد.

حمید گشتاسب میگونی مدیرکل دفتر زیستگاه ها و امور مناطق و ناصر مهردادی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران از جمله حاضران در این جلسه بودند که به شرح اقدامات و اتفاقات رخ داده برای زیست بوم ارزشمند مازیچال پرداختند.

مینو راد، پریوش نظریه، نگار جواهریان، نازنین متین نیا و خسرو نقیبی نیز از جمله اهالی فرهنگ و هنر حاضر در این نشست بودند.

میگونی در این جلسه با بیان اینکه مطابق تصاویر ماهواره ای، هر ثانیه در ایران 150 مترمربع جنگل در حال نابودی است، اظهار کرد: در چهار دهه اخیر در ایران 6 میلیون هکتار از جنگل ها نابود شده است و این فاجعه بزرگی است.

مهردادی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با یادآوری تشییع جنازه های نمادینی که در دوران پیشین مدیریت خود در سازمان حفاظت محیط زیست در استان های مازندران و گیلان برای از بین رفتن جنگل ها، قطع درختان و قاچاق چوب برای جنگل ها و درختان برگزار می شد، گفت: مردم برای تغییر نگرش و رفتار، نیازمند آگاه شدن و آموزش هستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با یادآوری ویژگی های منحصر به فرد طبیعت مازندران، اظهار کرد: هر 4 نمونه مناطق حفاظت شده در مازندران وجود دارد و در مجموع 22 درصد اراضی مازندران تحت عنوان مناطق 4 گانه زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست مورد حراست قرار می گیرند.

وی ضمن برشمردن اهمیت اقتصادی و محیط زیستی جنگل ها، گفت: بیش از دو میلیون هکتار از اراضی جنگلی کشور در شمال ایران واقع شده و بیش از 50 درصد همین میزان نیز در استان مازندران قرار دارد که به دلیل شرایط خاص (جنگل های هیرکانی) از بهترین نمونه های جنگلی در جهان است.

مهردادی بهره برداری بی رویه و غیر اصولی، چرای دام در مراتع جنگلی، تصرف اراضی و تغییر کاربری آن ها، قاچاق چوب، سرریز شدن پسماند و شیرابه در جنگل ها را از جمله مهم ترین دلایل تخریب جنگل ها بر شمرد و افزود: متاسفانه مراتع مازیچال نیز با برخی از این تخریب ها مواجه شده است.

وی با بیان اینکه به لحاظ قانونی، مسولیت حفاظت از جنگل ها با منابع طبیعی است، گفت: اما به دلیل ویژگی های خاص جنگل های شمال و به خصوص بافت گیاهی منحصر به فرد مراتع مازیچال که رویش سوسن چلچراغ یکی از آن هاست، سازمان حفاظت محیط زیست نیز تلاش های بسیاری برای حفظ آن ها انجام داده است.

گفتنی است، در گویش محلی مردم منطقه، مازی به معنی درخت بلوط است و چال به معنای گودال و چاله بنابراین مازی چال به گودال ها و دره هایی مملو از درختان بلوط (مازی) اشاره دارد که از قدیم در شمال کشور وجود داشته اند.

دهکده مازیچال در ارتفاع 2600 متری از سطح دریا قرار دارد. در50 کیلومتری شهرعباس آباد و نزدیک کلاردشت که حدود یک ساعت زمان می برد تا بعد از گذر از 17 کیلومتر جاده، به ارتفاعات دیدنی مازیچال برساند.