تئاتر را به سوی نظارت دقیق تر پیش می بریم

نخستین جلسه شورای مرکزی نظارت بر تئاتر کشور، با حضور معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سیاستگذاران و مدیران نهادهای متولی تئاتر و نماینده سازمان بازرسی کل کشور در دفتر مدیر کل اداره هنرهای نمایشی برگزار شد.

علی مرادخانی در این نشست با تاکید بر این که مصوبات شورا باید مجموعه فعالیت های حوزه تئاتر و انواع گونه های نمایشی را مورد دقت قرار دهد، گفت: باید در کنار این شورا کمیته کاری تشکیل شود و مدیران سالن ها به عنوان کسانی که درخواست مجوز نمایش می دهند بیشتر با بازخورد نمایش ها مواجه شوند.

وی ادامه داد: در حال حاضر هنرمند خود را به بدنه دولت وصل می کند. باید مکانیزمی طراحی شود که دولت دیگر درگیر مسائل تولید هنری نشود. اگر این امور در نهاد و سازمان خاصی پیگیری شود شاید بتواند بخشی از کارهای ما را کمتر کند.



** تئاتر قوانین بالادستی خوبی دارد

مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی نیز ضمن قدردانی از حاضران که عضویت در این شورا را پذیرفته اند، گفت: قوانین نظارت بر تئاتر این هنر را بین دیگر هنرها از قوانین بالادستی خوب و موثری بهره مند کرده است که می تواند از این هنر به خوبی صیانت کند و ضرورت دارد در این شورا به ارزشیابی این هنر نیز بپردازیم.

وی با اشاره به شیوه نظارت و ارزشیابی تئاتر در کشور و آیین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این مورد گفت: این آیین نامه به نسبت کثرت فعالیت های نمایشی نیاز به اصلاح دارد و ضرورت است با نگاه دوباره و جدی تر به ارزشیابی و صیانت از تولیدات هنرمندان تئاتر، به این آیین نامه نگاهی دوباره داشت.

رضا دادویی مدیر اداره ارزشیابی و نظارت بر تئاتر نیز در این جلسه با اشاره به نقایص قوانین نظارت و ارزشیابی تئاتر و کاستی های موجود در این زمینه، گفت: اصلاحیه ای بر آیین نامه نظارت و ارزشیابی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده کرده ایم که امیدواریم جمع بندی نهایی در این زمینه را ابتدای سال آینده به پایان برسانیم.

وی با اشاره به تبصره هایی در آیین نامه نظارت و ارزشیابی بر تئاتر تصریح کرد: یکی از مسائلی که نتوانسته ایم به لحاظ اجرایی و کارشناسی به جایگاه خود برسانیم ارزشیابی است. حضور 5 تا 7 نفر برای نظارت و ارزشیابی تئاتر کشور این امر را نشدنی می کند. تنها برای جشنواره ها در یک سال بیش از 2500 مجوز داده می شود. این رقم ضریب خطا را بالا می برد. با این حال در طول یک سال گذشته خطا در این بخش تنها دو یا سه مورد بوده است.



** اگر ارزشیابی درست صورت گیرد، در نظارت دشواری نخواهیم داشت

رحمت امینی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری نیز با بیان این که اگر ارزشیابی درست صورت گیرد، در نظارت دشواری نخواهیم داشت، شکل گیری چهار کارگروه تئاتر خصوصی، تئاتر دولتی و نیمه دولتی، تئاتر آزاد و تئاتر استان ها را در این شورا پیشنهاد داد.

این استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت سالن های خصوصی تئاتر تاکید کرد: بحث ارزشیابی از ساخت و طراحی سالن های خصوصی باید آغاز شود.

وی ابراز امیدواری کرد که شورای حمایت دوباره احیا شود و ادامه داد: اگر سه سالن خصوصی تئاتر، نمایش های قابل قبول دارند، مدیران آن ها حق دارند از حمایت مرکز برخوردار شوند.

وی ابراز امیدواری کرد که در کوتاه مدت، آیین نامه مناسب برای وضعیت تئاتر کشور تدوین شود و گفت: شخصا در شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیر تغییرات آن خواهم بود تا زمینه تصویب آن تسهیل شود.



** این آیین نامه باید مبتنی بر نیازهای روز تدوین شود

حسین مسافرآستانه مدیر هنرهای نمایشی بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس نیز در بخش دیگری از این جلسه به روند نظارت و ارزشیابی بر تئاتر از گذشته تا امروز پرداخت و تاکید کرد: آیین نامه ارزشیابی و نظارت بر تئاتر در هیچ جا بهتر از همین شورا نمی تواند تدوین شود.

وی افزود: اعضای شورای مرکزی با توجه به شناختی که از این حوزه دارند می توانند این آیین نامه را مبتنی بر نیازهای روز تدوین کنند تا به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب پیشنهاد داده شود. در غیر این صورت نمی توان با تصمیم مدیریتی و ریش سفیدی پیش رفت.

آستانه تاکید کرد که جامعه مدیریتی تئاتر باید در قبال آیین نامه تعیین شده تعامل داشته باشند. با هر نوع برخورد نظامی و انتظامی کار به صلاح نمی شود چرا که بازیگر و کارگردان را نمی توان با نظر شخصی وادار به تصحیح کرد.

وی گفت: مجوز اجرا به کارگردان داده نمی شود. مجوز به مدیر سالن داده می شود اما یقه بازیگر را می گیرند که چرا خلاف می کنی! مدیر سالن باید جایگاه قانونی خود را در ارزشیابی و نظارت پیدا کند و مسئولیت عدول از مواضع قانونی را بر عهده گیرد. در این حالت مدیر مجبور است از رای شورا صیانت کند وگرنه می داند با نظارت شورا برایش پی آمد قانونی خواهد داشت.



** این شورا باعث بیان سلیقه ها و دیدگاه های مختلف می شود

شهرام کرمی مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز به عنوان دیگر عضو شورای مرکزی ارزشیابی و نظارت بر تئاتر کشور، پیش بینی شکل شورایی برای ارزشیابی و نظارت را یک پیش بینی فرخنده دانست که باعث کم شدن سلیقه شخصی و بیان سلیقه ها و دیدگاه های مختلف می شود.

وی تئاتر را هنری با تفکر آزاد و خیلی بازتر از دیگر هنرها دانست که از زمانه جلوتر است و با اشاره به انواع نمایش هایی که در کشور اجرا می شوند از تئاتر کودک و نوجوان گرفته تا تئاتر خیابانی و آیینی و سنتی، گفت: نمی توانیم با یک شکل ثابت همه حوزه های تئاتری را مورد دقت قرار دهیم چرا که هریک از این گونه های تئاتری معیارهای متفاوتی دارند.

وی ادامه داد: تئاتر بیش از دو هزار گونه رسمی دارد که جدا از حوزه تخصصی، نمی توان آن را با یک شرایط ثابت ارزشیابی کرد. مهمترین کار این شورا این است که وجاهت تئاتر را با نظر شورایی بهتر کند و امیدوارم که آیین نامه ای برای خیلی از موضوعات تئاتر داشته باشد.

کرمی در ادامه به اولویت های تئاتر پرداخت و افزود: بعضی از موضوعات برایمان جزو اولویت ها است اما سالن ها مکلف به حرکت در این اولویت ها نیستند. ارزشیابی باید سطوح مختلف را در بر بگیرد. شورا نباید یک مرکز مجزا از بدنه تئاتر باشد.

وی اضافه کرد: گاه هنرمند در شرایط آفرینشگری قرار می گیرد و در حالی که همه شرایط فرهنگی جامعه را نیز می داند، از آن گذر می کند. امیدوارم سیاستگذاری ها این شرایط خلاقانه را در نظر بگیرد.

یدالهب وفاداری نیز، شکل گیری اتاق فکر برای تشخیص شرایط موجود و ایجاد شرایط مطلوب را پیشنهاد داد و تاکید کرد: در این زمینه برنامه ریزی، دستورالعمل و پشتیبانی نیاز داریم.

دریابیگی نیز دیده شدن راهکار عملیاتی را یک ضرورت دانست و متمرکز کردن اعضای شورا در هر یک از سالن های تئاتر را که در دوره دادویی اتفاق افتاده است، یک رویداد خوب عنوان کرد. وی شکل گیری اداره کل مجزایی برای نظارت و ارزشیابی را پیشنهاد داد.

بهداروند نویسنده و پژوهشگر، موسیقی، تئاتر و سینما را سه مقوله حساس و شمشیری دو لبه دانست که حساسیت های خاص خود را دارند و رابطه تعاملی با هنرمندان را خواستار شد.

وی ادامه داد: این شورا باید از حالت تشریفات بیرون بیاید و با شکل گیری اتاق فکر، خروجی جدی داشته باشد. باید نسبت تئاتر را با فرهنگ انقلاب اسلامی مورد دقت قرار دهد و ضمن توجه به شاخصه انواع تئاتر رشد و بالندگی ایجاد کند.

بهداروند تاکید کرد که از رفتارهای افراط و تفریطی باید پرهیز شود چرا که مهندسی ارزشیابی و نظارت را کند می کند.

وی افزود: شورا باید از رویکردهای سفارشی و امری بپرهیزد و مدیریت هنری را از مدیریت سیاسی مجزا کند. در این زمینه کار فرهنگی باید به اشخاص فرهنگی بسپارید.

تیموری سربازرس فرهنگی و هنری سازمان بازرسی کل کشور، نیز شکل گیری این شورا را برآورده شدن آرزوهای سازمان بازرسی عنوان کرد و با اشاره به عملکرد ارزشیابی و نظارت بر سینما گفت: امسال بیش از هزار ساعت در شورای سینمایی بوده ام و بیش از 150 جلسه 5ساعته داشته ایم. در شورای ارزشیابی و نظارت بر تئاتر کشور خود شما تاثیرگذار هستید. حقی را که در این شورا دارید دست کم نگیرید.

وی با اشاره به برخی از مسائل قانونی صدور مجوزها که در سال های گذشته وجود داشته است، از حاضران خواست که در اولین قدم آیین نامه داخلی و رئوس برنامه های خود را مدون کنند.

علی مرادخانی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیش از اهدای احکام اعضای شورا، گفت: در یک سال گذشته انواع مجاری و مبادی صرف بودجه را شناسایی و از بسیاری از اتلاف ها جلوگیری کرده ام. کارهای زیادی در این حوزه وجود دارد که شکل گیری این شورا قدم بعدی بوده است و در دوره مدیریت شفیعی آغاز می شود.

وی با اشاره به رشد استقبال از تئاتر و افزایش مخاطبان آن، تاکید کرد که به بخش تئاتر کودک و نوجوان و بخش هایی که با جوانان سروکار داریم باید بیشتر اهمیت داده شود.

معاون هنری وزیر، ابراز امیدواری کرد که در اردیبهشت ماه، این شورا نظر فائق خود بر تئاتر را ارائه کند و کارهای آیین نامه، شکل گیری کمیسیون ها و کارگروه ها و اتاق فکر به انجام برسد.

او گفت: تجربه نشان داده که هر جا رویکرد عقلانی اتخاذ شده است، مردم با آن همراهی کرده اند.

جلسه اعضای شورای مرکزی نظارت بر تئاتر کشور در دفتر مدیرکل اداره هنرهای نمایشی برگزار شد.