«عبارات ممنوعه»؛ کلماتی که پزشکان نباید به زبان برانند

به گفته پژوهشگران استفاده پزشکان از عبارات نادرست در مواجهه با بیماران می‌تواند عواقب فاجعه باری در پی داشته باشد و نه تنها رنج و ترس آن‌ها را بیشتر کند، بلکه اعتماد به پزشکان و نهاد‌های درمانی را کاهش داده و تصمیم‌گیری بیمار و درمانگر را مخدوش می‌کند. محققان فهرستی از این «عبارات ممنوعه» تهیه کردند.
 
زمانی که آسیب‌پذیر هستیم، حتی یک کلمه و یا رفتار نادرست پزشک و کادر درمان می‌تواند برای ما اهمیت بسیاری پیدا کند. ما هیچ وقت دوست‌ نداریم عباراتی مایوس کننده مانند «هیچ کاری از دست ما بر نمی‌آید» و یا بدتر از آن «فقط داریم دور خود می‌چرخیم» را از پزشک بشنویم.  
 
اگرچه علم پزشکی به طور مداوم در حال پیشرفت است، اما جنبه‌هایی از بیمار از جمله ترس بیمار، عدم اطلاع او از دانش تخصصی، انتظارات غیرواقعی و احساس درد جزء لاینفک مراقبت‌های پزشکی است.  
 
برطرف کردن نگرانی‌های بیمار در روندهای پیچیده درمانی، همچون درمان نارسایی‌های پیشرفته قلبی و مراحل نهایی سرطان و بیماری‌های ریوی، معمولا نیاز به توضیحات دقیق دارند. با این‌حال، ماهیت این گفتگوها ممکن است باعث شود توسل برخی از کادر درمان به جملات مستقیم و ساده‌تری شود و بیماران و خانواده‌هایشان ممکن است این عبارات را بدون حساسیت یا حتی توهین‌آمیز تلقی کنند.
 
لئونارد بری، محقق دانشگاه ای‌.اند‌.ام تگزاس گفت: «بیماری‌های جدی نه‌تنها باعث رنجش جسم بلکه موجب  تالم روحی نیز می‌شوند. رفتار پزشک، از جمله ارتباط کلامی و غیرکلامی او، می‌تواند این رنج روحی را افزایش و یا کاهش دهد.»
 
به گفته بری و همکارانش برخی از عبارات هیچ‌گاه نباید از سوی پزشکان در موقعیت‌های دشوار استفاده شوند.
 
عبارات ممنوعه
 
این گروه از محققان به عباراتی دست‌یافته است که آن‌ها را «متوقف‌کننده مکالمه» می‌نامد. این عبارات که از طریق یک نظرسنجی بالینی به دست‌آمده‌اند، اختیار را از بیماران سلب کرده و آنها را به گونه‌ای از تصمیم‌گیری معنادار درباره مراقبت پزشکی خود ناتوان می‌کنند.  
 
بنابر تحقیق این تیم پژوهشی این عبارت‌ها عبارتند از:   
 
«دیگر کاری نمی‌توانیم انجام دهیم.»
«او بهبود نخواهد یافت»
«مراقبت را متوقف کنیم»
«تا حالا دور خود چرخیدیم»
«آیا می‌خواهید ما همه کار را انجام دهیم؟»
«جنگیدن» یا «مبارزه کردن»
«نمی‌دانم چرا اینقدر دیر آمدید»
«پزشکان دیگر چه کار/فکر می‌کردند؟»
 
این تیم مراقبتی همچنین به‌ویژه درمورد مراقبت از بیماران سرطانی به پزشکان توصیه کرد که از این عبارات استفاده نکنند:    
 
«بیایید درحال حاضر نگران این موضوع نباشیم»
«خوش‌شانس هستید که بیماری در مرحله ۲ است»
«شما شیمی‌درمانی را شکست دادید»
 
این عبارات نگرانی بیمار را نامشروع جلوه می‌دهد و این حس را القا می‌کند که مراحل آغازین سرطان چیزی است که باید به خاطر آن شکر گذار بود. همچنین با چنین عباراتی بیمار به جای این که بداند شیمی‌درمانی از درمانش بازمانده، احساس می‌کند که او در استفاده از این روش درمانی شکست خورده است.  
 
چه می‌توان کرد؟
 
به گفته‌ی بری و همکاران، پزشکان می‌توانند با بیماران و خانواده‌هایشان گفتگوی صادقانه و مدبرانه‌تری داشته باشند.
 
آنها باید یاد بگیرند عباراتی را که به طور ناخواسته موجب ترس، توهین یا تضعیف اختیار می‌شوند را شناسایی کرده و در شیوه‌ی ارتباطی خود بازنگری کنند.
 
این فرصت زمانی ایجاد می‌شود که پزشکان بیماران دعوت به صحبت کنند. این کار می‌تواند با پرسش ساده‌ای مانند اینکه آیا سؤالی دارند، انجام شود. آنها می‌توانند با جایگزین کردن شیوه سخن‌گویی دیگر، از استفاده از «عبارات ممنوعه» بپرهیزند. به عنوان مثال، پزشکان به جای گفتن «او بهبود نخواهد یافت»، می‌توانند بگویند «نگرانم که او بهبود نیابد». چنین تغییر کوچکی باعث می‌شود عبارت به کرا رفته به جای این که پیش‌بینی قطعی جلوه کند، نشان‌دهنده‌ی نگرانی باشد.  
 
از طرفی، واژه‌هایی مثل «مبارزه» یا «جنگ» نشان می‌دهند که اراده فرد نقش تعیین‌کننده‌ای در غلبه بر بیماری دارد. و ممکن است بیماران را احساس کنند اگر به اندازه کافی مبارزه نکنند، دیگران را ناامید می‌کنند. برای حل این مسئله، پزشکان می‌توانند بگویند «ما با هم در برابر این بیماری سخت می‌ایستیم» تا بیماران احساس کنند تیمی در کنارشان است.
 
بری اضافه کرد: «تاکید دانشکده‌های پزشکی بر علوم پزشکی است، اما گنجانده شدن آموزش‌های برقراری ارتباط در برنامه درسی نیز بسیار مهم است.»  
 
به نظر او، داشتن استادان و الگوهای ارتباطی ماهر و متمرکز بر بیمار در دوران تحصیلات پزشکی و رزیدنتی بسیار مؤثر است.
 
منبع: یورونیوز