نماینده چابهار: اشتباه بزرگ تیم دیپلماسی این است که تخم مرغ‌های خود در سبد شرق می‌گذارد / کشور‌های چین و روسیه کجا حافظ منافع ملت ایران بودند؟ / کسانی که قبل از انتخابات می‌گفتند تاثیر تحریم‌ها فقط ۲۰ درصد است الان که پست‌های مختلفی کسب کردند همه چیز را به تحریم نسبت می‌دهند / اگر حرف زدن بلد نیستیم لااقل حرف نزدن را یاد بگیریم

شفقنا: این روزها ماجرای مسمومیت دانش آموزان بیش از هر مساله دیگری اذهان جامعه را به خود مشغول کرده است؛ اما تکرار این موضوع به شهرهای مختلف و عدم ارائه نتایج شفاف و قطعی توسط نهادهای ذی ربط، نگرانی خانواده‌ها را بیش از پیش کرده است.

آقای معین الدین سعیدی نماینده مردم چابهار در مجلس در انتقاد به عدم شفاف سازی نسبت به این مساله، می‌گوید: ما تقریبا تنها کشور امن منطقه هستیم لذا با این ضرایب امنیتی بالا پذیرفته نیست که این اتفاق تا این حد بتواند باعث نگرانی خانواده ها شود و هنوز نتوانیم کاری انجام دهیم. البته نباید فراموش کنیم که هر گونه گمانه زنی اشتباه و ایجاد التهاب در جامعه هیچ کمکی به حل موضوع نخواهد کرد.

این نماینده مردم در مجلس در بخش دیگری از این مصاحبه به عملکرد تیم اقتصادی دولت اشاره کرد و گفت: امروز شاکله تیم اقتصادی انسجام ندارد و صرفا رفتن یک وزیر به خودی خود مشکلی را حل نمی‌کند. ما تا زمانی که بخشی از روابط خود را با کشورهای دنیا اصلاح نکنیم و در بخش مراودات بانکی نتوانیم حقوق حقه خود را استیفا کنیم، طبیعی است که این مشکلات وجود خواهد داشت.

سعیدی همچنین در انتقاد از عملکرد تیم دیپلماسی دولت در ارتباط با شرق عنوان کرد: اشتباه بزرگی که تیم دیپلماسی ما انجام می‌دهد این است که تخم مرغ‌های خود در سبد شرق می‌گذارد که از نظر من با اصول دیپلماسی ما که «نه شرقی نه غربی» است در تضاد می‌باشد. البته در اینکه کشورهای غربی زیر میز مذاکرات زدند جای هیچ تردیدی نیست اعتماد بی‌جا در حوزه برجام به کشورهای غربی به شدت آسیب زا بود اما این سوال مطرح است که کشورهای چین و روسیه کجا حافظ منافع ملت ایران بودند؟

نماینده مردم چابهار در مجلس در پایان این گفت و گو به رخدادهای جمعه ی مهر ماه زاهدان هم اشاره داشت و گفت: اتفاق تلخ زاهدان همه مردم را آزرده خاطر و وجدان عمومی جامعه را جریحه دار کرد که متاسفانه با حجم این فاجعه ما شاهد یک بار واکنش فعال از سوی دولت نبودیم. حتی به مردم ما برچسب تجزیه طلبی زدند درحالی که ممکن است ما در بلوچستان ضد انقلاب داشته باشیم ولی تجزیه‌طلب نداریم.

* مصرف گوشت قرمز به یک سوم کاهش یافته است

* اگر حرف زدن بلد نیستیم لااقل حرف نزدن را یاد بگیریم

* چنان موضوع «دشمن» وارد ادبیات سیاسی مسوولین اجرایی شده است که اگر آن را حذف کنیم چیزی برایشان باقی نمی ماند

* تحلیل های متناقض از مسمومیت دانش آموزان باعث تشدید نگرانی‌ها شده است

* مماشات هیات رئیسه با وزرای دولت مانع از انجام استیضاح شده است

* چین و روسیه کجا حافظ منافع ملت ایران بودند؟

* چنان فشارهای تحریمی را زیاد کردند که مطالبات خود را حتی از عراق نمی توانیم دریافت کنیم

* زمانی می توانیم امید به جامعه را تزریق کنیم که خودمان هم به آن ایمان داشته باشیم

* مسوولین عملکرد خوبی برای رفع تبعیض ها نداشتند

* مردم زاهدان متناسب با حجم فاجعه جمعه خونین واکنشی از سوی دولت شاهد نبودند

 

متن گفت‌و‌گو با معین الدین سعیدی را در ادامه می‌خوانید:

* با روی کار امدن اقای رئیسی یکی از اقدامات مهم و البته بحث برانگیزی که دولت انجام داد، حذف ارز ترجیحی بود که برخی کارشناسان آن را موجب تشدید تورم می دانند و با اینکه قرار بود قیمت کالاها بر پایه شهریور 1400 باشد اما این مهم، محقق نشد. عملکرد دولت در تحقق شعارهایش را چقدر موفق ارزیابی می کنید؟

سعیدی: عمده اولویت های دولت اقای رئیسی، حل مشکلات معیشتی مردم بود و می توان گفت نقطه عطف رویکرد اقتصادی دولت در حذف ارز ترجیحی و به تعبیر آنها، مردمی سازی یارانه ها بود. توضیح دولت این بود که ارز 4200 تومانی با هیچ کدام از مبانی اقتصادی همخوانی ندارد و منشا رانت و فساد شده است و نیاز به جراحی است. من همان زمان گفتم که مراقب باشید که این جراحی، با این سبک و سیاق منجر به مرگ بیمار نشود. بنابر این بود که در ازای حذف ارز ترجیح، سبد کالاهای اساسی خانوارها در بستر کالابرگ الکترونیک با قیمت شهریور 1400 به مردم داده شود اما متاسفانه دولت به صراحت اعلام کرد که قادر به اجرای این مصوبه قانونی نیست. ظاهرا به صورت پایلوت در یکی از استان های جنوبی اجرایی شده است اما متاسفانه نتوانستند بسترهای فنی را اعمال کنند. در چنین شرایطی شاهد شوک تورمی خصوصا در حوزه کالاهای اساسی خانوارها بودیم و نتیجه این بود که سرانه مصرف گوشت قرمز، به یک سوم کاهش پیدا کرده است که بعد از کشور هندوستان که عمده جمعیت آن، گیاه خوار هستند ما پایین ترین مصرف سرانه گوشت قرمز را داریم که نشانه بدی است که در حال رخ دادن است. همچنین شوک تورمی در حوزه مسکن بودیم و مهار قیمت ارز هم از دست تیم اقتصادی دولت، خارج شده است. مردم از نمایندگان خودشان انتظار ندارند که صرفا به بیان مشکلات بپردازند چراکه یک سری ابزارهای نظارتی است که مجلس باید از ان استفاده کند؛ بحث سوال و استیضاح مطرح است که متاسفانه تا این لحظه در حوزه استیضاح وزرا آن عملکردی که از مجلس انتظار داشتیم اجرایی نشده است. «تعامل» یک ضرورت است و هیچ کس مخالف تعامل نیست اما این تعامل نباید این ذهنیت را در جامعه ایجاد کند که دچار تعارف سیاسی شده ایم. این مساله از یک سو و عدم انسجام در تیم اقتصادی دولت باعث ناراحتی مردم شده است و امیدواریم در سال 1402 بتوانیم بخشی از این موضوع را جبران کنیم.

* در بخشی از مصاحبه های قبلی این مبحث را مطرح کرده بودید که زمان اجرای حکمرانی نو فرا رسیده است. کمی بیشتر در این خصوص توضیح دهید که اجرای حکمرانی نو چه ابزارهایی را نیاز دارد؟

به نظر من مهمترین مولفه «حکمرانی نو» بازگشت به خود مردم است. باید قبول کرد که ما در بسیاری از رویکردها، مردم را از تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها حذف کردیم. در انتخابات شاهد بودید که اکثریت جامعه در پای صندوق های رأی شرکت نکردند اما توجهی به این مساله نشد. مردمی که در تامین معیشت خود مشکلات زیادی دارند اما وقتی نظام در آوردگاه های مختلف به حضورشان نیاز داشته، پای کار بودند. یعنی بین مسوولین و کارگزاران نظام با خود نظام تفکیک قایل هستند. نمونه آن را در راهپیمایی 22 بهمن دیدید که حتی حضور مردم بیشتر از سال های گذشته بود. این حق مردم نیست که بلافاصله بعد از راهپیمایی 22 بهمن ارز تا 60 هزار تومان بالا برود و یا مسمومیت هایی را در مدارس شاهد هستیم و همچنین دسترسی مردم به پلتفرم های فضای مجازی مسدود شده است اما خود مسوولین به راحتی توئیت می زنند که هر وجدان بیداری را آزار می دهد. لذا به نظر من مهمترین مولفه حکمرانی نو بازگشت به مردم است.

 

اشاره ای به بحث مسمومیت ها داشتید که به چندین شهر رسیده است اما مساله مهم شفاف سازی و اطلاع رسانی درست و برخورد به موقع با این مساله است که انتقادات زیادی در این خصوص مطرح است؛ ارزیابی شما از این مساله چیست؟

آمارهای غلط و تحلیل های غیر واقعی را شاهد بودیم؛ اول که صورت سوال را پاک کردند و بعد بحث روانی موضوع را مطرح کردند و بعدا شروع کردند که از اساس نادرست بود؛ این تناقض ها، در پاسخگویی مسوولین دولتی باعث رنجش مردم شده است. 25 شهر دچار مشکل شده اند و فقط نمی توان بحث های روانی و یا بحث «دشمن» را مطرح کرد. در اینکه دشمن وجود دارد و جنگ ترکیبی علیه ایران انجام می‌دهد، تردیدی نیست و خود مقام رهبری هم بارها روی این مساله تاکید داشتند و گفتند که باید دشمن شناس باشیم و بتوانیم متناسب با دشمنی‌های دشمن، عملکرد خودمان را داشته باشیم؛ اما ایشان تعبیر دیگری هم دارند که «مگس در بستر زخم می نشیند» و زخم را که خودمان ایجاد کردیم. من معتقد هستم چنان موضوع دشمن وارد ادبیات سیاسی مسوولین اجرایی شده است که اگر آن را حذف کنیم چیزی برایشان باقی نمی ماند و نباید هر ضعفی که خودمان داریم را به ان سوی مرز نسبت دهیم. صد درصد دشمن حضور دارد و کارش دشمنی است اما عملکرد ما و مسوولین کجا است؟. کسانی که قبل از انتخابات، انتقاد داشتند که تاثیر تحریم‌ها فقط 20 درصد است الان که پست های مختلفی کسب کردند همه چیز را به تحریم نسبت می دهند که پاک کردن صورت سوال است؛ بنابراین متناسب با این حجم مسمویتی که اتفاق می افتد باید خودمان را جای خانواده ها قرار دهیم. با توجه به پایمردی سربازان امنیت کشور، ما تقریبا تنها کشور امن منطقه هستیم لذا با این ضرایب امنیتی بالا پذیرفته نیست که این اتفاق تا این حد بتواند باعث نگرانی خانواده ها شود ولی هنوز نتوانیم کاری انجام دهیم. البته نباید فراموش کنیم که هر گونه گمانه زنی اشتباه و ایجاد التهاب در جامعه هیچ کمکی به حل موضوع نخواهد کرد.

* پیشنهاد شما چیست و از چه ظرفیت هایی باید برای مقابله با این مساله استفاده کرد؟

اگر حرف زدن بلد نیستیم لااقل حرف نزدن را یاد بگیریم؛ تحلیل های متناقضی که از سوی دستگاه های مختلف داده می شود، باعث تشدید نگرانی ها در جامعه شد. همچنین انتظار داریم متناسب با حجم فاجع برای ان برنامه ریزی شود. مجلس به این مساله ورود کرده است و وزرای بهداشت اموزش و وزیر اطلاعات امدند اما این نوعت برخورد هم کفایت نمی کند زیرا متناسب با حجم موضوع نیست ما تا کنون یک جلسه رسمی مجلس را در این خصوص نداشتیم. مسوولین باید توضیح دهند چرا تا کنون نتوانستند عوامل این موضوع را شناسایی کنند و از انچه که باید عمل می کردیم ضعیف تر بودیم و در راستای شفاف سازی و انتقال داده های درست به مردم ایرادهای جدی نسبت به عملکرد دولت وارد است.

* نقش مردم برای کمک کردن جهت شفاف سازی و مقابله با این موضوع را چقدر مهم تلقی می کنید؟

واژه «مردم» جزو ادبیات رایج حوزه سیاسی کشور شده است که عادت کردیم همه چیز را گردن مردم بیندازیم. من معتقد هستم کسانی که پشت این موضوع حضور دارند چه مرتبط با سرویس های بیگانه باشند چه نباشند، هدفشان ایجاد نگرانی و ایجاد بستری است که فرزندان و خصوصا دختران ما به مدرسه نروند. ما معتقد هستیم نباید هرگز تحت تاثیر چنین جریاناتی قرار بگیریم اما باید خودمان را جای خانواده ها قرار دهیم. اینکه بیرون گود بنشینیم و نسخه بپیچیم کار راحتی است اما اگر این دختران، فرزندان خود ما بودند آیا این حد انفعال از خودمان نشان می دادیم! لذا به جای اینکه به مردم بگوییم چه کاری انجام دهند این تلنگر را به خودمان بزنیم که خود مسئولان در این راستا چه کردند تا آرامش به جامعه برگردد.

 

* بحث امنیت را مطرح و عنوان کردید که ایران امن ترین کشور منطقه است. اما چه اتفاقی رخ می دهد که گروه و یا افرادی تا این حد آدست به چنین اقداماتی در شهرهای مختلف زده اند؟

اگر همه‌ی ما به وظایف خود عمل می‌کردیم چنین فضا و بستری ایجاد نمی‌شد، اگر قرینه‌های متعددی را کنار هم بگذاریم به این نتیجه می‌رسیم که ممکن است موضوع مرتبط با دشمنان ما از آن سوی مرزها باشد. اما مسئله این است که ما تا امروز چطور نتوانستم مانع افزایش چنین حملاتی شویم! راحت‌ترین کار در مواجه با یک مسئله، پاک کردن صورت سوال است اما مشکلی را که حل نمی‌کند؛ متاسفانه اولین کار دولت در مقابل این مساله، پاک کردن صورت سوال بود که منکر آن شدند و آن را به مسائل روانی ربط دادند. البته این پاک کردن فقط به بحث مسمومیت ها ربط ندارد؛ آقای امیرعبداللهیان طی سفرهایی که به کشورهای دیگر دارند می گویند «ما هیچ معترضی نداشتیم و یا کسی کشته و دستگیر نشد!» من فکر نمی‌کنم با پاک کردن صورت سوال بتوانیم مسئله را حل کنیم. ما باید واقعیت‌ها را در نظر بگیریم و قبول کنیم که بخشی از جامعه به روند اتفاقاتی که در کشور رخ می دهد، معترض هستند البته همین افراد اگر احساس کنند کشور به آن‌ها نیاز دارد حتما در صحنه حاضر می‌شوند همانطور که در ۲۲ بهمن حضور پررنگی داشتند.

* بعد از حوادث اخیر، توقع از دولت این بود که دولت در تصمیمات خود بازنگری های اساسی انجام دهد اما در کنار نقاط قوتی که در کشور وجود دارد، همچنان نابسامانی در حوزه اقتصادی هر روز بیشتر می شود. دلیل آن را چه می دانید؟

نگرشی در برخی دستگاه‌ها اجرایی وجود دارد که برای از بین بردن خطر، آژیر خطر را از بین می‌برند. به عنوان مثال روزنامه‌ای در اعتراض به گرانی لجام ‌گسیخته‌ی گوشت، تحلیلی ارائه می‌دهد و تیتری می زند؛ مسوولین بلافاصله این روزنامه را متوقف می کنند. وقتی آقای قالیباف بحث اصلاح امور حکمرانی رامطرح می‌کند یعنی ایراداتی وجود دارد. درست است در مبانی و شاکله نظام هیچ اشکالی آنچنانی وجود ندارد، اما در کوچک‌تر شدن سفره مردم تردیدی نیست. من هیچ گرایش سیاسی چپ و راستی ندارم و یک نماینده مستقل هستم؛ تلخ‌ترین و تندترین نقدها را به دولت آقای روحانی داشتم؛ اما حریت ایجاب می‌کند نقد منصفانه داشته باشیم، نقدهای ما به فرد نبود بلکه به رویکردها بود اگر رویکرد‌ها باعث کوچک شدن سفره مردم شود چه فرقی می‌کند دولت اصولگرا باشد یا اصلاح‌طلب؟!، البته اقدامات خوبی در دولت سیزدهم صورت گرفته است؛ مثلا در حوزه‌های سفرهای استانی عملکرد خوبی شاهد هستیم؛ ارتقاء سطح روابطمان با کشورهای همسایه قابل دفاع است و توجهی که به بازارچه‌های مرزی شده است و همچنین بحث آبرسانی به روستاهایی که دارای تنش آبی هستند کارهای خوبی صورت گرفته شده است. اما در عدم انسجام تیم اقتصادی دولت هیچ تردیدی وجود ندارد که عرصه را بر مردم تنگ و روز به روز معیشت مردم را دچار چالش می‌کند.

* یعنی به نظر شما با برخوردهای جناحی نسبت به مسایل کشور مواجه هستیم؟

جالب است امروز که اعتراضات را داریم می‌گویند چرا قبلا این اعتراضات را نداشتید در حالیکه من قبلا هم این اعتراضات را داشتم و بیشترین انتقادات من در زمان آقای روحانی بود. بنابراین گاها احساس می‌شود در رویه‌ها، نگاه‌های جناحی و تعارفات سیاسی انجام می‌دهیم؛ ما یک وزیر را استیضاح کردیم اما رای آن نسبت به رای اعتماد بیشتر شد! بنابراین اگر نمایندگان در استفاده از اهرم های نظارتی خود قصوری داشته باشند قطعا مردم آنها را می بینند.

 

* استیضاح وزرا خصوصا کابینه اقتصادی دولت بارها در مجلس در دستور کار نمایندگان قرار گرفته است اما بر اساس آنچه که خود شما هم به آن اذعان دارید بعضا امضاءها برای استیضاح پس گرفته می شود. علت چیست؟

من معتقدم دلیل آن، همان نگاه سیاسی است؛ البته ممکن است بعضی از نمایندگان به دلیل نگاه منطقه ای که دارند امضای خود را پس بگیرند اما دلیل اصلی موضوع، ممکن است مقداری به مماشاتی که هیات رئیسه با وزرای کابینه دولت دارد و همچنین یکسری تعارفات سیاسی برمی‌گردد اما بالاخره استیضاح وزیر اقتصاد تقریبا نهایی شده است.

* البته انتقادی هم در این خصوص مطرح است که صرف استیضاح وزیر یا وزرای دولت تغییر زیادی را در اقتصاد کشور ایجاد نخواهد کرد.

امروز شاکله تیم اقتصادی انسجام ندارد و صرفا رفتن یک وزیر به خودی خود مشکلی را حل نمی‌کند. ما تا زمانی که بخشی از روابط خود را با کشورهای دنیا اصلاح نکنیم و در بخش مراودات بانکی نتوانیم حقوق حقه خود را استیفا کنیم، طبیعی است که این مشکلات وجود خواهد داشت. در خاطر دارید یکی از بزرگان کشور، در زمان انتخابات اسکناس را نشان دوربین می داد و معتقد بود مسئولانی که تا کنون بر سرکار آمدند باعث کاهش ارزش پول ملی شده اند و ما اگر روی کار بیاییم، پول ملی کشور را به پول سوم جهان تبدیل می کنیم. حال همین افراد باید در جایگاه اقتصادی خود حاضر و پاسخگو باشند. به نظرم فارغ از مسائل تحریم و چالش‌هایی که در نظام بین‌الملل داریم، بزرگی از مشکلات اقتصادی ما به سو مدیریت‌ها و عدم انسجام در تیم اقتصادی دولت بازمی‌گردد.

* اشاره به دیپلماسی اقتصادی و اصلاح روابط با کشورهای دنیا داشتید. دولت چقدر توانست نیازهایی که در حوزه دیپلماسی سیاسی و اقصادی داشتیم را پاسخ دهد؟

به نظر من اشتباه بزرگی که تیم دیپلماسی ما انجام می‌دهد این است که تخم مرغ‌های خود در سبد شرق می‌گذارد که از نظر من با اصول دیپلماسی ما که «نه شرقی نه غربی» است در تضاد می‌باشد. البته در اینکه کشورهای غربی زیر میز مذاکرات زدند جای هیچ تردیدی نیست اعتماد بی‌جا در حوزه برجام به کشورهای غربی به شدت آسیب زا بود اما این سوال مطرح است که کشورهای چین و روسیه کجا حافظ منافع ملت ایران بودند؟ در تاریخ ثابت شده آنچه که باید اتفاق بیافتد، موازنه صحیح در روابط است. ما بر مبنای ۳ اصل حکمت، عزت و مصلحت که رهبری در سیاست خارجی بر روی آن تاکید داشتند حتما ما باید روابط خود را با تمام کشورهای دنیا چه شرق و چه غرب به جز رژیم اشغالگر قدس حفظ و برقرار کنیم. من در جلسه رای اعتماد به رییسی گفتم مبادا که از ترس عقرب جراراه غرب به مار غاشیه شرق پناه ببرید. در اینجا باید منافع ملی مهم باشد من معتقدم کارشکنی بسیاری از سوی چین و روسیه در مسایل مختلف و حتی در برجام صورت گرفت اما در اصل موضوع که آمریکا یکسویه از برجام خارج شد جای هیچ تردیدی نیست. این ذهنیت نباید در طرف شرقی ایجاد شود که اگر هر نوع رویکردی داشته باشد ما در کنارشان خواهیم ماند. در زمان کرونا شاهد بودید که چین به تعهدات خود عمل نکرد روسیه در فروش نفت ایران کارشناسی زیادی انجام داد بازار ما را گرفتند. تا زمانی که چین و روسیه احساس کنند راهبردی جز رجوع به آنها نداریم، همین روش ها را ادامه خواهند داد اما اگر ببینند توازنی بین قدرت های غربی و شرقی داریم عرصه بر آنها تنگ تر خواهد شد. البته الان چنان فشارهای تحریمی را زیاد کردند که مطالبات خود را حتی از عراق نمی توانیم دریافت کنیم لذا باید در تحریم های بانکی گشایشی صورت بگیرد در غیر اینصورت هر روز فشار بر ایران بیشتر خواهد شد.

* تحلیل شما از بودجه 1402 چیست و چقدر می تواند در اقتصاد سال بعد کشور تاثیر گذار باشد؟

اگر هر مصاحبه رییس جمهور و آقای مخبر را ببینید می‌گویند «ما به آینده کشور بسیار خوش‌بین هستیم» حال این سوال مطرح است که خوش‌بینی این آقایان چه اهمیتی برای مردم دارد؟ نگرانی‌های جدی خصوصا در رابطه با بازار ارز وجود دارد کشورهایی را تصور کنید که مصل سوریه، عراق و افغانستان که سالیان سال درگیر جنگ داخلی هستند و تمام بنیان‌های اقتصادی‌شان از بین رفته اما ارزش پل ملی آنها به این اندازه بی ارزش نیست. کاهش ارز پول ملی باعث کاهش عزت ملی می‌شود و با بحث تورم ارتباط مستقیمی دارد.جهت‌گیری‌های بودجه باید در جهت برنامه هفتم باشد که متاسفانه دولت آن را تدوین نکرد و مجلس آن را وصول نکرد که باعث تاخیر شد و طبیعتا زمانی که جهت‌گیری‌ها مشخص نیست و انتظار اینکه بودجه ۱۴۰۲ بتواند این چالش‌های اقتصادی را مرتفع کند شاید درست نباشد. البته نکات مثبتی هم در قانون بودجه وجود دارد اما در برخی موضوعات شاهد تورم نقطه به نقطه ۶۰ درصدی هستیم، اما افزایش حقوق ۲۰ درصد است نیاز نیست که شما آیت الله العظمی اقتصاد باشید تا بفهمید سفره مردم کوچک‌تر می‌شود. به ما به صراحت می‌گویند سیاه‌نمایی نکنید و سیاه‌نمایی درست نیست و به عنوان یک مسئول باید در جامعه امید را اتزریق کنیم اما امید را زمانی می‌توان ایجاد کرد که خودمان هم آن را باور داشته باشیم؛ من در کنار نکات مثبت بودجه همواره معتقدم قطعا شرایط تورمی بیشتر خواهد شد.

 

* بندر چابهار از چه ظرفیت های استراتژیک سیاسی و اقتصادی برای کشور برخوردار است؟ مسوولین چقدر به مساله توسعه ای این منطقه توجه ویژه نشان دادند.

مقام رهبری تنها شخصی بودند که به سواحل مکران توجه ویژه داشتند و از آن به عنوان گنج پنهان یاد کردند. بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور و نزدیک‌ترین نقطه دسترسی به کشورهای محصور آسیای میانه بوده و ظرفیت های بی‌بدیل کشاورزی را داراست. به دلیل موقعیت ترانزیتی که دارد از بعضی تحریم ها معاف شده بود اما چالش های عدیده ای شاهد هستیم. نمی‌توان از توسعه سواحل مکران حرف زد اما توسعه شاخص های انسانی را مدنظر قرار نداد چراکه این منطقه از نظر تمام شاخص های انسانی در پایین ترین رتبه قرار دارد. پایین بودن شاخصه های دسترسی به آب شرب، آموزش، تعداد پزشک و معلمان در رتبه آخر در کشور قرار داریم. منطقه چابهار اگر قرار بر این است که ماموریت ملی و فراملی خود را ایفا و تحول و ارزش افزوده ای برای کشور ایجاد کند پس باید به شاخص های انسانی آن هم توجه شود. البته در این مدت شاهد اتفاقات بسیار خوب دیگری دراین منطقه بودیم. مثلاً در حوزه آبرسانی در این دو سال اخیر اقدامات بزرگ انجام شده است و به حدود ۳۵۰ استان آبرسانی شده است. ولی اگر می‌خواهیم منطقه سواحل مکران که کانون توسعه آن چابهار است بتواند در اقتصاد ملی و فراملی متناسب با جایگاه خود نقش ایفا کند، مستلزم یک نگاه ویژه در حوزه های شاخص های توسعه انسانی، اعم از آموزش بهداشت و آب هستیم.

به قول«نهرو» «نمی توانید با یک انسان گرسنه و تشنه حرفی از محیط زیست و هنجارهای اخلاقی و انسانی بزنید» اما مردم ما این گزاره را رد کردند؛‌ مردم ما در حالی که سفره شان بسیار حقیر است اما دل هایشان به وسعت اقیانوس است. اولویت من در حوزه آبرسانی بود و حدودا به 350 روستا آب رساندیم در حوزه ایجاد فضای آموزشی رتبه اول را داریم اما باید از جامعه خیرین مدرسه ساز تشکر کنیم چون بیان این مشکلات باعث توجه بیشتر به این مناطق شده است و به لحاظ تعداد پروژه های آموزشی، رتبه خوبی داریم چون نیاز این منطقه به فضای آموزشی بیشتر از دیگر مناطق است. مرز رسمی در «ریندان» فعال شده است که تبدیل به یکی از مهمترین مرزها کشور خواهد شد و در اشتغال و معیشت مردم تاثیر بسیار خوبی گذاشته است. سال های بود که به صیادان ما مجوز صید داده نمی شد که الحمدلله بخشی از این مجوزها صادر شده است؛ همچنین بزرگترین پروژه آبخیزداری کشور را تعریف کرده ایم که در حال اجرایی شدن است که تاثیر مستقیم در معیشت مردم خواهد گذاشت؛ اما به تعبیر مقام معظم رهبری راه های نرفته بسیار بیشتر از راه های رفته است و اگر ما بخواهیم فاصله ها را کمتر کنیم باید یک تبعیض مثبت و تغییر در نگاه بودجه‌ریزی کشور داشته باشیم. در یک منطقه، فضای سرانه آموزشی ۱۰ متر و در چند صد کیلومتر آنطرف فضای آموزشی یک و نیم متر است و در واقع این فرق بیشتر از فقر آسیب زننده است. درحال که بر اساس اصول قانون اساسی خصوصا اصل سوم این تبعیض ها باید به حداقل برسد و رفع هرگونه تبعیض های ناروا جزو وظایف مسئولین است که معتقدم در این راستا خوب عمل نشده است.

* در حوزه گردشگری عملکردها را چگونه ارزیابی می کنید؟

توجه به حوزه گردشگری نشان داده که ارزش افزوده بسیاری ایجاد خواهد کرد؛ ولی متاسفانه زیرساخت‌های گردشگری ایجاد نشده است که باعث ایجاد نارضایتی در بین مردم می شود. قرار است چابهار در حوزه گردشگری و ترانزیتی نقش مهمی را ارائه کند اما متاسفانه پروژه احداث فرودگاهی که قرار بود در منطقه آزاد ایجاد شود و بخشی از باند آن نیز احداث شده بود، به دلیل مخالفت نیروی هوایی به طور کامل متوقف شد. زمانی که این اختلافات را کنار یکدیگر می‌گذاریم می بینیم که برخلاف تاکیدات رهبری در حوزه سواحل مکران، اما برخی مسئولین اجرایی خیلی به این موضوع توجهی ندارند؛ اما باید توجه داشته باشیم که توسعه یک امر برون‌زا نیست و با تزریق نمی شود توسعه را ایجاد کرد و معتقدم پیشرفت توسعه توجه به شاخص های توسعه انسانی است.

اخیراً خود مردم پای کار آمده اند و ما فقط منتظر نیستیم که دولت بیاید و برای ما کاری انجام دهد. پیرزنی پول مراسم خاکسپاری خود را برای مدرسه سازی در روستای خود اختصاص می دهد؛ درواقع مردم بلوچ آستین‌ها را بالا زده اند. ما مردمان بسیار امیدواری هستیم و هیچ وقت ناامید نشده ایم و امیدوارم روزی چالش های ما کمتر بشود اما در این میان اتفاقی می‌افتد که واقعا هضم آن برای مردم ما بسیار سخت است و آن بحث جمعه خونین ۸ مهرماه است که می توان از ان به عنوان نقطه عطف تاریخی استان سیستان و بلوچستان یاد کرد که متاسفانه در این موضوع هم بسیاری از مسئولین اجرایی صورت مسئله را پاک کردند به جای اینکه آن را حل کنند. وعده برپایی دادگاه علنی عاملین این اتفاق هنوز رخ نداده است شهدای این حادثه هنوز از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران، شهید معرفی نشده اند هرچند که پروسه آن در حال انجام است؛ ولی امیدواریم این اتفاق صورت بگیرد اما به نوعی مردم هنوز احساس می کنند متناسب با حجم این فاجعه بزرگ واکنش خوبی از سوی دولت ندیده‌اند. هجم این انفعال از سوی دولت به حدی زیاد بود که دفتر مقام معظم رهبری به آن ورود کرد و نماینده ویژه دفتر رهبر انقلاب آمدند و مراتب ناراحتی ایشان را اعلام کردند که البته این دیدار مصوبات بسیار خوبی هم داشت ولی متاسفانه این مصوبات هم هنوز اجرایی نشده است.

اتفاق تلخ زاهدان همه مردم را آزرده خاطر و وجدان عمومی جامعه را جریحه دار کرد که متاسفانه با حجم این فاجعه ما شاهد یک بار واکنش فعال از سوی دولت نبودیم. حتی به مردم ما برچسب تجزیه طلبی زدند درحالی که ممکن است ما در بلوچستان ضد انقلاب داشته باشیم ولی تجزیه‌طلب نداریم مولفه های هویت ملی و ایرانی اسلامی آنچنان در بین ما قوی است که چه بسا ما خود را ایرانی تر از شما می دانیم. به خاطر برخی نگاه هایی که از طرف مرکز نشینان به مرزنشینان وجود دارد متاسفانه از ظرفیت‌های سیستان و بلوچستان آن طور که باید و شاید استفاده نمی‌شود. بخش سیستانِ استان با کشور افغانستان، همسایه است و در بلوچستان با پاکستان همسایه هستیم. بلوچستان پاکستان که از ایران جدا شد خود را اصالتاً ایرانی می‌دانند و شما هیچ گونه ناامنی در مرز بلوچستان شاهد نیستید. در بحث حوزه مواد مخدر هم از مرز پاکستان چالشی وجود ندارد . به نظر من مردم بلوچستان و پاکستان می توانند در مولفه‌های عمق استراتژیک و گفتمان انقلاب اسلامی بسیار موثر باشند چرا که خود را ایرانی می دانند و یک ظرفیت بی‌بدیلی است که ما متاسفانه از آنها غافل شدیم. همچنین ۳۰ درصد جمعیت عمان را بلوچ‌ها تشکیل می‌دهد که اگر کشورهای عربی در برابر گفتمان جمهوری اسلامی موضع منفی داشتند اما عمان همواره با ایران همراهی کرده است که دلیل آن لابی بلوچ هایی است که در آنجا حضور دارند اما متاسفانه از این ظرفیت‌هم به درستی استفاده نکرده‌ایم.

زاهدان با مساله قاچاق و حتی کمبود سوخت هم مواجه است. در این خصوص چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟

اما در بحث قاچاق سوخت بر مبنای گزارشات وزارت کشور ۸۵ درصد سوخت قاچاق استان ما از مرکز کشور است یعنی افرادی با رانت و روابط خاص و سیستماتیک مبادرت به قاچاق سوخت می کنند و تنها ۱۵ درصد قاچاق به کولبران باز می گردد. البته من معتقد هستم باید با قاچاق مبارزه شود مقام معظم رهبری در جلسه ای که من هم آنجا بودم گفتند «قاچاق مثل خنجری است که از پشت اقتصادی کشور را نشانه رفته است» اما بعد از این جمله بلافاصله گفتند که «منظور من از قاچاق آن کوله برای بلوچ نیست که برای گذران زندگی خود سوخت را جابجا می‌کنند». بنابراین اولویت ها را به جای اینکه که به مبارزه با قاچاق سیستماتیک سوخت کالا و ارز قرار دهیم به کولبری متمرکز کردیم که معیشت او وابسته به این موضوع است. شما صف‌های طولانی بنزین را در تمام استان سیستان و بلوچستان و کپسول گاز مشاهده می‌کنید چون حوزه انتخابیه بنده تنها حوزه ای است که حتی یک متر لوله کشی گاز نداشت و طی سالهای اخیر توانسته‌ایم شرکت نفت و گاز را متقاعد کنیم که حداقل به شهرها گازرشانی را شروع کند. لذا آن جایی که بحث چوب تند و تیز قانون مطرح است، مردم سیستان و بلوچستان در صف اول هستند و هر جا که استفاده از منفعت ها و مزیت های قانونی مطرح است ما در رتبه آخر داریم. به عنوان مثال در استان‌های جنوبی پدیده‌ای به عنوان ته لنجی را داریم اما برای سیستان و بلوچستان این حق را قائل نشدند که با اصول قانون اساسی در تضاد است. البته اقای مخبر قول هایی دادند که این مزیت را برای مردم سیستان و بلوچستان هم در نظر بگیرند.