آصفی:دلایل زیادی برای عدم شکست در مذاکرات وجود دارد

گفت و گوهای هسته ای در آستانه پایان یافتن ضرب الاجل مارس (10 فروردین) شتاب بیشتری در شهرهای اروپا به خود گرفته است. مذاکراتی فشرده که با کاسته شدن از شکاف ها و نزدیک تر شدن طرفین به راه حل اختلافات باقی مانده، مسیر دستیابی به توافق را هموار تر کرده است، هرچند مقامات کشورمان تأکید دارند تا زمانی که درباره همه موضوعات مورد بحث راه حل پیدا نشود، توافق نهایی امکان پذیر نخواهد بود.

در همین چارچوب علی اکبر صالحی پس از دیدار دوم خود با وزیر انرژی امریکا به خبرگزاری صدا و سیما گفت: در 90درصد مسائل فنی توافق داریم،  فقط یک مورد اختلاف باقی مانده است که بسیار هم مهم است و تلاش می کنیم در مذاکرات عصر امروز (سه شنبه) آن را حل و فصل کنیم.

در دور جدید مذاکرات اخیر که از روز یکشنبه هفته جاری در لوزان سوئیس آغاز شد، محمدجواد ظریف بعد از نشست 5 ساعته ای که با جان کری داشت و از سوی مقامات امریکا سازنده و دشوار توصیف شد به بروکسل رفت و با مقامات بلندپایه دیپلماتیک اروپا دیدار و گفت و گو کرد. ظریف در نشست های فشرده خود در بروکسل بر اهمیت نقش اروپا در مذاکرات هسته ای تأکید کرد و دستیابی به توافق را فرصتی مناسب برای ارتقای همکاری های ایران و اروپا دانست.

وزیر خارجه در ملاقات با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «نگارش توافق هنگامی آغاز می شود که درباره راه حل ها گفت و گو و بر سر آنها به نظر واحد برسیم.» وزیر امور خارجه تأکید کرد: «ما همواره برنقش اروپا و توسعه همکاری ها با کشورهای اروپایی تأکید کرده ایم و دستیابی به توافق در موضوع هسته ای می تواند جهشی در این همکاری ها ایجاد کند.» موگرینی هم در این دیدار گفت: «باید همه تلاش کنند تا فاصله های موجود در مذاکرات را کاهش دهند، من شخصاً نهایت سعی خود را خواهم کرد تا نقش خود را در این زمینه بخوبی ایفا کنم.» ظریف همچنین در ملاقات با فیلیپ هاموند، همتای انگلیسی خود تحولات منطقه، مذاکرات هسته ای و تلاش برای نزدیک کردن فاصله‎ها در جهت رسیدن به توافق جامع را مورد تأکید و بررسی قرار داد و بر یافتن راه‎حل ها و استفاده از فرصت مهم باقی مانده تأکید کرد.

وزیر امور خارجه پس از بازگشت از بروکسل گفت: مذاکرات با طرف اروپایی خوب بود و از امروز (چهارشنبه) مدیران سیاسی هر سه کشور اروپایی همراه با مدیران سیاسی چین و روسیه به مذاکره کنندگان ملحق خواهند شد. این دیدارها در حالی جریان دارد که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه در حاشیه نشست بروکسل بر دستیابی به توافق تأکید کرده و در عین حال گفته است: «دو طرف هنوز در مورد نقاط حساس و مهمی از مذاکرات اختلاف دارند، اگرچه این امیدواری وجود دارد که به یک راه حل منطقی دست یابیم» در همین حال به گزارش پایگاه خبری وزارت خارجه امریکا، جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه این کشور نیز ملاقات اخیر وزیران خارجه ایران و امریکا در لوزان را که 5 ساعت به طول انجامید، سازنده و در عین حال دشوار توصیف کرد.

**آصفی: دلایل زیادی وجود دارد که مذاکرات شکست نخورد

مذاکرات وزیران خارجه ایران و آمریکا با حضور هیات های مذاکره کننده دو طرف صبح روز سه شنبه در لوزان سوییس از سر گرفته شد. توافق هسته ای در یک قدمی تحقق همچنان با اما و اگرهای متعددی مواجه است، درباره سرنوشت نهایی مذاکرات و اینکه ضمانت های اجرایی توافق احتمالی چه خواهد بود با حمیدرضا آصفی ، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه و سفیر پیشین ایران در امارات گفت وگو کرده ایم.

ارزیابی شما از فضای مذاکرات و خروجی نهایی آن چیست؟

واضح است که مذاکرات هسته ای به مرحله حساس خود وارد شده است و شرایط به نحوی است که امکان رسیدن به توافق بیش از هر زمان دیگری قابل تصور است. همچنان که امکان فروپاشی مذاکرات نیز به همین ترتیب قابل تصور است. برخوردی که آقای اوباما با کنگره امریکا و نیز نتانیاهو انجام داد، نشان داد که نمی خواهد از این مذاکره با شکست و دست خالی بیرون برود. اما آنچه به همین میزان احتمال فروپاشی را زیاد کرده است، فشارهایی است که از سوی کنگره امریکا و رژیم صهیونیستی وارد می شود و همچنین شاهد آن هستیم که سعودی ها بیش از هر زمان دیگری علیه توافق موضع گرفته اند. لذا بازیگران خارجی باعث شده اند که تیم مذاکره کننده امریکا و دیگر کشور های عضو 1+5 زیر فشار قرار بگیرند. البته دور اول مذاکراتی که آقایان ظریف و کری در لوزان سوئیس داشته اند ظاهراً حدود 5 ساعت طول کشیده است و این نشان می دهد که طرفین حرف های زیادی برای گفتن دارند و هم برخی از مشکلات همچنان وجود دارد.

درباره نگرانی از غیرقابل اعتماد بودن طرف غربی چه نظری دارید؟

این احتمال وجود دارد و منتفی نیست. ما هر جا که با طرف مقابل به مشکل برخورده ایم، مشکل از مذاکره کنندگان ما نبوده است. این طرف مقابل است که هر روز یک بازی جدیدی را مطرح می کند و به اصطلاح خودمانی دبه می کند. همین الان تصویب قطعنامه در شورای امنیت هنوز در هاله ای از ابهام است. نکته مثبت در اینجا این است که تیم مذاکره کننده ما دوستانی هستند که سابقه کار بین المللی دارند و به ساز و کار شورای امنیت سازمان ملل و قطعنامه ها اشراف دارند. این نکته مثبت قضیه است. اما نکته منفی ماجرا این است که امریکایی ها در بردن این توافقنامه به شورای امنیت بخواهند طوری عمل کنند که استخوان لای زخم باشد. این موضوعی است که نمی توان نادیده گرفت.

در صورتی که ما فرض را بر این بگیریم که مذاکرات به شکست بینجامد و توافق به سرانجام نرسد، وضعیت وارد چه فازی می شود؟

دلایل زیادی وجود دارد که مذاکرات شکست نخورد. اما اگر غیر از این شود، طرف مقابل است که ضرر می کند. ما تا اینجا به تکنولوژی هسته ای دست یافته ایم و آن را بومی کرده ایم. به لحاظ بیرونی هم افکار عمومی دنیا متوجه شده است که آنکه کارشکنی می کند و مشکل درست می کند طرف غربی است. لذا ما در عرصه دیپلماسی عمومی و افکار عمومی دنیا هم برنده هستیم. علاوه بر این در صورت شکست مذاکرات این طرف غربی است که از تجربیات، همکاری و رایزنی ایران در مسائل منطقه ای که خود گرفتار آن هستند، محروم می شوند.

آیا عبور توافق از مسیر شورای امنیت سازمان ملل ضمانت اجرایی کافی را ایجاد می کند؟

ما همیشه به امریکایی ها بی اعتمادیم و البته این بی اعتمادی دلیل هم دارد. نامه ای که سناتورهای امریکایی ارسال کردند، هزار ایراد داشت و نشانه بی اخلاقی امریکایی ها بود. اما یک حسن بزرگ داشت و آن اینکه عملاً نشان داد امریکایی ها قابل اعتماد نیستند و این حسن وجود داشت که ما را هوشیارتر از قبل کرد. اگرچه ما هوشیار بودیم. اما این نشان داد که امریکایی ها از هیچ اقدامی برای نقض تعهدات شان فروگذار نمی کنند و سناتورهای امریکایی با کاری که کردند، عملاً نشان دادند که اظهارات ما که می گفتیم امریکایی ها غیرقابل اعتمادند، کاملاً درست است. لذا ما باید از هر ظرفیت و امکانی استفاده کنیم برای اینکه بتوانیم ضمانت اجرایی محکم بگیریم. تصویب قطعنامه در شورای امنیت می تواند برخی از ضمانت ها را ایجاد کند. اما کافی نیست و باید ضمانت های بیشتری گرفته شود.

منبع: ایران