نگرانی از بحران انسانی در قره‌باغ؛ دیدار اردوغان و علی‌اف در نخجوان و تاکید بر کریدور زمینی میان باکو و آنکارا

بی بی سی: در پی تصرف کامل قره‌باغ بوسیله جمهوری آذربایجان، سیل پناهجویان ارمنی از این منطقه مورد مناقشه به سوی ارمنستان رو به افزایش است. با افزایش سردرگمی و وحشت پناهجویان،‌ نگرانی از بحران انسانی بیشتر شده است. رجب‌طیب اردوغان،‌ رئیس جمهوری ترکیه با الهام علی‌اف،‌ رئیس جمهور جمهوری آذربایجان در نخجوان دیدار کرد.

اردوغان از تسلط کامل جمهوری آذربایجان بر قره‌باغ استقبال کرد و روسای جمهور دو کشور بر ایجاد کریدور زمینی میان باکو و آنکارا تاکید کردند.

رجب طیب اردوغان،‌ رئیس جمهوری ترکیه که از حامیان سرسخت جمهوری آذربایجان است،‌ با همتای آذری خود، الهام علی‌اف در منطقه نخجوان دیدار کردند.

اردوغان،‌ از اینکه جمهوری آذربایجان کنترل کامل منطقه مورد مناقشه قره‌باغ را دست گرفته استقبال کرد و گفت که امیدوار است این امر زمینه را برای «عادی‌سازی» و فرصت‌های جدید هموار کند.

به گزارش شبکه تی‌آر‌تی ترکیه،‌ اردوغان گفت: «از ارمنستان انتظار داریم، دست صلحی که به سمتش دراز شده را فشرده و از این پس گام‌های صادقانه بردارد.»

هر دو رهبر در یک کنفرانس خبری که به هیچیک از سوالات پاسخ ندادند، از یک «کریدور زمینی» میان باکو و آنکارا از مسیر ارمنستان حمایت کردند.

به گزارش رویترز علی‌اف تهدید کرده است که این کریدوررا به زور هم که شده ایجاد خواهد کرد. ارمنستان با این طرح مخالف است.

رسانه‌های نزدیک به ارمنی‌های قره باغ اظهارات علی‌اف را «شوم» توصیف کردند.

علی‌اف پیشتر هم از تشکیل این کریدور صحبت کرده بود،‌ مسیری که از جنوب ارمنستان عبور می‌کند.

رویترز گزارش داد که الهام علی‌اف از مقامات دوران شوروی انتقاد کرد و گفت بخشی که به گفته او باید متعلق به جمهوری شوروی آذربایجان بود به مالکیت جمهوری شوروی ارمنستان داده شده بود و گفت: «به این ترتیب پیوند زمینی بخش اصلی آذربایجان با نخجوان قطع شد.»

پیشتر منابع ترکیه اعلام کرده بودند که دیدار دو متحد برای افتتاح یک خط لوله گاز و یک پایگاه نظامی مدرن شده خواهد بود.

نخجوان در نقشه جغرافیا به جمهوری آذربایجان وصل نیست. جمهوری خودمختار نخجوان در جنوب قفقاز و شمال رود ارس واقع شده و از شمال و شرق همسایه ارمنستان، از جنوب با ایران و از غرب مرز نسبتا محدودی با ترکیه دارد.

بر اساس قانون اساسی، و طبق قراردادهای بین‌المللی مسکو و قارص در سال ۱۹۲۱، نخجوان به عنوان یک جمهوری خودمختار در حاکمیت جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته می‌شود.

اما قانون اساسی جمهوری آذربایجان تاکید می‌کند که نخجوان یک منطقه خودمختار در داخل جمهوری آذربایجان و بخشی جداناپذیر از آن است.

جمهوری آذربایجان هفته گذشته منطقه قره‌باغ را که حدود ۱۲۰ هزار ارمنی در آن زندگی می‌کنند تصرف کرد و می‌گوید با آنها به عنوان «شهروندانی برابر» برخورد خواهد کرد. اما ارمنستان هشدار داده که خطر «پاکسازی قومی» مردم این منطقه را تهدید می‌کند.

ارمنستان می‌گوید که در حمله هفته گذشته جمهوری آذربایجان به منطقه قره‌باغ ۲۰۰ غیرنظامی کشته و حدود ۴۰۰ نفر مجروح شدند.

بحران انسانی،‌ سرگردانی و سیل پناهجویان از قره‌باغ به ارمنستان

طی چند روز گذشته تعداد زیادی از شهروندان ارمنی در حال ترک شهر استپاناکرت (خان‌کندی) مرکز منطقه قره‌باغ به سوی ارمنستان هستند. از اولین ساعات بامداد دوشنبه (۲۵ سپتامبر-۳ مهر) مردم در ترمینال اتوبوسرانی استپاناکرت تجمع کردند. کمبود سوخت و ترافیک در جاده‌های منتهی به ارمنستان گزارش شده است.

یک خبرنگار بی‌بی‌سی که در شهر مرزی گوریس است می‌گوید که تعداد زیادی پناهجو در یک مرکز کمک‌های انساندوستانه جمع شدند. این مرکز که در ساختمان تئاتر شهر قرار دارد برای ثبت نام از پناهجویان و ارائه خدمات حمل و نقل و اسکان آنها تشکیل شده است.

دولت ارمنستان می‌گوید در حال آماده شدن برای پذیرش تعداد بیشتری از ارمنی‌هایی است که از قره‌باغ می‌گریزند.

پناهجویانی که به ارمنستان رسیدند به خبرگزاری رویترز گفتند که به باور آنها «تاریخ دولت جدا شده آنها در قره‌باغ به پایان رسیده است.»

آنا آگوپیان، زنی که به گوریس، شهر مرزی ارمنستان و قره‎‌باغ رسیده به رویترز گفت: «فکر می‌کنم موضوع قره‌باغ برای همیشه تمام شده است. هیچ کس باز نمیگردد. همین است.»

رهبران اقوام ارمنی قره‌باغ می‌گویند که به همه کسانی که مایل هستند این منطقه را ترک کنند، این فرصت داده خواهد شد و آنها همچنین قول دادند که سوخت رایگان در اختیار مردم قرار دهند.

شدت گرفتن اعتراضات ضد دولتی در شهر ایروان

دیشب (یکشنبه) کسری ناجی،‌ خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی که در ایروان به سر می‌برد و از نزدیک شاهد تظاهرات در این شهر بود، به نقل از شاهدان عینی گزارش داد که بر تعداد تظاهرکنندگان اضافه شده است و معترضان قصد دارند به تظاهرات خود ادامه دهند و اقدامات مختل‌کننده ای برای مقابله با دولت پاشینیان انجام دهند.

به گزارش کسری ناجی،‌ باوجود پایان گرفتن تظاهرات شب گذشته،‌ همچنان پلیس ضد شورش در مقابل ساختمان اصلی دولت ارمنستان حضور داشت.

او گفت که تظاهرکنندگان علاوه بر پرچم ارمنستان، پرچم کشورهایی چون آمریکا و فرانسه را هم در دست داشتند.

کسری ناجی می‌گوید تظاهرکنندگان به شدت نگران ارمنی‌های منطقه قره‌باغ هستند و در میان مردم ناامیدی بسیار زیادی از بابت از دست دادن قره‌باغ وجود دارد.

همزمان با تحولات در قره‌باغ،‌ برای چندمین شب متوالی، مخالفان دولت پلیس در ایروان، پایتخت ارمنستان بیش از

پلیس در ایروان، پایتخت ارمنستان، بیش از ۱۴۰ نفر از تظاهرکنندگان را در جریان تظاهرات دیشب دراعتراض به عملکرد دولت ارمنستان در قبال بحران قره‌باغ بازداشت کرده است.

نیکول پاشینیان،‌ نخست وزیر ارمنستان که با درخواست استعفای معترضان در ایروان مواجه شده است،‌ روسیه را مقصر شکست ارمنستان در ماجرای قرهباغ می‌داند.

او هشدار داده که برخی از نیروهای ناشناس به دنبال کودتا علیه او هستند و روسیه و رسانه‌های روسی را متهم کرده که علیه او جنگ اطلاعاتی به راه انداختند.
قره باغ

قره‌باغ کوهستانی در قفقاز جنوبی در سطح بین‌المللی به عنوان بخشی از آذربایجان به رسمیت شناخته شده است، اما مناطق وسیعی از آن به مدت سه دهه توسط ارمنی‌ها کنترل شده است.

جامعه بین‌المللی حاکمیت جمهوری آذربایجان بر قره‌باغ کوهستانی واقع در منطقه قفقاز جنوبی را به رسمیت می‌شناسد. حدود ۱۲۰ هزار ارمنی در این منطقه زندگی می‌کنند و مناطق وسیعی از آن طی سه دهه گذاشته بوسیله اقوام ارامنه کنترل شده است.

جمهوری آذربایجان در نظر داشته این منطقه جدا شده را تحت کنترل کامل خود درآورد.

شنبه ۲۳ سپتامبر، ارمنستان از سازمان ملل متحد خواست تا هیاتی برای نظارت بر حقوق ساکنان ارمنی به قره‌باغ کوهستانی اعزام کند. مقامات دولت ارمنستان می گوید که جان این افراد در خطر است.

جمهوری آذربایجان این اتهام را رد می‌کند و می‌گوید که می‌خواهد ساکنان ارمنی منطقه را به عنوان شهروندانی با حقوق برابر به کشورش ملحق کند.