گزینه‌های وزارت خارجه برای سفارت‌ در عربستان؛ از مدیرکل خلیج فارس تا سخنگوی وزارتخانه

مهر: روابط ایران و عربستان پس از سال‌ها تنش که نشأت گرفته از مداخله نیروهای فرامنطقه‌ای بود، در حال بازگشت به حالت عادی است و رفته رفته گام‌های بیشتری برای رسیدن این روابط به مرتبه مطلوبیت برداشته می‌شود.

در تازه‌ترین اقدام، ریاض سفیر خود را معرفی کرده و به گفته حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، «بازگشایی سفارت عربستان در تهران و تعیین سفیر ایران برای اعزام به عربستان سعودی به زودی انجام و اعلام خواهد شد.» البته امیر عبداللهیان اشاره‌ای به نام سفیر عربستان نکرد.

به گفته امیر عبداللهیان وزارت خارجه از چند هفته پیش در تلاش برای بازگشایی سفارتخانه و سرکنسولگری ایران در عربستان است و طی روزهای آینده این کار نهایی می‌شود.

انتخاب سفیر ایران در عربستان، این روزها مورد توجه رسانه‌ها و کنشگران قرار گرفته است و نسبت به آن اظهارنظرهای مختلفی صورت می‌گیرد.

طبق کسب اطلاع خبرنگار مهر، احتمالاً «علیرضا عنایتی» مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه به عنوان سفیر جدید تهران در ریاض معرفی شود. وی اردیبهشت ۱۳۹۳ عهده دار سفارت ایران در کویت بود و ابتدای سال ۱۳۹۸ به عنوان مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه منصوب شد. عنایتی پیش از این در مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد نیز نقش فعالی داشته است.

گزینه دیگری که به عنوان سفیر احتمالی ایران در عربستان مطرح می شود، «ناصر کنعانی» سخنگوی فعلی وزارت امور خارجه است. او پیش از این رئیس حافظ منافع کشورمان در مصر بوده و به صورت تخصصی سال‌ها در حوزه کشورهای عربی فعالیت داشته است. بنابراین این احتمال وجود دارد که وی به عنوان سفیر ایران در ریاض معرفی شود.

روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی پس از ۷ سال وقفه با مذاکرات طولانی و تلاش میانجی‌گران، ۱۹ اسفندماه (۱۰ مارس) مجدداً از سر گرفته‌شد. عربستان سعودی و ایران برای اولین بار پس از قطع روابط دیپلماتیک، در فروردین ۱۴۰۰ با میانجیگری عراق مذاکرات مستقیم خود را آغاز کردند. تا مهرماه همان سال چهار دور مذاکره بین مقامات دو کشور با تلاش عراق و عمان انجام شد.

دور پنجم مذاکرات ریاض و تهران نیز اول اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد. در همان زمان، ایرج مسجدی سفیر وقت ایران در بغداد اعلام کرد که در جریان مذاکرات مقامات دو کشور بر سر «یک نقشه راه برای آینده» به توافق رسیدند.

پس از این تلاش‌های طولانی، عربستان سعودی و ایران در ۱۹ اسفندماه در پکن، پایتخت چین به تفاهم رسیدند و روابط دیپلماتیک خود را آغاز کردند.

 فرایند انتخاب سفیر

گفتنی است، فرایند انتخاب سفیر برای یک کشور مقداری زمان‌بر است. انتخاب و انتصاب سفیر به سهولت صورت نمی‌گیرد؛ اگرچه سفیر با پیشنهاد وزیر امور خارجه به رئیس‌جمهور تعیین می‌شود اما پیش از آن در شورای معاونین وزارت خارجه، بررسی‌های مقتضی صورت می‌گیرد.

همچنین در مراحل بعدی در ریاست جمهوری نیز نسبت به فرد پیشنهاد شده برای تصدی مقام سفارت، مطالعه صورت می‌گیرد. اگر ریاست جمهوری با کاندیدای معرفی شده وزیر امور خارجه موافقت کند تازه فرآیند سفیر شدن فرد آغاز می‌شود.

در مرحله بعدی فردی که به عنوان سفیر تعیین شده به دولت کشور مقصد معرفی می‌شود؛ مسئولان و ارگان‌های ذیصلاح در کشور مقصد نیز بررسی‌های لازم را پیرامون فرد معرفی شده صورت می‌دهند؛ رئیس دولت کشور مزبور نیز باید موافقت خود را با آن فرد اعلام کند؛ سپس وزارت خارجه کشور مقصد موافقت کشور خود با فرد معرفی شده به عنوان سفیر را، به وزارت خارجه ایران اعلام می‌کند. این موافقت که حاصل شد، استوارنامه سفیر با امضای رئیس‌جمهور کشور تنظیم می‌شود و سفیر ما به رئیس دولت کشور مقصد معرفی می‌شود.