«شفاف‌سازی در خصوص تسهیلات و تعهدات کلان بانک پاسارگاد»

چندی است که برخی محافل رسانه‌ای با استفاده از تیترهای کذب در خصوص بانک پاسارگاد و به بهانه انتشار آمار تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط بانک‌های کشور توسط بانک مرکزی ج.ا.ا.، نادانسته و یا مغرضانه، با تحریف داده‌ها و اطلاعات و ارائه تحلیل‌های نادرست و مغالطه‌آمیز، ناباورانه دست‌آوردهای بانک پاسارگاد در زمینه تأمین مالی فعالیت‌های مولد اقتصاد و تقویت بنیه‌های تولیدی کشور و تحقق هدف‌های توسعه ملی را زیر سوال برده و با تشويش اذهان عمومي نسبت به عملكرد اين بانك، سعي در وارونه جلوه دادن برخي حقايق دارند؛ لذا با عنایت به آن که بانک پاسارگاد، اعتماد و رضایت آحاد جامعه نسبت به عملکرد خویش را مهم‌ترین سرمایه خود می‌داند، ضروري دانسته پاسخی روشن‌گر در ارتباط با تسهیلات و تعهدات کلان و فعالیت‌های توسعه‌محور و تولیدبنیان خویش، منتشر نمايد كه در ادامه به پيشگاه مردم شريف كشور تقديم مي‌شود:

در ابتدا با توجه به اهميت موضوع، لازم مي‌داند مفهوم صحيح «تسهيلات و تعهدات كلان» و «تسهيلات و تعهدات اشخاص مرتبط» كه برخي تحليل‌گران، به اشتباه آن‌ها را مترادف يكديگر در نظر مي‌گيرند، ارائه گردد. در اين ارتباط، طبق مفاد بخشنامه شماره 242553/92 مورخ 16/08/1392 بانك مركزي ج.ا.ا. با موضوع «آئين‌نامه تسهيلات و تعهدات كلان»، منظور از تسهيلات و تعهدات كلان، مجموع خالص تسهيلات و تعهدات اعطايي/ايجادشده به/براي هر ذي‌نفع واحد است که ميزان آن، حداقل معادل ١٠درصد سرمايه پايه مؤسسه اعتباري باشد. هم‌چنین حداکثر مجموع تسهيلات و تعهدات کلان در هر مؤسسه اعتباري، ٨ برابر سرمايه پايه آن مؤسسه اعتباري مي‌باشد.

از سوي ديگر، مطابق با بخشنامه شماره 241742/94 مورخ 25/08/1394 بانک مرکزی ج.ا.ا. با موضوع «آئين‌نامه تسهيلات و تعهدات اشخاص مرتبط»، اشخاص مرتبط به اشخاصی حقیقی و حقوقی اطلاق می‌شود که به نحوی از انحاء نظیر داشتن روابط شخصی، مالکیتی، مدیریتی و نظارتی بتوانند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر تصمیم‌گیری‌های موسسه اعتباری، اعمال کنترل نموده و یا نفوذ قابل ملاحظه‌ای داشته باشند؛ به گونه‌ای که موسسه اعتباری را تبدیل به منبع تأمین مالی ترجیحی خود نموده و به این ترتیب، منافع موسسه اعتباری، تحت‌الشعاع منافع اشخاص مذکور قرار گیرد. در این زمینه، مجموع خالص تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط نباید از 40 درصد سرمایه پایه موسسه اعتباری، تجاوز نماید.

به این ترتیب ملاحظه می‌گردد، ضمن تفاوت‌های آشکار میان تسهیلات و تعهدات کلان با تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، حد نصاب تسهيلات یادشده براي هر يك از بانك‌هاي كشور، متناسب با سرمايه پايه آن‌ها تعيين مي‌شود. در واقع هر چه يك بانك، داراي سرمايه پايه بالاتري باشد، از توان و ظرفيت بيشتري براي اعطاي تسهيلات و ايجاد تعهدات برخوردار است و این موضوع، به عنوان یک عامل انگیزشی برای بهبود سرمایه بانک‌ها و ارتقاء کیفیت عملکرد محسوب می‌گردد.

مضاف بر این، با توجه به مصوبه یک‌هزار و یکصد و هفتاد و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار مورخ 20/12/1392، با هدف رفع مشکلات و مسائل تأمین مالی طرح‌ها، تمام طرح‌های بخش دولتی و غیردولتی متقاضی استفاده از تسهیلات فاینانس خارجی و صندوق توسعه ملی از سقف‌های مقرر در آئین‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، مستثنی می‌باشد. بنابراین طبق مصوبه مذکور با توجه به اینکه کلیه طرح‌های کلان میدکو یا از طریق صندوق توسعه تامین مالی ارز مورد نیاز شده یا از طریق فاینانس چین از طرح‌ها تامین گردیده، از ضوابط مرتبط با تسهیلات کلان و مرتبط مستثنی می‌باشد.

مع الوصف در اين زمينه، مطابق با آخرین اطلاعات تأیید شده بانک مرکزی ج.ا.ا.، ميزان تسهيلات و تعهدات كلان بانك پاسارگاد، مجموعاً معادل 1,015,381,672 ميليارد ريال مي‌باشد كه با توجه به مبلغ 193,810,772 ميليارد ريالي سرمايه پايه بانك، حدود تسهیلات و تعهدات بانک كمتر از حدود تعيين‌شده توسط بانك مركزي ج.ا.ا. (8 برابر سرمایه پایه) مي‌باشد و بانک پاسارگاد، حدود قانوني يادشده را رعایت نموده است. شایان ذکر است آمار و اطلاعات عملکرد بانک (از ‌جمله تسهیلات و تعهدات کلان) به‌صورت ماهیانه در اختیار بانک محترم مرکزی ج.ا.ا. قرار می‌گیرد و بانک يادشده به عنوان نهاد ناظر شبكه بانكي كشور، بر عملکرد بانک پاسارگاد نظارت دارد.

خاطرنشان می‌سازد بانک پاسارگاد به‌عنوان یک شرکت سهامی عام پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار کشور، امکان سرمایه‌گذاری مطمئن و سودآور آحاد جامعه و افزایش مشارکت اقتصادی هم‌وطنان را فراهم آورده است و دارای 92,601 سهامدار مستقیم و 579,684 سهامدار غیرمستقیم می‌باشد؛ هم‌چنین کلیه فعالیت‌های خود را در حوزه تأمین مالی اقتصاد، مبتنی بر رویکرد تولید‌محور، پرهیز از فعالیت‌های سوداگرانه و در خدمت توسعه ملی انجام می‌دهد. در اين زمينه، ضمن بهره‌مندي از توان‌مندي‌هاي سرمايه انساني متخصص داخلي و ايجاد اشتغال‌ پايدار براي جوانان اين مرزوبوم، جذب نخبگان ايراني مقيم خارج از كشور، توجه به تولید دانش‌بنیان و حمایت از تجاری‌سازی ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه و شرکت‌های دانش‌بنیان و رعایت اصول آمایش سرزمین در بارگذاری فعالیت‏های اقتصادی متناسب با استعدادها و ظرفیت‏هاي متنوع مناطق مختلف كشور، در مسير تقويت بنيه توليد ملي و ايجاد ارزش اقتصادي مولد، تعمیق احساس عزت و توان‏مندی در جوانان ایرانی، تقویت غرور ملی و افزایش امید در جامعه، ارتقاء مشارکت‌پذیری و تعلق خاطر عمومی گام برداشته شده است که يكي از بهترين مصداق‌های اين موضوع، شركت مادرتخصصي توسعه معادن و صنايع معدني خاورميانه (ميدكو) مي‌باشد. به گواه بسیاری از صاحب‌نظران، شرکت یادشده به دست‌آوردها و توفيق‌هايی نائل آمده است که مي‌توان آن را به‌عنوان يك نمونه موفق از الگوي مطلوب مشاركت بانك‌ها در تأمين مالي بنگاه‌هاي توليدي بزرگ‌مقياس محسوب نمود كه در قالب ظرفيت‌هاي قانون عمليات بانكداري بدون ربا و با استفاده از ابزارهاي سرمايه‌گذاري مستقيم و مشاركت حقوقي، پیاده‌سازی شده است؛ لذا در ادامه، معرفی اجمالی شرکت میدکو و اهم دست‌آوردها و توفیق‌های این شرکت، ارائه می‌گردد:

بانک پاسارگاد طی سال‌های گذشته، با هدف ایجاد رونق اقتصادی و رفع تنگناهای ناشی از رکود فعالیت‌های تولیدی در مناطق محروم و مستعد کشور و جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، هم‌راستا با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی و سیاست‌های دولت محترم در اجرای سیاست‌های کلی مذکور، توسعه معادن و صنایع معدنی، تقویت بخش خصوصی با رویکرد مشارکت عمومی و آحاد جامعه، کاهش تصدی‌گری دولت، توسعه کارآفرینی صنعتی و معدنی و بالفعل ساختن ظرفیت‌های بالقوه کشور، برنامه همکاری در ساخت و راه‌اندازی واحدهای تولیدی فرآوری معادن، فولاد و مس را در دستور کار خود قرار داده است.

در راستای جامه عمل پوشاندن به این هدف، شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) با تکیه بر دانش و تخصص جمع برگزیده‌ای از متخصصان و مدیران این عرصه، از ابتدا به صورت سهامی عام و با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس شده است و در حال حاضر تعداد 31,468 سهامدار مستقیم و 1.5 میلیون نفر سهامدار غیر مستقیم دارد.

بانک پاسارگاد با حمایت از پروژه‌های این شرکت، زمینه‌ اجرا و بهره‌برداری از 40 پروژه بزرگ صنعتی نظیر 4 مجتمع تولید کنسانتره و 3 مجتمع گُندُله سنگ‌آهن در زرند و سیرجان، مجتمع احیا و فولادسازی بردسیر، مجتمع فولادسازی زرند، مجتمع احیا و فولادسازی بوتیا در کرمان، مجتمع تولید کاتد مس و لوله‌های مسی شهر بابک، کارخانه فراوری زغال‌سنگ طبس، 2 واحد تولید فروسیلیس و یک واحد تولید منیزیم در استان همدان و نیروگاه سیکل ترکیبی 500 ‌مگاواتی بوتیا در کرمان را ایجاد کرده است.

فعالیت‌های اجرایی شرکت میدکو در حوزه معادن و صنایع معدنی، شامل بیش از 5/7 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌باشد که اکنون بر روی زمین و مشغول تولید هستند. این فعالیت‌ها نتایجی از جمله ایجاد ارزش افزوده و افزایش تولید ناخالص داخلی کشور، توسعه راه‌ها و زیربناهای منطقه‌ای (آب‌رسانی، تولید برق، احداث فضای سبز)، اشتغال مستقیم 24 هزار نفر در شرکت‌های تولیدی، خدماتی و پروژه‌های مربوطه و ایجاد 480 هزار شغل غیرمستقیم را در پی داشته است.

به این ترتیب، شرکت میدکو موفق به تولید فولاد با ظرفیت اسمی 2/4 میلیون تن، آهن اسفنجی3 میلیون تن، کنسانتره سنگ آهن 8 میلیون تن، گندله سنگ آهن 5/7 میلیون تن، کک 2/1 میلیون تن، کنسانتره زغال سنگ 1/1 میلیون تن، مس کاتد50 هزار تن، لوله مسی 12 هزار تن، فروسیلیس 24 هزار تن و منیزیم 6 هزار تن، گردیده است.

این شرکت در راستای بهره‌مندی از ظرفیت‌های داخل کشور اقدام‌هایی نظیر استفاده ‌از توانمندی‌های بیش از 400 شرکت و 1200 واحد تولیدی کوچک و متوسط داخلی در احداث و راه‌ا‌ندازی پروژه‌ها، استفاده حداکثری از دانش فنی و مهندسی بومی، به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان نخبه دانشگاه‌های معتبر داخلی و فراهم آوردن امکان بازگشت نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور را انجام داده ‌است. هم‌چنین شرکت میدکو و واحدهای تابعه آن تلاش دارند با استفاده از فناوری روز دنیا، ضمن رعایت اصول توسعه پایدار، به ظرفیت‌های بالاتر در تولید معدنی و صنایع معدنی کشور دست یابند. در این راستا، از جمله فناوری‌های جدید استفاده شده در فرایند تولید شرکت میدکو به شرح موارد زیر می‌باشد:

شایان ذکر است؛ شرکت میدکو با مسئولیت‌پذیری نسبت به جامعه و محیط پیرامونی فعالیت خود، پیش‌گیری از آسیب به محیط زیست، حمایت از توسعه پایدار و کمک به ارتقاء سطح سلامت و نشاط در سطح جامعه را سرلوحه فعالیت خود قرار داده است و بر این اساس، سعی در توجه به اصول فوق در پروژه‌ها، مجتمع‌های تولیدی و شرکت‌های تابعه خود دارد. اهم فعالیت‌های هلدینگ میدکو در راستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی به شرح موارد زیر می‌باشد:

به علاوه، میدکو به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی در کنار توجه به کسب درآمد و رعایت حقوق سهامداران، به انجام اقدام‌های انسان‌دوستانه متعهد بوده و با این نگاه بر اساس چشم‌انداز خود، راهبردهای اصلی را تدوین نموده و در کلیه فرآیندهای کسب و کار خود آن‌ها را مورد توجه قرار داده است. در این زمینه، کمک به توسعه زیرساخت‌های منطقه‌ای (منطقه 5 کرمان)، انتخاب میدکو به‌عنوان معین اقتصاد مقاومتی منطقه زرند از سال 1395 و شهرستان کوهسرخ خراسان رضوی از سال 1399، تجهیز و به‌سازی 522 مدرسه و حمایت از دانش‌آموزان کم برخوردار در جوامع میزبان، همکاری در ایمن‌سازی، به‌سازی و رفع نقاط حادثه خیز راه‌ها و کمک به آزادی زندانیان جرایم غیر عمد، از نمونه‌های عملی اجرای راهبردها و سیاست‌های یادشده می‌باشد.

شایان ذکر است، بانک پاسارگاد و شرکت میدکو به‌عنوان شرکت‌های بورسی، صورت‌هاي مالی خود را مطابق با استانداردهای سازمان بورس و اوراق بهادار، در فواصل زمانی سه‌ماهه منتشر نموده و در اختیار آحاد جامعه قرار می‌دهند؛ هم‌چنين در راستای اجرای بند 6 مکرر ماده 7 دستورالعمل اجرایی افشاي اطلاعات شرکت‌هاي ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، گزارش عملکرد ماهانه اين دو شركت نیز به‌صورت منظم در سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار (كدال)، منتشر می‌گردد. هم‌چنین، شفاف‌سازی در خصوص سایر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بانک و گروه پاسارگاد در راستای رشد و توسعه ملی، ادامه خواهد یافت.